Belevenissen in het land van de Magyaren - Kalandok a magyarok országában. Deze blog gaat over Hongarije (Magyarország), voor velen onder ons een vrij onbekend land, ver van mijn deur. Daarom tracht deze blog ons een beter inzicht te geven in dit land, zijn tradities, zijn cultuur, de anekdotes, de lokale gebruiken en evenementen, het landschap en vooral zijn boeiende geschiedenis .
- Ez a blog Magyarországról szól, sok külföldi szemében egy ismeretlen ország, amely messzén áll az otthonunktól. A weboldal sok érdekes kérdést megmagyaráz erről az országról, a hagyományairól, a kultúrájáról, viccekről, a helyi hagyományokról és eseményekról, a tájról és mindenekelőtt Magyarország feltűnő történetéről mesél.
07-05-2021
M6, Mooiste Magyaarse Autosnelweg? door Andras Csengo
De mooiste Hongaarse autosnelweg is uiteraard deM6.Waarom? Als de vehikelbestuurder vanuitPécsnaarBoedapestde weg opdraait heeft hij/zij het rijk alleen. Volledig relaxed kan er gestuurd worden tot de rand van Boedapest waar onverbiddelijk deMO de ring van Boedapest wacht. In veel gevallen kan er meteen achter een vrachtwagen in de file worden aangesloten
Richting het zuidwesten vanHongarijeis vrachtverkeer zeldzaam. Logisch, want veel economische activiteiten zijn er in dit landsdeel niet te vinden en doorsteken naarKroatiëis er ook (nog) niet bij. Toch is er enige beweging, volgens mediaberichten is men nu toch echt begonnen aan de voorbereidingen om het traject tussenMohácsen het KroatischeOsijekEszék te ontsluiten. Vanaf daar kunt U dan op de snelweg verder Kroatië inrijden. Bijvoorbeeld naar deDalmatischekust. Wanneer de heuglijke ontsluiting gevierd zal kunnen worden staat nog in de sterren geschreven, al dan niet waarheidsgetrouwe berichten spreken van een periode van twee jaar.Well see ..
Tot dat moment blijft de M6 eenEl Doradovoor elke automobilist. Daarna zal het transitverkeer wel een boost krijgen, maar waarschijnlijk niet zo intensief worden als op deM5. Dit is de snelwegBoedapest Szeged Belgradodie in het begin van het millenium nog ophield bijKiskunfélegyháza.Het was ook de enige snelweg waar tol werd geheven dat via een Hongaarse firma zijn weg vond naar de Franse leidinggevenden . Die tol was torenhoog, waardoor er nog minder voertuigen op de M5 waren te signaleren dan op de huidige M6. Voor de liefhebber met een gevulde portemonnee was de M5 in die tijd een racebaan zonder weerga. De snelweg gaat dwars door het Hongaarse platteland azAlföld-. er is dan ook geen heuveltje te bekennen. En ook bijna geen bochten, waardoor de maximumsnelheid van elk scheurijzer getest kon worden. Ook ik heb mij hieraan bezondigd,those were the times, my friend!!!
Die tijd is definitief voorbij, meestal is het op de M5 nu: tuffen achter een Turkse vrachtwagen. Het transitverkeer vanuit deBalkanenTurkijeverloopt tegenwoordig voor een groot deel via deze verkeersader. Een andere belangrijke transitader is deM3die richting het noordoosten kronkelt. Om bij de grens vanOekraïneuit te komen. Ten noordoosten van Boedapest is er inderdaad sprake van een prachtig heuvelachtig bochtig parcours dat vlak langs deHungaroringleidt. Daarna wordt het weer platter en worden de vrachtwagens ook minder talrijk. Tja, Oekraïne is nu niet bepaald een bestemming waar momenteel burgers met een welgevulde beurs leven. Integendeel zelfs .
DeM1is uiteraard de eerste snelweg van Hongarije. met de bouw werd begonnen in 1964. Maar pas in 1994 werd het grensplaatsjeHegyeshalombereikt, waar aangesloten kon worden op deOostenrijkse A4. Ik kan me nog herinneren dat we als kinderen in de (begin) zeventiger jaren in alle staten waren toen we eindelijk een Hongaarse snelweg konden opdraaien. De vreugde was echter van korte duur. Het baanvak bedroeg nog geen 20 kilometer en werd bereden door met maximaal 80 km/h pruttelendeWartburgsenTrabants, die uiteraard zonder uitzondering op de linkerbaan vertoefden. De autoventilator moest meteen naar stand 0 gedraaid worden en de autovensters konden ook meteen omhoog. Anders was een tweetakt-uitlaatgasvergiftiging een feit geweest
Nog meer interessante Hongaarse autosnelwegen? DeM7moet natuurlijk nog behandeld worden. Inmiddels is deze vanaf Boedapest langs het Balatonmeer uitgebouwd tot Kroatië (enSlovenië). Tot 2004 was het eindpuntZamárdi(aan de Balaton), U weet wel, waar die muziekfestivals plaatsvinden. Pas in 2008 werd de Kroatische grens bereikt, daarna kon/kan er snel richtingZagreben de Dalmatische kust gekacheld worden. Tot in het begin van het millenium was het rijden op de M7 een opschuddende ervaring. De rijbaan bestond namelijk niet uit asfalt maar uit betonnen platen die om de haverklap zorgden voor schokken die letterlijk door merg en been gingen. Trabantreizigers kwamen na een weekend Balatom immer met een knallende koppijn thuis. Veroorzaakt doordat hun hoofden om de twee seconden tegen het Trabantdakje stootten, maar ook het overmatig drankgebruik tijdens het weekend droeg hier natuurlijk aan bij
De vergezichten vanaf de M7 zijnby farde mooiste. Zowel op het Balatonmeer zelf, maar soms ook richting het (zuidelijke) binnenland. Bovenstaande foto ergens op M7 is toch een juweeltje? Weet U misschien waar deze brug/viaduct zich bevindt? Antwoorden gaarne vermelden in de reactie-rubriek van dit artikel (of op Facebook). Uit de goede antwoorden zal ik één winnaar trekken. De prijs? Een gratis ritje in een 45 jaar oude Trabant tijdens de vrijdagmiddagspits op de M0. Nou, wie durft?
Er is maar een ding erger dan rijden met een caravan: rijden achter een caravan.(Marc Callewaert, Vlaams criticus 1927 )
Hongaarse universiteiten mogelijk geprivatiseerd: âZe willen de intellectuele macht overnemenâ
Hongarije neemt vandaag waarschijnlijk wetgeving aan om stichtingen op te richten die de leiding van universiteiten en culturele instellingen overnemen. Critici zien hierin een volgende stap van de rechtse regering van premier Viktor Orbán om zijn greep op het land verder te vergroten.
Nu zijn de meeste universiteiten in het land nog in handen van de staat, maar hebben ze een grote mate van academische autonomie.
Het wetsvoorstel stelt dat deze instellingen moeten worden geprivatiseerd omdat de moderne omstandigheden een "heroverweging van de rol van de staat" vereisen en de stichtingen het beheer efficiënter zouden kunnen uitvoeren.
Nu zijn de meeste
universiteiten in het land nog in handen van de staat, maar hebben ze een grote
mate van academische autonomie.
Het wetsvoorstel stelt dat deze instellingen
moeten worden geprivatiseerd omdat de moderne omstandigheden een
"heroverweging van de rol van de staat" vereisen en de stichtingen
het beheer efficiënter zouden kunnen uitvoeren.
De regering stelt
raden van toezicht aan om de stichtingen te leiden. Ze controleren zo
omvangrijke vastgoedactiva, profiteren van miljarden euro's uit EU-fondsen en
hebben aanzienlijke invloed op het dagelijks leven op universiteiten.
Intellectuele macht overnemen
"Dit maakt deel uit
van de ideologische oorlog die Orbán twee jaar geleden uitriep", zei
Attila Chikan, een professor aan de economische universiteit van Corvinus in
Boedapest en voormalig minister in de eerste regering van Orbán in 1998.
"Ze maken er geen geheim van: ze willen de intellectuele macht overnemen
na de politieke en economische macht."
Orbán, die in 2010
aan de macht kwam, heeft zijn controle over een groot deel van het Hongaarse
openbare leven, zoals de media, onderwijs en wetenschappelijk onderzoek,
vergroot. Hij probeert ook de nationale cultuur opnieuw vorm te geven. Orban
zette de veranderingen uiteen in een toespraak in 2018 toen hij aankondigde
zijn politieke systeem in te bedden in een nieuw "cultureel
tijdperk".
Zijn regering, die
voorstander is van wat zij christelijke, conservatieve waarden noemt, heeft
zich sterk gekant tegen immigratie, homo's en de wettelijke erkenning van
transgenders.
Traditionele Hongaarse Gedichten van Pasen voor het "besproeien" van de dames op 2de Pasen
Pasen wordt gevierd in christelijke gemeenschappen over de hele wereld, maar veel landen hebben hun eigen reeks tradities. In de moderne tijd vervagen deze tradities langzaam in de vergetelheid en nemen consumtieproducten het over om aan de vraag te voldoen. Vandaag nemen we een kijkje in de Hongaarse praktijk van 'locsolkodás'. Tijdens Pasen worden jonge meisjes bespat met een emmer water of parfum en het is waarschijnlijk de meest bekende Hongaarse Paastraditie. Dit is een symbolische traditie en een soort vruchtbaarheidsritueel. In DIT artikel lees je meer over de oorsprong van hongaarse paastradities.
Het is zo goed ingebed geraakt in de Hongaarse cultuur en traditie, en het is zo belangrijk geworden voor Hongaren dat het een van de Hungarikums is. Natuurlijk is niet elk meisje dol op deze traditie, en op sommige plaatsen is het niet helemaal gebruikelijk (meestal op het platteland) om rond te gaan met een emmer vol water die elk jong meisje aanvalt dat je tegenkomt. Als je Pasen wilt vieren volgens authentieke Hongaarse tradities, zal ik je niet tegenhouden, maar als je niet op de bank wilt slapen, is er misschien iets anders dat je zou kunnen doen.
In plaats van een emmer water, pak misschien een parfum dat ze lekker vindt en spuit een beetje daarvan in haar nek, maar wacht, er is iets anders dat je eerst moet doen. Het andere belangrijke deel van de Hongaarse traditie van locsolkodás is het voordragen van een gedicht. Meestal is het een romantisch of grappig paasgedicht dat uitsluitend voor deze traditie is geschreven. Je ook elk gedicht gebruiken dat je verliefd of belangrijk zou willen, maar hier zijn enkele Hongaarse locsolóversek (watering poems) vertaald naar het Engels die je gebruiken.
De eerste is waarschijnlijk de meest voorkomende, en ook, omdat het gemakkelijk is, zijn er veel grappige variaties in het Hongaars. Het is ook een eenvoudige en beleefde vraag, dus als het antwoord ja is, ga je gang en water of spuit parfum op haar. Het gedicht: "Zöld erdõben jártam, Kék ibolyát láttam, El akart Hervadni, Szabad-e locsolni?"
Vertaald: "Ik ging naar een groen bos, en zag een blauw viooltje, het wilde verwelken, mag ik water geven?"
"Húsvét másodnapján, tudom, ti is, lányok, Számomra egy pár piros tojást szántok; Mert ha úgy lészen, rózsavizem készen, S megöntözlek szépen."
Vertaald:"Op de tweede dag van Pasen, ik weet, Voor mij, jullie meisjes een paar rode eieren schenken; En als het waar is, mijn rozenwater is klaar, en ik zal je voorzichtig water geven."
"Itt a Húsvét, eljött végre, een szép lányok örömére, mert a lányok szép virágok, Illatos víz illik rájok. Kit húsvétkor nem locsolnak, hervadt virág lesz már holnap. Ne fuss el hát szép virágom, een locsolásért tojást várok!"
Vertaald: "Pasen is gekomen, het is eindelijk hier, tot grote vreugde van mooie jonge vrouwen Als vrouwen zijn prachtige bloemen, Wat ze nodig hebben is geurig water. Wie er niet bewaterd is met Pasen, morgen zullen ze al verduren. Dus loop niet weg, mijn mooie bloem, ik wacht op eieren in ruil voor water!"
"Húsvét napja csupa öröm, Een sok kislányt megöntözöm. Hideg kútvíz szoknyájukra, Piros tojás een markunkba!"
"Vol vreugde de dag van Pasen, Op veel meisjes strooi ik water. Koud bronwater op hun rokken, geef ons eerst die rode eieren!"
"Öntözzük, öntözzük, Hadd legyen frissecske! Így lesz a leányból Szép, piros menyecske!"
Vertaald: "Laten we water geven, laten we water geven, zodat ze fris is! Zo wordt een meisje mooie, lieve echtgenoot!"
En tot slot een beetje ondeugende alleen voor de lol: "Van nekem egy kis locsolóm, Kölni nincsen benne, Ha én azt most elõvenném, Nagy röhögés lenne."
Vertaald: "Ik heb ook een sprinkler, maar er zit geen parfum in als ik het eruit zou halen Iedereen zou hardop lachen."
De gedichten komen uit Citatum, en er zijn nog veel meer kleine Hongaarse gedichten. Wat de paaseieren betreft, die worden gegeven als een geschenk voor water geven, hebben we onlangs een artikel gepubliceerd over traditionele Hongaarse methoden om paaseieren te versieren. We raden aan om het te bekijken en we hopen dat als je ze probeert, je de Hongaarse paastradities leuk zult vinden.
15 maart 1848, het begin van de Onafhankelijkheidsoorlog
Vandaag is de 173e verjaardag van een van de belangrijkste dagen in de Hongaarse geschiedenis, 15 maart 1848. Op deze dag begon de Revolutie en Onafhankelijkheidsoorlog van 1848-49, met als doel zich te scheiden van het Habsburgse Rijk. Deze onafhankelijkheidsoorlog was ook belangrijk omdat het later deel werd van de Hongaarse identiteit. Er was een gelijktijdige inspanning om individuele vrijheid en nationale zelfbeschikking te bereiken.
Voor 15 maart 1848
Op 11 maart diende de Weense studentenjeugd een petitie in tegen de Habsburgse keizer. De volgende dag, op 12 maart, werd de petitie van 12 pont, geformuleerd door József Irinyi, aanvaard tijdens de vergadering van de oppositiekring in Boedapest. Een belangrijk aandachtspunt was het uitbreken van de Franse Revolutie in februari 1848 en het uitbreken van de Weense Revolutie op 13 maart. Als gevolg van dit laatste werd het plan ontwikkeld op basis waarvan
Ze ontmoeten elkaar in het Pilvax café op de ochtend van de 15e en kondigen de eerder geformuleerde 12 punten aan in heel Boedapest.
15 maart 1848
Sándor Petőfi ontmoette onder andere Mór Jókai en Gyula Bulyovszky om 8 uur. Jókai las de 12 punten, terwijl Petőfi het gedicht van het Nationale Lied las, dat hij de vorige avond schreef. Daarna gingen ze naar de Universiteit voor Recht, waar al een groep studenten op hen wachtte. Op deze locatie droeg Petőfi zijn gedicht voor en Jókai draagt de 12 punten opnieuw voor. Ze lazen ze ook voor aan de Medische Universiteit en de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Filosofie. Op elk station sloten veel studenten en mensen van de straat zich aan.
De eerste wens van de twaalf punten was om persvrijheid te bereiken. Daarom marcheerde rond 10.00 uur het publiek naar de boekdrukkerij Landerer en Heckenast. Er de 12 punten en het Nationale Lied konden zonder censuur worden gedrukt. 's Middags hield het publiek een grote bijeenkomst voor het Nationaal Museum. De 12 punten en het Nationaal Lied werden hier ook teruggewonnen. Ze gingen vervolgens naar de Raad van Pest, waar de leden van de raad de eisen accepteerden. Hetzelfde gebeurde in Buda, waar de Raad van Gouverneurs ook de 12 punten accepteerde. Censuur werd afgeschaft en Mihály Táncsics, die werd veroordeeld voor persmisdrijf, werd vrijgelaten uit de gevangenis. 's Avonds werd de overwinning van de revolutie gevierd in het Nationaal Theater met de uitvoering van Bánk bán. Na 15 maart
Na de revolutie werd de regering-Batthyány gevormd, waar Lajos Batthyány de eerste premier van Hongarije werd. In december 1848 trad Ferdinand V, die de Hongaarse Revolutie accepteerde, af en werd vervangen door Ferenc József. Onder zijn leiding sloeg het Habsburgse Rijk een tegenaanval uit. De veldslagen eindigden op 13 augustus 1849. Het Habsburgse Rijk werd ook gesteund door de Pruisen, dus werden de Hongaren onderdrukt door superioriteit.
Dit jaar wordt de reguliere viering op 15 maart gemist. Het bijwonen van een vergadering als gevolg van een coronavirusepidemie is in strijd met de wet en brengt het leven van uzelf en uw familieleden in gevaar. De publieke media vieren feest met Hongaarse klassiekers. Tal van Hongaarse klassieke films, muzikale optredens, gesprekken en programma's wachten op geïnteresseerden.
Het laatste bastion van een onafhankelijk geluid in Hongarije verliest morgen haar frequentie. Het station Klubradio was de autoritaire premier Viktor Orbán een doorn in het oog.
De publieke zenders verspreiden al jarenlang louter propaganda, onafhankelijke media staan nu grotendeels onder controle van de regering en met hen bevriende oligarchen, zegt presentator Peter Zentai, die zijn uitzendingen in de kleine redactieburelen van Klubradio in Boedapest voorbereidt. De ervaren journalist kan bogen op een lange staat van dienst - bij de Hongaarse omroep in de Verenigde Staten en Duitsland. Maar sinds het aantreden van Orbán als premier in 2010 werd hij met honderden journalisten ontslagen, sommigen hielden vanwege de censuur de eer aan zichzelf. Andere radiomakers protesteerden door tijdens de uitzending een minuut stilte in te lassen.
Maffiamaatschappij
Vorige zomer werd de populaire nieuwssite Index door een met Orban bevriende ondernemer overgenomen. De meeste redacteuren namen woedend ontslag. Eerder al gebeurde hetzelfde, toen een stroman de grootste krant Nepszabadsag opkocht en direct de deuren sloot. Mijn land is een maffia-maatschappij geworden, briest Zentai (66). Omdat wij kritisch waren kregen we nooit interviews met Orban, of gesprekken met ministers. Alleen media onder de controle van de staat hebben die toegang. De almachtige minister-president, ooit een liberale rebel die in 1989 op het Hösök Tere (Heldenplein) van Boedapest luidkeels tegen het Sovjet-communisme optrad, voert een generatie later zelf een autoritaire kruistocht tegen de liberale regels van de Europese Unie. Hij ontving een beurs van Holocaust-overlever en weldoener George Soros (90) om in Engeland te studeren, nu laat Orban antisemitische complot-theorieën over diezelfde joodse miljardair verspreiden. Hele snelwegen en metros werden er maandenlang mee volgehangen. De door Soros gestichte CEU-universiteit pestte Orban zelfs het land uit.
Persvrijheid
Voor de kersverse Amerikaanse president was deze week de maat vol: De persvrijheid in Hongarije staat steeds verder onder druk, zei Joe Biden. Op de internationale lijst van persvrijheid is het voormalige Oostblokland afgegleden naar plek 89, van 180 landen. In Europa scoort alleen Bulgarije slechter. En toch wordt Orbans anti-Europese partij Fidesz nog steeds geduld in de conservatieve Europese fractie EVP, waarvan ook het Nederlandse CDA lid is. De Europese Commissie zal Hongarije pas over een paar jaar straffen als ze de grondrechten blijven beknotten, meent Christoph Dreyer van Reporters zonder grenzen: Het duurt allemaal te lang voordat ze subsidies beperken. Ondanks de wijdverbreide corruptie krijgt Hongarije de komende zeven jaar bijna dubbel zo veel miljarden uit Brussel, becijfert Miklos Ligeti van Transparency International in Boedapest: Veertig miljard euro uit de begroting, inclusief corona-steun. Ze geven Orban gewoon een extra cheque, een carte blanche.
Schatrijk
De jurist laat zien dat de directe omgeving van Orban de laatste jaren schatrijk is geworden. Zijn vader Gyözö verdiende een fortuin in de mijnbouw dankzij gunstige contracten. Zijn schoonzoon Istvan Tiborcz profiteert opeens van allerhande deals. En zijn loodgieter Lorinc Meszaros werd de rijkste miljardair en gaf toe: ik werd rijk door de vriendschap met Orban, geluk en geloof in God. Zijn bedrijven krijgen royale overheidsopdrachten. Zonder openbare aanbestedingen. De nieuwe rel met Klubradio zorgt voor extra spanning van Hongarije met Brussel en Washington. Sowieso schijnt Orban beter op te schieten met zijn dictatoriale vrienden Loekasjenko en Poetin, Xi en Erdogan. Hij liet plotsklaps het Russische Sputnik-vaccin toe, een klassieke Alleingang, zonder enig Europees overleg.
Eigen schuld
Orban laat via een woordvoerder aan deze krant weten dat het overigens de eigen schuld van Klubradio was, dat ze hun frequentie verloren. Ze hebben zware fouten begaan. Maar presentator Zentai zegt dat andere radiostations dezelfde administratieve dingen vergaten, zonder gevolgen. De inbreuk op de persvrijheid doet Orban af als een fabeltje.
Belgen baten een B&B (Tisza lodge) uit in Hongarije - Klik op de link en geniet van een leuke informatieve clip - Gert Loosen in gesprek met Patrick & Anita over hun nieuw Hongaars avontuur en dito leven
Orbán kiest toch voor de zak met geld van de EU-kerstman en waant zich voorlopig veilig - Orban en zijn "bevriende" media kraaien van de pret! Maar is dat terecht?
Andras Csengö
Voorafgaand aan de laatste onderhandelingssessie tijdens de Europese top van regeringsleiders sprak HopmanOrbánzijn Hongaarse achterban nog even viaInstagramtoe.We gaan voor de overwinning, onze belangrijkste tegenstanders hebben we geneutraliseerdennu neem ik afscheid, ik ga terug naar de laatste vergadering in de Wolfsschanze. Hé, die benaming kennen we nog wel uit de Tweede Wereldoorlog, de schans was het Führerhauptquartier van eneHitlerinOost-Pruisen.Meer dan 800 dagen verbleefthe little Austrian painter with that ugly moustachein deze bunker.
Vier uitdrukkingen van Orbán wil ik graag eventjes behandelen: 1.overwinning.Het geeft maar weer aan dat Orbán de EU ziet als een slagveld waar continu oorlog wordt gevoerd. De waarheid is dat de Europese Raad van regeringsleiders eencompromis-fabriekis waar de meeste premiers/presidenten zich van bewust zijn. Omdat de belangrijke beslissingen in de raad unaniem moeten worden aangenomen is er feitelijk sprake van een voortdurend spel van geven en nemen. Orbán is uitmuntend in één onderdeel van dit spel, U weet wel welk .
2. Tegenstanders. Hoezo? Waarom niet collegas? Het is bekend dat Viktor een groot voetbalfan is waar je in de regel met tegenstanders te maken hebt. Die komen regelmatig naar de zogenaamdePuskás arenagelegen in het dorpjeFelcsútdat amper 2000 inwoners telt. Het stadion biedt evenwel plaats aan 3.500 toeschouwers. Overigens heeft uiteraard geheel toevallig Viktortje in dit plaatske zijn jeugd doorgebracht.
3. Geneutraliseerd. Zou Viktor misschienMark Ruttemet een gerichte laserstraal verpulverd hebben? OfUrsula von der Leyenrichting het Brusselse Atomium hebben gekatapulteerd? Misschien was het een idee geweest om te verklaren dat hij zijn collegas met argumenten overtuigd heeft. Het is maar een ideetje hoor!
4. Wolfsschanze. Orbán kwalificeert de vergaderzaal van de Europese Raad dus als eenNazi-oorlogsbunkervan waaruit militaire orders worden gegeven aan de troepen die actief zijn aan het front. De kersverse Fidesz-fractieleider in het Europees parlementTamás Deutschbezigde vorige week ook al Duitse uitdrukkingen. Zo beschuldigde hijManfed Weber fractieleider van deEuropese Volkspartijwaarvan Fidesz (nog) lid is vanGestapo-praktijken. Noot: Deutsch is de opvolger van eneJózsef Szájerdie nu Jozef mag spelen in de kerststal. Dit vanwege zijn aanwezigheid bij een seksueel feestje van homoseksuelen die gesnapt werden door de Belgische politie wegens het overteden van de Coronaregels .
De Orbánmedia jubelen, onze chef heeft gewonnen. Hoezo? Hetrechtsstaatmechanismeblijft gehandhaafd, die blijft gelden voor hetCorona-noodpakketen voor de aangenomenEuropese begroting.Maar, er zit wel een addertje onder het gras. De rechtsstaattoets gaat alleen gelden voor de nieuwe EU-begroting en niet voor vertraagde gelden uit de oude begroting. Hiernaast is de afspraak gemaakt dat de precieze richtlijnen van de rechtsstaattoets eerst nog aan hetHof van Justitie in Luxemburgmogen worden voorgelegd. Tot die een oordeel heeft uitgesproken kan de Commissie nog geen sancties opleggen.
Orbán zal uiteraard gebruik maken van deze mogelijkheid, maar zal waarschijnlijk geen haast hebben. Op de laatste dag van de inlevertermijn kunnen de Europese rechters pas post verwachten van Orbáns trouwevrouwsoldaat, minister van justitieJudit Varga.Rekken en erbij blijvenis het motto vanaf nu voor de Orbánisten. Waarom? Op deze manier zal een uitspraak van het Hof waarschijnlijk op zich laten wachten tot midden 2022. En dan zijn de Hongaarse parlementsverkiezingen net achter de rug.
Nog even over het Corona-noodpakket. Hier loopt Orbán vooralsnog geen risico, want deze gelden miljarden Euro voor Hongarije op korte termijn worden op korte termijn al overgemaakt. Zonder de molensteen van de rechtsstaattoets Nou, toch niet helemaal, als het Europese hof het rechtsstaatmechanisme goedkeurt geldt de toets wel voor de EU-begroting van 2020-2027 en ook voor het Corona-noodpakket. Naar verluidt heeft onze Mark Rutte deze voorwaarde er doorgekregen.
Tot de Hongaarse verkiezingen (voorjaar 2022) heeft de Hongaarse hopman dus geen centje pijn. Als hij de verkiezingen wint kan hij als regeringsleider in Hongarije verder als politiek immuun persoon door het leven. En waarschijnlijk in de rest van de EU ook. Verliest hij, dan zal het nieuwe Hongaarse kabinet waarschijnlijk eenvendattategen hem beginnen. Maar alleen voor de bühne, want onder het maaiveld is er in Hongarije helemaal geen sprake van politieke tegenstellingen.
Er is sprake van één systeem waarbij iedereen uit de staats en EU-ruif mag meepikken. Als je in de oppositie zit zijn de revenuen uiteraard minder, voorGyurcsányen consorten heeft Orbán momenteel slechts kruimels over. Maar als hij het komende anderhalf jaar ontdekt dat zijn kansen op een overwinning in 2022 verminderen zullen de geldsluizen richting Gyurcsány wat verder opengaan. Om een echte vendetta te voorkomen in de zomer van 2022. In Hongarije heerst één politieke elite op basis vangrenzeloos cynisme. Het is nog steeds de feodale wind die waait. Al meer dan 200 jaar ..
Tot slot nog een keer Orbán. Die zit in het vliegtuig naar huis zelfgenoegzaam achter een glaasje pálinka. Voorlopig blijft de EUtandenloos. Inderdaad, voorlopig heer Orbán, voorlopig ..
Cynisme is de zelfverzekerdheid waarmee men schandelijke dingen doet of zegt. (Theophrastos, Grieks geleerde, 371-287 v. Chr.)
Ps Ja,U wilt nog weten hoe de beslissing van het Europees hof zal uitvallen? Een reglementaire 3-0 overwinning voor het hof. De wedstrijd hoeft niet eens gespeeld te worden Viktor!
Hongarije wil Russisch coronavaccin testen op duizenden burgers
Hongarije is van plan om het
Russische coronavaccin te gaan testen. Het is een ongekende stap voor een
EU-land en mogelijk het zoveelste conflict tussen de regering-Orban en Brussel.
Zo'n 3000 tot 5000 Hongaren kunnen meedoen aan
testen van Sputnik V, het coronavaccin uit Rusland. Dat maakte Miklos Kasler,
de Hongaarse minister van Human Resources, vandaag bekend. "Onze
specialisten zijn ervan overtuigd dat het vaccin is gemaakt met behulp van de
nieuwste technogie en WHO-protocollen", aldus de minister op Facebook. Hij spreekt van een 'genereus aanbod' van de
Russen.
Opmerkelijke stap
De stap van de Hongaarse regering is opmerkelijk.
Andere EU-lidstaten gebruiken het Russische vaccin niet omdat het niet is
goedgekeurd door het Europees geneesmiddelenagentschap (EMA). Alleen het
Verenigd Koninkrijk besloot zelfstandig een vaccin (van Pfizer) goed te keuren
zonder te wachten op de EMA, maar de Britten zijn formeel ook geen lid meer van
de EU.
Of het Russische vaccin ook werkt, is onduidelijk.
De fabrikant zegt zelf dat het vaccin voor 92 procent effectief is en
Rusland gebruikt het sinds dit weekend om de meest kwetsbare Russen mee in te
enten. Opvallend, want de testfase van Sputnik V is nog niet afgerond.
De doses voor Hongarije zouden deze maand nog
kunnen worden geleverd.
Spanning met Brussel
Hongarije heeft overigens ook meer dan 12 miljoen
doses van Westerse vaccinfabrikanten besteld. Toch kan de Hongaarse
samenwerking met Moskou tot verdere spanningen in de EU leiden: de
regering-Orban ligt al langer overhoop met andere EU-landen, vooral vanwege aanvallen
op onafhankelijke rechters en media.
De kindertrein naar een nieuw leven - Jozefien Daelemans
Het paspoort van Teruszka Házi, die als zevenjarige Hongarije verliet. rr
Honderd jaar geleden vertrok de eerste kindertrein uit Boedapest, met daarin tientallen arme en ondervoede kinderen die een tijdje zouden aansterken bij pleeggezinnen in het buitenland. Het Rode Kruis en christelijke hulporganisaties hadden de hulpactie internationaal opgezet, omdat Hongarije zwaar getroffen was na de Eerste Wereldoorlog. Door het Verdrag van Trianon (1920) verloor het land twee derde van zijn grondgebied. Ouders die niet meer voor hun kinderen konden zorgen, konden die zo een kans op een beter bestaan geven.
In totaal vertrokken tussen 1920 en 1930 zon 50.000 kinderen naar België en Nederland voor een verblijf van zes maanden tot enkele jaren. Een deel van hen bleef na hun vakanties voorgoed bij hun pleegouders. Een van hen was mijn grootmoeder, Teruszka Házi. Toen ze zeven was, werd ze samen met haar achtjarige zus, Erzsébet, op de trein gezet richting Antwerpen een kartonnen doos met wat spullen onder de arm, een identiteitspas rond haar hals. Door een administratieve fout moest Teruszka moederziel alleen verder reizen naar het Nederlandse Hengelo, terwijl Erzsébet naar een Kempisch pleeggezin ging. Mijn grootmoeder zou later trouwen met een Nederlander en emigreren naar Turnhout om dichter bij haar zus te zijn.
Het is een vergeten geschiedenis, maar naar schatting migreerden enkele duizenden kinderen definitief naar België en Nederland, al dan niet op vrijwillige basis. De overgrote meerderheid van hen waren meisjes. Ze trouwden met een Nederlander of Belg en bouwden hier een leven op. Omdat familienamen worden doorgegeven via vaderskant, is hun aanwezigheid vandaag amper zichtbaar. Ook mijn naam draagt geen spoor meer van de Hongaars-Nederlandse roots van mijn moeder. Ze zijn er nochtans wel. Het is een van de vele onbelichte migratieverhalen die Europa rijk is en die onze gelaagde identiteit hebben vormgegeven.
Honderd jaar geleden rekende Hongarije op de gastvrijheid van zijn buurlanden, vandaag sluit het de deur voor wie vlucht voor armoede en oorlog
De familie van mijn moeder woonde in de Kempen, maar sprak Vlaams met een Nederlandse tongval. Aan de muur hingen Hongaarse spreuken. Wanneer we bij mijn grootmoeder op bezoek waren, aten we net zo lief goulash als beschuit met muisjes of stoofvlees met frietjes. Een deel van de familie is gezegend met een Hongaars vel, dat in de zomer nooit verbrandt. Een ander deel is bleek en blond, zoals mijn Nederlandse grootvader. Die mix van tradities en genen is voor ons gewoon en tegelijk bijzonder, het maakt mijn moeders familie uniek, zoals zoveel Europese families. Vandaag heeft 23,3 procent van de Vlaamse bevolking migratieroots, dat is bijna een op de vier.
Het is pijnlijk om te merken dat honderd jaar na het vertrek van de eerste kindertrein net Hongarije een van de meest onverbiddelijke Europese landen is voor migratie. Waar het land een eeuw geleden rekende op de gastvrijheid van zijn buurlanden, sluit het vandaag de deur voor wie vlucht voor armoede en oorlog. Uit getuigenissen van insiders blijkt hoe de Hongaarse publieke omroep vluchtelingen demoniseert en de bevolking tegen hen opzet. Journalisten krijgen de opdracht minstens één negatief migrantenitem per dag te publiceren(DS 14 november). Van solidariteit met de buurlanden is bij premier Viktor Orban al helemaal geen sprake. Hij stemde maandag tegen de Europese meerjarenbegroting en het corona-herstelfonds, waardoor hij de EU in een diepe crisis stort(DS 17 november).
Migratie is een onlosmakelijk deel van ons voortbestaan. Toch is dit geen eenzijdig hoeraverhaal over migratie, laat staan over massale interlandelijke adoptie van kinderen uit oorlogsgebieden. Sommige pleegouders haalden bijvoorbeeld een Hongaars meisje in huis als gratis meid. Mijn grootmoeder was een van hen. Ze moest al haar Hongaarse spullen verbranden omdat die vies waren, en werd gestraft door haar kille pleegmoeder wanneer ze Hongaars praatte. De christelijke organisaties die de plaatsingen regelden, deden dat niet altijd alleen uit naastenliefde, maar ook om katholieke zieltjes te werven. Ook was de reis voor veel kinderen een traumatische ervaring. Mijn grootmoeder worstelde met depressies en zou haar hele leven met heimwee terugdenken aan haar geboorteland.
En toch. Het verhaal over de kindertreinen vertelt hoe mensen 100 jaar geleden hun hart openden voor wie het minder goed had. Ook al had Hongarije meegevochten met de vijand, ook al waren de mensen hier zelf aan het bekomen van een gruwelijke oorlog en de daaropvolgende Spaanse griepepidemie. Het merendeel van de 21.000 Hongaarse kinderen kreeg in België een warm welkom. Onderzoekster Vera Hajtó schrijft in haar publicatieDe Hongaartjes, Belgisch-Hongaarse kinderactiesdatonder meer inDe Standaardreportages verschenen over het onrechtvaardige verdrag van Trianon en de bittere ellende in Boedapest. Dat wekte empathie op bij burgers en potentiële gastgezinnen. Enkele lokale kranten publiceerden zelfs Hongaarse woordenlijsten om de gesprekken tussen nieuwkomers en Vlamingen makkelijker te maken. Mensen zagen erop toe dat de kinderen niet vervreemdden van het Hongaars en Hongaarse onderwijzeressen reisden rond om de kinderen te bezoeken. Dat alles in een tijd zonder internet of computers, en waarin mensen het met een pak minder moesten doen dan vandaag.
Als we wat vaker deze onbelichte verhalen vertellen in plaats van alleen negatieve verhalen over migratie, zouden we een heel ander beeld krijgen van nieuwkomers en mensen op de vlucht. Helaas begrijpen mensen als Orban dat maar al te goed.
Bron: Standaard.be Jozefien Daelemans is schrijver. Haar column verschijnt tweewekelijks op woensdag.
Heinekenâs Hongaarse rode ster en over ander schuimend gerstenat. Door Andras Csengö
Freddy Heinekenheeft Nederland als bierland definitief op de wereldkaart gezet. Inmiddels is Heineken het grootste internationale biermerk in de wereld, hoofdsponsor van de voetbal Champions League, Formule 1, Holland House tijdens de olympische Spelen en wat al niet. Het grappige is dat Heineken bier vroegerHeinekens pils in Nederland nu niet bekend staat als een zogenaamd premium lager. Nog niet zo lang geleden was het Heineken pijpje voornamelijk in een lelijke bruine fles verkrijgbaar, de vriendelijker ogende internationaal groene kleur is inmiddels de standaard in Nederland.
Veel zichzelf zo noemende bierkenners in de Nederlandse polder menen dat Heineken een waterig biertje is, men zweert bij merken alsGrolsch, Hertog Jan, Jupileretc. Dezelfde bierkenners worden op het moment dat ze één stap over de Nederlandse grens zetten plotsklaps Heinekenfans. In de Griekse tavernas, Spaanse tapasbars, Arubaanse salsaclubs, op Egyptische stranden etc nu ja, voor de Coronapandemie dan bestellen ze uitsluitend een Heineken lager en leggen aan buitenlands uitgaansvolk enthousiast uit dat het biertje van wijlen biermagnaat Freddy top of the world is. Herkenbaar? Wie de schoen past, trekke hem aan. Het toont wat mij betreft aan dat Heineken bijna als nationaal Nederlands erfgoed beschouwd kan worden.
In Hongarije is Heineken uiteraard allerwegen verkrijgbaar en is het gerstenat het grootste buitenlandse premiumbier in het schap. Hongaren zijn niet zulke grote bierdrinkers als de Hollandse, het scheelt echter niet zo veel: Hollanders circa 70 liter per jaar per hoofd van de bevolking, Hongaren 60 liter. Heineken is bij Hongaarse jongeren trendy, de bekenderode ster op het etiketdoet hen doorgaans niet denken aan oude communistische symbolen. In het jaar 2000 was die rode ster nog niet zo stralend, alleen de lijntjes van de ster waren rood gearceerd. De binnenzijde van de ster was wit, want een volle rode ster was en is een communistisch kenmerk dat volgens de Hongaarse wetgeving nog steeds verboden is. De ster werd in de latere jaren rood ingekleurd en daarmee kwam de firma Heineken in de juridische problemen. Inmiddels zijn deze gladgestreken, men heeft de zaak afgesloten met een lekkere kouwe klets. Tja, de rode ster van Freddy linken aan een communistische dictatuur? Beetje ver gezocht, nietwaar?
Kom je ook nog andere Nederlandse biermerken in het karpatenbekken tegen? Jawel, maar mondjesmaat,Bavariabijvoorbeeld is wel verkrijgbaar maar ik heb de indruk dat Hongaarse bierliefhebbers dit pilsje geografisch ergens in Beieren/Duitsland rangschikken. Interessanter is het te hebben over het Hongaarse bierassortiment. Welk lagerbiertje is het waard om uit de Tesco-schappen te plukken? Het hele Hongaarse supermarktlandschap staat vol met die afzichtelijke Tesco-panden die aan de stedenranden verantwoordelijk zijn voor een landschapvervuiling waar je U tegen zegt. Van de grote Hongaarse merken kan ik vooralDreheraanbevelen. Dit bier op de markt gebracht in de Monarchistische tijd door Antal Dreher niet echt een Hongaars klinkende naam overigens is van uitstekende kwaliteit, vooral van de tap niet te versmaden. Voor een liefhebber van donker of bokbier is Dreher BakDE keuze. Niet die dure BelgischeLeffe bruinof of een ander duur Belgisch biertje kopen, gewoon een halve literfles Dreher Bak. De helft goedkoper en nog meer volume ook!
Over Belgisch bier gesproken. Natuurlijk komen de mooiste (speciaal)biertjes uit België, dat is nu éénmaal een feit van algemene bekendheid. Mijn favoriete speciaalpint isWestmalle tripel, dat is naar mijn mening het beste speciaalbier van deze aardbol. De Belgen zijn hier zee fier op en dat is volledig terecht. Iets minder kinderachtig zouden ze kunnen doen over Heineken pils dat in hun ogen een minderwaardig lagerbier is. Kijk, en dat is nu klinkklare nonsens, ik heb een donkerbruin vermoeden dat hier sprake isvan immense jaloersheid en afgunst. Waarom? Want Heineken is nog zelfs te vinden in de bierkiosk aan de voet vanMount Everest,maarJupilerniet. EnStella Artoisook niet .
Is hetAmerikaanse Bud(weiser)trouwens te koop in Hongarije? Ja, sporadisch en dan nog voor de hoofdprijs natuurlijk. Nooit kopen, niet te zuipen, dan adviseer ik nog liever een Heineken 0,0. Inmiddels heeft de firma Heineken het trauma van Bucklerreeds lang achter zich gelaten. Geweldig Drink and Drive bier dat alcoholvrije Heineken en dat komt in Hongarije goed van pas vanwege het zogenaamde zero tolerance beleid. Tot 0,25 promille zon beetje één biertje is er nog net geen sprake van een misdaad in Hongarije. Alleen in het geval je achter het stuurwiel plaatsneemt natuurlijk. Boven deze grens wacht U een zware boete en een rijontzegging tot Sint Juttemis. Er wordt meer en meer gecontroleerd dus sowieso nooit doen! Nog even terug naar (Bud)weiser. Met het risico dat U deze mop met een stevige kern van waarheid! reeds kent: wat is de overeenkomst tussen het drinken van een Bud en de liefde bedrijven in een kano? Both are fucking close to water!En dan heb ik het nog niet eens gehad over Bud light de nog lichtere variant van dit Amerikaanse merk. In de Europese Unie zou deze lightversie eigenlijk onder een andere naam verkocht moeten worden. Welke naam dan?Spa rood ..
De gemiddelde Joe sixpack in deVerenigde Statenzal al deze bierinformatie een worst zijn, hij kent namelijk geen ander bier, dan zijn Bud. Ook geen andere president trouwens. Hoe die heet? drie keer raden!
In de hemel is geen bier, daarom drinken we het hier!
Kunnen we ons straks ook laten inenten met dat Russische (Spoetnik V) vaccin? Andras Csengö
Ja, daar heeft U niet van terug, hè? Voor de niet-Russisch verstaanders onder U:ik ben succesvol ingeënt met het Russische Spoetnik V-vaccin!.En ziet U, het heeft nog een paar prettige bijwerkingen ook! Inmiddels is dit een Coronagrap met eenSacharovbaardvan een half jaar, maardeze André van Duinachtige running gagblijft leuk. De gestelde vraag in de titel van dit artikel is echter doodserieus. De kans is namelijk aanwezig dat ook in diverse EU-landen hetRussischevaccin zijn intrede zal doen, bijvoorbeeld inHongarije
De inmiddels door het Coronavirus getroffen Hongaarse minister van Buitenlandse ZakenPéter Szijjártóheeft reeds bevestigd dat de Russen binnenkort een eerste lading testvaccins sturen die door de Hongaarse laboratoria gecheckt zal worden. Hiernaast meldt de minister datHongarijegeïnteresseerd is in alle werkende vaccins vanPfizertot die van deIsraëlis die zich op dit moment in de finale fase bevinden. Mooi toch, Hongarije lijkt er alles aan te doen het massaal vaccineren zo snel mogelijk te realiseren.Productie van het Spoetnikvaccin in Hongarije is een kwestie van tijdpocht Szijjártó in sweatshirt op zijn Facebookaccount.
De cijfers spreken trouwens toch voor zich? Het Pfizer-vaccin levert een 90% bescherming in de controlegroep,maar hetSpoetnik V-vaccinmaar liefst 92%! Ja, ja, het verschil is echter dat Pfizer de officiële protocollen met betrekking tot de ontwikkeling van het vaccin volgt, maar dat geldt niet voor het Russische wondermiddel. De derde massale testfase is voor het gemak maar even overgeslagen, Poetin heeft pijlsnel zijn akkoord gegeven voor het inenten van militairen en zorgpersoneel. Naar verluidt heeft één van zijn dochters ook een prikje gekregen, maar de grote leider zelf durft het (nog) niet aan. Afgezien van zijn vaste getrouwen dient ieder ander voor eenPoetin-audiëntietwee weken in quarantaine vertoefd te hebben .
Afgezien van het overslaan van de derde fase ishet probleem dat er niets gepubliceerd of gerapporteerd is, dus eigenlijk weet niemand wat er nu gaande is. Dit is niet mijn gekleurde mening maar die van meer dan 92% van de (virus)deskundigen all over the world. Er overheerst daarom dus nog een flinke dosis scepsis bij de meeste landen en hunRIVMs. Minus Poetinvriendjes alsLoekasjenkoen de Venezolaanse schurkMaduronatuurlijk. Maar schoorvoetend bewegen de Hongaren althans hun regering en andere Oost-Europese landen in de richting van het Kremlin. OokIndiaschijnt al 100 miljoen doses van de Russen besteld te hebben.
De Russen zijn nu toch een beetje wakker geworden.Inmiddels hebben Russische medici ook volgens de medische (virus)wereld een betrouwbaar onderzoek gepubliceerd met bemoedigende resultaten, Wel, wel, waren we misschien toch iets te voorbarig geweest? Geenszins, bij een nadere bestudering van het onderzoek blijkt dat het om76 proefpersonengaat.76!Lekker representatief ook. Bovendien was niet één van de proefpersonen ouder dan60 jaar. Maar welke personen bevonden zich ook maar weer in de hoogste risicogroep?
Op basis van dit soort onderzoeken kan er natuurlijk nooit sprake zijn van het verantwoord distribueren van dit vaccin. Dat is pas echt spelen met de gezondheid van je bevolking! En dan niet alleen ten opzichte van ouderen met een kwaal, maar ook kinderen, jongeren en alle andere volwassenen van middelbare leeftijd die zich willen laten inenten! En dan heb ik het nog niet eens over een andere Russische publicatie inThe Lancet gerenommeerd medisch vakblad die grotere (controle)groepen betreft, maar volgens een hele rits van internationale wetenschappers is vervalst. De gekopieerde grafiekjes waren zelfs met het blote oog waar te nemen. Het gaat slecht met Rusland, hun wetenschappers kunnen niet eens fatsoenlijk data vervalsen. Dat vond ik wel één van de leukste reacties die op één van de medische fora werd gegeven ..
Als volgende klap op de vuurpijl meldden de medici van het Russische instituut dat het vaccin ontwikkeld heeft Gamaleya dat ze zichzelf alvast ingespoten hebben met Spoetnik V. Een absolute no-go als je de officiële protocollen erbij haalt. Zelfs in de Russische pers werd hier schande van gesproken. Ik sluit overigens niet uit dat de medici eenoekazehebben gekregen uit het Kremlin, als U begrijpt wat ik bedoel . Ook duiken er steeds meer verhalen op waaruit blijkt dat de overheid een tactiek van dwang en schmierentoepast. Schmieren? Voorbeeld: mij is 30 duizend roebel geboden (330 euro) Bron: een werknemer van de afdeling Stadseigendom bij deMoskousegemeente die anoniem wil blijven. Bij medewerkers van de Moskouse metro ging ging het al net zo
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het Spoenik-vaccin wellicht toch veilig zal blijken te zijn. Maar deze conclusie kan alleen getrokken worden als er in een (medisch) betrouwbaar land noot: niet Rusland een officiële derde (controle)fase achter de rug is. Tot die tijd is het massaal inenten van bevolkingen gezondheidstechnisch een veel te groot risico.
In 1957 schoten de Russen als eerste een raket de ruimte in, de eerste satelliet die een baan om de aarde beschreef was een feit. Naam van de raket:Spoetnik 1. De Amerikanen hadden het nakijken en moesten in de (ruimte)achtervolging. De metafoor met de vaccinwedloop ligt voor de hand. Ik vrees echter dat deze Spoetnik V wel eens bij de echte lancering in miljoen stukken zou kunnen knallen. En staan toch weer de Amerikanen als eerste op deCovidio 19 planeet. Met een Amerikaanse (vaccin)vlag en een Pfizerampul in de hand.
Zo, het is weer mooi geweest, ik verwen mezelf met een Spoetnik. Ja, ja, de oudere lezers zullen zich ditschuimende frisdrankjenog wel kunnen herinneren. Een belangrijk ingredient voor Spoetnik was de frisdrankExota. Waar dit merk om bekend staat?Spontaan exploderende flessen met verwondingen tot gevolg ..
Ingredienten Spoetnik: men neme een 0,2 liter limonadeglas, men vulle het met een theelepel suiker en een scheutje koffiemelk. Daarop schenken we Exota, waardoor het goedje gaat bruisen als een whirlpool.
Tot slot. Volgens mij is de huidige (rijksoverheid)slogan die het vaccineerenthousiasme moet vergroten een beetje versleten:
On the 23rd of October in 1956, Hungarian students and young workers staged a peaceful demonstration in Budapest to protest against the ruthless Communist dictatorship forced onto the country by the Soviet Union at the end of the Second World War. The protesters drew up a list of sixteen demands aimed at changing the hopeless political situation in Hungary.
Major streets and public squares were the scenes of heavy combat between freedom-fighters and invading Soviet troops during the 1956 Hungarian Revolution.
To commemorate the heroes of October 23, 1956, we have compiled a gallery of beautifully colored pictures showing the sites of the uprising on the iconic Budapest streets. Join us as we travel back in time to 1956 with the help of archive photos fromFortepan:
Karinthy Frigyes (Verpeléti) road at Móricz Zsigmond square. (Fortepan/Ádám Klausz)
men reading the newspaper Hungarian Freedom at the Móricz Zsigmond Móricz square, at the corner of Villányi street. In the background: the building of Kaffka Margit High School (now St. Margaret High School) on the left, the corner building on Himfy Street on the right. (Fortepan/Ádám Klausz)
Cartoon flyer of Mátyás Rákosi with the inscription, this gnome is the most despicable killer and traitor of the Hungarian people! The rope is too little for him! (Fortepan/Ádám Klausz)
Corvin (Kisfaludy) alley next to the cinema, opposite Kisfaludy Street. (Fortepan/Ádám Klausz)
Üllõi út, Grand Boulevard intersection, with the Kilián barracks in the background. (Fortepan/Ádám Klausz)
Corner of Üllõi street and the Grand Boulevard, with the Kilián barracks. In the foreground, a wreck of an ISZ-3 tank. (Fortepan/Ádám Klausz)
Pollack Mihály square. At the tank pipe, the building of 14 Bródy Sándor street (the corner of Puskin and Bródy Sándor street). (Fortepan/Ádám Klausz)
Széna square, facing to Vérmezõ road and the Széll Kálmán (Moszkva) Square. (Fortepan/Béla Heinzely)
Stalin Square (today Ötvenhatosok tere) with the remnant of the Stalin statue. (Fortepan/Gábor Tamás Rátonyi)
featured photo: Hungarian flag hanged from the first floor balcony of the house number 6 in Kossuth Lajos street, facing the Astoria intersection. (Fortepan/Miklós Horváth)
Bron: Hungary Today Deze dag is in Hongarije een nationale feestdag -dit jaar werden de herdenkingen overschaduwd door de er heersende corona crisis
Hongaars en Hollandse/Vlaamse Moppentrommel - andras csengo
Hongarenhebben wel degelijk gevoel voor humor. Vooral in de communistische tijd was het raadzaam om fijnzinnige en verborgen grappen te maken over het communistische systeem en zijn leiders. Dat type humor werd namelijk niet begrepen door de toenmalige Hongaarsegedachtenpolitie,ÁVHgenaamd (Állami Védelmi Hatóság ofwel de Hongaarse veiligheidsdienst). Mannetjes in zwart- of bruinleren jassen braken vaak hun hoofd over allerlei vreemdsoortige cartoons, maar konden er meestal geen chocola van maken.
En Nederlanders? Humor te over,Hans Teeuwen, Theo Maasen, André van Duin, Gordon. Moet ik nog even doorgaan? Ok, Gordon parkeren we even bijPatty Brard, lijkt me ook een prachtig huwelijkskoppel. EnVlamingen?Herman Brusselmans, Philippe Geubels, Urbanus (van Anus),Goedele Liekens. De laatste voor de broodnodige seksuele humor natuurlijk. OverWalen(reserve-Fransen) hebben we het maar even niet en overDuitsersal helemaal niet.
Dan de beloofde grappen. Beide hebben eigenlijk al een lange baard, maar met mijn commentaar erbij misschien toch interessant om te lezen. De eerste is er ééntje die Hongaren graag vertellen aanNederlanders/Vlaningen. Regelmatig maak ik mee dat een Hongaar in mijn bijzijn zijn al dan niet zakelijke partner de volgende smakelijke dijenkletser wil voordragen. Mijn advies luidt altijd: niet doen, want deze grap valt door mijn jááárenlange ervaring niet altijd in goede(polder)aarde. Zelfspot hebben Nederlanders in de regel wel, maar deze joke zorgt vaak voorboerenkiespijnlachjes.
Vooruit, daar gaat ie. Met een satanische ondertoon vraagt de Hongaar in kwestie aan Pieter Jansen of Baudewijn de Smedt of hij toevallig weet hoe de Nederlandse taal is ontstaan. Nee? Welnu,de taal verspreidde zich in de Lage Landen vanaf het moment dat een dronken Engelse matroos probeerde Duits te spreken.Na het uitspreken van deze zin wacht de Hongaar op een lachsalvo van den Hollander of den Vlamingh- dat uiteraard uitblijft. Ten eerste is de boodschap van de mop dat de Nederlandse taal een ratjetoe is van andere talen. Dat is nog tot daaraan toe maar dat de DuitseSprachehier bij wordt gesleept is vaak toch een beetje teveel voor de terekaaskopziel. Van Duitse ressentimenten is in in Nederland al lang geen sprake meer, met het verscheiden vanJules Deelderis dat hoofdstuk wel afgesloten. Maar nooit helemaal natuurlijk, want hoeveel voetballiefhebbers zijn er nog die besmuikt moesten lachen toen die Mannschaft in een vroeg stadium werd uitgeschakeld tijdens hetWK voetbalvan 2018 inRusland? Nou, ik in ieder geval wel .
(Noot: gek genoeg wordt voorgaande grap minder vaak aan Vlamingen voorgedragen. Hoe zou dat komen? Ten eerste menen veel Hongaren dat Vlamingen Vlaams Flamand spreken en dat is eigenlijk zo gek nog niet. Bij de zuiderburen klinkt het taaltje toch zachter. Hongaren menen dat Hollanders een nogal rochelend taalgebruik hebben.Krákogásin het Hongaars. Ja, daar zit wel wat in. Althans boven de grote rivieren ..)
Mocht U de Hongaar die deze verkeerde grap meende te moeten delen een koekje van eigen deeg geven, dan heb ik nog wel een tip ..Een Hongaarse minister bezoekt een kleine gemeente van 1500 zielen ergen in het noordoosten van Hongarije. Hij vraagt aan de burgervader welke de twee grootste problemen zijn in zijn woongemeenschap. Welnu zegt de dikbuikige en besnorde burgemeester, ten eerste is er sinds tijden geen huisarts meer in ons dorp te vinden. De laatste is in 2015 met de noorderzon vertrokken zonder dat er een vervanger is aangesteld. En dat is met al die ziekelijke bejaarde dorpsbewoners een serieus probleem. Right reageert de minister op populistische toon,dat gaan we regelen, let maar op. Gewichtig kijkend belt hij met het Hongaarse gezondheidsministerie. De aanwezige dorpsbewoners horen de minister driftigeoekazesgeven aan een medewerker van het departement.Begrepen Sanyi? Volgende week maandag dient om 8 uur s morgens de nieuwe huisarts zich te melden in zijn nieuwe standplaats. Nee, nee, ik duld geen tegenspraak.
Zo, das geregeldmeldt de minister met een grote zucht. Wat is het tweede grote probleem meneer de burgemeester? Wel, meldt de buikige snor met een grimlach, we hebben in ons dorp nog steeds geen mobiel bereik, onze overigens tweede hands smartphones kunnen we hier niet gebruiken. Gemeen grapje, hè? Helaas is dit in ieder geval voor wat betreft de (niet) aanwezigheid van huisartsen op het Hongaarse platteland de harde waarheid. Veel medici zijn in de loop der jaren richting West-Europa vertrokken, om in de meeste gevallen nooit meer terug te keren.
De braindrain is niet alleen een probleem in Hongarije, hetzelfde geldt voorPolen, Roemeniëen andere ex-oostbloklanden. Voordelig voor landen als Nederland waar huisartsen ook al niet bij bosjes te vinden zijn. Het zijn de onaangename kanten van het principe van vrij verkeer van personen in deEuropese Unie. Maar het is maar net van welke geografische kant je het bekijkt .
God geneest en de dokter strijkt het honorarium op(Bejamin Franklin, Amerikaans staatsman, 1706 1790)
August 23 â The Day the Holy Crown of St. Stephen Was Buried- De omzwervingen van deze beroemde kroon
On August 23, 1849, during the 1848-49 Revolution and War of Independence, former Prime Minister Bertalan Szemere buried the Holy Crown of Hungary in such secrecy that the Austrians did not find it until four years later.
The Hungarian crown and the coronation jewels had been kept by the Crown Guard at Buda Castle since 1790, with only short interruptions when the crown was held somewhere else. During the Hungarian Revolution of 1848/1849, the Holy Crown left the capital two times: the first time to be kept temporarily in Debrecen before being brought back to Pest. However, at the beginning of July, when enemy troops approached Pest once again, Prime Minister Bertalan Szemere kept the jewelry for a while in his own accommodation. Then, another route of escape was planned for the jewels.
This time, the Crown of St. Stephen was first brought to Szeged, then after a short stop at Nagyvárad the crown jewels were taken to Arad. Szemere wanted to make sure it was actually the real crown of St. Stephen in the transport box, so he followed in the footsteps of Sultan Suleiman and put the crown on his head as a test.
Shortly afterwards, however, the revolutionaries had to flee further and came to Orsova in the extreme southeast of the Bánát historical region, in todays Romania. There, they first buried the box in a house. However, when they realized that this had not gone unnoticed, they looked for a new hiding place and buried the crown in a forest near the border with the Wallachia region.
Szemere was unsure from the start what to do with the jewels, and he carried them with him at all times while he was in Transylvania. He even lied to the government commissioner, telling him that the boxes were hiding important documents. In August 1849, the prime minister buried the crown several times until he found its final hiding place.
After these events, nobody saw the crown jewels for years, although the Austrians were looking for them. However, a spy sent to London was able to provide crucial information by chance. He managed to find someone in the circles of Hungarian exiles there who knew the location of the hiding place. The box was finally found on September 8, 1853, by the Austrian authorities in Orsova. The crown was carried back to Budafok on the Danube with great splendour aboard the steamer Archduke Albrecht.
In 1916, in the middle of the First World War, a Hungarian kingwas crownedwith the Holy Crown of St. Stephen for the last time. Emperor Karl was crowned as Charles IV of Hungary together with his wife Zita in the Matthias Church.
In 1945, the St. Stephens Crown was brought to the West by Hungarian patriots on the legendary gold train, and later moved to the USA. It only returned to Hungary in 1978 as part of the negotiations on the return of war trophies from the final phase of the Second World War.
Since 2000, it has been kept together with the imperial orb and the scepter in the dome of the Hungarian parliament building in Budapest.
Saint Stephen â Who Was He, and Why Is He So Important? De beroemde Hongaarse koning Istvan ofte Stefaan
August 20th, the biggest national holiday of the country, is founding day of the Christian Hungarian state, as well as the feast of St. Stephen and the New Bread in Hungary. The founder of the Hungarian Kingdom and Hungarian statehood, King Stephen I, under whose rule the Christianization of the country started,died on August 15, 1038, and was only declared a saint after the conquest of Buda (1686). So, why do we celebrate the founding of the state on August 20th?
Stephen Is father, Géza, was the last fejedelem (essentially a tribal version of a king). From 972 until his death, Géza established European customs in the country to pave the way for his preferred heir, his son, Vajk. He invited missionaries to the country, established a convent, and ensured international recognition for the country by having his son marry the Bavarian Prince, Henrik II.s daughter, Gizella.
Vajk is the pagan name of Saint Stephen. After his father died, he needed to ensure his right to the throne. Even though Géza used primogeniture (the kings oldest son has the right to rule) to justify Vajks claim to be king of Hungary, the half-tribal society failed to adopt this custom easily, resulting in a destructive war between Vajk and Koppány, the second of whom claimed the throne based on the traditional Hungarian practice of seniority (the oldest man in the family is the heir). The future Saint Stephen defeated him and punished all his followers.
Upon successfully securing his claim to the throne, he began the actual work of managing the kingdom. After being baptized, he was crowned on the first of January, 1001 (or possibly the 25th of December, 1000), as Stephen I, with a crown that is said to have been a gift from Pope Silvester II. This present was a depiction of the Popes approval of Hungary and Stephen.
In 1001, he established an archdiocese in Esztergom which was essential to the independence of Hungary. This guaranteed that the Hungarian Catholic Church would be independent of the German one. It was during this time that the first monasteries and abbeys were being formed, these were crucially important in providing missionaries and priests for the nascent Hungarian Church. He made two codes of law, in which he protected the rights of the Church and encouraged the worship of Christianity, and punished those who refused to practice it. Ten bishoprics were established, of which two were archbishoprics. Cathedral chapters were formed, where clerics made religious certificates and official documents. This helped spread literacy in Hungary.
Bron: Hungary Today Voor de bijhorende foto: klik op de onderstaande link
Zigeunersaus wordt Paprikasauce Ungarische Art... of politieke "correctheid" ten top!
Verrek, memoreer ik in mijn recent artikel over deRoma/Zigeunerholocaustde zigeunersausnog in de kantlijn enUnileverheeft al gereageerd. Zo ziet U maar beste lezer, dat mijn columns wel degelijk maatschappelijk effect kunnen hebben. Knorr Zigeunersauce is niet meer en heet voortaanPaprikasauce Ungarische art. Althans inDuitsland ..
Helaas, het was niet de naamsverandering die ik heb voorgesteld. Welke dan? Geen, ik vind de benaming prima zo, maar Unilever meent in zijn ultieme politiek/maatschappelijke correctheid een schepje (saus) er bovenop te moeten doen. Hoe zal de vergadering in het Duitse bestuur Vorstand van deze wasmiddelen/worstenboer er hebben uitgezien? Serieuze voorstellen van de Duitse marketingafdeling werden waarschijnlijk met een powerpoint presentatie via een beamer op het grote scherm vertoond.Romasaucevielleicht een correcte benaming? Nein, nein, dan denkt de consument wellicht dat het sausje wordt omgetoverd in een Italiaanse bolognaise saus. De Duitse marketingdirecteur betoogt datpikante Paprikasaucezijn voorkeur heeft. Daarop meent de vrouwelijke Human Resources Director dat de saus overigens helemaal geen pikante smaak heeft, bovendien bevindt er zich ook tomato flavour in het rode goedje. Ja, ja, de Personalcheffin heeft er culinair verstand van zullen we maar zeggen en dat is in de Duitse Unileverdirectie een groot goed ..
Na veel nach Deutsche art beleefd gekissebis wordt voor Paprikasauce Ungarische art gekozen. het neveneffect van deze beslissing is dat de positie van Hongarije als hét paprikaland in de wereld wordt onderstreept. Dit is overigens niet helemaal terecht daar de oorsprong van de paprikafamilie inMidden-Amerikaligt.
Mooi voor de promotie van Hongarije op culinair gebied, maar Unilever slaat met deze beslissing wel vier keer de plank mis.
Ten eerste geeft de margarineboer feitelijk toe dat het tot nu toe keihard heeft gelogen. Zigeunersaus blijkt geen Roma/Zigeunerorigine te hebben dus de etnische groep van Roma heeft onterecht de credits gekregen voor deze lekkernij. Maar misschien waren Zigeuners sorry nu hou ik op met de Roma-uitdrukking altijd al zwaar beledigd dat deze smurrie op hun conto werd geschreven. Tja, wie zal het zeggen ?
Ten tweede zijn de Zigeuners nog furieuzer geworden vanwege wederom een actie die onderstreept dat ze worden achtergesteld ten opzichte van de Duitsers. Misschien voelt een deel van deze etnische gemeenschap zich wel in de kuif gepikt, omdat het Roma/Zigeunerschap van de Europese etnische kaart wordt geveegd. Zoals ik in mijn recente artikel heb geschreven ben ik nog nooit een Zigeuner tegengekomen die als Roma aangesproken wenst te worden. Sterker nog, men is er trots op
Ten derde stelt Unilever op deze manier de Zigeuners achter op de Hongaren. Immers, de Hongaren hebben deze saus bekokstoofden niet die arme Gipsys. Weer een Zigeunerpareltje aan de uitvindingssnoer afgerukt door die harteloze Duitsers. Maar bovenal worden Hongaren als betere sausbereiders gekwalificeerd.
Ten vierde krijgt Viktor Orbán op deze manier een politiek kontje van de multinational. Immers Hongarije = Paprika en Paprika = Hongarije. Dit past precies in het Hongaarse politiekeFideszstraatje, het land wordt alleen maar positiever op de kaart gezet. Wederom wordt Ungarn erwähnt in positief-culinaire zin. Als ikAngela Merkelzou heten wordt deze saus voortaan wel van het boodschappenbriefje geschrapt. Maar misschien houdt Angela sowieso meer van KnorrRindfleischsauce.
Maar nu alle gedroogde paprikatjes op een stokje, het is toch te idioot voor woorden dat Unilever op een dergelijke manier lippendienst wil bewijzen aan de politiek-correcte elite in Duitsland. Het is allemaal voor de bühne, de enige reden die achter deze beslissing schuilt is: een wit voetje halen bij de consumenten van Unileverproducten. Niets meer en niets minder. Het draagt alleen niet bij aan de verbetering van de maatschappelijke positie van Zigeuners in Duitsland en daarbuiten. Sterker nog, het is een reden voor de zeer rechtse politiieke partijAfDom (nog meer) te benadrukken dat immigranten het grootste gevaar opleveren voor de Duitse identiteit. Wat zegt U, overdrijf ik? Misschien, maar ik ben van mening dat dit weer een bouwsteentje is voor de verdere tweespalt in de Duitse samenleving. In de bundesländer van de ex-DDRweten ze wel waarover ik het hier heb
Tot slot nog een raad aan het adres van de populaire muziekbandthe Gipsy Kings. Voor hun komende toernee in Duitsland adviseer ik de manager van de band de naam tijdens de toernee tijdelijk te wijzigen inHungarian Paprika band. Je weet maar nooit of één of andere Duitse burgemeester een optreden van the Gipsy Kings in zijn stad verbiedt op basis van overwegingen van verborgen racisme.
Als ik het woord zigeuner(s) intyp op de Nederlandsewikipediapaginawordt automatisch dioorverwezen naar Roma. Het Duitse wikipedia wijdt nog wel een pagina aan het onderwerp onder de term Zigeuner. Schande natuurlijk, ik schrijf meteen een brief aan Unilever Deutschland met het dringende verzoek dat de multinational hevig zou moeten protesteren tegen deze uiterst racistische uitingen.
Voor de vorm juichtede centrale raad van Duitse Sinti en Romahet besluit van Unilever toe om te eindigen met het volgende statement: Voor ons staan de benamingen zigeunersaus en zigeunerschnitzel niet bovenaan de prioriteitenlijst. Wij, als raad maken ons veel drukker om het scanderen van zigeuners of joden met de bedoeling om te beledigen, bijvoorbeeld in voetbalstadions.
Het woord zigeuner heeft voor velen een negatieve bijklank en wordt door veel Roma als discriminerend ervaren.(bron: Wikipedia Nederland)
20th Century Fox verandert naam, de Hongaarse oprichter Vilmos Fuchs keert zich om in zijn grafâ¦..
Vilmos Fuchs, wie is dit nu weer? Welnu,Vilmos Friedis de oprichter van deFox Film corporation, het bedrijf dat later fuseerde tot20th Century Fox.Tja,nu wordt het verwarrend, Vilmos Fried? Dit is de geboortenaam vanWilliam Fox, de grote man achter het tot internationaal uitgegroeide filmbedrijf. De start was in 1915, maar het grote succes kwam pas later toen Vilmos besloot om in honderden bioscopen van bijna de ene dag op de andere destomme filmvoorstellingente vervangen door beeld en geluid tegelijk.
Vilmos Fuchs werd in 1879 geboren in het Hongaarse dorpjeTolcsva, gelegen in de provincieBorsod-Abaúj-Zemplén. Als kind van ouders met een Joods/Duitse achtergrond, dit nog even voor de volledigheid. Tolcsva bevindt zich helemaal in het noordoosten vanHongarije, midden in het beroemde wijngebied vanTokaj. De kleine Vilmos was amper 9 maanden oud toen het gezin in 1879 emigreerde naar de Verenigde Staten. InNew Yorkging Vilmos tot zijn 11e levensjaar naar school, maar dat was het ook dan op het gebied van zijn schoolse educatie. Geld verdienen en zijn droom waarmaken, dat was zijn drive, om te beginnen als afwashulp. Dit dorp Tolcsva bezochten wijzelf voor o.a. het aankopen van de beroemde Tokai wijnen.
In het jaar 1900 (op 21 jarige leeftijd) bezat hij al een eigen onderneming die hij 4 jaar later verkocht om een bioscoop te kunnen verwerven. Typisch een aankoop van iemand met een visionaire blik. In die tijd begonnen de stomme films op te komen,Charly Chaplinis er bijvoorbeeld groot door geworden. De combinatie van filmproducties en het vertonen van deze in zijn eigen bioscoopzalen was een sterk staaltje vanvoorwaartse integratie. Vilmos is ook degene die de naam moviestarheeft bedacht. De filmacteurs in plaats van de scenarioschrijvers en filmproducenten/regisseurs werden in het publicitaire zonnetje gezet. Dit klinkt anno 2020 vanzelfsprekend, maar was het in die tijd toch niet. Ja, en ook de uitdrukkingfilmsterkomt ons argeloze bioscoopbezoekers volledig logisch voor, maar dat had heden ten dage ook filmzon of filmdiamant kunnen zijn. Klinkt raar nietwaar, maar als U ermee zou zijn opgegroeid was één van deze omschrijvingen net normaal geweest als de term radio DJ. Of de uitdrukking pamperdie voor veel mensen vooral ouders van jong kroost synoniem staat voorluier.
In het grote depressiejaar van 1929 ging het mis voor Fox Film Corporation, geld voor bioscoopbezoek was tijdens de crisis in rook opgegaan, of opzij gelegd voor te verwachten nog slechtere tijden. In 1930 werden 90% van de aandelen overgenomen door verscheidene banken en daarmee was Vilmos de zeggenschap over zijn eigen company definitief kwijt. In 1936 werden Fox bedrijven alle failliet verklaard, maar daarnee was de ellende nog niet voorbij. William had voor de faillisementsrechtzittingen geprobeerd om de rechters om te kopen wat hem een gevangenisstraf van 6 maanden opleverde. Het was over en sluiten .
Na zijn vrijlating heeft Fox zich nooit meer bemoeid met de filmindustrie, als berooid man stierf hij in 1952 te New York. Daarvoor overigens al in 1935 fuseerde Fox Film Corporations met 20th Century, waarmee het wereldberoemde bedrijf/merk werd geboren. Bij geregelde filmkijkers is bovenstaande foto volgens mij in het geheugen gegrifd. Deze herinnering dreigt nu te vervagen want in 2018 namWalt Disney Corporationde toko over en er werd al lang gefluisterd dat de nieuwe eigenaar de naam van de firma zou willen wijzigen.
Tja, 85 jaar heeft 20th Century Fox bestaan, de erfenis van Vilmos Fried leeft verder in de filmgeschiedenisboeken, het is niet anders. DeBBCsuggereerde dat Walt Disney niet geassocieerd wil worden met de naam van het rechtse Fox, het conglomeraat van mediamagnaatRupert Murdoch. Daar kan ik mij wel iets bij voorstellen, TV-zender FoxNews is bijvoorbeeld één op één de leugenspreekbuis van ons allerDonald Trump.
Toch is het jammer, 20th century studiosklinkt toch algemener, eigenlijk tamelijk saai zou ik zeggen. Had de naam20th Century Starsniet eerder voor de hand gelegen? William Fox heeft immers de term moviestar bedacht en op deze manier had zijn erfenis toch verder geleefd. Bovendien was deze naam een stuk flonkerender geweest. Zoals blijkt beste lezer, is wederom niet om mijn advies gevraagd,such is life
Such is life? Hé, dat is een tekst vanSean Conneryin één van de Bondfilms, ik meen live and let die. Of was het toch thunderball? In ieder geval distribueerde 20th Century Fox exclusief enkele Bondfilms. Voorbeelden van eigen producties: de Star Warsreeks, Peyton Place, Titanic, the A team, Avatar, Alienreeks, Cleopatra, Heidi, the Simpsons, the sound of musicetc etc.
Veel van de producties staan nog steeds op ons netvlies gebrand en/of in ons geheugen gegrift. Één voorbeeldje?
Mooiste communistische bus ooit! Van Hongaarse makelij - De iconische Ikarus bussen - zowat de "Van Hool" van het voormalige Oostblok
Kijkt U nog eens naar het plaatje, volgens mij moeten busliefhebbers hun vingers aflikken bij het design van de Ikarus 55. In het begin van de jaren 50 werden de eerste protypes van deze buscoach vervaardigd. Samen met de Ikarus 66 waren deze twee types de paradepaardjes van de Csepel Autógyár, de bus/vrachtwagenfabriek gelegen aan de Donau in het zuiden van Boedapest.
Het type 55 werd gebruikt voor regionaal busvervoer, de 66 voor stadsvervoer. Hieronder vindt U een foto uit de brochure van het type 66, eigenlijk is het onvoorstelbaar dat zon kiekje werd toegelaten in de zwartste tijd van het communisme in de 50er en 60er jaren. Het bourgeois-karakter straalt gewoon van de foto af. Kijkend met een wat minder scherpe blik zou je zeggen dat Cary Grant met een jonge Catherine Deneuve bewonderend de modieuze lijnen aanschouwt van dit sublieme design. Monarchistische gebouwen op de achtergrond, kan het nog imperialistischer?
De Sovjet-machthebbers waren tevens gecharmeerd van de Ikarusbussen en verordonneerden in het kader van de beruchte 5-jarenplannen dat de bussen geïntroduceerd moesten worden in de meeste Warschau Pact-satellietstaten. Ik vermoed overigens dat er nog een andere essentiële reden aan deze beslissing ten grondslag heeft gelegen. Uiteraard was het niet de bedoeling van het Kremlin dat Hongarije een florerende economie zou worden, deze rol was slechts toebedeeld aan het Sovjetbolwerk zelf. Maar ja, in de eigen heilstaat was men slechts in staat dieselslurpende tanks te produceren. Ook al vermeldde het design/productieplan het vervaardigen van een bus, er rolde uiteindelijk toch altijd een tank van de lopende band af. Maar dat gold ook voor de constructievoorschriften voor tractors, brommers en gaskachels. Het productieresultaat was altijd hetzelfde: een tank .
Icarus vloog volgens de Griekse mythologie met zijn wassen vleugels te hoog en te dicht bij de zon, waardoor zijn vleugels smolten en de arme Icarus reddeloos in de Egeïsche zee stortte. Met andere woorden: hoogmoed komt voor de val ..Tot 1975 werden de Ikarussen voor de diverse communistische satellietstaten gebouwd, het was de glorietijd van de Csepel Autógyár. Daarna was het over en sluiten. Volvo liet tot 1980 nog 1000 Volvo Laplanders bouwen in de fabriek, maar in 1992 werd Ikarus definitief failliet verklaard.
De erfenis van de Ikarusbussen ja, in Hongarije met een K geschreven blijft echter in ons geheugen gegrift. En ook in het echie zijn er diverse gerestaureerde exemplaren voor de volgende generaties bewaard gebleven. De foto aan de kop van dit artikel vind ik welhaast iconisch. Het geeft me zelfs een beetje dat Peter Stuyvesant-gevoel, ook iets wat totaal niet in overeenstemming is met de communistische doctrine natuurlijk.
Nog steeds maakt het design van de Ikarusbus nog een futuristische indruk (althans bij mij), de vormen kunnen de tand des tijds met gemak doorstaan. Net als de Citroën DS de snoek zijn er voertuigen die eenvoudigweg letterlijk en figuurlijk nooit enige roest laten zien. Één van de revolutionaire vindingen voor Midden/Oost-Europa dan ..- was de plaatsing van de motor aan de achterzijde. Deze bobbel had de dood voor het design kunnen zijn, maar hier is het tegendeel het geval. De achterpukkel is in complete harmonie met de ronde lijnen van de bus. Maar ook de voorkant is niet verkeerd, geen grote zoeklichten bijvoorbeeld, maar subtiele koplampen, sommige zelfs mooi verborgen onder de voorbumper. Lyrisch ja, dat zou je ervan kunnen worden .
Ik heb een beetje gegoogled, want ik wilde natuurlijk wel weten welke ontwerper zich achter deze buscreaties verbergt. Verbergt? Ja, want van een communistisch design kun je hier toch niet spreken, de bussen moeten wel door een burger polgár zijn bedacht. Twee namen komen naar voren, György P. Horváth en Béla Zerkovitz, de eerste verantwoordelijk voor de mooie vormen, de tweede voor het technische design. Zowel de chauffeur als de reizigers hadden met de achterpukkeloplossing veel minder last van de lawaaierige motoren van die tijd. Het feit dat de communisten destijds toelieten dat busbouwers zich bekommeren om het gerief van passagiers is trouwens op zichzelf al een novum uit die brute periode van de geschiedenis. Maar ja, misschien reisden er in die tijd ook wel veel inlichtingenofficieren per bus. Om de medekameraden in de gaten te houden .
Of ik zelf als kleine jongen wel eens in zon Ikarus 55 heb plaatsgenomen? Verscheidene malen, maar de laatste keer was een iets minder positieve ervaring. Reizend vanuit het noorden van Hongarije naar Keleti Pályaudvar Station Oost in Boedapest gaf de motor er de brui aan. Hulp liet lang op zich wachten, maar de reparatie was succesvol zodat de reis hervat kon worden. We kwamen nog net op tijd aan om de internationale trein naar Wenen te halen. En dat was maar goed ook, want de volgende trein naar het vrije westen vertrok pas twee dagen later ..
Iedereen wil wel met je mee in de limo. Maar wat je nodig hebt is iemand die de bus met je pakt, als je limo kapot is. (Oprah Winfrey, Amerikaans TV Host 1954 )
Bron: Keek op de Week
Een Ikarus bus - type 66
Dit model zagen we ooit in het verkeersmuseum in Kiskörös
Op 14 juli 2016, 4 jaar geleden overleed één van de grootste schrijvers van de Hongaarse literatuur, Péter Esterházy. Zijn naam vermoedt een adellijke achtergrond, dat lijkt me duidelijk. Misschien is de de Esterházy-dynastie wel de meest bekende onder Hongaren én buitenlanders. Adel spreekt altijd tot de verbeelding, alle Europese Koningshuizen appelleren bij velen aan een sprookjesgevoel, dat zo nu en dan wordt doorbroken als één of andere burger met grote oren toetreedt tot het walhalla van de mensheid. Juist. Zijne Koninklijke Hoogheid prins Pieter van Vollenhoven, die dus.
In Hongarije en Transsylvanië is er oorspronkelijk veel adel te vinden lees het boek Kameraad Baron van schrijver Jaap Scholten maar eens , maar die is door de communisten wel aardig gedecimeerd. Vooral na de Tweede Wereldoorlog. Uiteraard werd de adel gezien als dé onderdrukkende vijand van het proletariaat, kameraad Stalin had ze eigenlijk allemaal met wortel en tak uit willen roeien.
Dit lot was de familie Esterházy ook beschoren, de Hongaarse staatsveiligheidsdienst ÁVH had het ook op de Esterházys gemunt, zijn opa bekleedde in de Monarchistische tijd tijdens de Eerste wereldoorlog nog de positie van Minister-President. Tja, dan was je natuurlijk het haasje bij die boertige en wraakzuchtige communisten in de donkerste communistische tijd van de vijftiger en zestiger jaren. Zo verging het ook de familie van Péter, toch lukte het de schrijver op de universiteit terecht te komen waar hij afstudeerde in notabene wiskunde.
Esterházy was een postmoderne schrijver, ééntje die de Hongaarse taal tot in de perfectie beheerste. Als non-native Hongaars lezer meen ik zelfs de schoonheid van zijn Hongaarse schrijfstijl te herkennen. Zijn meesterwerken Harmonia Caelestis bracht hij uit in de jaren 2000 en 2004 en betreffen de mooie en tragische familiekroniek van de Esterházys. Eigenlijk is het jammer voor mij dan dat de beide boeken vliegensvlug in het Nederlands werden vertaald, zodat ik voor een groot deel de gemakkelijke afslag heb genomen. Naderhand was het trouwens wel eenvoudiger Hongaarse delen uit zijn meesterwerken te lezen .
Deel twee betreft de verbeterde versie, omdat Esterházy na het schrijven van de eerste er achter kwam dat nota bene zijn vader regelmatig rapporteerde aan de Hongaarse geheime dienst. De schok bij Péter was groot, met name toen hij in de staatsarchieven ook zijn naam zag opduiken. Wat bleek? Vader Esterházy bespioneerde zijn eigen zoon en rapporteerde daarover tegen zon zwart-leren jas van de gevreesde ÁVH, Állami Védelmi Hatóság. Letterlijk in het Nederlands: de autoriteit tot bescherming van de staat. Meer precies: tot bescherming van de onderdrukkende moordenaarsbende van kameraad Rákosi en later kameraad Kádár.
De twee versies van Hamonia Caelestis zijn niet alleen een vertelling van een tragische familiegeschiedenis, maar ook die van het Hongarije uit de communistische tijd. Een tijd waarin de terreur tot in perfectie was georganiseerd, je kon immers evengoed door je beste vriend verraden worden, of door je zusje. Of in dit geval, zelfs door je bloedeigen papa. Deze triestmakende Hongaarse historie druppelt nog steeds door in de huidige Hongaarse samenleving waarin het niveau van onderling vertrouwen nog steeds op een ongezond laag pitje staat.
Péter Esterházy is helaas veel te vroeg van ons heengegaan, hij stierf nog maar vier jaar geleden op 66-jarige leeftijd aan alvleesklierkanker.
Pfoeh! Ok, laten we eindigen met met wat vrolijkheid en vertier. Péter heeft een beroemde broer, de gewezen voetballer Márton Esterházy. Deze was in zijn glorietijd 1980 tot 1987 een bloedsnelle aanvaller die met zijn donkere krullenkop verdedigers regelmatig zijn hielen liet zien. In 1984 deed hij Oranje de das door de winnende goal te scoren in een WK-kwalificatiewedstrijd. Nota bene in Rotterdam. Een dijk van een prestatie van de Hongaren tegen een Nederlands elftal dat bijvoorbeeld de volgende voetballers in zijn gelederen had: Ruud Gullit, WimKieft, Frank Rijkaard, Marco van Basten, Hans van Breukelen .Oranje haalde met deze namen het WK in Mexico niet eens, Hongarije was de eerste Europese ploeg die zich damals plaatste.
Ja, waar zijn de oude tijden gebleven, wat betreft het natione Hongaarse elftal zijn hiermee de internationale successen van de laatste 35 jaar wel verteld. Behalve het 3 -3 gelijkspel tegen de latere winnaar Portugal tijdens het EK van 2016.
Márton Esterházy begon zijn voetbalcarrière bij het clubje Csillaghegyi MTE, maar verhuisde als talent natuurlijk! naar Ferencváros. Daarmee is hij dus een zogenaamde Fradista geworden voor zijn leven. En van Ferenváros ben je geen supporter, nee het is een levensvorm/overtuiging. Dit gold ook voor Péter Esterházy. Zijn mooiste aubade aan de mooiste voetbalclub van Hongarije gaat als volgt:
Apropó Fradi. Engem úgy neveltek, hogy az ember fradista. Nem is nevelés ez, hanem valami nagyon magától értődő, egyszerű dolog, az ember úgy fradista, ahogy a nap süt vagy a fű nő.
In het Nederlands: Overigens Fradi. Ik ben op de volgende manier opgevoed: elk mens is Fradista. Maar het is eigenlijk niet het gevolg van opvoeding, maar iets vanzelfsprekends. Het is heel simpel, de mens kan niet anders dan Fradista zijn, op dezelfde manier als het gras groeit en de zon schijnt
Amen
Péter Esterházy, schrijver, 1950 2016)
Nog een tip voor boekliefhebbers, Esterházys boek, stroomafwaarts langs de Donau, een persoonlijke roman die U kronkelend langs de Donau voert door de Midden-Europese geschiedenis. Gewoon bij bol.com te koop.