De Germanen hadden hier vele godsdienstige plaatsen.....
Onze heidense voorouders vervormen tot 't kristendom(niet afbrekend maar vervomend)dat was de taak van de bekeerders(de zendelingen!!!°)... In LILLO komen 5 dorpen samen aan den grauwensteen...Vroeger kwamen mensen met godsdienstige doeleinden daar samen....Zulke plaatsen zijn nu teniet gegaan...Doorgaans heeft 't cristendom met de altijd aanpassende vernieuwingen 't zo gewild.Toch was de rechtstreekse uitroeiing van (t heidendom)...niet mogelijk!!!Vele godsdienstvereringen waren immers niet slecht in zich zelf,maar verkeerd wijl ze niet de ware God tot ware voorwerp van verering had?In Helchteren vooral moest men 't volk verchristelijken of bekeren...'t volk aldaar was meer dan elders recht-zinnig aan hun wangeloof verkleefd...Helchteren had op meerdere plaatsen Heilige bomen(heilkrachtige bomen)...die bomen werden vereerd en in geval van ziekte,tegenspoed of onheil...dan kwamen ze hun kwaal ,hun ziekte of tegenspoed aan de boom vastbinden of offeren??? Zo 'n boom neerhalen of zo 'n offerbedevaartsteen verbieden ware psychologisch beschouwd..."ENE VERMETELE DAAD" geweest....!!! Al te ijverigegeloofsverkondigers hebben zich HONDERDEN JAREN de haat van 't volk op de hals gehaald...De Heilige boom bleef er ..... Ook tal van hedendaagse bedevaartsplaatsen met of zonder bron....zijn er gebleven...Plaatselijke overleveringen bleven heidendom maar bleven HAL,HALTER was eerstijds ook zo 'n bedevaartsoord...de verklaring van Hal door halle =zaal(engels hall)is niet aannemelijk...trouwens waar zou er in 't oude HOUTHALEN-HELCHTEREN een groot gebouw of grote hal gestaan hebben ???ze kunnen nu nog geen sporthal bouwen(ha, haha...Hallen ,indien ze bestaan hebben alhier,dan zouden 't verblijfplaatsen geweest zijn van aanzienlijke personen uit de middeleeuwen of van de vroegere leenheren ,ridders of andere edelen.De geschiedenis heeft geen enkel spoor nagelaten van zulke machthebbers met zulke gebouwen??? Kasteel "terdolen"destijds omwald...dat was 't ... Vermelden we toch dat HAL onder Heusden en Halen bij wuest -herk een heel andere geschiedenis heeft dabn HOUTHALEN-HELCHTEREN We hebben 't al eens gezegd...de adam en eva van Helchteren..waren FRANC WIBO en vrouw...die de moeder was van de heilige TRUDO!!! 1178...weereens...'n bulle van de pausALEXANDER III...HELCHTERIANA...Abt willem van Affligem verwierf Helchteren in 1277-97(???) Willem van Brussel bouwde er hoeven en schuren...We moeten nog 's zoeken ..."L'almanach administratif de la province de Limbourg XVI 1895 ja,ja,nen almonak over TER DOLEN???de rijke franc Wibo ???bezat in de VII eeuw 'considerabele stukken hier in 't noorden van Limlburg.
oude verhalen over DE FRATERS te Helchteren-Houthalen...
In de eerste dagen van 1923betrokken de fraters het kasteel de dool...tot zowat 1932...toen gingen ze naar ZONHOVEN!!!maar er waren ook al fraters op HENGELHOEF...die later via BOKRIJK bleven ...en er waren fraters die later de school van WATERSCHEI leiden enz.enz......... In Helchteren was 't frater G.SMITS die de relieken van de kapel(en de kerkschatten )bijhield....later was 't pastoor CLAESEN!!! De fraters van HOUTHALEN-Hengelhoef kregen toch geen akkoord met de familie (eigenaar) van 't domein....en ze gingen naar boxberg(Bokrijk)om er 'n instituut te maken voor doven en slecht horenden enz....een internaat met eigen scholen en speelpleinen!!! POLYD DANIELS die na frater echte eerwaarde werd(priester dus)heeft veel inlichtingenachtergelaten over de toenmalige Mgr.STRAVIUS.... In L'ancien pays de Looz van 1906...waren er al bijdragen van RICHARD PAULI STRAVIUS...De schrijffouten van dezelfde namen maken 't zeer moeilijk om de verbanden met de eerste fraters te maken ....In 1600 woonde moeder ANNA STRAVEN van Loon en vader LAURENT PAULS in KUTTEKOVEN....Hun zoon werd in 1632 internuntius van de Paus!!!Hij werd door KEIZER Ferdinand tot de adel verheven even-als al zijn broeders(zeg maar fraters)...en al hun nakomelingen (???) Hij werd wijbisschop(wat 't ook moge weze) in LUIK waar hij stierf in 1651!!!De keizer zelf maakte zijn blazoen!!! De limburgse plaatsnamen en de oude ETYMOLOGISCHE woorden of schrijfwijzen zijn zeer betekenis vol....zo schrijft men in 1924 en 1925 in 't tijdschrift LIMBURG een heel pagina over 't woord HELCHTEREN.....of ....HELCH....en TEREN!!! HELCH= oudhoogduits heilac;angelsaksisch helag;nederduits hillich;en tenslotte in 't nederlands HEILIG!!! TEREN=terre;ter;der;derre....der of deren is 'n doornboom die uitgestorven is ....TEREN = BOOM !!!In 't ANGELSAKSISCH is ter of tree - ook boom ? Vele woorden (ook bomen)die nu verdwenen zijn in HELCHTEREN hebben in de Helchterse taal sporen na gelaten'vroeger en nu) Ter of terren was bij sommige oude mensen ook VLIER-Vlierstruikboom???Het zou om 'n Vlierterboom gaan=ter HEILIGE BOOM??? D e heidense voorouders van HELCHTEREN (de heidenen dus)bewoners van de heide....moesten tot 't Christendom komen...niet afbrekend maar vervormend...de vele plaatsen waar de Helchterennaars kwamen (al sinds de GERMANEN tijd)...die plaatsen met bomen en godsdienstige doeleinden mochten niet teniet gaan...de heilige boom werd aan de christen godsdienst aangepast...dat was 't volk BEKEEREN!!! Waren de geloofszendelingen rechtstreeks vijandig tegen die gebruiken opgetreden dan zou er moeilijkheden zijn geweest zeker in heilige boom...
