'Verwek pas een kind als je opvang hebt gevonden', het is een vaak gehoorde grap. Gemiddeld moeten (toekomstige) ouders vijf maanden zoeken voor ze een plaats vinden. Maar op de ministerraad van de Vlaamse regering ligt vandaag het kader klaar voor het decreet 'Recht op kinderopvang' dat daar voorgoed een einde aan moet maken: niet de ouders, maar de besturen worden verantwoordelijk voor de zoektocht naar een opvangplaatsje.

'Ouders moeten gemiddeld dertien kinderopvangcentra contacteren. Dat betekent dat er mensen zijn die nog véél harder moeten zoeken', zegt Vlaams parlementslid John Crombez (SP.A), die het kaderdecreet mee vormgaf. 'Er zijn schrijnende verhalen van mensen die twee jaar op zoek waren. Dat verandert nu.'

Vergunning verplicht

Om te voorkomen dat het nu de overheid wordt die de kinderopvangcentra wanhopig afbelt, staat in de visienota een rist maatregelen. Zo verschuift de verantwoordelijkheid naar de lokale besturen, die zich eventueel kunnen verenigen in 'zorgzones'. Onthaalouders mogen niet langerwerken zonder vergunning, zodat het aantal beschikbare plaatsen beter in kaart te brengen is. 'Daardoor gaat ook de kwaliteit van de opvang omhoog', zegt Crombez. 'Ouders zullen niet meer verplicht zijn hun kind achter te laten in een opvangcentrum zonder attest, bij gebrek aan beter.'

Om het aantal beschikbare plaatsen nog beter te controleren, moeten ouders betalen voor elke dag dat ze een plaatsje hebben gereserveerd. 'Het gebeurt nog te vaak dat ouders een voltijdse plaats in de kinderopvang hebben maar hun kind op een van de weekdagen bijna nooit brengen. Die dagen moeten ze voortaan ook betalen. Zo wordt het inkomen voor onthaalouders ook stabieler.'

Als het decreet wordt ingevoerd, is kinderopvang voortaan een recht. Toekomstige ouders moetendan gewoon contact opnemen met het lokale loket: 'Wij willen vanaf dan kinderopvang op die en die dagen', en wat later krijg je een passend aanbod. 'Als mensen niet tevreden zijn, blijft het natuurlijk mogelijk om zelf op zoek te gaan', zegt Crombez. 'Als ze een plaats willen die dichter bij hun traject naar het werk ligt, bijvoorbeeld. Maar in principe krijgen ze een plaats die voldoet aan de verwachtingen.'

25.000 extra plaatsen

De SP.A wil de zoektocht vergemakkelijken door het aantal plaatsen in de kinderopvang te verhogen tot 125.000. Dat zijn er 15- tot 25.000 meer dan nu. Die stijging komt er vooral omdat elke onthaalouder voortaan gemiddeld zes kinderen mag opvangen in plaats van vier. 'Het adviescomité heeft daar geen problemen mee, want door de vergunningsplicht hebben onthaalouders voortaan betere competenties', zegt Crombez.

Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) legt de nota vandaag ter tafel in de ministerraad. Maar omdat die niet formeel geagendeerd is, wilde de minister er nog niet over communiceren. Zijn partijgenoot Tom Dehaenewel: 'In principe keurt de ministerraad de nota goed en is er tegen volgend jaar opvang voor elk kind.'