Mijne verjaardag in the fifty's...02 AUGUSTUS ...MUZIEK...
Voor de oorlog betaalden PIETER REKKERS en VIC BARTHOLOMEUS "HET MUZIEK"....Na de oorlog...in de fifty's...toen betaalden ze uit de gemeentekas en steunden de aannemers houben en vandijck ...en nu deden wij (de luchtmachters van pamparange)...OOK MEE!!! Op mijn verjaardag 02 AUGUSTUS 1953 mochten we 't concert onderbreken voor 'n schietwedstrijd op vliegende schotels te LILLO....voor- dien hadden we al mee gewerkt (we bedoelen de luchtmachters van 't schietveld)...GRATIS GRIND-STENEN-ZAND op 't schietveld............... De nieuwe fanfare zaal werd 25 op 10 meter pal in 't centrum gebouwd met de hulp van "JAN EN ALLEMAN" in de golden fifty's!!! Alle zondagen waren er festiviteiten,historische stoeten,muziekfestivals.....en op de radio HASSELT van THUUR...altijd MUZIEK,altijd LOL!!! we woonden nog in 't schuurke en 't was de tijd nog van de knepkes of draaiorgels...verkeerslichten bestonden niet eens...we waren bij de lucht-macht op de toren op 't schietveld met de radio's-de muziek van toen...de natuur...ALLES VOOR ONS ALLEEN!!! Moller Vandebeeck was in zijn molen de "aktie"...hij kefte op zo'n venijnige toon dat ge 't in gans 't dorp 't hoorde als hij koren tot meel maalde Wij volgden alleen de zoon die (ik denk wel de eerste)MOTOCYCLETTE had??? Met 'n topsnelheid van 40 Km. per uur (verkeerslichten bestonden nog niet)raasde hij door de draai aan de "smeed"(dorpsstraat toen ook al)... Vol bewondering keek toen iedereen in 't toenmalige dorp....naar de overdreven snelheid van de motocyclette door de dorpsstraat...hahaha!!! "Wat leefden ze eenvoudig toen..."in onze antikwiteiten ,onze rommellades met ansichtkaarten van voor 1950...kunt ge 't nog allemaal zien..... De eerste radiodie we in mekaar staken was met LUC VANDEVENNE op de koolmijnlaan...hij had ne zender met tuut tuut tuut (morse enz;) In HALEN kwamen we bij de studio van radio LOKSBERGEN(van onder de oorlog)...ook in diest stond toen ne radiozender...voor 't plezier! In Saffraenberg waar ik instructeur radio werd ....moesten we meewerken met de officiele zenders van de luchtmacht en met 't N.I.R.!!! Mijne goeie gebuur THUUR WOUTERS kwam van de omroep of gewest radio naar BRUSSEL....wij kwamen bij de staatsveiligheid van 't leger dat was EVERE-NATO-UTELE en natuurlijk de toren van 't vliegveld (militaire basis van MELSBROEK)...officiele progranator-technicien??? Op de kadastrale benamingen werkten we op de "GEKKENBERG"...'t kasteel van Massy...in de toren deden we proeven met zenders allerlei maar verder dan een prachtige horizon...de horizon reikte toen tot de dorpskern van Meeuwen...'t was toen ook allemaal MEEUWEN aldaar???
IN 1850 telt de beroepsvermelding...BESEMBINDER...heiwerker
Dagloners waren er 't eerst in HOUTHALEN....pas later werden er andere beroepen ingeschreven ...Op de heide woonden allemaal gepachte kleine keuterboerkes die een ontoerend goed in eigendom verwierven ...ALS ZE MOCHTEN ...FAMILIEHOOFD ...zijn!!!Dat wil zeggen STEMGERECHTIG....dus alleen 't familiehoofd dat tevens de eigenaar was...mocht stemmen(meervoudig kiesstellsel van toendertijd)!!! Twee termen zijn hier op "de hutte" op de heide ontstaan...JONGE & GROTE GEZINNEN...zijn ontstaan aldaar en ook de term CABANS ofte "cabagnois"...KABALJONS !!!De rijke Franssprekende HEIDE eigenaars stelden iedereen op de heide aan 't werk.?ze kregen van de mensen van Kelchteren en van de "CABANNES" van GOCKERILL(onder duits commando in 1917)ook cabans om in te wonen...Iedereen die aan 't schietveld(voor en rond de eerste oorllog)woonde in 'n barak of cabanhuis was 'n cabanejonk of 'n kabaljonk(op de hutte en aan 't massy)!! De bourgeoisie en de maatschappij cockerill en ook schietveld POLYGOON bouwden en bouwden...en alleman van de heide MOEST werken. De duitsers hielden grootsche oefeningen met nieuwe munitie...Op Masy werden proeven gedaan met GAS(uitgetest op schapen!!!paarden!!!).... Huizen op "den DONDERSLAG" werden KAPOT geschoten met proefkanonnen...vele families aldaar moesten voor de zware kanonnen weg... Na de oorlog(14-18)vonden de gevluchte families op 't schietveld hun boerderijtjes totaal kapotgeschoten geplunderd en de gronden totaal vernield...gelukkig waren zij die naar Masy en de mijn van ZWARTBERG gevlucht waren.Kinderen die vast werk kregen op 't reuze groote patatenland van de heer THORN en de velden van MASY die kregen kost en inwoon in de schuren en huisjes van de schaap en geiten hoeder!!! Jongens van soms nog geen 14 moesten van de vijand vanaf drie uur 's morgens opstaan om te hooien te werken op de boerderijen(koeien).... Langs de wegen(de smalle en lange postkoetsweg) en langs de zwarte weg naar de koolmijn van zwartberg moesten de boeren nu ook BOMEN PLANTEN....Want als 't dagen aan 'n stuk regende...toen waren de MOPPENVENNEN(van de hutte) nog niet uitgegraven...toen kon dus alles onder water staan...op de ondergelopen zandwegels moest de postbode PER PAARD DE POST BRENGEN...'t waren rondes van 20 KM!!! In ons archief(info 3530 van 1968) hebben we nog fotos van SMEYERS&SERVAES de postbodes te paard en van de vroedvrouw die met hare fiets zo dikwijls op de heide moest komen...we hebben 't al gezegd...GROTE EN JONGE GEZINNEN ...die waren er toenal in 't Oosten Pas veel later speelden PIETER REKKERS en VICTOR BARTHOLEMEUS muziek in en aan de kapel van bij feesten op de hutte op MASY
MIJN fietske stond tegen de muur van 't kasteel van Masy in 1945
IK zal 't nog maareens.....schrijven...BELLEN OP 011/522792...mijn eerste en oudste verhalen op de web zijn van JANUARI 1908!!! Het verhaal van de jagers van KWALAAK...heb ik al eens terug herhaalt...Onder den oorlog hadden de mensen HONGER...en bij de jagers van KWALAAK daar was eten...'n beetje sjachelen met ne bock of ne faro...de sinalco was de cola van onder den oorlog....en we kregen in de plaats ne karper,ne baarsvis of 'n stuk konijn of wild varken...op 't schietveld en op de sliéép liepen gevaarlijke varkens en ander wild??? In volle oorlog werd hier heidegrond en naaldbossen verkocht??? Juist na den oorlog ging dat verder...Elk jong koppel kon op de gemeente zelf een stukske hei-bouwland of bouwgrond kopen..."de booi"-dat was toen "FEEL"..die kwam dan mee met 't koppel naar de grond kijken enz... Op de klein boerdrijkes rond KELCHTEREN...vandebeek en hardy en "pienten"(dat was ne paarden slachter)...ook in de bouwvallige stallen aan 't kasteel van Masy stonden paarden(die waren echt wild en gevaarlijk als ze konden ontsnappen)...ook loslopende schapen waren aldaar... Overal moest "de booi"toezicht houden...hij moest ook "van hogerhand" inentingen op 't vee kontroleren en toezicht houden bij 't kappen van bomen op de vele gronden van 't KERKFABRIEK...KOOLMIJN en 't ministerie van Landsverdediging sloegen alle niet ontboste gronden aan?? aan de splitsing van de ST.Leonardusstraat (kwalaak)stond nog de oude kapel...die kapel diende onder den oorlog als vluchtoord voor wegelopen jongeren die niet wilden vechten(deserteurs)...Toen ze 't kapelleke afbraken (en hoe???)heb ik 'n oud vrouwke van KWALAAK zien janken...ze durfde 't niet te zeggen waarom???Ze jankte voor 'n jong duits manneke dat hier gans alleen verstopt zat in de kapel...hij bidde en was zo goed voor de kinderen en de vrouwen in KWALAAK,want "alle manskerels pakten ze mee"...er was geen enkele mansmins nog hier!!! En toen kwam 't....ze hebben dat jongske(duits soldaatje) gelijk nen hond kapot geschoten ...hier in KWALAAK onder den oorlog!!! PAA,ja onze paa,die had 't schuurke(café aan de kerk verkocht)en hij had van "jef va leen "...de fietsenverkoper in de zavel aan de ververij... bijna 1ha grond gekocht plus 't huis van JENKE STROEP.....MEEUWERWEG...toen stond op 't einde van de meeuwerweg ook nog 'n kapelleke juist aan de schrijnwerkerij en iets voor de kruising(kruispunt)aan 't schietveld en de postbaan richting KELCHTEREN en MASSY De laatste duisers,de zwarten en allerlei bendes...woonden op de ruine van 't kasteel van MASY...ze pikten alle fietsen overal in gans HOUTHAL Maar ik ben 't gaan terughalen....te voet schreef ik in mijn opstel(opstel van fonske)WANT...ik ging te voet...omdat ik kon fietsen(na herstelling)
Lambda's history...de A van Antwerpen anders...en de L van ......
anders dan de L...de L van LIMBURG!!! IN de SEVENTIES moest iedereen om 24 uur slapen...ook ons vakantiegangers in midden-Limburg!!! Er was geen muziek op radio HASSELT op FM 100.5..Thuur wouters(mijne vroegere gebuur aan 't schuurke)mocht zijne radio niet open houden na 24 UUR...Dus wij maakten zelf zenders...en 'snachts vanaf 24 uur begonnen wij met NACHTRADIO op FM 100.6....................studioL........ In BRUSSEL(RTT-Staatsbussen en mazoettrams) daar wisten ze HOUTHALENnog niet liggen,zelfs radio Hasselt bestond daar nieteens?? Honderden TRUCKERS,BAKKERS,NACHTWERKERS...belden naar de LIVE radio...(t babbeluurtje van de RADIOGIDS om 12 tot 1 )..... Van een tot twee(doetesmee)en twee tot vier (lachen en plezier)met LIMBURGSE MOPPEN en INTERVIEUWS in 't hôtels die deden het!!! MAAR ja,die van Antwerpen...die van A...die waren en wilden 't anders...De Limburgers die altijd in LUIK(voetbal seraing)...de voerstreek enz.. TWEEDE RANGS BELGEN waren...die deden 't anders...Limburg kreeg eigen bisschop,kreeg eigen voerstreek,eigen gerecht(of toch bekans?) We werden anders in Limburg(ook de vrije radio's)...we werden TWEEDE RANGS BELGEN...en moesten betalen...SABAM(3fr. per plaat).... Toen we 100 fr. steun of lidgeld vroegen wast teveel....ZIJ die NOOIT betaald hadden...Zij die NOOIT luisterden...die wilden ons TOE!!! Dus "'t boerderijke" op GENADEREN NR 4 ,het studenten verblijf,het vakantie en vrijetijds huisje met de leuvense stoof en de soep moest TOE In de seventies was 't jaar van 't dorp1978 ....alles anders...alles ANTWERPS!!! OH ja...ik moet nog iets antwoorden over de jagers van KWALAAK.................toen wij in de meeuwerweg op TENHOUT woonden... in 1946 toen stond de boerderij met strooien dak(KO BIETS)nog in de groenstraat.........bij STAAF va LINKE(TIMMERS en GIELISSEN)................. De jagers van toen ...en die van onder den oorlog...dat waren echte "helden"Onder den oorlog leefden de mensen omzegges van jacht en vissen!!! Rond onze kippenstallen kwamen als 't duister was sluwe "echte vossen" en op de vele kleine heidepadjes naar school...daar liepen er gevaarlijke wolven en grote everzwijnen en ander gevaarlijk wild....Wij op'tgenhoot gingen naar den aadste van kobiets of die mannen van LEEKE want die mannen hadden 'n "echt pederm of visvergunning" en die mochten met 't geweer vrij rondlopen schieten en vissenvangen....Op de bennewet was 't Jef va hinke en Fik va zaner...JAENEKE en RENE vangeneugden die waren tegen de stroepers...ook hendriks en nog anderen van KWALAAK konden daar niet tegen...niet stropen...ge krijgt snoek en baarsvis GRATIS...en zelfs 'n stukske wildvarken of ander wild van de jagers GRATIS
Het verhaal van de jeneverbessen van PIETER BAETEN............
Op de boerderij van pieter....de laatste moller op de genaderse meulen...stonden kolosale jeneverbessen,kolosale bomen,'n fruitweide met bomen Toen we in de sixty's...GIDS OP DE BOSBERG werden....moesten we veel wandelen ..."'t internationaal jeugdvakantiehuis"-zo heette toen het gebouw op KELCHTERHOEF...We waren ik geloof wel in GANS LIMBURG de enigste provinciale gediplomeerde BEROEPSGIDS!!! Alles wat nu de V.V.V. en toerisme doet dat deden wij...lang voor er v.v.v.'s waren.....en wij deden 't ALTIJD en OVERAL....GRATIS............. Het boerderijtje dat we zelf terug BEWOONBAAR maakten ...van krot(onbewoonbaar)naar studentenverblijf...Week END huisje met RADIO! Genaderen nr.4...'t Boerderijke met de leuvense stoof...en de gratis SOEP voor wandelaars....WIE WEET HET NOG ALLEMAAL??? Maar 't gaat over de JENEVERBESSEN...'n rij BEEKELEERS zei PIETER(onze huisbaas)...ze waren wel drie meter breed en vier meter hoog.. Op TENHAAGDOORNHEIDE(voor de E39) stonden er ook op de heide reuze exemplaren...overal groeiden er toen op de heide jeneverbes... "Die groeien hier omdat ze op lijken staan"???Bij de boerenkrijg lagen hier op en rond de boerderij overal lijken...ook de lijken van de schansen want er waren meerdere schansen...werden naar hier van de brelaer gesleept...DE schans...de groete die was er al van 1600...met altijd ruzie??? De mannen van de berkenen(Zonhoven)hebben die schans gemaakt...op hôtelse grond...de baron van VOGELSANCK met zijn paardevolk is 't hier dikwijls moeten komen uitleggen...de helft van Hôtele...'t huis van Jef VAES..later van CORNEEL VANDEBEEK met draai en ophaalbrug OP de preekstoel moesten ze het uitleggen...zowel in de kerk van Hôtele as in zonneve!!!PIETER...over de JENEVERBESSEN...hoe zitda,??? KIJK maar op kerkhoven en op eenzame plaatsen op de heide+++"de beekeleers" die treuren...die treuren om de doden...en ge kunt ze niet ver-huizen...ge kunt ze niet verplanten...dat willen ze niet!!!Als ge hem wilt verplanten dan moet ge dat ELK JAAR OPNIEUW DOEN!!! Het is zoals die grote bomen hier(en hij wijst naar de bomen rond 't boerderijke)...die hebben wortels...wortels dat is 't verleden van de boom!!! Elke plant,maar ook elke mens moet wortels hebben...wortels...wortels is 't verleden en zonder 'n goed verleden geen toekomst...... Als pieter vertelde of als pieter accordeon of mondmuziek speelde....dan stond de wereld effekes stil...ZALIGE UREN AAN DE STOOF!!! Hij was de oudste jager van LIMBURG...HIJ had 'n laatste "PEDERM"...vergunning om te jagen gekregen van de gouverneur HIMSELF..... Hij was de laatste moller...hij was de laatste boer van 't genaderen-meulenberg Houthalen...maar zijn huis(nieuwe woning)werd ZONHOVEN.
U vraagt wij draaien...de RADIOGIDS ...zie onze web 23/04/2008
Toen we bezig waren met onze webside op 23 maart 2008...toen hebben we nog eens ...LOEKY RADIOGIDS GESPEELD in onze studio L... Maar...maar...we doen dat niet meer...U kunt mij altijd terug bellen op 011/522792....of op mijn web terug zoeken ZELF...ZELF DOEN!!! Honderde oude opnames...duizende muziekcasettesliggen hier om te beluisteren....(de playlisten zijn gepikt ???) dus nu maar ZOEKEN!!! Op U vraag van HOUTHALEN-OOST...vanaf 1971 waren de grootste wijzigingen ...er kwamen 45 mannen en 42 vrouwen bij 't bevolkingsaan tal(masy en buurt )...de grens is nu met MEEUWEN en WIJSHAGEN...ik geloof sedert JUNI 1971(gemeentegrens)...VISSTRATEN want er was eertijds een verbindingsweg met opglabbeek...en een privé weg ook BAARSWEG dus 'n gewone en 'n privé baarsweg als gemeentegrens?? Er zijn in die tijd nog grenswijzigingen gebeurd in 't oosten...op HENGELHOEF en vooral op klein Hengel... Het grote probleem was in die tijd 't kolosale sluitstorten...per kamions reden ze thuis(we woonden toen in de meeuwerweg)voorbij naar de postkoetsweg en zo verder...De gemeente zelf heeft dan maar alles achter de plas in de zandkoten gestort...stortplaats voor huisvuil een plaats??? Maar wegens 't verlopen van of 't niet verkrijgen van 'n STORTPLAATSVERGUNNING ...is men verhuist naar HELCHTEREN 1.6.1976!!! Ter hoogte van "'t heihuisken",niet ver van het militair domein is alles begonnen...er was toen alleen 'n toegang via de Helzoldstraat(rijksweg 19) later heeft de gemeente wegwijzers geplaatst..."SANITAIRE STORTPLAATS"...er stonden platen in de loerstraat,de hoeverheidestraat,de spoor-overwegstraat....en...de stortingen van privaathuisvuil was gratis in JUNI 1976. In Houthalen oost(en dat was toch u vraag)waren er dat jaar 33 verkavelingsaanvragen(totaal waren er dat jaar meer dan 3OO in de gemeente) Bomma VISSERS vierde haar 90ste verjaardag...ze vertelde dat in 1924 pastoor SEGERS al 'n openbare volksbibliotheeh had in 't schuurke aan de kerk...dat was ZEER UITZONDERLIJK in 1924!!!Lowie Stevens,de vader van NEST(eerste bibliothekaris)was daarmee gestart toen? Dat jaar was ook ANNA CUPPENS van 't centrum 85 en Felix Achten in laak 89...maar die wisten van 't schuurke wel alles maar boeken in 1924...???Met de filmCLUB "3530 en met de INFO 3530 maakten we fotos van de oudste mensen in de gemeente(ook dias !!!)..... Vanuit ons boerderijke(genaderen nr.4) trokken we naar de alleroudste inwoner van de gemeente in 1976...dat was HENRI AGTEN van MEULENBERG(de veteraan was toen 99 jaar)...hij klopte bona vanhove uit Lillo(92jaar).....enfin thuis in 't dosier INFO 3530...Komaaraf!!!
Vorige keer hadden we 't al eens over "ùijne gebuur en mentor"...ARTHUUR WOUTERS...'n monument uit 't oude Hôtele onder en na de oorlog Hij was ook "cardiofiel"...dwz.postkaartverzamelaar...alhoewel Walter Grootaerts(toen ik meewerkte op T;V. aan de vragen van 1 miljoen)be- weerde dat 'n postkaartverzamelaar ne "dectiofil" is...we hebben bij hoog en bij laag gezaagd...op t.v. was 't en bleef 't dectiofil....bij V.T.M. Thuur en daar hadden we 't over,was in gans Limburg,een Feestcultuur...Zijn tomeloze inzet en zijn initiatiefnemingen bij vele dorpen gemeenschappen van mensen zijn niet te tellen....Radio loksbergen...radio zee van de kluis...radio HASSELT ... zo het dorp!!!geef hem de pint!!! Het begon allemaal met de prachtige jubelstoet die "den thuur "helemaal alleen in mekaar had gebokst...hij had zelfs liedjes zelf geschreven in't hôtels en avansliekes voor ons suzanneke die in de stoet een doopfeest van 1895 moest uitbeelden (met nog heel wat rijdansers van toen 1944 We woonden aan de kerk in't café-logement van paa veloek op den hoek...later werd 't "het schuurke"omdat zowat alles van 't programma van de gouden bruiloft van orgalist LOUIS MOORS en ROSALIE LIJNEN gehuwd in Juli 1894 en gevierd met feeststoet in juli 1944!!! Rooske had 12 kinderen(allemaalgeburen van ons)...ze hadden ook café...schoon dochters...Thuur deed den oorlog vergeten met de repetities en de zangoefeningen(alle dagen thuis in 't schuurke")...Zoon denis moors had de plechtige dankmis tweestemmig getoondicht voor 't zangkoor... Thuur had de zangvereniging van 1893....die later fanfare Broederkring werd....terug samengesteld met oude kledij en oude liedjes van 1894!! Ook had hij voor 't bruilofsfeest de oude garde te paard opgetrommeld,en 'n wagen met LOWIE op jacht en op klopjacht enz.enz... Voor ons suzanneke en hare groep die de avands of doopfeest van1895 moesten spelen had hij 't liedje"sa jongens,blij van geest" HERSCHRE-VEN en omgewerkt tot een zanggroep met trekorgel(accordeon-muziekant)...Na de sombere oorlogstijd was deze prachtvolle feesstoet en de weken van repeteren in volle vakantie(juli 1944)...het begin van de goldenfifty's...een stoet die door alle straten van Houthalen trok...een stoet die Houthalen terug op de kaart plaatste want op 't dorpsplein juist voor ons deur was 't concert alom...gezeldschap"canaria van zolder" deed mee aan de volksspelen...en er kwamen maar dansgroepen bij...en wagens met uitbeeldingen van café moors-biljart-café en huiselijke taferelen........... Het kon niet meer op...Iedereen had 'n versierde of 'n bijzonder ineengeknutselde fiets...in alle wagens waren bakken gratis bier...groot en klein lachte en de jubilarissen in de koets van jef de legumenman(mooi opgepoetst en versierd)met "den thuur" in witte col en piteleer als gids...de gids!!
Uit onze interviews uit de seventies (lambdaâs history)deel II
Tijdens de sombere oorlogstijd woonden we in café logement op den hoek bij veloek(later 't SCHUURKE) en onze overbuur was ARTHUUR WOUTERS(later hoofd van radio Limburg en T.V. nieuwsdienst van 't eerste uur!!!)
Er hing de laatste dagen veel veel spanning in de lucht...de engelsen op 06 Juni geland in Normandiè waren doorgebroken tot in zolder en dus ook tot 't kanaal en de statie van HOUTHALEN...na méér dan vier jaar...geen samenscholingen meer ...geen feldgrauwen meer...dienstweige-ringen enz. enz.Onze paa luisterde met één oor plat tegen de radio ....niet alleen thuis in de straat ,maar in heel 't dorp stond men te popelen om 'ns goed uit de bol te gaan eens lekker te vieren...Thuur zelf kwam 't in de café vertellen...de samenscholingen waren niet meer verboden...de kegelwedstrijden achter de café en zelfs de voetbalmatchen achter de kerk...'t mocht allemaal...dus allemaal mee vieren!!!
Thuur ging er voor zorgen dat er 'n prachtige jubelstoet=feesstoet zou komen in de dorpsstraat en omgeving(heel houthalen zou meevieren)...
"Rooske en Lowie moors" den orgalist waren de gouden feestelingen ...ze waren 50 jaar getrouwd in JULI 1944!!!
Rosalie lijnen en Louis moors waren in 1894 getrouwd en hadden 12 kinderen ...dat moest gevierd worden en de voorbereidingen gebeurden thuis in de cafe de schuur en zelfs in de goei kamer werden kle'deren gemaakt en gepast...ER KWAMEN PROGRAMMA BOEKSKES!!!
De mis was 'n spektakel dat de hele oorlog deed vergeten...en de feestrede van thuur wouters op de sokkel aan de kerkdeur was ONVERGE-TELIJK...uitgedost met witte col en zwarte pitteleer...de stoet zelf waren groepen die elk op zich opgevrolijkt werden door kwetterende jonge vrouwen in oude klederdracht...de wagens met bakken bier beelden 't café moors van rooske uit...en de dochters en nog andere dochters zongen liedjes(hôtelse liedjes)door onze thuur wouters helemùaal alleen in mekaar gebokst....we hebben nog teksten en fotos....zie onze uitgave 1969!!
Over 't schuurke zelf(onder den oorlog)hebben we meerdere verhalen gebundeld in onze reeks "LAMBDA'S HISTORY" op onze blog zelf.......
Honderd jaar geleden deden ze wat nu GOOGLE doet..................
Rond 1900 reden er hier nog "deligences" zeg maar postkoetsen...Twee vrijgezellen,nog geen dertig jaar...Twee "bohemiens" altijd onderweg....... OOk met trein en stoomtram...gans LIMBURG rond ...alle toenmalige hotels hebben ze bezocht en alle huizen en straten fotograferen...............; De gebroeders NELS kenden heel de streek toen ...ze konden zich goed uit de slag trekken,ze spraken en hadden 'n Limburgse talenkennis....... Ze konden geestig en welbespraakt doen met alle rangen en standen.Als fotograaf kwam dat altijd van pas...bijvoorbeeld toen ze alhier fotos maakten van straten en pleinen(street viewers)...We hebben enkele ansichten van toen ('t oude limburgs-land-)!!! Er zijn ook panorama's van onze steden en kronkelende rivier landschappen,want overal zijn de broers hier op torens en heuvels geklommen... In Limburg ter plaatse zorgden ze dat ze 'n fiets hadden ,en zo reden ze van dorp tot dorp,de camera met riem op de pakdrager(achterop)!!! De oudsre fotoserie die we gezien hebben waren ....allemaal portretten van jonge pronte melkverkoopstertjes...zoals "ONS SIEKE PAP"...maar zij noemden 't "Laitières flamandes"!!!Zoveel plaatsen in onze omgeving die ze letterlijk op kaart hebben gezet...historisch werk hebben ze verricht In 1907 waren ze in de vismijn van Oostende...Bertrix in 1903...en tussen door een geitenhoeder die hier met zijn kudde 't dorp passeerde.... Hoe hebben ze al die plekken kunnen vinden alhier???Er waren toen omzegge geen "BURGER"landkaarten van LIMBURG???Spoorwegkaarten en dan maar zien???In Limburgse dorpen hadden ze nog nooit 'n camera gezien...de komst van 'n fotograaf was 'n evenement voor 't dorp.... Het was 'n artiest of een tovenaar,of op zijn minst een hooggeleerde technicus...Hier in Houthalen kwam hij altijd op ZONDAG en de goegemeente was op de hoogte van zijn komst soms weken op voorhand...zo komt het dat de oudste en eerste postkaartfoto van Houthalen een pose is van pasanten die in hun beste kleren uit de hoogmis komen op 't dorpsplein voor de kerk(de afgebroke oude kerk van toen !!!)...... In Brussel waren de broers Nels destijds zelf ook "cartofiel" ze kochten zelf ook clichés van amateurfotograven...ze werden internationaal en ga-ven ansichten uit van andere landen,van Belgische missies,canada enz. NELS Louis,was 'n tijd lang,ambassadeur in TRANSVAAL en reisde naar CONGO...De toenmalige privékolonie van LEOPOLD II moest met postkaarten het thuisland aantonen dat men de wilden onder controle had "De executie van 'n neger in BOMA 1900" was en is nog 'n GRUWELKAART...Blanke tropenhelmen poseren bij 'n galg en 'n gehangene!!! Zo begon 't sukses een grote schaduwkant te krijgen...en alles is er misgelopen ...hoog geplaatste Belgische militairen zette louis uit 't bedrijf en alles werd een éénmansbedrijf van JOSEPH....dat moest uitwijken naar METZ(klein filiaal van NELS-Frankrijk)...dat leefde vijf jaar en"FINI" als ge vergeten historiekaarten wilt zien of ruilen....KOMAARAF...maar eerst bellen 011/522792
Groeten uit HOUTHALEN...pioniers prentkaarten uit 1898....
Op 't schietveld van Cockorill(???)waren er tekenkaarten met staatsgeheim???de eerste kaarten van wapens-kanonnen-vlaggen(alleen militaire)? VEEL vraagtekens...WIE heeft LIMBURG...Wie heeft HOUTHALEN 't eerst op kaart(postkaart-zichtkaart)gezet voor 1900.........................? De mannen van Hotel de l'industrie aan 't kanaal en de spoorwegstatie van HOUTHALEN waren er in ieder geval voor 1900 mee bezig...Onze oudste en vermoedelijk de eerste fotopostkaarten of moeten we prentbriefkaarten zeggen???Die zijn van voor 1900...heel zeker...heel zeker... En toch waren 't de gebroeders PAUL en Eduard NELS die hier als pionniers hun postkaartbedrijfje startte...in hotel de l'industrie rond 1898 !!! De broers NELS waren geen BELGEN...en bijna al hun "ansichten" zijn in Belgie-Limburg genomen rond 1900... Ze waren zeven en negenentwintig toen ze van hotel via statie en postkoets naar 't volgende hotel hier in Limburg rond trokken met hun ACCOR-DEON-FOTO-KAMERA...Allebei zijn ze geboren in Ober-Yeutz,dat nu Haute -Yutz heet in FRANS LOTHARINGEN...Vroeger woonden in THIONVILLE naast YUTZ bij LUXEMBURG de mensen met GELD...nu nog 'n beetje???ANNE-CLAIRE NELS bleef bij PAPPAA NELS die vanaf zijn 24 ste de grote designer tekenaar was van 't porseleinenfabriek VILLEROY_BOCH in LA LOUVIERE...zij hadden ook 'n kaar-tenbedrijfje in de rue de SIMONIS in BRUSSEL...vader schilderde bloem-motieven en porselein voor BOCH-FRERES fabriek enz.enz. De NELSSEN waren Brabanters....in de achtiende eeuw zijn ze uitgeweken naar de duitse EIFEL,bij Bitburg....in de 19de eeuw Lotharingen.... Op school was de nieuwste kunstrichting FOTOGRAFIE...JOSEPH hun elf jaar oudere broer werd de eerste amateurfotograaf...NELS-BELGI Hij reisde altijd....altijd....om fotos te maken van kerken en monumenten...LOUIS NELS die deed 't meer voor de kunst dan voor de zakelijke aspecten...allemaal(maar vooral vader)hebben ze hun heel leven lang POSTZEGELS verzameld(soms op de postkaarten)...UNIEK!!! Toch is 't allemaal wat dramatisch afgelopen met de samenwerking tussen de broers...en zo gingen de eerste verzamelingen totaal verloren...De antieke CAMERA van vader Nels die is er nog...Het is 'n houten kist van amper 35 cm bij 25 ,en in 'n koperen ring zit de simpele lens van 135 milimeter...met 'n knip vouwt de balg van 't toestel open,en achteraan is't schuifje voor de glasplaat.Met die uitvouwbare balg kon men drie scherp teafstanden instellen:veraf voor potretten"midden"voor gebouwen en kortbij voor landschappen en panorama's (draagbaar en handteerbaar toen)! Allicht is 't "PIECE UNIEK"...want merknaam of manufaktuur staan nergens...Allicht door 'n vakman van voor 1900 gemaakt??? ja,ja,we hebben er 'n foto van gemaakt...en 't ding is nog niet stuk,het functionneert nog;;;ze noemen 't Pepsi;;;we weten 't van JOHNY HARSCH en nu zeg ik niks meer......................................................................................................................LOEKY 011/522792..................................
oude verhalen over de oudste...de eerste postkaarten LIMBURG
We hebben al veel verteld over de eerste en de oudste post of prentbriefkaarten van Limburg...maar ja U VRAAGT EN WIJ DRAAIEN??? De oudste en de grootste pioniers van de prentkaarten in Limburg zijn NELS en of ERNEST HEMINGWAY de schrijver(op postkaarten)!!! De schrijver trok van hotel naar hotel in limburg maar ook in 't buitenland...vooral OOSTENRIJK...en dan in 't bijzonder in 't dorpSCHRUNS.. Door 't oosterijks bewind...was BELGIE vooral LIMBURG gekend ....'n sterk merk voor fotograven en militairen allerlei...op stafkaarten enz. Paul Nels was bij de allereersten om LIMBURG op (ansichtkaart)-postkaart te zetten...'n "NELS" is ons sterkste merk...postkaarten Limburg!!! Neem 'n historisch werk of 'n heemkundige brochure ter hand,stap 'n fotografie- of streekmuseum binnen :als er oude Limburgse prentkaarten te zien zijn,dan zitten daar àltijd'n paar "NELSEN"tussen.....'t oude verhaal van de oude camera van 't oude dorp van de oude Hemingway op hotel. In de hotels waar hij verbleef noemden ze de eerste postkaartmaker 'n zwarte Kirschdrinkende CHRISTUS???In 't Hotel TAUBE (Oostenrijkse dorpjeSCHRUNS)was hij zowat altijd...hij schreef er de eeerste romans...de oudste NELS kocht in 1921 het hotel...en maakte toenal prenten!!! JOSEPH NELS was eerder al prentkaartfotograaf in Belgie..."in 't spoor van Hemingway" zie de uitvoerige biografieén...(MICHEL PALIN)888 Na de militaire vlaggen en andere zichtkaarten in Limburg kwamen de sierlijke art nouveau-logo's...Die sepia kaarten hebben we in Limburg nog maar ene keer gezien...op de eerste beurs van de Hasseltse prentkaartenclub in MAART 1996!!! Antiquariaten en musea kregen vanaf toen dozen en dozen oude limburgse NELSKAARTEN gratis aangeboden!!! Ongelooflijk ...toen ik vast stelde dat ....DIEZELFDE KAARTEN ...met dértigduizend te koop staan nu op de veilingsite van delcampe... Sommige exemplaren kosten 'n fortuin!!!Verbijstering al is dat woord niet erg genoeg???In de tijd dat men amper reisde(voor 1910)is die NELS overal geweest...de kastelen...de hotels...Neem bijvoorbeeld GENK!!!een dorp van bijna niks!!!IN 1902...GENCK,UN COIN DE VILLAGE! Er zijn nog kaarten met "'n moeras bij schemering"...mensen van genk met klak en klompen aan 't haardvuur... Het is 't schamel bezit,sprokkelhout...de romantiek van de pittoreske armoede van Genk vroeger!!!Ik zie vooral de onbekende fotograaf die had moeten vertellen wat 'n foto was;;;en wat er zo bijzonder is aan het portret van een keuterboer op 'n gestampte lemen vloer...de statiestraat??? Man van de statiestraat,gij zijt hier vereeuwigd???Maar wie waart gij???Waar gingt gij naartoe???Wat was er van u leven???Kent U Limburg???
PAMPA Range...vanaf 1940...oefenterrein nieuwe kanonnen...
Op de donderslagse heide hadden Societé COCKERILL 6oo ha in gebruik...Voor 't gebruik van de nieuwe kasseiweg tot Helchteren moest tol be-taald worden...dus in Helchteren waren er meer sluikwegen...van LAAK naar 't Sonnis...BARRIER IO...een plaats met verlichte paal te LAAK werd al vanaf 1818 omzijlt???Het tolrecht werd daardoor afgeschaft in 1866!!!Onder de vorige oorlog ruziede men al over 'n kanaal van Hasselt over Hengelhoef en de heide van Helchteren???(plannen zijn nooit uitgevoerd)Toch waren er nog duitsers die in 1940...Helchteren kende. Luftwaffe kwam hier ervaring opdoen voor scheepsbombardementen(slag om Engeland)...er werden stenen en houten scheepsvormen gebouwd .. er waren treinsporen met cibels en schietoefeningen met kanonnen...De STUKA'S deden hier de eerste lucht en grondoefeningen....PARALELO-POEOPEDOEM...of toch iets zo ongeveer??? Op 't laatste van den oorlog trokken alle duitsers(meestal deserteurs)naar 't kasteel van Massy!!! Toch liep er nog veel verkeer over de Postbaan langs Kelchteren de moppevennen (de hutten) en de zandweeg naar de zwarteberg(koolput)!!! Henneptelers en landmeters met geweld vochten voor stukskes goeie grond...Kadasterarchief over 't schietveld....???Een franse priester verkocht aan de Belgische staat 't domein Massy in 1939...Tijdens de volle oorlog werd hier grond langs alle kanten verkocht aan 't Leger...duits ...belgisc Pas in de "FIFTY'S"kregen we 'n ROYAL AIR FORCE...Helchteren viel in 't A.P.!!!dat was 'n voorwaarde om 'n oefenterrein te maken voor vliegtuigen ...'t leger mocht dus zelf de veiligheidszone e^n de voorwaarden stipuleren???bijgevolg ook beslag op gronden in Meeuwen-wijshagen Landsverdediging(en ik was er bij)had zijn eigen staatsveiligheid...M.P.'s...B.O.B.'s en dat waren er andere as de b o b 'ers van nu!!! Kortom na onze opleiding bij de nieuwe NATO te EVERE UTELE...radiotransmissie...begonnen de pionierswerken inKl.Brogel en Helchteren
De luchtmacht van Belgie in d "Fifty's...waren CANADEZEN en ENGELSEN ...in CHIEVRES waren de belgen(franssprekende officier piloten)...al 't personeel van de IO de wing en van de Pampa range samen was in 1953...'n paar honderd mannen............met altijd dorst!Die beginjaren van K.B.ee en van Pampa range te Helchteren ongeloofelijk...VLIEGPROGRAMMA VERANTWOORDELIJKE...wa wasda?? Op 't vliegveld veranderden alle boerderijtjes in klein kroegjes langs 't schietveld kwamen nieuwe wegen en constructies met verkoophandel en de luchtmachters die kochten die aten die dronken...maar die betaalden ook...de duitsen die deden dat niet!!!Het blauwe gevaar???wa wasda???
Ik heb 't altijd al maar uitgesteld....maar vandaag zal ik 't eens uit de doeken doen....???WAAROM KAN 't schietveld niet verhuizen....???En ...of omdat juist 't schietveld een PARALELOPOEPEDOEM HEEFT................dat is een geometrische figuur met de twee kleine basissen van twee trapeziums op elkaar ....die twee bassisen zijn TWEE KILOMETER(en hier staat de klasch of TARGET of doel om op te schieten)....dan is er in die trapezium een grote basis van ZES KILOMETER(schoothoek of straal achter 't doel)dus voor 2 en achter 6 km breedte...de voorgeschreven veiligheidszone is nog uitgebreidt tot DRIE breed en ACHT kilometer (achterzijde)...NATO_HANDVEST!!!
Voor de fusie...was Houthalen bijna 5.OOO Ha en Helchteren zowat 3.OOO Ha...Het schietveld was groter dan Heusden(2000 en groter dan koersel zowat 1500 Ha).....en toch...toch...Die paralelopoepedoem ...die twee trapeziums op zijne kop...NERGENS KUNNEN WE DIE KWIJT OF NERGENS IS ER EEN TERREIN te vinden ...in heel Belgie niet...zelfs LEOPOLDSBURG met 8.000 ha kan hem niet plaatsen.....
In mijn studie over 't schietveld ....die ik maakte als 200ste NATUURGIDS van Belgie in 1970...leg ik 't nog eens uit ...en nog eens"zie info Houthalen"...Enkele limburgse bezoekers van onze eerste toren en de houten chaletten van de in dienst name van de toenmalige "RANGERS" waren STIENISSEN ...Opdebeek...en dan broeder Caubergs en pater LANDEWALD met de vrienden van NATURA LIMBURG...02mei 1952...ruilingsakte door de staat van 6OO HA aangeslagen grond (domein Massy)...GROOTMOEDER NOVAK GRZEGERZEWSKI NOVAK was toen nog DE ENIGE overlevende van 't personeel van MASSY...ze woonde toen juist naast 't militaire domein dat vanafbewaakt werd...Vanaf 1953 werkten we met de luchtmachtkadetten aan de Toren...DIE moest klaar!!!voor 't officieel gebruik als schietterrein JUNI 1953 Gelet op de boomloze vlakte=dit is 'n PAMPA=gelet op de blokhut behuizing=cowboyrange???werd de oproepradiotoren...Radio PAMPA....... In de fifty's-('t wordt hoog tijd dat de geschiedenis van de kazerne eens te boek wordt gesteld)was 't schietveld 't best bewaarde natuurgebied van LIMBURG...De grootste vervuiler is de mens zelf...en die mens had van ons geen toegang...ook de liefdeskoppeltjes niet die we welliswaar in de Weekens niet HOORDEN schieten ???Het vliegtuiglawaai heeft geen enkel storendeinvloed op de dierlijke bewoners...'t paradijs van "de fifty's" voor fauna en flora...de controles van 't leefmilieu en de bufferzone's van toen waren beter dan nu....toen werd ook met scherp geschoten!!
Over BRIEFKAARTEN ...uit grootmoeders tijden.............1878...???
Hoe is en wanneer is de prentbriefkaart,die nu nog steeds naar familieleden en vrienden wordt verstuurd ontstaan???Heliogravure,litho-en chromo-litho,fotogrravure en gewoon wit-zwart...gekleurd en rechthoekig karton van meestal 9 bij 14 cm....bij ons rond 1900 postkaart 5 centiem postzegel !!!Aan de basis lag de OPEN-CORRESPONDENTIE van de post.Een uitvinding van 'n WEENSE prof die in 1869 doceerde aan een militaire academie(WIENER_NEUSTADT)...Het waren de voorlopers van de militaire telefoongesprekken...Kaarten met max.twintig woorden ...in Belgie als een van de eerste landen van Europa overgenomen na de postconventie...
Nadat 't ook aan particulieren toegestaan werd briefkaarten te vervaardigen en te verkopen,begon men deze te verluchten met allerhande illustraties.Toch werd aanvankelijk slechts een gedeelte van de voorzijde van 'n illustratie voorzien,dit om de correspondentie mogelijk te maken...
De keerzijde was uitsluitend bestemd voor 't aanbrengen van de postzegel en 't adres van de bestemmeling...de vermelding "briefkaart"stond er aanvankelijk in maar liefst elf verschillende talen op vermeld..."Carte postale"-"Unionpostale -universelle"...en "Côté réservé à l'adresse"............
Vanaf 1906 gingen de illustraties vrijwel de hele voorzijde van de kaart in beslag nemen,zodat de briefschrijver verplicht werd zijn boodschap of mededelingen ""door of op "de afbeeldingen te schrijven...!!!Belgie was wederom bij de eersten om de achterzijde in twee te verdelen...
Volgens de duitsers maakte "SCHWARTZ" uit oldenburg voor lithograaf Meisler uit Berlijn de eerste fotokaart...Maar de zwitsers beweren dat de graveurs uit Neurenberg de eersten waren???Als nu de fransen het houden bij de boekhandelaar Bernadeau uiy "Sillé-le-Guillaume" in 1870??
Ja,dan weten wij 't ook niet meer???Met zekerheid is wel geweten dat in 1891 DE EERSTE FOTOGRAFISCHE REPRODUKTIES ER WAS als verzamelaar houden wij 't bij deze laatste...1891...MET zo 'n naam ..............DOMINIQUE PIZZA uit MARSEILLE...(eerste fotokaart).... Als ge zoiets bezit .....stuur ze dan maar naar uwe vriend Loeky
Over de PUTSCHETEN...die om het felst stonken...WEDSTRIJD
Ik was gids te Bokrijk voor 'n groep KORTERIJKZANEN???In iedergeval...de QUICK was er bij!!!Hij was toen nog gene minister..... Met de bus ging het verder naar HASSELT...de groep bezocht de reus (de langeman)en deden zich te best aan de GRATIS ERWTENSOEP!!! EN toen,ja toen begon het.....In 't jenevermuseum beweerden de kortrijkse mannen dat ERWTENSOEP MET JENEVER de felste winden enz... Op de bus naar houthalen...meer dan 12 kilometer...PRRT...da was de miene PRRT...aba nie da was de joene...ik RIEK 't toch!!! Abaa nee de miene gaat ludere en die stinkt meere...opnieuw en opnieuw...de wedstrijd was geopend en duurde tot aan de KOOLMIJN......... In Houthalen bij 't bezoek aan de mijnen was er geen stoppen aan!!! Tes de miene...nee tes de miene...DE CONSERVATOR kwam er tussen...Hier in Houthalen is 't de MIJNEN....zei de conservator... Heel de groep west vlamingen stond te rieken en te snuiven..........................bah jaa...he hit geliek ...ik riek 't ...tis de ZIJNEN..hij wint??? En lachen,lachen...iedereen lachte...behalve de conservator...........................die had 't voor de zoveelste keer weer niet verstaan...'t west vlaams? Na 't bezoek aan de mijnen van Houthalen heb ik als gids limburg nooit zoveel kaartjes en west-vlaamse moppen toegezonden gekregen.
Als afscheid zei ik tegen de Quick....in de QUICK(tegenover de mijnen)..........MOTGE ES wa weten???iets over de enige echte Flandrien???
Wel weet ge wie de echte enigeVLAAMSE FLANDRIEN WAS???Ze wisten't niet???De enige echte flandrien was ne wielrenner VAN HAUWAERT...ne vlaamse renner met uitzonderlijke moed en koppigheid....en weet ge dat de term Flandrien voor 't eerst gebruikt is in de franstalige pers???Onze kortrijkzanen bekeken mij alsof ik ook in miju broek had gekakt???De ophef makende successen van CYRIEL in 1907 en 1908 maakten wielrennen populair bij 't gewone volk...een vlaming...CYRIEL VAN HAUWAERT geboren in moorslede en gestorven in zellik in 1974...was er WIELRENNERFIETSENCONSTRUCTEUR...
Als er 'n jongen uit zijn streek zich een fiets kon veroorloven...dan was er maar een wens..."coureur worden"...'n nieuw ras...met de wind vanachterre...de wind van jeneversoep '(erwten)of waren 't FIETSCONSERVATORSCHETEN????....tot 't volgende bezoek...uwe loeky
De Germanen hadden hier vele godsdienstige plaatsen.....
Onze heidense voorouders vervormen tot 't kristendom(niet afbrekend maar vervomend)dat was de taak van de bekeerders(de zendelingen!!!°)... In LILLO komen 5 dorpen samen aan den grauwensteen...Vroeger kwamen mensen met godsdienstige doeleinden daar samen....Zulke plaatsen zijn nu teniet gegaan...Doorgaans heeft 't cristendom met de altijd aanpassende vernieuwingen 't zo gewild.Toch was de rechtstreekse uitroeiing van (t heidendom)...niet mogelijk!!!Vele godsdienstvereringen waren immers niet slecht in zich zelf,maar verkeerd wijl ze niet de ware God tot ware voorwerp van verering had?In Helchteren vooral moest men 't volk verchristelijken of bekeren...'t volk aldaar was meer dan elders recht-zinnig aan hun wangeloof verkleefd...Helchteren had op meerdere plaatsen Heilige bomen(heilkrachtige bomen)...die bomen werden vereerd en in geval van ziekte,tegenspoed of onheil...dan kwamen ze hun kwaal ,hun ziekte of tegenspoed aan de boom vastbinden of offeren??? Zo 'n boom neerhalen of zo 'n offerbedevaartsteen verbieden ware psychologisch beschouwd..."ENE VERMETELE DAAD" geweest....!!! Al te ijverigegeloofsverkondigers hebben zich HONDERDEN JAREN de haat van 't volk op de hals gehaald...De Heilige boom bleef er ..... Ook tal van hedendaagse bedevaartsplaatsen met of zonder bron....zijn er gebleven...Plaatselijke overleveringen bleven heidendom maar bleven HAL,HALTER was eerstijds ook zo 'n bedevaartsoord...de verklaring van Hal door halle =zaal(engels hall)is niet aannemelijk...trouwens waar zou er in 't oude HOUTHALEN-HELCHTEREN een groot gebouw of grote hal gestaan hebben ???ze kunnen nu nog geen sporthal bouwen(ha, haha...Hallen ,indien ze bestaan hebben alhier,dan zouden 't verblijfplaatsen geweest zijn van aanzienlijke personen uit de middeleeuwen of van de vroegere leenheren ,ridders of andere edelen.De geschiedenis heeft geen enkel spoor nagelaten van zulke machthebbers met zulke gebouwen??? Kasteel "terdolen"destijds omwald...dat was 't ... Vermelden we toch dat HAL onder Heusden en Halen bij wuest -herk een heel andere geschiedenis heeft dabn HOUTHALEN-HELCHTEREN We hebben 't al eens gezegd...de adam en eva van Helchteren..waren FRANC WIBO en vrouw...die de moeder was van de heilige TRUDO!!! 1178...weereens...'n bulle van de pausALEXANDER III...HELCHTERIANA...Abt willem van Affligem verwierf Helchteren in 1277-97(???) Willem van Brussel bouwde er hoeven en schuren...We moeten nog 's zoeken ..."L'almanach administratif de la province de Limbourg XVI 1895 ja,ja,nen almonak over TER DOLEN???de rijke franc Wibo ???bezat in de VII eeuw 'considerabele stukken hier in 't noorden van Limlburg.
oude verhalen over DE FRATERS te Helchteren-Houthalen...
In de eerste dagen van 1923betrokken de fraters het kasteel de dool...tot zowat 1932...toen gingen ze naar ZONHOVEN!!!maar er waren ook al fraters op HENGELHOEF...die later via BOKRIJK bleven ...en er waren fraters die later de school van WATERSCHEI leiden enz.enz......... In Helchteren was 't frater G.SMITS die de relieken van de kapel(en de kerkschatten )bijhield....later was 't pastoor CLAESEN!!! De fraters van HOUTHALEN-Hengelhoef kregen toch geen akkoord met de familie (eigenaar) van 't domein....en ze gingen naar boxberg(Bokrijk)om er 'n instituut te maken voor doven en slecht horenden enz....een internaat met eigen scholen en speelpleinen!!! POLYD DANIELS die na frater echte eerwaarde werd(priester dus)heeft veel inlichtingenachtergelaten over de toenmalige Mgr.STRAVIUS.... In L'ancien pays de Looz van 1906...waren er al bijdragen van RICHARD PAULI STRAVIUS...De schrijffouten van dezelfde namen maken 't zeer moeilijk om de verbanden met de eerste fraters te maken ....In 1600 woonde moeder ANNA STRAVEN van Loon en vader LAURENT PAULS in KUTTEKOVEN....Hun zoon werd in 1632 internuntius van de Paus!!!Hij werd door KEIZER Ferdinand tot de adel verheven even-als al zijn broeders(zeg maar fraters)...en al hun nakomelingen (???) Hij werd wijbisschop(wat 't ook moge weze) in LUIK waar hij stierf in 1651!!!De keizer zelf maakte zijn blazoen!!! De limburgse plaatsnamen en de oude ETYMOLOGISCHE woorden of schrijfwijzen zijn zeer betekenis vol....zo schrijft men in 1924 en 1925 in 't tijdschrift LIMBURG een heel pagina over 't woord HELCHTEREN.....of ....HELCH....en TEREN!!! HELCH= oudhoogduits heilac;angelsaksisch helag;nederduits hillich;en tenslotte in 't nederlands HEILIG!!! TEREN=terre;ter;der;derre....der of deren is 'n doornboom die uitgestorven is ....TEREN = BOOM !!!In 't ANGELSAKSISCH is ter of tree - ook boom ? Vele woorden (ook bomen)die nu verdwenen zijn in HELCHTEREN hebben in de Helchterse taal sporen na gelaten'vroeger en nu) Ter of terren was bij sommige oude mensen ook VLIER-Vlierstruikboom???Het zou om 'n Vlierterboom gaan=ter HEILIGE BOOM??? D e heidense voorouders van HELCHTEREN (de heidenen dus)bewoners van de heide....moesten tot 't Christendom komen...niet afbrekend maar vervormend...de vele plaatsen waar de Helchterennaars kwamen (al sinds de GERMANEN tijd)...die plaatsen met bomen en godsdienstige doeleinden mochten niet teniet gaan...de heilige boom werd aan de christen godsdienst aangepast...dat was 't volk BEKEEREN!!! Waren de geloofszendelingen rechtstreeks vijandig tegen die gebruiken opgetreden dan zou er moeilijkheden zijn geweest zeker in heilige boom...
LAMBDA,S Hystory...over ons LAATSTE intervieuw en ,t hôtels
Martens van NIMY(de historicus)namen we mee op den toren op 't schietveld....DAT MOCHT niet ,maar we deden 't toch!!!Met zender van den NATO speelden we vrije radio...dat mocht niet ...maar we deden 't toch!!!DE JAREN 50 TE HELCHTEREN...op 't schietveld(zie dagboek Intervieuws(opgenomen op de toren )...VRIJE RADIO...op VLIEGFREQUENTIES(toren Helchteren)...ENIG-UNIEK-revolutionaire radio!!! We hebben 't allemaal meegemaakt???We werkten voor RADIO HASSELT met THUUR WOUTERS in SPLINTERNIEUWS(radiogids Limb Ongelooflijk sukses waren onze radiointervieuws...VREEMDE PILOTEN(nato)luisterden alleen naar onze muziek en aldra brachten ze platen rechstreeks van engeland zekfs amerika mee...Brussel kon ons niet ontvangen(onze zender was niet sterk genoeg!!!)Trouwens in die tijd werd radio Limburg of de echte officiele BRT 2 ...ook niet beluisterd door de RTT luchtcontrole wagens...die wisten van HELCHTEREN NIKS, Thuur Wouters trok met zijne LIMBURGSE RADIO naar alle dorpen....ZO 't dorp,geef hem de pint...POL CABUS WIE weet 't nog...1950!!! ETYMOLOGISCHE SPROKKELINGEN en de betekenis van de plaatsnaam HELCHTEREN door onze MARTENS in volle vrijheid op de vrije radio(toren schietveld)FM 104 tot FM 108 ...WAT 'n sfeer???De huidige jongeren zenders kunnen nu alles,mogen nu alles...maar de sfeer?? Thuur Wouters wist dat...ook de ingenieurs van PHILIPS HASSELT wisten 't....en ja,ja...niet 't gebabbel van de radiogids maar de NIEUWE MUZIEK(Engelse JUKEBOXPLATEN)....DIE ...die werden afgetapt,opgenomen ...ZO ONTSTOND...BANDOPNEMER en CASETTE ??? Lowie Verbeeck op RADIO LOKSBERGEN....THUUR op RADIOHASSELT....en LOEKY op de PIRAATZENDER.........ja,dat was 1950! Houthalen -POLYGON diende klacht in...klachten tegen alles en nog wat...KDR(kakies uit BOURG waren baas van de grond) en RTT uit Brus-sel waren de baas van 't LUCHTRUIM zeg maar de NATOFREQUENTIES...FINI...GEDAAN...zelfs ons vogels en ons bijen namen ze in be-slag...Het enigste wat we er van over hielden was oude foto's en postkaarten van "Le chalet COCKERILL en hiver"(zo waren er twee chalets in hout...ze noemden dat villa's van de heren van COCKERILL???Voor 1950 ging 't er in die houten villa's "ROYAAL" aan toe bij die heren.... In de jaren 80 heb ik eens 'n JAARKALENDER gemaakt over de kanonnen fabrikanten(ik heb die kalender met 12 POSTKAARTEN VAN cockerill_SCHIETVELD;...GRATIS WEGGEGEVEN!!!In die tijd 'de tijd van de kanonnen" was er op 't schietveld op de heide 'n plaatselijke koetsier die beshikte over een open en een gesloten koets...er waren op 't schietveld stallen voor mooie koetspaarden,met daarnaast 'n stel muil-ezels...bij leveringen moest NI KS afgetrokken worden...niet gebruikte eieren,wijn,worsten ...betaalden de heren van Cockerill altijd ook royaal... ...zie ons boek INFO 3530 ui 1968(loeky stek)!!!
In de gouden fifty's om precies te zijn 1953-54 waren we bij de cadettenschool van de luchtmacht te EVERE -Utele-nato(radiotransmissie).... Op 't schietveld moest 'n controle toren komen ...Niet deze die er nu staat maar de vorige toren (den eerste)...In feite was dat de noodtoren van vliegveld kleine brogel want de 10 de wing had een nieuwe toren en een nieuwe startbaan in dienst genomen...dus WIJde TTR van de luchtmacht...de lijnkabelleggers...de radio en draadloze verbindingsmakers van toen ...WIJ moesten helpen(verhuizen en installeren)....ne grondkabel over de velden (boerengrond 't linne)naar de kazerne en naar 't schietveld....dat was nogal 'n werk en alles moest geheim blijven!!! Als 't regende dan moesten we niet werken...dan mochten we in de café(juist ...cafe de kruisboog wachten,wachten)EN HET REGENDE REGENDE...dus van 's morgens tot zes uur!!! Omdat we al die tijd in Helchteren waren ....bij de boeren...en omdat ik vloeiend frans sprak...was ik overal bij(meestal bij minister DUVIESART die op kasteel "DE DOOL " woonde...Als 't schoon weer was dan zagen we "DE EERSTAANWEZENDE GEWESTBEHEERDER in BELGISCH KONGO"M.MARTENS"...de man die 'n boek aan 't schrijven was over "de dool en Helchteren"(zie tijdschrift limburg 1953 blz.11 We hebben altijd frans met elkaar gesproken totdat op 'n keer "DEN AALMOEZENIER VAN SAFFRAENBERG(Ceysens)er een s bij was.... VANAF toen was ''t Hôtels -laaks-en helchterens-plat)....Geen mens die ons verstond in de café de kruisboog...en moppen over Helchteren het kon echt niet meer op ....de god ganse daag...jammer dat ik niet alles van Martens van NIMY bijgehouden heb...en van de familie Reynders(de Majoor en de zuster Simonne die later ook in NIMY is gaan wonen...ze werd kunstenares en restaureerde de kerkschatten van HELCHTEREN. Op 't kasteel bestond 'n slotkapel...in 1649 ingewijd ter ere van ST.TRUDO!!!In 't altaar werden de relieken van St;Paulus-martelaar bijgezet,,, De 4de zondag na Pinksteren is dat gebeurt...en 't is daarom dat HELCHTERE -KERMIS op die dag gevierd werd....Trouwens de kapel was niet voor 't persoonlijk gebruik van de abt maar ingericht voor de bevolking in beroerde dagen .De dertig jarige oorlog met zijn nasleep,rampen,en de onveilige streken ...Menigmaal moesten de helchterennaren 'n schuilplaats zoeken tussen de muren van 't kasteel...de kapel was bewaarplaats van allerlei schatten aldus???Toen in AUGUSTUS 1923 de FRATERS van 't ST.JANS BERCHMANSJUVENAAT het kasteel bewoonden.... toen zijn er inventarissen gemaakt...De fraters zijn pas in 1932 naar ZONHOVEN verhuisd...in 'n holte onder 't grote altaarsteen waren toen nog de relieken van 1649 in 'n tinnen ampulletje toegelakt met zegel van Mgr.STRAVIUS...In de pastorij is ten tijde van Pastoor CLAESSEN alles uit de kapel bewaard ...ook doosjes voor hosties...nek en ruggegraatwervels zonder enige dokumentatie....(zie SIMENON Liege 1909)!!!
