Argumentatie tegen de uitspraken van Geert van de Plassche van 16 aug. 08, 22u28, tegen mijn etymologie van Antwerpen
uit Ambaeduaeripae en Anduaeripae.
Uitspraak
1: de beklemtoonde klinker of tweeklank tussen /r/ en /p/ verdwijnt in geen
enkele ripa-combinatie.
Is dat een
argument tegen de voorgestelde etymologie? In het geheel niet!
Immers: is
het wel waar dat de beklemtoonde klinker tussen /r/ en /p/ in geen enkele
ripa-combinatie verdwijnt? Ik meen van niet. Ik kon al aantonen dat
onbeklemtoonde klanken tussen /r/ en /p/ in andere samenstellingen of fonemen
wel verdwijnen. Nu, ook al zijn er voor ripa momenteel geen voorbeelden van
het verdwijnen van een beklemtoonde klank tussen /r/ en /p/, daarom kan
Antwerpen daarvan toch wel een voorbeeld zijn, zo de klinker tussen /r/ en /p/
in de samenstellingen Ambaeduaeripae en Anduaeripae wel beklemtoond is.
En daar
draait het nu juist om in Van de Plassches uitspraak: is de klank tussen /r/ en
/p/ in Ambaeduaeripae en Anduaeripae wel beklemtoond? Welnu, ik meen van
niet. Als ik dat kan aantonen vervalt ook Van de Plassches argument. En ik kan
dat aantonen. Het is namelijk zo dat de evolutie van Ambaeduae tot Anduae
(en van Amboduo tot Andui) bevestigd wordt in teksten. Welnu, deze evolutie
levert ons informatie over de beklemtoning van het woord, namelijk ámbaeduáe.
Het niet beklemtonen van de bae van ambae komt in alle varianten van
ambaeduae terug, bijvoorbeeld in het Italiaans ámedue. Daardoor evolueert
precies ambaeduae tot anduae (en ook amboduo tot andui). Het zijn
dergelijke taalkundige wetmatigheden die de samenstellers van de Thesaurus
Linguae Latinae er mede hebben toe aangezet om de vorm Ambaeduae uit de tekst
Ambaeduae quidem subtiles videntur stellae als een samenstelling te beschouwen
en niet als twee afzonderlijke woorden. De klemtoon op de laatste lettergreep
van Ambaeduae is er de oorzaak van dat de klemtoon in het volgende woord
quidem op de tweede lettergreep komt te liggen en niet op qui, die
onbeklemtoond is. Als men dus met Ambaeduae, dat tengevolge van de fonetische
verwantschap tussen /m/ en /b/ evolueert tot Anduae (zie onze stukjes over de
verwantschap tussen /m/ en /b/ op deze blog), nog verdere samenstellingen
maakt, betekent dit dat de lettergreep na duae onbeklemtoond is, zo ook in
Anduaeripae. Dit woordritme is in de dialectische uitspraak van de naam
Antwerpen perfect bewaard gebleven: ánduáe-ripae: á:n-twá:-repe.
Hans
Rombaut
|