La belle et la bête is een Franse, zwart-witte speelfilm uit 1946. Deze film wordt vaak genoemd als een van de mooiste fantasyfilms aller tijden en zal tot op zekere hoogte ook een inspiratiebron voor de tekenfilm van Disney van 1991 zijn geweest.
De film is bekend om zijn surrealistische eigenschappen en het toepassen van bestaande filmtechniek om zodoende een gevoel van magie en betovering op te roepen. De cinematografie en decorontwerpen refereren aan de illustraties en gravures van Gustave Doré en in de boerderijscènes, de schilderijen van Johannes Vermeer. Het beeldgebruik van Cocteau deed de geleerden strijden over de surrealistische, of jungiaanse, achterliggende betekenissen.
De speelduur van de film is ongeveer 96 minuten, en het was de eerste die Jean Cocteau zowel schreef als regisseerde sinds Le sang d'un poète. Cocteau toont hier aan hoe moeilijk fantasie soms van realiteit te scheiden is.
In de hoofdrollen zijn Josette Day als Belle, Michel Auclair als haar broer Ludovic en Jean Marais in drie rollen te zien, waaronder die van het beest en de prins. Verantwoordelijk voor de muziek was Georges Auric, en Henri Alekan voor de cinematografie. Christian Bérard en Lucien Carré deden de art direction.
Philip Glass componeerde in 1995 een opera naar deze film. De oorspronkelijke versie werd uitgevoerd met musici en zangers op het toneel, terwijl een gerestaureerde, ondertitelde versie van de film op een doek achter hun werd getoond. Belle werd toen door de mezzosopraan Janice Felty gezongen.
HET VERHAAL: _____________ Op het platteland woont een koopman en zijn vier kinderen: een zoon, Ludovic (Michel Auclair), en drie dochters, Félicie (Mila Parély), Adélaïde (Nane Germon) en Belle (Josette Day). De koopman staat op het randje van een faillissement. Twee van zijn drie dochters zijn gemeen, ze zijn egoïstisch en kwaad en behandelen hun zuster Belle als een bediende. Cocteau trekt de handeling soms naar de farce toe, bijvoorbeeld wanneer hij kakelende eenden een commentaar laat zijn aan het adres van de zusters van Belle. Tot zo ver toont het sprookje overeenkomsten met dat van Assepoester.
Op een dag vertrekt de vader op zakenreis, voor zijn vertrek heeft hij zijn dochters beloofd cadeaus voor hun mee terug te brengen. Voor Félicie en Adélaïde mooie jurken en voor Belle een mooie roos. Onderweg verdwaalt hij in een bos. Daar vindt hij een vreemd kasteel, waar hij een roos plukt om aan Belle te geven. Als hij de roos plukt, verschijnt de eigenaar van het kasteel (Jean Marais), een monster met magische vermogens, geschapen als half mens, half dier. De kasteelheer veroordeelt de koopman tot de dood, tenzij hij een van zijn dochters aan hem geeft. Belle offert zichzelf op en gaat naar het kasteel. Haar reis naar het kasteel is in slowmotion gefilmd, iets wat het een dromerig karakter geeft. Als zij het beest ontmoet, valt zij flauw. Langzaamaan komt zij hem lief te hebben, wanneer ze ontdekt dat het beest anders is dan men op het eerste oog verwacht. Het blijkt dat alleen zij de schone ziel die het lelijke uiterlijk van het Beest verbergt ziet. Het echte beest blijkt de avenant te zijn, diegene die met haar wil trouwen.
Er zijn twee verschillende werelden in deze film, het gewone burgerlijke huis van de koopman enerzijds, en het betoverde kasteel van het Beest waar alles mogelijk is. Deze twee werelden worden door het mysterieuze bos verbonden. In en om het kasteel leven de kandelaars, de tuinen en de kariatiden. Gedurende de film ontsluiert het Beest vijf magische leidraden, de roos, een gouden sleutel, een handschoen, een ring en de spiegel, sommige van deze zijn ontleend aan het sprookje van Madame Leprince de Beaumont. Later nog het witte paard, "le Magnifique", en aan het eind komen deze twee werelden bij elkaar. De kamer van Belle ligt in de kamer van haar vader - maar ook in haar kamer in het kasteel. Belle wordt gered door Avenant als het Beest sterft, en de twee personae versmelten tot een.
Cocteau wijzigde het einde van het sprookje waarin een goede fee voorkomt in de droom van Belle, en beloont de goeden en straft de slechteriken. Hij liet de fee weg en eindigde de film met de replieken:
"You resemble someone I knew..." (Je lijkt iemand die ik ooit kende...) "Does it worry you?" (Vind je dat zorgelijk?) "Yes ....(met een stralend gezicht) No!!!" (Ja .... Nee!!!)
CAST ------- De beest/de prins/ avenant - Jean Marais
Belle - Josette Day Félicie - Mila Parély Adélaïde - Nane Germon Ludovic - Michel Auclair The usurer - Raoul Marco Belle's vader - Marcel André Toverstem - Jean Cocteau - Noël Blin - Christian Marquand - Gilles Watteaux
