Bereken de dag van de week waarop 'n bepaalde gebeurtenis uit het verleden plaatsgreep (bvb. je geboortedag) >>> Kalender
T I L D O N K
Gemeente Haacht Prov. Vl.-Brabant
4 km > Haacht
5 km > Werchter 8 km > Tremelo 11 km > Leuven
18 km > Mechelen 20 km > Aarschot 30 km > Brussel
E-MAIL
Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
Foto: t Kasteeltje rond 1930, met links het woonhuis, in het midden de stallingen en rechts de imposante schuur. De populierenrij (langs de Lipsebeek?) is allang verdwenen.
Taxatie van 't Kasteeltje in 1792
Op 14 februari 1792 verrichtte de schepenbank van Tildonk een schatting van de waarde der goederen van zeker kasteeltje, genaamd het hof van Nieuwenborg. Hiertoe werden meester-metser Rombaut Schits en timmerman Martinus Beckers als deskundigen aanzocht die zich samen met de Tildonkse meier en schepenen ter plekke begaven. Het kasteeltje, bestaande uit het woonhuis, schuur en stallingen, bakhuis en andere gebouwen, werd toen geschat op 2859 gulden 17 stuivers, en de 3 dagmalen (= ca. 1 ha) grond waarop het stond op 900 gulden. De toenmalige schepenbank werd bevolkt door volgende Tildonkenaren: Joannes De Coninck (meier), Peeter Coremans, Giliam Feijaerts, Jan Franciscus Vanden Schrieck, Jan Janssens en Hendrick Gordts (schepenen). Leest u even mee:
Wij meijer ende schepenen des Graefschappe van Thildonck hier onder geteeckent verclaeren ons ten versoecke van die vrouwe Douairiere van M(ijn)her Maximiliaen Grave van Lalaing ende van Thildonck, etc. getransporteert te hebben op de naervolgende goederen, ende naer rijp ondersoeck gedaen soo over den grond, gelegentheijdt, als andersints, verclaeren de selve even als allodiael getaxeert te hebben op ende ter somme als aen deselve uijtgesteken staet, voorts verclaeren de ondergeteeckende te weten Rombaut Schits metser van stiele, ende Martinus Beckers timmerman ten bijwesen van deselve meijer ende schepenene begeven te hebben op seker casteeltie genaempt het Hoff van Nieuwenborg gestaen onder Thildonck ende de huijsinge, schure ende stallingen, backhuijs ende de voordere batimenten daervan dependerende, geschat weirdigh te sijn ter somme van twee duijsent achthondert negen en vijffigh guldens en seventhien stuijvers courant gelt, sonder daerinne te begrijpen den grond waer op die gebauwen sijn staende, ende de voordere erve daer aen clevende, genomen te samen ter groote van drij daghmaelen salvo justo, degene bij ons meijer ende schepenen sijn gepriseert ter somme van negenhondert gls gelijcke munte ... Aldus gedaen desen 14 febru(ar)ij 1792 coram de ondergeteeckende J. De Coninck meijer, Peeter Coremans schepenen, Giliam Fijarts schepenen, J. Frans Vanden Schrieck, schepenen, Jan Jansens, schepenen, Henderick Gordts schepenen, Rombaut Schits mester metser, Mertinus Beckers timmerman.
Algemeen Rijksarchief Brussel, Schepengriffies Leuven, nr. 2002, Thildonck, Conditien en verhueringen der kerk en H Geestgoederen benevens eenige rekeningen van den jaere 1764 tot 1794.
Foto: Postkaart van de vaartbrug en het brugwachtershuis, toen er van verontreinging van de vaart bijlange nog geen sprake was (ca. 1905).
S.O.S. DE VAART STINKT - alarm in 1973...
De vaart is wel de voornaamste toeristische attractie van ons dorp. Langs de boord van de Zuiddijk is het rustig toeven. Vooral in de zomermaanden zijn de vele vissers langs de oevers van de vaart verbonden met het landschap. Er is nochtans nog niet zo lang geleden een periode geweest dat er gewoon geen visje meer zwom in de vaart wegens een verregaande verontreinging ervan. Onderstaand bericht uit De Haachtenaar van 3/8/1973 klaagde deze schrijnende toestand aan. Twintig jaar later was het tij, gelukkiglijk, opnieuw gekeerd. Er was evenwel een hele mentaliteitswijziging voor nodig, zowel bij de overheid als bij de bevolking...
Leuvense vaart te Tildonk, Kampenhout en Boortmeerbeek weer flink verontreinigd.
Ondanks men de jongste weken de mond vol heeft over «zuiver water voor 1980» en de hoopgevende berichten via pers, radio en TV als manna uit de lucht vallen, blijft de toestand op sommige rivieren en kanalen kritiek. Dat is niet alleen een vastgesteld feit, doch daarvan kan men momenteel de bevestiging zien op Demer, Dijle en Leuvense vaart. De weinige waterlopen die de streek rijk is zien momenteel nog zwarter dan voorheen. Ze stinken ook sterker dan voorheen en zelfs de Leuvense vaart kwam omwille van de bezoedeling vorige maanden en weken weer sterk in het nieuws. Betekent een vaartbevuiling de jongste vijf jaar geen bijzonder nieuws, dan schijnt de bevuiling van heden toch onrustwekkende gevolgen te zullen aannemen Eigenaardig was nochtans dat het water van de vaart begin juli te Leuven beter was dan te Wijgmaal. Een schipper bevestigde dat vorige week nog. De inktlaag bereikte een week later reeds Tildonk en in de loop van de volgende week werd zij ook voor de sluisdeuren van Kampenhout-Sas genoteerd
Jef Albert en Irma Bisschop (Irma van Fiene Goris) op 'de mooiste dag van hun leven' - Tildonk, 14 april 1926. Jef was van het jaar 1892 en zijn Irma van 1902. Jef oefende de stiel van meubelmaker-schrijnwerker uit en Irma hield een goed beklante specerijwinkel open in het dorp (op de hoek van de Kouterstraat - Kruineikestraat - Lipsestraat). Bij hen komen we later zeker nog wel eens terug in deze blog...
Trouwfoto van Gust Van Gorp en Mathilde Bisschop (oftewel de ouders van sassenier Guillaume Van Gorp). Mathilde en Gust waren allebei geboortig van het jaar 1898. Na hun huwelijk gingen ze op de Sussenhoek (Voetemstraat) wonen. De juiste datum van dat huwelijk hebben we niet teruggevonden, maar aan de kleding te zien moet dat evenement ergens halverwege de jaren '20 hebben plaatsgegrepen (vergelijk met foto 28).
Boven L > R: René De Cat, bestuurslid Louis Gordts (Coppi), Robert Hyde (den Bob), Gust Volkaerts, ?, Marcel Engelborghs, René Stroeykens, August Piot, bestuurslid Gustaaf Hermans (Staf van de Congo)
Onder L > R: Modest Vanhorenbeek (Modest van Minkes), Edward Van Calster, Desmond Bilverstone (den Bill), Jean-Paul Janssens, Edward Behets, bestuurslid Gaston Pinnoy (Gastonke de sleger).
In 1959 werd vanuit de rangen van de Verenigde Vrienden met veel enthoesiasme een voetbalclub opgericht: FCVVT of Football Club Verenigde Vrienden Tildonk.
De eerste match in de competitie, tegen SP Tielt, zette al meteen een serieuze domper op al te veel geestdrift. Uitslag: SP Tielt 13 Tildonk 0.Doch de moed bleef er in, de Tildonkse verslaggever besloot zijn artikeltje in de Haechtenaar over deze fameuze match als volgt: Supporters, laat U door onze nederlaag niet ontmoedigen en zondag terug iedereen op post !
De supporters zijn op post gebleven en gaandeweg liet FCVVT van zich horen.
Nu 47 jaar later zijn de Tildonkenaren goed geplaatst om naar 1ste provinciale door te stoten. Chapeau!
De oprichting van FCVVT (De Haechtenaar, 8 augustus 1959)
Voetbalnieuws IIIe Provinciaal:
....
Er is ten slotte de nieuwe club in Tildonk, die op 1 februari van dit jaar gesticht werd onder de benaming V(erenigde) V(rienden) Tildonk.
Het bestuur werd samengesteld als volgt: Erevoorzitter: Dr. R. de Behault du Carmois; voorzitter: Frans De Potter (een zeer gekende sportfiguur op de voetbalvelden van Wespelaar en Haacht van vóór de oorlog); ondervoorzitter: Albert Gordts; sekretaris: Willy Peeters; leden: Louis Gordts, Gaston Pinnoy, J. De Bie, Gustaaf Hermans en Albert Van Dessel. Het lokaal is gevestigd bij Gustaaf Hermans en het terrein is gelegen aan de Vijf-Eikenstraat.
Volgende spelers zullen de groen-gele kleuren verdedigen:
van Sparta Haacht: Eduard Bohets en Henri Coppens; van S.K. Delle: Emiel Gordts, August Volckaerts, François Ons, August Piot en René De Cat; van Wespelaar-Sportif: Marcel Engelborghs, Victor Vanden Heuvel, Robert Hyde; van Olympia Wijgmaal: Alfons Vrancken, Roger Haesaerts, Roger Huysmans en Jozef Goovaerts; van Veltem: Van Calster. De oefeningen hebben plaats 's woensdags en worden geleid voor de seniors en scholieren door de gekende Engelsman Desmond Bilverstone. De eerste wedstrijd gaat al dadelijk voor de Beker van Brabant tegen Nossegem op 16 augustus en zal ongetwijfeld een grote belangstelling trekken.
Foto: Jozef De Coster, Jef van Tiske, (°Tildonk 16/10/1913, +Leuven 13/1/1995), hier op stap op de gekasseide Dorpsstraat langsheen de kerkhofmuur, was de laatste garde van Tildonk. Hij woonde in de Ambachtstraat en was getrouwd met Virginie Wauters (°Heverlee 5/8/1913, +Leuven 30/8/1983).
De garde
In het naoorlogse Tildonk volstond één man om de orde te handhaven, dat was de veldwachter, maar iedereen hier noemde hem de garde.
Naast de secretaris (Jaak Van Langendonck) en zijn bediende (Yvonne Swiggers, de echtgenote van de secretaris) was de garde (Jozef De Coster) de derde man van Tildonks administratief personeel. De garde was een sympatiek man, door iedere inwoner gekend, doch niet echt gevreesd, daar was hij iets te gemoedelijk voor. Het zou ons verwonderen dat hij tijdens zijn lange loopbaan ooit zijn wapen heeft dienen te trekken
Foto: Waar van Jommeke (Eduard Engelborghs) wordt gedecoreerd tijdens het openluchtfeest omwille van zijn 35 jarige muziek-carrière bij de Verenigde Vrienden. Op het podium: L > R: Gustaaf Verbiest, Jozef Bisschop (Jef van Woil), Eduard Engelborghs, Ture Peeters, Raymond de Behault du Carmois.
In de grote tuin achter de villa van dokter de Behault, kopman van de Verenigde Vrienden, vond sedert 1947 elke zomer een tweedaagse Vlaamse kermis plaats.
Naast optredens van bevriende fanfares ging er op beide avonden een dansfeest in openlucht door. Het Tyrolerblaasorkest, dat samengesteld was uit leden van de eigen fanfare, speelde elke avond vanop de kiosk. Gedanst werd er op een plancher in openlucht. In de tuin waren ook allerhande attracties aanwezig zoals het traditionele ballengooien, ringenspel, prijs vissen, pijlke pik, tombola altijd prijs,
De Haechtenaar berichtte op 6/7/1963 aldus over het evenement:
OPENLUCHTFEEST.
In de hovingen van de heer burgemeester dr. R. de Behault du Carmois, gaat heden zaterdag en morgen zondag een groot openluchtfeest door, ingericht door de Koninklijke Fanfare De Verenigde Vrienden en voetbalclub V.V. Tildonk.
Zaterdag te 19 uur: MUZIEKCONCERT door de Koninklijke Fanfare "Vrijheid en Standvastigheid", uit Hever en Harmonie "De Werker", uit Haacht. Vanaf 21 uur: GROOT OPENLUCHTDANSFEEST, met een Tyrolerblaasorkest. Zondag te 17 uur: MUZIEKCONCERT door de Koninklijke Fanfare "De Verenigde Vrienden", uit Tildonk, de Koninklijke Fanfare "Deugd Verheft", uit Putte-Grasheide en de Koninklijke Fanfare "De Moedige Vrienden", uit Boortmeerbeek. Vanaf 20 uur: OPENLUCHTBAL met zelfde orkest als op zaterdag.
Foto: Philippe-Ghislain baron Snoy en van Oppuers (1744-1825), eigenaar van Ter Elst ten tijde van de Franse Revolutie (foto: Bernard Snoy).
Ter Elst, toevluchtsoord voor de broeders van het Iers College te Leuven tijdens de Franse overheersing
De slag van Fleurus in 1794 betekent het einde van de Oostenrijkse Nederlanden. De Zuidelijke Nederlanden komen onder het Franse regime in een totalitaire terreurstaat terecht. De scheiding van kerk en staat wordt doorgevoerd met de ontmanteling van de traditionele voorrechten van de kerk van het Ancien Regime. De kerk verliest bovendien grotendeels haar bezittingen en zowat alle kerkelijke instellingen worden opgeheven (1796-1798). Dit lot ondergaat ook het klooster der Franciscanen, het zogenaamde Iers College, te Leuven. De Leuvense kroniekschrijver J.B. Lameere, in navolging van J. B. Hous, berichtte er als volgt over: 11 January 1797. Zyn de heeren der abdy van Vlierbeek uytgejaegd; de Iersche Minderbroeders en de Iersche Predikheeren hebben over eenige dagen hetzelfde lot ondergaan. Voor deeze laetsten is het maer aen de broeders geschied; de paters waren naer Ierland gevlugt voor het inkomen der Franschen. '14 Meert 1797. In de vernietigde kloosters der Carmelieten (Tacet) en Iersche Minderbroeders, koopdag van meubelen en kerksieraed
Van de priesters wordt o.a. de eed van haat aan het Koningsschap geëist. Degenen die weigeren worden gedeporteerd of moeten onderduiken. Het is pas in 1802 nadat Napoleon en de paus het beruchte concordaat hebben afgesloten dat de betrekkingen tussen kerk en staat terug min of meer genormaliseerd geraken. In het archief Snoy (kasteel Bois-Seigneur-Isaac, Eigenbrakel) bevinden zich enkele brieven die een zekere band aantonen tussen de familie Snoy, eigenaars van Ter Elst in de 18de en 19de eeuw, en de Ierse Franciscanen uit Leuven. Daaruit blijkt dat het Tildonkse kasteel Ter Elst in maart 1800 als onderduikadres voor de Ierse minderbroeders heeft dienstgedaan. De toenmalige gardiaan, broeder James Cowan, die baron Philippe-Ghislain Snoy een bundel verhalen uit Boccacios Decamerone (!) opstuurt vanuit het Château de Tildonk, schrijft hem aan met Caro prottetore (dierbare beschermheer).
In oktober 1800 bevinden de broeders zich terug in hun klooster te Leuven. Het College wordt wel in 1845 opgedoekt, doch in 1922 komt het klooster opnieuw in handen van de Ierse Franciscanen en doet vanaf dan dienst als studentenhuis voor de Ierse filosofie- en theologiestudenten. Dat de banden met de familie Snoy zelfs op dat ogenblik nog niet verbroken zijn bewijzen de verschillende invitatie- en andere brieven die zich in het familiearchief-Snoy bevinden. Het feit dat het Iers College sedert het begin van de 18de eeuw een eigen hoeve en gronden bezat te Tildonk in de omgeving van Ter Elst, heeft zeker meegespeeld in de vriendschapsband tussen de minderbroeders en de familie Snoy. Van de hoeve van het Iers College te Tildonk restten in 1798 alleen nog de (vis-)grachten. Op die plaats was er dus geen mogelijkheid meer om zich te verstoppen voor de Fransen, waarop de kloosterlingen zich richtten tot de bevriende eigenaars van het kasteel Ter Elst...
Meer info, zie: Gordts J., Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof Ter Elst, van pachthof der abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van t Sestich en Snoy, HOGT 17 (2002) 282-290, 18 (2003) 24-38.
Foto: Detail uit een figuratieve kaart van ca. 1760 (stadsarchief Leuven). De Leuvense vaart doorsneed tal van eigendommen, zoals de kasteelhoeve Ter Elst die toen eigendom was van kanunnik Philippus Van 't Sestich. Bovenaan links bemerken we het nieuwe Tildonkse sas en de sassenierswoning. Centraal op dit fragment bevindt zich de omwaterde kasteelhoeve Ter Elst met de aangelegde tuinen waarvan een gedeelte verdween in het tracé van de nieuwe vaart. Vergelijk beide gebouwen om een idee te hebben van de grootte van Ter Elst!
Ter Elst
Waar nu Trebos gelegen is bevond zich vroeger het hof Ter Elst. Reeds vóór 1218 was de abdij van Affligem eigenaar van een deel der tienden te Tildonk. De abdij ontving o.m. een jaarlijkse cijns van 21 molenvaten rogge opt hof ter Elst, met sijne toebehoerten. In het totaal bezat de abdij van Affligem rechten op niet minder dan 61,5 bunder land (= ca. 80 ha)!
Halverwege de17de eeuw verscheen de familie de Brimeu op het toneel als nieuwe eigenaar. Diezelfde familie bezat in Tildonk nog twee andere hofsteden, namelijk de Voetemhoeve en het hof Te Bettenrode (Bertrodehoeve). In 1696 kwam Ter Elst in handen van de familie Van t Sestich, waaronder kanunnik Philippus Van t Sestich die de kapel O.-L.-Vrouw-van-Troost liet bouwen op de uithoek van zijn domein in de Tildonkse Hambos. Naast de voornoemde hoeve bouwde hij een kasteel dat evenwel nog geen halve eeuw later (1837) afbrandde. Toen Ter Elst nadien in bezit kwam van Antonius Van Hamme, lid van de Commissie der Weeshuizen van Leuven, richtte deze op de funderingen van de ruïnes een nieuw landhuis op.
In 1953 verrees op het terrein van het voormalige Ter Elst de staaldraadfabriek Trebos. Finaal moesten dertig jaar later landhuis en boerderij eraan geloven bij een uitbreiding van de fabriek en toen sneuvelde ook het park met o.m. een monumentale en zeer oude ginkgo biloba
Foto: In 1958 bestaan de socialisten in Tildonk 25 jaar. Een gelegenheid dus om samen op de foto te staan, met op de achtergrond de vlag van de Socialistische Werkersbond Thildonck. De letters BSP staan voor 'Belgische Socialistische Partij'.
De Tildonkse afdeling van de Socialistische Werkersbond werd op 12 juli 1933 opgericht. De eerste voorzitter was Jozef Roeckx. De eerste keren dat de socialisten opkwamen bij de gemeenteverkiezingen behaalden ze geen enkele verkozene. Het is pas na het verdwijnen van de 'beren' (lijst Persoons) in 1957 dat ze hun intrede maakten in de gemeenteraad. Een jaar later vierden ze hun 25-jarig bestaan.
Merk op dat in de jaren 50 nog vele inwoners van Tildonk een bijnaam hadden, doch dat gebruik verdween stilaan. We geven hem cursief weer achter de officiële naam.
Zittend L > R: 1) Julien Magits, gemeenteraadslid en later schepen 2) Frans Van Aerschodt 3) Jef Lens 4) Ferdinand Demedts (Nante Mets) 5) Leontine De Messemaecker (Tinne van de smalle) Staand L > R: 1) Julien Janssens 2) Jefke Decoster 3) Clemence Neefs (Mans Tellon) 4) Jules Verhulst (Lammeke strop) 5) Frans Mathijs, 6) Constant Laurens (Stenne van den draaier) 7) Fons Hanssens (Fons van Miene) 8) Alfons Neefs (Fokke Tellon) 9) Louis Nackaerts (Wieter Nackaert) 10) Jules Nackaerts (later gemeenteraadslid) 11) Philemon Goeseels (de floere) 12) Edward Verbeeck 13) Jules Van Aerschodt 14) Jean Vandermeerschen (den apotheker) 15) Joseph Meunier (den draaier)
Foto: Slacht bij Jef van de Brug (Jozef Mommaers) in de jaren 20. Zoon Maurice, die slachter-beenhouwer is, krabt het haar van de geschroeide huid van het varken terwijl vader Jef klaar staat met de moor met heet water.
Hoeft het hier nog gezegd te worden dat we verwend zijn tegenwoordig? Als onze voorouders een doordeweekse gedekte tafel van nu konden aanschouwen dan zouden ze ofwel denken dat ze bij heel rijk volk waren aanbeland ofwel dat ze op een kermisfeest terecht waren gekomen. Voor de eerste wereldoorlog kende de gewone man alleen vlees dat afkomstig was van de slacht van een eigen varken, geit, konijn of kip. Ook werd wel eens een haasje in de natuur verschalkt of belandde een duifje in de pot. Doch vlees stond zeker niet alle dagen op het menu. Slechts heel sporadisch werd een beenhouwer bezocht, dit gebeurde bijvoorbeeld ter gelegenheid van bruiloft, communiefeest of kermis. In eigen dorp kon men trouwens niet terecht want de eerste beenhouwer kwam er in Tildonk pas in de jaren twintig. Een vet varken in t kot - 200 kilo was geen uitzondering - was vroeger synoniem voor welstand. De grote boeren slachtten meerdere keren per jaar, al naargelang de grootte van hun gezin, maar de gewone man was al blij dat hij elk jaar dat ene varken kon vetmesten. Maandenlang besteedde hij er dan ook de nodige zorg en aandacht aan
En dan kwam het moment van het slachten. Het varken werd het erf opgedreven, met een teugel rond de achterpoot zodat het niet kon ontsnappen. Zijn geschreeuw was oorverdovend, met het gevolg dat iedereen in de buurt onmiddellijk op de hoogte was van het gebeuren. Alras verscheen mijnheer pastoor op het toneel, belust op de portie die hem traditiegetrouw, maar niet altijd met de volle goesting zoals we hieronder zullen lezen, werd overhandigd. De slager, de leren voorschoot omgord en in bezit van zijn houten slachtbak met het gerief, bracht het dier met de houten hamer een ferme mokerslag toe, waarop het ten gronde neerstortte. Hij zette zich schrijlings over het varken en plantte zijn slagersmes in de keel. Onmiddellijk kwam de vrouw des huizes aangelopen met een pan om het bloed op te vangen, de basis voor de zwarte pensen. Ondertussen werd stro aangebracht en in brand gestoken om de haren te verschroeien en met behulp van emmers vol heet water werd de huid geweekt en daarop geschrabd. Eenmaal het varken geschrabd was hing men het op aan de leer (ladder) die tegen de gevel was geplaatst, waarna het opensnijden en uithalen kon beginnen. Lever, longen en hart gingen in een emmer en werden direct aan de zorgen van de huisvrouw overgegeven. De darmen werden zorgvuldig geschrabd en gereinigd want zij moesten dienen bij het vervaardigen van de pensen. Nog vóórdat de slachter vertrokken was gingen tong, hart, lever en longen na gewassen te zijn, in een ketel over het vuur om gekookt te worden En daarmee was de jaarlijkse slachtdrukte begonnen, die een paar dagen lang het hele huishouden in rep en roer zou zetten. Gewoonlijk werd een stuk van de lever opzij gelegd, dat dan s avonds in de pan gebakken op tafel kwam. Nu kon er weer eens naar hartelust enkele keren geschranst worden en gesmuld van het malse vet en vlees dat gedurende elf maanden van het jaar onbereikbaar geweest was! Voor de schooljeugd was zelfs de blaas een voorwerp van belang. Deze werd door middel van een pijpensteel strak opgeblazen en daarna in de schouw gehangen en gedroogd om met vastenavond dienst te kunnen doen op de rommelpot. Of de blaas werd gedroogd en als tabakszak gebezigd. De pezerik (zwezerik) werd eveneens omhoog gehangen om te drogen en werd nadien gebruikt om er de zaag mee in te vetten. s Anderendaags, als het vlees opgestijfd was, werden beide helften van het varken door de slager vakkundig versneden. De twee hespen en de vier zijden spek kwamen in het pekelvat terecht. Reuzel en niervet werden in blokjes gesneden en gesmolten tot liezevet. De kaikes (kaantjes), hetgeen overbleef nadat het vet door de neteldoek was gegoten, kwamen als lekkernij op de boterham
Onze lievenheer en het varken van Paulus Maes
Paulus Maes had een vet varken in t kot zitten, hij had het maanden gevoederd en vertroeteld, en dat ging dus nu geslacht worden. Ze waren nog niet lang bezig met het karwei of mijnheer pastoor kwam toevallig voorbij. Paulus begon zich al ambetant te voelen want hij wist natuurlijk dat de pastoor achter zijn spose (portie) kwam hengelen. Maar opeens brandde het licht bij Paulus: Meniër pastoër, riep hij langs zijn neus weg, Wette gaë t verschil tussen Onze lievenhiër en da verke? De pastoor dacht na tot hij ervan zweette, doch diende het antwoord schuldig te blijven. Awel, zei Paulus, Onze lievenhiër diën'es gesteurve veu iederiën, mo da verke... das gesteurve veu maë alliën! En de brave pastoor kon het afdruipen zonder zijn portie
Foto: L > RGerard Mommaers, Jules Paeps, Prosper Meutermans, Rik Sterckx, Georges Versonnen, Raymond Roeckx, Jefke Janssens. Ernstige, brave jongens voorwaar!
Onder de bezielende leiding van meester Dewinter (onderwijzer te Tildonk tussen 1922 en 1932) voerden de schooljongens elk jaar een toneelstukje op in de meisjesschool. Daarmee stopte de verbroedering echter; voor de rest van het jaar werden de jongens en meisjes strikt gescheiden gehouden. De oude jongensschool was aan het gemeentehuis vastgebouwd. In 1954 verrees een nieuwe school in de 7de Liniestraat en later werd de oude jongensschool dan ook afgebroken.
Ook vroeger was de immobiliënmarkt actief. Makelaars kende men echter niet op den buiten, er werd uitterhand verkocht of, zoals in onderstaand geval, openbaar. Meestal in één der Tildonkse herbergen, soms ook wel eens op het vredegerecht in Haacht. Als de vorige eigenaar-bewoner overleden was, was het gebruikelijk om ook de inboedel openbaar te verkopen.
Dergelijke verkoop geeft ons een goed beeld van het weinige dat aanwezig was in een doorsnee werkmanswoning in die jaren. Ook de indeling van het huis verdient onze aandacht: woonhuis (er wordt bedoeld: woonkamer), kamer, washuis, kelder en kelderkamer. Daarmee moesten de bewoners het stellen. En ja, buiten op de messing trof je ook nog een gemak (oftewel 't heuske, zoals ze dat prozaïsch in Tildonk noemden), een bakhuis en een waterput aan.
Ter informatie, het huis waarvan hieronder sprake is werd in 1933 verkocht voor de aardige som van 11.000 belgische frankskes
Om uit onverdeeldheid te treden
* Openbare Verkooping van een goed en zeer voordeelig gelegen WERKMANSHUIS met Aanhorigheden en Hof, Vijf Eikenstraat, Thildonck Not. Ignace Maes, Wespelaer, ten overstaan van vrederechter:
Een werkmanshuis met aanhorigheden en hof, Vijf Eikenstraat ter plaatse genaamd Jansveld A 519p en 519q, groot 7a 60ca. Palend aan: de Vijf Eikenstraat, August Neefs, François Vandenbroeck en de Hospice van Leuven.
De gebouwen begrijpen: woonhuis, kamer, waschhuis, kelder en kelderkamer, stal voor vier beesten, schuur, bakhuis, varkenskot, gemak, kiekenkot en waterput.
Elektrische verlichting in al de plaatsen van het gebouw. Sleutel: M. Ferdinand De Backer-Vandenbroeck, 156 Lipsestraat, Thildonck. Instel: Woensdag 12 Juli Toewijzing: Woensdag 26 Juli 1933 te 2 u nanoen, Vredegerecht, Haecht. De uiteindelijke kooper zal het vermogen hebben het aanpalend huurland van Mevr. wed. De Coster, over te nemen.
* Openbare Verkooping van HUISMEUBELEN, Huisraad en Akkergerief in de Vijf Eikenstraat, Thildonck Notaris Ignace Maes, Wespelaer, zal op Woensdag 21 Juni 1933 te 1 1/2 uur namiddag zeer juist, openbaarlijk verkoopen:
Ten aanzoeke en ten huize van Mevrouw weduwe Frans VANDENBROECK en kinderen, te Thildonck, Vijf Eikenstraat, nabij de Mortelstraat: a) Huismeubelen, zooals: Leuvensche stoof met toebehoorten, 3 tafels, 8 stoelen, 2 spiegels, eetkast, glazenkast, lijnwaadkast, kleerkast, regulateur, schouwgarnituur, vazen, enz. b) Huisraad, zooals: potten, pannen, lepels, vorken, messen, kommen, enz. c) Akkergerief: schuppen, rieken, hakken, kappers, gritsels, handploeg en andere ploeg, houten eg, graanmolen, kruiwagen, beirvat, enz. d) Strooi, hooi, mest en mutsaard, in koopen verdeeld. En nog allerlei andere voorwerpen, te lang om te vermelden.
Alles af te zien den dag der verkooping. Gewone voorwaarden, komptante betaling en 15% verhooging voor kosten en rechten.
Uit: De Haechtenaar, 1/7/1933
Frans Vandenbroeck (x Liske Janter), verver in het klooster van Tildonk, overleed op 24 januari 1933. Vijf maanden later verkocht zijn weduwe huis en inboedel.
Een oud gebruik dat nog heel levendig is in Tildonk en omgeving: de kinderen gaan de voormiddag van de laatste dag van het jaar koekenzingen. Zij trekken hierbij al zingend van deur tot deur, om iedereen een gelukkig nieuwjaar te wensen. Koekjes, snoepjes, fruit of een muntstukje worden hen toegestopt.
Oud jaar, nieuw jaar, Twee koeken is een paar, k Wens u een gelukkig nieuwejaar.
Nieuwejaarke zoete, Ons varken heeft vier voeten, Vier voeten en een staart, Is dat soms geen koekske waard?
Foto: Mère Hildegarde en mère Mechtilde, jarenlang de drijvende krachten achter de Tildonkse bibliotheek. De foto is genomen in 1963 toen de zusters nog de traditionele kleding droegen. Na het 2de Vaticaans concilie (1962-1965) kwam daar veranderding in...
50-jarig bestaan van de bibliotheek
'Open deur' voor 50 jaar bibliotheek te Tildonk
Een verslag uit 1973
Dit weekende zal een open deur plaats hebben ter gelegenheid van het gouden bestaansjubileum van de openbare bibliotheek. Zuster Hildegarde oefent er daarenboven al 25 jaar het ambt van bibliotecaris uit.Bij deze gelegenheid zal een akademische zitting plaats hebben zaterdag te 15 u. in de feestzaal van het klooster van de Zusters Ursulinen, met toespraken door de inspekteur van het ministerie van Bibliotheekwezen; een afgevaardigde van het ministerie van kultuur en de schepen van kultuur der gemeente. De organisatie van deze festiviteiten is in handen van de kulturele dienst van de K.W.B. met medewerking van gans de afdeling. Er wordt in dit kader ook een aktie gevoerd om een boek te schenken aan de bibliotheek
Op 27 november 1923 werd de openbare boekerij Sint-Jan-Baptist gesticht met als voorzitter Jules Persoons en als bibliotecaris-schatbewaarder onderpastoor Alfons Simons. De bibliotheek startte met 300 boeken, één boekenkast en 30 fr. in kas; het leesgeld bedroeg toen 10 ct. Het aantal boeken is ondertussen gestegen tot 5.140 en thans zijn er 264 lezers. Het aantal uitleningen steeg voortdurend, van 1750 in 1925 tot 5706 in 1972. Het ambt van bibliotecaris werd achtereenvolgens waargenomen door E. H. Alfons Simons, E. Zuster Kostka en sinds 1948 de huidige Zuster Hildegarde. Een lezerskaart kost nu 2 fr. en het leesgeld bedraagt 1 fr. per boek voor kinderen en 2 fr. voor volwassenen. De bibliotheek is open iedere zondag tussen 10 en 12 u.
De beschikbare werken omvatten: kinderboeken, jeugdlektuuur, romans en andere ontspanningslektuur voor volwassenen; belangrijke naslagwerken. Ze zullen allen in ruim opgevatte stands te bezichtigen zijn tijdens de 'Open Deur'. Tijdens deze dagen zal men ook een Reinaert Romanreeks kunnen winnen door deel te nemen aan een eenvoudige prijskamp die luidt: 'Schat het totale gewicht van de geschonken boeken ?'. De weging zal plaats hebben tijdens de sluiting zondag te 17.45
Foto: Viering 50-jarig bestaan van de Tildonkse bibliotheek (1973). De zusters in hun nieuwe outfit, al dan niet met 'kapje'. L > R: Jules Simons (mede-organisator, KWB), zuster Hildegarde, zuster Mechtilde.
Foto: De lotingstrommel zoals hij te Haacht bewaard bleef.
Op 6 februari 1909 had de laatste militieloting plaats in het kanton Haacht, waarbij Tildonk 22 lotelingen leverde
Op 19 fructidor jaar VI van de Franse Republiek (oftewel 5 september 1798) werd de conscriptie of loting afgekondigd. Elke jongeling van 21 tot 23 jaar moest naar de hoofdstad van zijn departement gaan loten. Diegene die zich erin lootte diende al eind november van datzelfde jaar soldaat te worden. Het volk was in alle staten, dienstplicht kende men immers niet in het Ancien régime. De buitenlandse vorsten hadden steeds hun eigen troepen betaald. Daarin konden ook Belgen dienst doen, maar in ieder geval ging het altijd om beroepsvrijwilligers. Het verzet van de bevolking mondde uit in de Boerenkrijg. Na de franse overheersing werd de loting overgenomen door Willem I. Die voegde er nog een ondemocratische maatregel aan toe: in vredestijd kon iemand met een laag nummer zich vrijkopen. Ook nadat België onafhankelijk werd bleef de militiewet van kracht. Het duurde tot in 1909 vooraleer de persoonlijke dienstplicht van één zoon per gezin de loting verving.
Hieronder vind je de naamlijst van deze laatste Tildonkse lotelingen, gevolgd door het nummer dat ze trokken:
Artoos Jan Baptist (311) Artoos Jan Jozef (265) De Bie Henricus (100) De Keuster Cornelius Augustus (263) De Vue Renatus (254) Engelborghs Jan Baptist (221) Gordts Leo (79) Janter Petrus August (220) Lens Maria Jozef (115) Maes Alfred Maria Alfons A. J. Gh. (155) Meulemans Jozef Eugeen (121) Roeckx Frans Eduard (140) Van Essche Guilielmus Edmond (320) Van Eycken Ludovicus (229) Van Reydt Frans Jozef (158) Van Stappen Maria Alfons Jozef (330) Van Zegbroeck Eugeen Louis (315) Verdonck Guillaume Jozef (269) Verelst Frans Jozef (269) Verhulst Jan Frans (75) Weltens Jan Baptist (125) Winnepenninckx Hubert Constant (142) Uiteindelijk heeft de grote meerderheid van deze 22 lotelingen zich eruit geloot. Een 7-tal ongelukkigen diende echter zijn militaire dienstplicht van 3 à 4 jaar te vervullen. Bovendien hadden ze de brute pech dat enkele jaren later de eerste wereldoorlog uitbrak en zij opnieuw het uniform dienden aan te trekken, ditmaal om de gruwel van een echte oorlog te moeten meemaken Zie ook: Van Aerschot A., Tachtig jaar geleden had te Haacht de laatste loting plaats, Haachts Oudheid- en Geschiedkundig Tijdschrift (HOGT), 1989, 133-149.
Foto: De robuuste kop van Tildonks dorpsfiguur Nares (photo Emile Morren - Leuven).
In Tildonk was hij door iedereen gekend als Nares, maar eigenlijk heette hij Henricus Leonardus Engelborghs. Hij werd te Tildonk geboren op 11 april 1842 als zoon van Joannes Engelborghs en Maria Peelaers. Op 26 september 1867 trouwde hij er met de 14 jaar oudere Anna Maria Gordts (°Tildonk 17 november 1828, dochter van Petrus Gordts en Anna Catharina Gordts). Nares overleed in zijn geboortedorp op 1 januari 1924. Nares beoefende net zoals zijn vader het beroep van berdzager (plankenzager) en baatte bovendien een boerderijtje uit in de Mortelstraat.
De Engelborghsen zijn niet weg te denken uit Tildonk. Geen enkele andere familie heeft zoveel Tildonkenaren voortgebracht en ook vandaag nog is de familie hier goed vertegenwoordigd. In 1750 trouwde zekere Joannes Ingelborghs uit Rotselaar met Petronella Joostens uit Tildonk, hij bleef er wonen en werd alzo de stamvader van de Tildonkse tak.
Afstammingslijst
I. Joannes Ingelborghs (1719-1759) x 1750 met Petronella Joostens (1725-1795) II. Arnoldus Ingelborghs (1750-1831) x 1773 met Anna Maria Bollijn (1746-1826) III. Arnoldus Engelborghs (1779-1853) x 1800 met Anna Maria De Min (1778-1812) IV. Joannes Baptista Engelborghs (1803-1883) x met Anna Maria Peelaerts (1810-1885) V.Henricus Leonardus Engelborghs (1842-1924) x 1867 met Anna Maria Gordts (1828-1907)
Maison Auguste Verelst In den Vlaamschen Leeuw - Logement. Tweede persoon van links is de uitbater August Verelst (1875-1934).
Het estaminet en logementshuis In den Vlaamschen Leeuw in de Woeringstraat werd tot in het begin van de jaren 20 van de vorige eeuw uitgebaat door August Verelst. Tot in 1933 hield hij een schoenhandel open, 'In den Rooden Bot', waarvoor hij als volgt in De Haechtenaar adverteerde (1926): Schoenhandel In den Rooden Bot nabij het Klooster te Thildonck
Huis van vertrouwen. Waar zult gij uwe schoenen koopen ? Daar waar gij in vertrouwen en goedkoop gediend zijt, waar gij de beste vinde en de laatste nieuwigheden kunt bekomen. Wilt gij verzekerd zijn op Uwe schoenen komt naar den Rooden Bot, gij zult verwonderd zijn over de prijzen en hoedanigheid. Al de schoenen zijn gewaarborgd met de hand gemaakt en veel goedkoper dan elders. Alle laatste nieuwigheden van prachtschoenen zijn te bekoomen. Grootste keus van Eerste-Kommunieschoenen. De schoonste trouwschoenen. Waterdichte werkschoenen. Speciale veloschoenen voor renners, gedragen door beroemde kampioenen. De laatste modellen van getten in alle prijzen. Overgroote keus van sloeffen en voorts alles wat den handel betreft. Schoenen op maat zijn binnen de 5 dagen gemaakt. Verzorgde reparatie waarvoor wij gekend zijn.
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN! DIT WERKT DUS NIET MEER
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring. Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie en wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1400 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Arnold Bonne & Jan Gordts, Cimorné gezien in Tildonk
Jan Gordts, Raar maar waar?! De Tildonkse Sint-Jan-de-Doperkerk is gezegend met een merkwaardige preekstoel
Jan Gordts, Een geval van overbemesting te Tildonk in 1795
Arnold Bonne, West-Vlaamse WO I-vluchtelingen, poserend voor Hôtel du Cygne (1918)
Jan Gordts, Zieltjes redden in 1827. Tildonkse pastoor Lambertz neemt mes van chirurgijn Beckers ter hand
Jan Gordts, Jacobus Evers (°Tildonk 1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts, André Van Aerschot & Jan Cleynhens, Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts, 'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts, Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis (1837)
Jan Gordts, Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te Tildonk
Jan Gordts, Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad 'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal van onder meer 'varkens' en 'beren'
François van der Jeught, Een nieuwe Van den Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster, litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008. Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik Philippus Van 't Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit 1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren: Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de 'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk
