Verslag, bezoek aan het psychiatrisch museum in Gent...
Ook hier krijg ik de foto's niet in mijn blog geplaatst, deze kunt u dus allemaal onderaan terug vinden als bijlage!
Een bezoek aan het psychiatrisch museum, iets wat je toch niet iedere dag doet Maar zeker wel de moeite waart! Iedereen heeft wel een idee over hoe men gedurende de geschiedenis keek naar psychiatrische patiënten, maar in het museum krijg je hier toch een veel beter beeld van.
Het museum was opgedeeld in twee delen, het eerste deel was het vaste deel, dus het deel over de geschiedenis van psychiatrie. Het tweede deel was een tijdelijke tentoonstelling over het geheugen van de CM.
Het deel Uit het geheugenwas ook zeer interessant en aangrijpend. Want het is nu eenmaal zo dat ons geheugen niet feilloos is. Bovendien is het ook zeer erg als mensen te maken krijgen met ziekte zoals Alzheimer, zowel voor de patiënt als de omstaande. Want wat doe je als je eigen moeder je niet meer herkent?
De link met de vaste tentoonstelling is voor vele misschien niet meteen duidelijk. Maar doorheen de geschiedenis heeft men veel testen gedaan op onze hersenen om te ontdekken waar fouten, gaten, konden zitten die ziekte beelden konden veroorzaken. Dit was dus ineens ook de eerste stap naar psychiatrisch onderzoek. Er is dus degelijk een link tussen ons geheugen en de geschiedenis van de psychiatrie.
Museum Dr. Guislain
Wie was deze man? Jozef Guislain werd geboren in Gent in februari 1797 in een milieu van architecten. Hij besloot echter om een andere richting uit te gaan en gaat geneeskunde studeren een de Ecole de Médecine. Op een leeftijd van 22 jaar krijgt hij al de titel van doctor in de geneeskunde. Maar het duurt nog enkele jaren voor hij zich gaan specialiseren in de geestesziekten.
Hij onderzocht de oorzaak in de psyche maar ook de hersenen bestudeerde hij op grondige afwijkingen. Voor de ontwikkeling van zijn therapie baseert hij zich op zijn Franse voorgangers Philippe Pinel en Jean-Etienne Dominique esquirol. Zij hadden ene morele behandeling uitgebouwd als een vorm van therapie. Dr. Guislain ijverde er ook voor om de patiënten zo veel mogelijk aan het werk te houden. Want hij zag de leegheid als een mogelijke oorzaak van een psychose.
Met zich architecten achtergrond nam hij in 1824 mee aan een wedstrijd voor een ontwerp van een instelling voor geestensgestoorden. Hij had een zeer duidelijke visie. De instelling moest in een rustige omgeving liggen en de gebouwen moesten rust, vrijheid en veiligheid uitstralen. Hierin speelde zeker een achterliggend idee mee: de mens is van nature goed, maar de maatschappij maakt hem slecht. Er is dus een terugkeer naar de natuur nodig.
1851 kwam het Gentse stadbestuur over de brug en er werd een nieuw psychiatrisch centrum gebouwd. In 1856 opende het instituut zijn deuren met als hoofdgeneesheer Dr. Guislain. Deze instelling is nu jaren later nog steeds bestaand: het museum Dr. Guislain.
Geschiedenis
In de oudheid werden geestesziekten toegeschreven aan bezetenheid door goden of demonen. Tot ver in de renaissance heerste in West-Europa de opvattingvan de demonologie. Dit leidden tot exorcisme, heksenjachten, ketening, van geesteszieken en gedragsgestoorde. Want zij vormde een bedreiging ten opzichte van hun omgeving.
Pré- psychiatrische zorg, de mensen die echter voor niet veel problemen zorgde werden vaak door de eigen familie opgevangen. Al is het maar de vraag of je hier echt van een goede verzorging kon spreken. Rond 1200 zijn er de eerste gasthuizen ontstaan waar men terecht kon. Deze waren vooral bedoeld voor de arme zieken, er werd een onderscheid gemaakt tussen arme bejaarden, dolle ( krankzinnige) en lepra patiënten. Voor de dolle maakte men aparte dollhuisje dit waren verplaatsbare isoleerkamers.
1191 is het eerste Europese dolhuis opgericht voor de zwaar dolle, het Sint-jan- in- de- Olie.
Vanaf de 19de eeuw heeft de psychiatrie verschillende ontwikkelingen doorgemaakt. Vooral voor het aspect van de oorzaken van de vele vormen van geestesziekten. Pas in de tweede helft van de 19de eeuw, nadat de psychiatrie tot een geneeskundig vakgebied werd gerekend, konden geleidelijk aan afzonderlijke ziektebeelden met een bepaalde oorzaak, beloop en behandeling worden onderscheiden.
Bad- en bed verpleegkunde, dit was hoe men in het begin van de 20ste eeuw aankeek naar psychiatrie. Men dacht dat men geestenstoornissen op dezelfde manier kon genezen als andere ziektes. Bij bedverpleegkunde lag de geesteszieke de hele tijd in bed. Hierdoor kreeg men rustige patiënten omdat men niet het gevoel van opsluiting had, maar het nadeel hiervan was dat men te maken kreeg met doorligwonden, verveling en afzondering. De dokters krijgen hier wel een betere kans om de patiënten te observeren. Bij badverpleegkunde dacht men dat als men de mensen lang genoeg in het water zetten dat men hiermee de geest kon genezen. Zo werden mensen vaak dagen opgesloten in een bad of werden ze in een soort lift opgesloten terwijl en water over hen heen stroomde.
Na de WO II is de wetenschappelijke fundering van de psychiatrie verbeterd. Maar in de jaren 60 ontstaat er een nieuwe groepering Antipsychiatrie. Hier word de autoriteit van de alwetende psychiater sterk en het feit dat het een puur medische aangelegenheid sterk in vraag gesteld. Men is van oordeel dat de oorzaak niet in de hersenen te vinden is maar wel in de verziekte sociale relaties. Men gaat hier experimenteren met therapeutische gemeenschappen.
Vele deelgebieden hebben zich dan ook binnen het kader van de psychiatrie ontwikkeld. Tegelijkertijd heeft men zich vanuit andere disciplines, zoals de psychologie, de (ortho)pedagogiek, de sociologie en de andragogiek, toenemend beziggehouden met vele vormen van psychosociaal disfunctioneren, die slechts voor een deel op het gebied van de psychiatrie liggen. Vanuit deze andere disciplines worden vele bijdragen geleverd aan de psychiatrie en aan diverse behandelingsmethodieken.
Hedendaags
Hier bij ons heeft de psychiatrie al een zeer sterke vordering doorgemaakt. Zelfs in het gerecht heeft men hier specialisten voor en is er een samenwerking met psychiatrische instellingen die mensen gaan opvangen in plaats van deze mensen op te sluiten in een gevangenis.
Maar dit is echter zeker nog niet overal zo! In het museum zijn ook fotos beschikbaar van mensen uit deze tijd die vastgeketend zitten omdat leiden aan één of andere psychose. De plaatselijke bevolking is nog lang niet op het punt waar wij staan en ervaren deze patiënt als een gevaar voor de samenleving. Dus ze zien geen andere oplossing.
Als slot zou ik willen afsluiten met een tekstje dat je ook op een muur van het museum kan terug vinden:
De toenemende vraag naar specifieke geestelijke gezondheidszorg voor specifieke kwalen heeft misschien minder te maken met een reële toename van mensen met een psychische problemen dan met een voortschrijdende ziek verklaren van meer en meer aspecten van onszelf ( Erwin Mortier)
Iedereen weet dat gezondheids- en welzijnszorg niet altijd even ver stond zoals nu. Deze week ga ik wat dieper ingaan op de geschiedenis van de psychiatrie. Persoonlijk heb ik niet zo een best beeld van de oude psychiatrische denk- en handelswijze. Ik denk persoonlijk wel dat mijn bezoek aan het psychiatrisch museum in gent. Of dit echter ook zo gaat zijn is nog afwachten.
Omdat ik nog niet helemaal tevreden was met mijn bezoek aan het museum ben ik zelf ook nog opzoek gegaan naar voorbeelden van duurzame ontwikkeling. Want eigenlijk bleef het allemaal toch een beetje vaag Op de site http://www2. vlaanderen.be heb ik hier enkele zeer goed uigewerkte voorbeelden van gevonden. Op deze site heb ik ook een meer concretere invulling gevonden van wat men verstond onder dit duurzaam ondernemen:
"Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen".
Op de site kun je 12 fiches raadplegen waar men heel mooi de projecten bespreekt. Wat doet men nu juist? Wat wil men bereiken, welke doelstellingen heeft men gesteld? En hoe gaat men dit evalueren? Neem hier dus zeker eens een kijkje http://www2.vlaanderen.be/duurzameontwikkeling/WatIsDO.htm
De operationele projecten zijn:
duurzaam bouwen en wonen
maatschappelijk verantwoord ondernemen
educatie voor duurzame ontwikkeling
duurzame landbouw
milieu en gezondheid
duurzame mobiliteit
duurzaam omspringen met water
duurzame productie- en consumptiepatronen
wetenschappelijk onderzoek en innovatiebeleid
duurzame ruimtelijke ontwikkeling
gender
wereldwijde bestrijding van HIV/aids
Actualiteit
Op dit moment denk ik dat iedereen ook al vernomen heeft dat er in Nederland vanaf 2012 rekeningrijden zal worden ingevoerd In het kort komt het erop neer dat de mensen zullen moeten betalen per kilometer dat ze rijden. Verwachte effecten
Men heeft veel verwachtingen voor dit project:
Meeste autobestuurders betalen minder. Volgens Minister van Verkeer Camiel Eurlings (CDA) zal 59 procent van de automobilisten minder moeten betalen. Voor 25 procent blijven de kosten gelijk en 16 procent betaalt meer; en volgens Nederlands Minister van Financiën Wouter Bos (PvdA) is het systeem voor de overheid budgettair neutraal.
Minder autokilometers. De Nederlandse regering hoopt met de kilometerheffing het aantal gereden kilometers met 15 procent terug te dringen. Daardoor zou het aantal files halveren.
Meer openbaar vervoer. Men denkt dat 6 procent meer gebruik gemaakt zal worden van het openbaar vervoer.
Meer mensen op de motor. Omdat de kilometerheffing niet geldt voor motoren, zullen meer mensen hiervoor kiezen als transportmiddel.
Minder verkeersslachtoffers. Doordat de verkeersdruk zal verminderen, zal een kilometerheffing de verkeersveiligheid in Nederland bevorderen. Het kan, afhankelijk van de gekozen variant, een besparing van 20 tot 40 verkeersdoden per jaar opleveren, zegt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV).
Milieuwinst. De Nederlanders schatten dat de CO2-uitstoot met 10 procent zal dalen.
En net om deze laatste reden vind ik persoonlijk dat dit ook een wet is die de duurzame ontwikkeling ondersteund.
Door een fout tijdens het toevoegen van de foto's heb ik deze als bijlage toegevoegd. Inleiding van de expo
Natuurlijk stellen wij net als iedereen vast dat het milieu wordt aangetast, de natuurlijke rijkdommen uitgeput raken en de kloof tussen Noord en Zuid almaar groter wordt. Wij begrijpen dat dit alles het gevolg is van een voorbijgestreefd ontwikkelingsmodel en dat een grondige verandering van ons individuele en collectieve gedrag onvermijdelijk is. En wij scharen ons achter het concept van duurzame ontwikkeling, dat precies het thema vormt van deze tentoonstelling.
Duurzame ontwikkeling is echter meer dan natuurbescherming of strijd tegen de opwarming van de aarde. Ze heeft maar zin als ze een antwoord biedt op de noden van de mensheid. Want daar gaat het om: om de mensheid, om haar ontwikkeling, zelfs om haar overlevingskansen. Wij wijzen dan ook geen schuldigen aan en zijn niet van mening dat de oplossing bestaat in een hypothetische terugkeer naar een geïdealiseerd verleden, dat trouwens alleen maar bestaat in de hoofden van degenen die deze stelling verdedigen.
Integendeel, wij geloven dat de vooruitgang nog niet is afgeschreven en dat de mens creatief genoeg zal zijn om oplossingen te vinden voor de uitdagingen die zich aandienen. De Aarde is ons dierbaar, maar dan als bakermat voor de menselijke samenleving.
Kortom, onze kijk op ecologie en duurzame ontwikkeling is humanistisch van inslag. Op deze tentoonstelling over de Aarde staat de mens in het middelpunt.
Bespreking
Deze inleiding geeft al een mooi antwoord op mijn vraag, hoe zien zij duurzame ontwikkeling en welk nut kan dit hebben.
Dit is de tweede tentoonstelling die men houdt, in 2008 heeft men de tentoonstelling dit is onze aarde gehouden, hier kwamen zeer veel mensen op af. Maar het is zo een complex thema dat je het maar heel even kan aanraken en zeker niet helemaal. Er kwamen veel vragen binnen op een vervolg van deze eerste tentoonstelling. Men heeft er toen voor gekozen om zich meer te richten naar één element: de strijd tegen de opwarming van de aarde. Dit is dus de tentoonstelling die ik ben gaan bezoeken samen met Meliha en Elien.
De opwarming van de aarde is een zeer complex probleem dat je niet zomaar kan noemen in één zin. Het is een probleem dat is ontstaan door verschillende aspecten en momenten. Om dit aan te tonen heeft men gekozen om de tentoonstelling op te delen in 4 delen:
·Tijd van de aarde
·Tijd van de mens
·Raar weer-tijd
·Tijd voor actie
Het zijn net deze twee laatste onderdeel waarvoor ik naar Brussel ben geweest, tijd voor actie. Maar de voorgaande elementen zijn zeker niet minder belangrijk deze ga ik dus ook kort even bespreken.
Tijd van de aarde
Wij kunnen het ons zeer moeilijk voorstellen, dat er slecht een aarde zou zijn, een aarde die niet bewoond zou zijn door mensen. Wij kunnen ons niet voorstellen dat wij geen permanente nadruk hebben gelegd op de aarde, dat wij onze sporen altijd zullen nalaten, maar niets is minder waar.
De aarde is 4,6 miljard jaar gelden ontstaan. Er wordt zelfs gezegd dat ze nu aan de helft van haar leven zou zitten. Er zijn theorieën die beweren dat de aarde tussen nu en 4 à 5 miljard jaar zal uitsterven, vernietigd zal worden door de zon.
Zowel het klimaat als de continenten van de aarde wijzigen gedurende deze miljarden jaren regelmatig van uitzicht. Uit deze reeks van onvoorspelbare catastrofen is uiteindelijk de mens ontstaan.
De aarde is heel haar leven lang blijven evolueren, dat doet ze zelfs nu nog steeds. Alleen ging dit vroeger veel langzamer, de evoluties vormden zich rustig. Nu dat de mens rondloopt op de aarde vormen deze revoluties zich steeds sneller, mede door de levensstijl van de mens.
Hieronder een kleine schets van de evolutie van onze aarde.
Schets van de aarde als bijlage.
Tijd van de mens
De aarde heeft de mens altijd haar ritme opgelegd, tot in onze tijd toe. Omstreeks 1950 is alles uit zijn voegen gebarsten: bevolking, productie, verbruik en afval! Sindsdien lopen aardtijd en menstijd uit elkaar, met alle voor- en nadelen van dien.
Fotos vuistbijl tot microchip als bijlage.
In deze twee afbeeldingen kun je de hele evolutie van de mens afbeelden. De vuistbijl die staat voor hoe de mens vroeger zelf al het werk deed en de microchip die de mens nu gebruik voor grote machines etc. die ingeschakeld worden om het werk voor ons te doen. Al is deze veralgemening niet helemaal juist, want door de evolutie is de kloof tussen rijk en arm veel groter geworden!
Een voorbeeld hiervan is onderstaande foto. Het stelt de wereld voor, maar niet de wereld zoals hij er gewoon uitziet. De grote van de landen is hier afhankelijk van het percentage van de inwoners dat geen toegang heeft tot veilig drinkbaar water. Hoe meer inwoners dus geen toegang hebben hoe groter het land.
Foto wereld drinkbaar water als bijlage.
Om het in deze lijn door te trekken gaan we ook eens kijken naar de voedingspatronen van mensen. Onderstaande fotos tonen zeer goed de tegenstelling.
Foto gezinnen als bijlage.
Als je kijkt naar het rijke gezin zie je heel veel voeding, ongeacht van war het moet komen, het seizoen, Door net aan deze consumptie te doen ga je de opwarming van de aarde in de hand spelen, want het kweken van producten buiten seizoen, het transporteren van producten, draagt allemaal bij tot de opwarming van de aarde.
Als je dan kijkt naar het andere gezin zie je dat zij geen overvloed aan eten hebben. Al lijken ze ook niet meteen een tekort te hebben. Hier zie je wel verse producten die niet de hele wereld zijn rondgereisd en gewoon geoogst volgens seizoen. Hierdoor is hun bijdrage aan de opwarming van de aarde een stuk kleiner!
Deze voedingsconsumptie is maar 1 voorbeeld van ons gedrag dat bijdraagt tot de opwarming van de aarde. Denk maar aan op vakantie gaan, het nemen van vliegtuigen, ons verplaatsen naar het werk, het gebruik van de computer, Je zou dus kunnen zeggen dat heel onze manier van leven bijdraagt tot de opwarming van de aarde!
Het weer vandaag en morgen ( raar-weer tijd)
De opwarming is een gevolg van de manier waarop wij omgaan met de bronnen van de aarde, de evolutie van het klimaat is van levensbelang voor de toekomst van de planeet, niet alleen voor de fauna en flora, maar ook voor de mens!
We zijn er als mens nog lang niet in geslaagd om alle dieren en planten die er bestaan in kaart te brengen. En als we niet oppassen gaan veel van deze dieren en planten uitsterven voordat we ze hebben kunnen ontdekken!
Hieronder enkele voorbeelden van wat zou kunnen gebeuren:
Foto oerang- oetan als bijlage
Camp Leakey Tanjung Puting Reserve South Kalimantan, Indonesia Door de klimaatverandering zullen er meer periodes zijn van hevige regenval op de Indonesische eilanden, met overstromingen en grondverschuivingen tot gevolg. Daardoor zal de orang-oetan minder voedsel vinden.
Foto pika als bijlage
Rocky Mountains, Amerika De pika leeft in een paar geïsoleerde berggebieden, en kan niet makkelijk verhuizen naar andere plekken. Door hun dichte vacht kunnen ze de warmte niet makkelijk kwijt raken.
Foto olifant
Sub-Sarahan Africa In Afrika zullen meer droge gebieden ontstaan, wat de kans op branden verhoogt. En dus zal er minder voedsel te vinden zijn voor de olifant.
Een heel belangrijk iets hierin is het broeikaseffect. Het is een fysisch mechanisme dat aan de basis ligt voor de opwarming van de aarde. Dit mechanisme is er altijd al geweest en is levensnoodzakelijk. Maar sinds de industriële revolutie heeft de mens dit effect versneld en dit zorgt voor problemen.
Tijd om te reageren
De verandering van de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer is een fenomeen dat zich al herhaaldelijk heeft voorgedaan. Wat nieuw is, is de snelheid van de verandering. Het fenomeen versnelt. Tot het helemaal ontspoort? We hebben nog tijd om te reageren. Maar we mogen geen tijd verliezen.
In december 2009 zullen bijna alle landen vertegenwoordigd worden op de top van Kopenhagen. Hier zal men dan een nieuw akkoord proberen te bereiken ivm. de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Dit is een zeer grote uitdaging omdat niet iedereen dezelfde doelstellingen heeft en niet iedereen evenveel moeite doet. Bovendien blijft de mens streven naar verdere ontwikkeling en het gebruik van materiële goederen. Het zal dus een uitdaging zijn om iedereen akkoord te laten gaan met de beslissing. Bovendien zullen we niet meteen een grote verandering zien, maar het zal iets zijn wat heel stilletjes zal veranderen. Zullen we daardoor in staat zijn om ons hiervoor te blijven inzetten?
Toen de mens 400 000 jaar geleden vuur uitvond, besefte hij niet dat hij broeikasgassen uitstootte. Dit besef is er pas 150 jaar geleden gekomen. En slechts sinds 20 jaar maakt hij zich hier zorgen om.
Je kunt misschien denken dat er op dit moment toch niet iets belangrijks gebeurt door deze opwarming van de aarde. Maar niets is minder waar! Om dit aan te tonen enkele voorbeelden van natuurrampen van de voorbije 15 jaar als gevolg va de opwarming van de aarde:
1995: reusachtige overstroming in Nederland, 200 000 mensen moesten geëvacueerd worden;
1997: Overstromingen in Centraal-Europa : 115 doden, 150.000 personen worden geëvacueerd;
1999: Buitengewone stormen in West-Europa, duizenden hectaren woud worden verwoest;
2003: Hittegolf in Europa, meer dan 15.000 slachtoffers in Frankrijk en Italië;
2005: De cycloon Katrina verwoest Louisiane, 1836doden en 705 vermisten, 100 miljard dollar schade.
In 2006 heeft de toen voormalige vicepresident Al Gore een film uitgebracht die tegen deze opwarming van de aarde protesteerde An inconvenient truth. Hierin toont hij beelden van wat deze opwarming van de aarde al heeft aangericht en wat er nog staat te gebeuren als we zo verder gaan als mens. Dit is natuurlijk niet de enige protestfilm tegen de opwarming van de aarde, maar wel de meest bekende film. Nog enkele films zijn: The day After van Roland Emmerich, Home van Yann Arthus-Bertrand,
Tot nu toe heb ik het alleen gehad over een grote groep die beloofd moeite te doen om de uitstoot te verminderen door middel van wetten in te voeren, enz. Maar wat zeker nog belangrijker is, je als individu inzetten voor de strijd tegen de opwarming van de aarde.
Dit is vooral een zaak van goede wil, we kunnen allemaal vrij gemakkelijk onze uitstoot van broeikasgassen verminderen. Maar tot in hoe verre zijn we als mens bereid om ons in te spannen en aan te passen? Veel mensen zien vaak het nut er niet van in om zelf die kleine veranderingen te doen. Dan kan men spreken van het waterdruppelcomplex: Ik ben maar een druppel water in de oceaan, wat ik doe zal dus niet veel verschil maken. Maar de oceaan bestaat uit niets anders dan waterdruppels, dus deze druppels moeten het verschil maken!
Enkele vragen om zelf eens over na te denken:
·Woon je in een huis op het platteland of in een stadsappartement?
·Neem je de auto om naar het werk te gaan?
·Heb je de laatste 12 maanden een vliegtuig genomen om niet-professionele redenen?
·Sorteer je jouw afval of hou je je daar niet mee bezig?
·Van de apparaten, wasmachine, droogkast, diepvriezer, hoeveel bezit je er?
·Hoeveel km H/T leg je af per dag om te gaan werken?
·In de winter is de gemiddelde temperatuur in je woning 22°C, 21°C, 20°C of 19°C
Door gewoon even deze vragen te lezen besef ik maar al te goed dat mijn inzet ook totaal niet maximaal is Maar zoals ik al zei, zijn we bereid ons leven aan te passen? Willen we echt veranderen ook als dit betekend dat we sommige luxe-elementen moeten laten vallen?
Woensdag, 04 november 2009, 09h00 op de trein naar Brussel Noord
Wat is duurzame ontwikkeling en welk nut kan dit hebben voor ons en voor de toekomst? Dat is de vraag die ik mij stel! Natuurlijk weet ik ook wel dat de mens op dit moment zeer veel energiebronnen gebruikten dat deze niet allemaal onuitputtelijk zijn. Maar hoe kan het dan beter? En is iets anders ook wel echt beter? Is het praktisch haalbaar wat men voorstelt?
Bovendien vraag ik mij af wat ik juist ga zien op deze tentoonstelling. Hoe gaat men dit kaderen? En Hoe kan men dit laten zien? Ik ben echt wel benieuwd naar wat ik tezien ga krijgen! Hoe bekijkt men hier duurzame ontwikkeling?
Een zeer aparte, maar nog steeds zeer aangrijpende aflevering. Maar wat maakte deze aflevering dat net zo apart? Voor mij was het dat men nu niet inging op problematiek dat er zich in dat specifieke land had afgespeeld maar naar het zoeken naar de waarheid. Net omdat de waarheid rond Bosnië, zijn geschiedenis, zijn burgeroorlog, etc. nog niet gekend is, is dit het perfecte voorbeeld om aan te geven hoe moeilijk het is om de waarheid te kennen. Want zoals je merkt heeft iedereen zijn eigen waarheid, ook zijn het journalisten die naar eigen zeggen een zo objectief mogelijke waarheid na streven. Maar als mens wordt je altijd gekleurd door alles wat jij meemaakt en uit welk standpunt jij iets bekijkt.
Wat mij bijblijft van de journalisten die ze terug opgezocht hebben is vooral dat je niet veel keuze hebt wat je doet. Zo heb je bijvoorbeeld ons hoofdpersonage, hij werd na het schrijven van een artikel met de dood bedreigd. Wat doe je dan als mens? Je kiest om te leven en indien mogelijk ook nog zonder je eigen idealen op te moeten geven. Voor hem was de beste keuzen dus om te vluchten, want een artikel schrijven waar voor hem geen waarheid in zat om zijn vorig artikel te doen vergeten zat er voor hem niet in.
Maar ook de twee journaliste deed wat ze moest doen om te kunnen blijven overleven. Ze volgde de groep, ze deed wat de andere deden. In het begin weliswaar zonder dit te beseffen, maar na der hand omdat ze niets anders meer kon doen. Als ze er nu op terug kijkt vindt ze dat ze afschuwelijke dingen geschreven heeft, dat ze een verschrikkelijk mens was. Maar in die tijd had ze geen andere keuze.
Ook bij de andere journalisten zie je ook dat zij getracht hebben om de waarheid zo zuiver mogelijk weer te geven, maar dat dit niet zomaar gaat. Dat er altijd manieren zijn geweest om dit tegen te gaan en dat ze zich daarbij moesten neerleggen. Of dat ze zonder dit te beseffen ook hun eigen visie hadden.
Het meest aangrijpende stuk vind ik wanneer een van de journalist verteld dat hij na zijn deelname aan de oorlog zich niet meer als een journalist kon zien. Want hij vond dat hij het recht niet meer had om te praten over wat goed en fout was. Wat mensen verkeerd hadden gedaan en over moreel niet te tolereren was. Want zelf had hij in de oorlog dingen gedaan en moeten doen die niet door de beugel konden. Dus hij was voor zijn eigen zijn recht tot journalistiek kwijt.
Na de aflevering zit de presentator nog samen te discussiëren met twee historici, over hoe je nu de waarheid achterhaalt en of er zoiets bestaat als de waarheid. Ik vind dat in deze discussie zeer veel dingen gezegd worden die wel kloppen. Zoals het feit dat je niets mag veralgemenen. Zoals WOII, maar je zou ieder incident apart moeten bekijken en zo kunnen zeggen dit is er gebeurd, die persoon heeft dit gedaan, die persoon heeft het zo ervaren, die invloeden heeft het gehad op die persoon. Want enkel als je alles zo gaat bekijken ga je dicht bij de waarheid komen. Want wat deze waarheid nu juist is nog afhankelijk van de plaats waarvan je het verteld, in welke tijd je het verteld en vanuit welke ogen Zoals de presentator het zegt, de waarheid is glibberig! Maar toch vind ik dat in de afleveringen die ik gekeken heb ze echt hun best hebben gedaan om een zo totaal mogelijk beeld te geven en zo ook zo dicht mogelijk naar de waarheid aan te leunen.
Deel 2, de geschiedenis van Bosnië
In de aflevering komt eigenlijk zeer weinig voor over de geschiedenis van Bosnië zelf. Als ik opzoek ga naar informatie over wat er zich hier juist allemaal heeft afgespeeld, merk ik dat dit geen gemakkelijke zoektocht is. Want veel informatie krijg je absoluut niet aangeboden.
Persoonlijk denk ik ook omdat dit nog vrij recent is, en dat het moeilijk is voor de mensen om hierover te praten. Het conflict ligt voor vele nog heel gevoelig en hierdoor kun je geen genuanceerd beeld krijgen.
In de aflevering komt Tito wel aanbod wie was deze man? En waarom is hij belangrijk? Om dit even te kaderen begin ik met een kort geschiedenis overzicht.
Als we naar de geschiedenis van Bosnië gaan kijken moeten we eigenlijk gaan kijken naar de geschiedenis van Joegoslavië. Deze republiek is gedurende de geschiedenis een staat geweest met wisselende Zuidoost Europese landen uit de Balkan.
Het 1ste Joegoslavië:
1918 1929: het Koninkrijk der Serviërs, Kroaten en Slovenen;
1929 1941: Koninkrijk Joegoslavië, tot dat het door de Duitsers ontmanteld werd.
Het 2de Joegoslavië:
1943 1992: Dit was de bekendste communistische staat onderleiding van Tito;
1992 2003: Uit de Joegoslavische oorlog ontstond deze laatste Joegoslavische staat, bestaande uit Servië en Montenegro: De Federale Republiek Joegoslavië.
Zoals je kunt zien is Bosnië sinds 1992 geen lid meer van Joegoslavië. Dit kwam omdat de meerderheid van de bevolking op het referendum van 1 maart 1992 koos voor de onafhankelijkheid. Maar ondanks deze meerderheid was er ook nog een groot deel van de bevolking dat tegen deze onafhankelijkheid was. Omdat in die tijd Bosnië de plaats was waar heel veel verschillende nationaliteiten uit het vroegere Joegoslavië woonden. Na het uitroepen van de onafhankelijkheid van Bosnië en Herzegovina in april van 1992 brak dus ook de burgeroorlog uit.
Na internationaal ingrijpen eindigde de Burgeroorlog in 1995 met het verdrag van verdrag van Dayton. Het land is sindsdien verdeeld in twee gehelen: De Moslim-Kroatische Federatie en de Servische Republiek.
Waarom spreekt nationalisme mensen zo fel aan? Dit is een vraag die men stelt in de reportage. Ook ik stel mezelf deze vraag weleens en denk ik aan ons conflict, waarom zijn er zo veel Vlamingen die zich zo optrekken aan de Vlaamse leeuw? Waarom is er zo een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië en waarom laten de mensen zich zo meesleuren in deze gedachten?
Waarom koos ik voor mijn laatste aflevering van InEuropa nu net deze reportage? Hier zijn twee redenen voor. De eerste reden is dat ik totaal niet afweet van Bosnië, maar echt totaal niets. En uit ervaring heb ik geleerd dat de afleveringen van InEuropa altijd een heel mooi zicht geven van wat er zich in een land heeft afgespeeld met oog op de mens. Dus op vlak van geschiedenis en samenleving zal ik hier zeker ook veel bijleren!
Een tweede reden is de zin: Als iets geschiedenis is geworden, is het daarmee dan ook de waarheid? De verschillende reportages hebben mij allemaal al zo een breed beeld gegeven waardoor ik nooit kon zeggen wie nu goed was of fout Er zijn altijd meerdere kanten aan een verhaal, en ik denk dat dit iets is wat ook weer deze aflevering zeer goed naar voor gaat komen. Want is het omdat één groep de gebeurtenis zo in onze geschiedenis laat komen dat dit ook allemaal zo is gebeurt? Of zijn er nog andere verhalen die we niet kennen? En hoe kun je nu net de volledig waarheid ooit kennen?
Inhoud van de aflevering:
De Bosnisch-Servische journalist Goran Trkulja ontvluchtte in 1992 de oorlog in Joegoslavië. Werken in zijn vak was er levensgevaarlijk geworden. Hij kreeg asiel in Nederland. Nu, 17 jaar later, onderneemt hij een reis langs zijn voormalige collegas. Hij heeft een lijst met louter pijnlijke vragen. Waarom bleven ze doorwerken? Probeerden ze serieus te weten te komen wat van belang is? En schreven ze dat ook op? Durfden ze dat, konden ze dat? Kwamen ze daarbij ook maar in de buurt van de waarheid? Over journalistiek als eerstelijns-geschiedschrijving. Met die eeuwig terugkerende vraag: Bestaat er zoiets als de absolute waarheid?
Geert Mak en Goran Trkulja reizen gezamenlijk terug naar Nederland. Peinzend over de eeuw die achter ons ligt en de rol van de geschiedenis daarin, zakken ze de Rijn af naar de haven van Rotterdam. Daar wachten twee bekenden uit de serie Geert Mak op: Stalinkenner Orlando Figes en Jörg Friedrich, die een nieuwe, controversiële visie gaf op de geallieerde bombardementen op Duitsland. Aan hen de vraag: Als iets geschiedenis is geworden, is het daarmee dan ook de waarheid?
Wat mijn onmiddellijk weer opviel na het kijken van deze aflevering is dat je bijna niets zwart-wit kunt bekijken. De vraag wie was fout is bijna niet te beantwoorden Want zowel Frankrijk als het FNL (Front de Libération Nationale) in Algerije heeft daden gesteld die niet acceptabel zijn. En ook dit geeft deze aflevering van In Europa weer zeer goed weer.
In de aflevering komen 4 belangrijke personages voor die samen zorgen voor een totaal beeld van wat er zicht toen afspeelde. Het was weer een aflevering vol medeleven, ongeloof, choquerend, etc.
Jean Pierre Frapoli
Het eerste belangrijke personage uit de reportage, was een pieds noirs, een Europese inwijkeling. Zijn familie was jaren geleden naar het Franse Algerije gekomen om er hun geluk te beproeven. Deze Europese inwijkelingen kregen allemaal de Franse nationaliteit, ook al waren ze soms nog nooit in Frankrijk geweest.
Als je hem hoort vertellen over zijn jeugd denk je onmiddellijk aan leven als God in Frankrijk. Zon, zee, strand en een vreedzame samenleving met de inheemse bevolking, zo heeft deze man zijn jeugd doorgebracht. Zijn vader was burgemeester van het dorp en zijn moeder was een vroedvrouw, die over veel aanzien van de plaatselijke bevolking beschikte. Hij zelf ging naar een plaatselijke school en kreeg les van een Algerijnse leerkracht. Maar zijn sprookjes leven kwam plots tot een einde toen een plaatselijke groepering van het FLN zijn vader ombracht. Want zijn vader was door zijn burgemeesterschap de pieds noirs een van de grootste doelwitten van deze groepering in het begin van de oorlog. Na de aanslag kreeg de familie wapens om zichzelf te beschermen van het Franse leger. Hij heeft toen in een tijd van pure angst geleefd, want ze kregen geen bescherming van het Franse leger in tegen stelling tot de echte Fransen of de rijke pieds noirs. Hij verteld over de manier waarop het FLN zijn slachtoffers vermoordde, ze sneden vrouwen, mannen, kinderen en zelfs baby de keel over, de Kabilische glimlach.
De strijd van deze FLN was misschien wel voor het goede recht van zelfbeschikzaamheid, maar hun aanslagen richtte zich wel tot mensen die ook geboren en getogen waren in Algerije en zelfs tot Algerijnen die zij bezagen als afvallige Algerijnen.
Embleem van de FLN
Maar er kwam weer verandering toen de nieuwe president van de vijfde republiek ( de kolonies),De Gaulle aan de macht komt en zijn bekende toespraak houdt in Algerije. Ik heb u begrepen, Leven het Franse Algerije! Het Franse leger was erin geslaagd om de macht terug te krijgen in Algerije en de vrede te bewaren. Met het spaargeld van de overleden vader besloot de moeder van Jean Pierre om een kraamkliniek op te richten.
Maar om deze staat van vrede te beware koste te veel geld, mankracht en moeite. Dus De Gaulle begon aan vredesbesprekingen met het FLN, tot grote ergernis van het Franse leger en de plaatselijke Franse bevolking. Volgens Jean Pierre liep toen alles uit de hand, want het Franse leger begon zich terug te trekken. Hierdoor was de veiligheid van de plaatselijke Franse en pieds noirs niet gewaarborgd. Er verdwenen maar liefst 5 tot 10 personen per dag.
Op 19 maart 1962 kondigde De Gaulle de onafhankelijkheid van Algerije aan. De situatie werd zo erg dat alle pieds noirs en de ingeweken fransen op de vlucht gingen. Ze vertrokken met de boot een één koffer met hun belangrijkste bezittingen richting Frankrijk, waar vele van de pieds noirs nog nooit waren geweest. Jean Pierre herinnert zich vooral het niet warme onthaal in Frankrijk en het racisme t.o.v. deze pieds noirs.
President De Gaulle
Henri Alleg
Algerije was niet zomaar een kolonie, het was een onlosmakelijk deel van Frankrijk. In die tijd dachten alle Franse dat Algerije een verlengstuk van Frankrijk was. Want als kind op school leerde je ook dat Algerije een departement van Frankrijk was, waar alle inwoners over dezelfde rechten en plichten beschikte als de Franse bevolking.
Wereldkaart, Algerije
Maar toen Henri van de boot afstapte in Algerije viel één ding hem meteen op. Er liepen kinderen van 9 à 10 jaar rond op hun blote voeten, in versleten kleren, te vechten wie de koffers van de blanke mocht dragen. Hij begreep niet waarom deze kinderen er zo erg aan toe waren, want hij had net zoals alle andere Franse geleerd dat de Algerijnse bevolking dezelfde rechten en plichten had. Maar waarom gingen ze dan niet naar school?
Henri Alleg
Hij had snel door dat alles wat hem op school was geleerd over Algerije niet waar was. Hij raakte bevriend met enkele Algerijnen en trok zich hun lot aan. Hij wilde helpen en besloot dat het vertellen van de waarheid de beste manier was. Hij richtte een krant op, het enige oppositieblad in Algerije. Hierin stelde hij de misstanden aan de kaak. Want de Europeanen wisten bijvoorbeeld niet dat de Algerijnen niet dezelfde rechten hadden, dat ze minder loon kregen als de pieds noirs of de echte Franse. Ze waren niet op de hoogte van de grote onrechtvaardigheid en ongelijkheid.
De Algerijnen kregen steeds meer onvrede met hun situatie, vanuit hun standpunten van vrijheid, gelijkheid en zelfs opstand stelde ze veranderingen voor. Om zo naar een nieuwe situatie te gaan en in discussie te gaan met het Franse bestuur. Maar het Franse bestuur wilde niet ingaan op deze vreedzame en intellectuele opstand.
De Amerikanen hadden in 1942 hun uitvalsbasis in Algerije gevestigd, en beloofde ze de Algerijnse leiders min of meer onafhankelijkheid bij het einde van de Wereld Oorlog. De Algerijnse troepen hebben dan ook zij aan zij gevochten met de Fransen om Hitler te overwinnen. Maar eens de Franse weer baas in eigen land waren lieten ze duidelijk verstaan dat Algerije een onderdeel van Frankrijk bleef. Hierdoor zagen deze troepen geen andere oplossing dan aanslagen te plegen om zo hun onafhankelijkheid te bekomen.
Het Franse leger gebruikte alle mogelijkheden om deze stedelijke guerrilla van de FLN de kop in te drukken. Ze bezagen iedereen als mogelijke verdachten, het was dus een oorlog tegen de plaatselijke bevolking. Om informatie in te winnen was iedere methode geoorloofd.
De krant van Henri Alleg werd in 1955 wegen staatsondermijnende acties, Henri vluchtte maar werd in 1957 opgepakt en naar geheime martelgevangenis gebracht. Hier onder ging ook hij talloze pogingen van het Franse leger om hem te laten praten doormiddel van verschillende marteltechnieken. Hij kreeg zelfs ook een waarheidsserum toegediend. Maar hij is niet gekraakt, omdat hij naar eigen zeggen erop voorbereid was dat hij gemarteld zou worden als ze hem zouden vinden. Hij wist wat er ging gebeuren en dit maakte hem sterk. Bovendien was hij ervan overtuigd dat het een grote schande zou zijn als hij zou praten.
Henri was erin geslaagd om een verslag van zijn martelgang de gevangenis uit te smokkelen. Het stuk verscheen in Frankrijk onder de naam La Question. Het werd een bestseller, het grote publiek in Frankrijk hoorde voor het eerst over de werkelijke gang van zaken in Algerije. De al al bestaande protesten tegen de oorlog een Algerije werden alleen maar groten. De Franse regering besloot toen om alle aantijgingen van Alleg tegen het Franse leger te verbieden wegen demoralisering van de troepen. Maar het was toen al veel te laat.
Het boek, La Question. André Chardier & Paul Aussaresses
Beide mannen hebben tijdens de oorlog dienst gedaan voor Frankrijk in Algerije, ze vertellen over wat ze gezien en gedaan hebben.
André Chardier was jong en communist in 1955, het was voor hem dan ook meer als logisch, al het vaderland je roept, dan ga je! Hij is 7 kameraden verloren toen hij is een hinderlaag was gelopen. Vanaf toen was hij duidelijk, hij wou wraak. Nu weet hij dat dit niet goed was
Maar op hetzelfde moment heeft hij ook daden gezien van het FLN die niet goed te praten waren. Zoals een lerares die aan de deur genageld van de school was omdat zij was blijven lesgeven. De 40 kinderen waren allemaal de keel overgesneden. Toen ze hiervan de twee daders hadden gevonden heeft hij zelf deze mannen neergeschoten. Hij omschrijft het met volgende woorden: je wordt regelrechte slagers door dat soort incidenten.
Ook het martelen behoorde voor deze man toen gewoon bij de oorlog. Zo verteld hij dat ze gevangen in het water zetten met hun voeten en dan werden ze aan een stroomgenerator vast gehangen. Dan voerde ze de stroom steeds hoger op tot de gevangen brak en dingen vertelde.
Paul Aussaresses, een stokoude generaal was de eerste die vertelde over de manier waarop de Fransen probeerde om Algerije te behouden, ondanks het feit dat hij hierdoor als zijn medailles is verloren. Ook hij verteld in de reportage over zijn ervaringen. Hij was bevelhebber en hoofd van de inlichtingen dienst ten tijde van de bekende slag om Algiers.
Hij heeft toegegeven dat hij zelf ongeveer 24 mensen heeft vermoord, waaronder prominente leden van de FLN. Hij heeft wel eens gevraagd of hij een bevel mocht negeren toen hem gezegd werd dat hij een staking van de Algerijnen met alle middelen moest voorkomen, maar zijn generaal beval hem dit bevel uit te voeren. Dus dat heeft hij toen ook gedaan, want hij kon zijn bevel niet negeren.
Op volgende site kun je nog een verslag lezen tegen deze man in 2001, omdat hij zijn boek nooit had mogen uitbrengen naar mening van andere. Want het was te goedkeurend geschreven over de daden van toen.
De eerste aflevering die ik ga kijken Frankrijk en Algerije en 1958, de reden hiervoor ik dat mijn kennis over de kolonies van andere landen zeer beperkt is. Zo wist ik totaal niet dat Algerije een kolonie was van Frankrijk.
Bovendien sprak de korte inhoud mij onmiddellijk aan. Want zelf heb ik natuurlijk ook al gehoord dat wij Belgen ook niet zo trots moeten zijn met betrekking tot onze oudkolonie "Kongo". Maar blijkbaar heeft Frankrijk ook zijn eigen zwarte geschiedenis. Hoe ging dit allemaal in zijn werk? Wie geeft de bevelen? Komen die uit Frankrijk of van iemand in Kongo? Welke middelen hebben ze willen toepassen om Algerije toch te houden als kolonie?
Inhoud van de aflevering: "De ene kolonie na de andere verovert zijn onafhankelijkheid na de Tweede Wereldoorlog. Toch roept president De Gaulle in een beroemde toespraak in 1958: "LAlgérie, cest la France!". Toch stapte het Franse leger na een jarenlange guerrillastrijd op. Tot grote woede van de "Pieds Noirs", de nakomelingen van arme sloebers uit heel Europa die hun geluk hadden gezocht in de Franse kolonie. Die moesten vluchten naar Frankrijk, een land waar ze vaak nog nooit geweest waren.
De stokoude generaal Aussaresses was de eerste die een boekje open deed over de manier waarop de Fransen probeerden om Algerije te behouden. Hij verloor meteen zijn medailles. Maar zijn martel- en contraguerrilla-technieken zouden de blauwdruk vormen voor de latere War on Terror van George W. Bush."
Voor week 5 heb ik gekozen om opnieuw 2 afleveringen van InEuropa.nl te kijken... De reden hiervoor is dat ik zeer tevreden was over deze afleveringen en ze zeer leerrijk vind. Ik ben er dus zeker van dat de twee afleveringen die ik deze week ga kijken ook zeer leerijk gaan zijn!
De film gaat over een jongen die voor zijn mama de schijn ophoudt van het leven voor de val van de muur in Berlijn. Waarom kiest men dan voor de titel Good bye Lenin?
Vladimir Ilyich Lenin, is de oprichter van het Leninisme of de communistische ideologie. Hij heeft jarenlang in Rusland gestreden voor een sociaal en communistische staat. Hij heeft veel rondgereisd door Rusland en Europa om publicaties te maken i.v.m. de revolutionaire beweging.
Wanneer in oktober 1989 de muur valt betekend dit het begin het einde van een fascistoïde staatvorm maar ook voor een samenleving waarin solidariteit en maatschappelijke engagement nog iets te betekend had. In de film komt dit zeer mooi naar voor, wanneer Christiane Kerner, de moeder van Alex, buiten rondloopt een het standbeeld van Lenin voorbij zit komen hangend aan een helikopter. Je kunt dit symbolisch zien voor de uittocht van het communisme. Net al Lenin heeft Christiane heel haar leven gevochten voor haar ideologische socialistische staat.
Kenmerkende fases:
De regisseur van de film neemt nergens een standpunt in waar hij kiest voor de westerse of de communistische ideologie. Toch is hij erin geslaagd zowel de positieve en de negatieve kenmerkende elementen van die tijd goed te laten uitkomen.
Voorstelling van onze westerse wereld:
Het eerste beeld dat je krijgt van onze kapitalistische samenleving als de muur is gevallen zijn de vrachtwagens van Coca Cola die rond rijden in Oost- Duitsland. Men geeft dus onmiddellijk de indruk van de grote multinationals die ineens de wereldeconomie overnemen.
Het eerste bezoek van Alex aan West-Berlijn is ook niet gewoon en wandeling over staart, maar een kenmerk van onze westerse samenleving en economie, want hij bezoekt hier voor het eerst in zijn leven een seksshop.
Een ander voorbeeld is het verhaal van de zus Ariane, zij heeft altijd gestudeerd totdat de muur valt. Maar dan geeft ze haar studies op om te gaan werken en haar kind te kunnen onderhouden. De plaats waar ze gaat werken is ook niet zomaar gekozen, het is Burger King, een andere grote multinational.
Deze veranderingen gaan niet stukje per stukje, maar alles komt in één keer. Je kunt het zien als Oost-Berlijn die gedurende 40 jaar in een coma heeft gelegen en plots ontwaakt in een wereld waar alles razend snel verandert. Alex wil zijn moeder, die effectief in coma heeft gelegen, beschermen tegen deze razende veranderingen. Daarom verzint hij een andere geschiedenis, naar het beeld dat hij heeft waar zijn land het er beter had vanaf gebracht. Waar de mensen uit West-Berlijn moeten vluchten en worden opgevangen in het oosten.
Ook krijg je kort een beeld van de vader van Alex die jaren geleden gevlucht is uit de DDR naar West-Berlijn. Wanneer Alex hem opzoekt leidt hij een luxeleven. Hij heeft een groot huis, met een groot verjaardagfeest, een band die komt optreden, etc.
Voorstelling van het leven in 0ost-Berlijn:
Het meest kenmerkende element waarmee men het leven in Oost-Berlijn voorstelt is het kleurgebruik. De steeds terugkerende rode en blauwe kleuren die symbool staan voor het communisme en voor de rest wordt er vooral veel gebruik gemaakt van oude doffe kleuren, zoals grijs.
Ook het appartementsblok waarin het gezin leeft is kenmerkend voor het leven in deze tijd. Ze leven in een klein appartement en één van de vele grote blokken in de stad. Het leven is grauw en grijs. Iedereen leidt een zeer gelijk leven.
Een buurman komt ook enkele keren in beeld, dit om aan te duiden dat hij sinds de val van de muur volkomen werkloos is. Dit was eerder in de voormalige DDR niet waar, omdat iedereen hier voorzien werd van werk met een vastloon. Maar veel van deze staatswerknemers zijn dus na de val hun werk kwijtgeraakt en kwamen in deze kapitalistische samenleven niet meer aan de bak.
Om zijn leugens vol te houden moet Alex opzoek naar verschillende goederen die kenmerkend zijn voor het leven in oost-Berlijn, zo gaat hij opzoek naar de merken die men verkocht. Want in deze tijd kon men niet kiezen wat men kocht, je had geen grootschalig aanbod zoals wij gewoon zijn. Want alles ging volgens een geleide economie, er was geen sprake van vrije economie. Zo ging hij opzoek naar Spreewald Gurken, maar die zijn niet meer te vinden. Dus vindt hij er niets beters op om het etiket van Hollandse augurken van de bokaal af te weken en te vervangen door het etiket van Spreewald. Zo doet hij dit met verschillende voedingsmiddelen
. Einde van de film
Op het einde van de film is er nog een uitspraak die ik zeer belangrijk vind: Socialisme betekend niet muren om je heen bouwen. Socialisme is de Andere willen ontmoeten en met hem samenleven. Dit is dus eigenlijk het tegenovergestelde van wat men deed toen de muur er nog stond.
Gebruik van echte nieuwsbeelden
In de film zie je ook regelmatige echte oude nieuwsbeelden terug komen, waardoor je een waarheidgetrouw beeld krijgt van wat er echt is gebeurt.
Goodbye Lenin, deze film is mijn keuze van deze week geworden. De reden waarom ik deze film heb gekozen is dat mijn kennis over feiten van de val van de Berlijnse Muur goed is, maar ik niet echt een beeld heb over de andere aspecten van wat er zich in deze tijd afspeelde? Hoe stonden de mensen hier tegenover? Welke invloed had dit? Waren er ook echt mensen die voor het communisme waren? Op welke manier verschilt het leven van de mensen onder een communistische staatsstructuur van ons leven dat we kennen?
Samenvatting van de film:
Oost-Berlijn in het voor Duitsland cruciale jaar 1989. Alex' moeder, een groot aanhangster van de Oost-Duitse communistische machthebbers, krijgt een hartaanval en belandt in een coma. Als zij daaruit na acht maanden ontwaakt is het communistische regime tezamen met de muur gevallen. Maar haar hart is zo zwak dat de kleinste schok haar dood kan zijn. Zoon Alex heeft dan ook een probleem met het brengen van de boodschap over de triomf van het kapitalisme. Hij besluit de werkelijkheid naar zijn hand te zetten. Terwijl de wereld om hen heen razendsnel verandert, blijft in hun 79 vierkante meter grote appartement de DDR voortleven... De Oost-Duitser Alex probeert de val van de Berlijnse muur verborgen te houden voor zijn moeder, een gezagsgetrouwe DDR-burger, die een tijdlang in coma heeft gelegen. ' 6 European Film Awards (Winnaar Beste film, scenario en acteur; publieksprijzen Beste regie, acteur en actrice).
El Negro en ik, een boek dat je echt doet nadenken over het verleden, maar ook over het heden. Al vanaf het moment dat ik de achterkant las stelde ik mezelf al de vraag: hoe kom je er nu bij om neger op te zetten?
In deze tijd kan ik het mij niet voorstellen dat ik een museum binnenwandelen waar ik tussen de opgezette dieren een opgezette mens zou zien staan, ongeacht de huidskleur. Maar als je dan leest dat El Negro pas in 2000 uit het museum was gehaald ligt dit toch niet zo ver in het verleden.
In het boek krijg je een heel mooi beeld over de denkwijzen van mens t.a.v. de apartheid, hoe mensen enorm gechoqueerd kunnen zijn of juist helemaal akkoord gaan met de onderverdeling van mensengroepen. Wat zeker je zeker ook niet mag vergeten is een deel in het boek waar het hoofdpersonage zich zelf bekeken voelden tijdens zijn reizen, waar hij de indruk had dat hij als blanke als minderwaardig werd bekeken. Het zou dus oneerlijk zijn om enkel onszelf als blanke als schuldige te bekijken. Dit korte stuk is goed om een iets meer genuanceerd beeld te krijgen.
Op het einde van het boek maak je ook nog kennis met enkele andere lotgenoten van El Negro. Want hij was zeker niet de enige van zijn soort. Zo had je ook een Buschmannfrau die in 1829 was opgezet door een apotheker. Of de Hottentot-Venus, hoewel zij niet was opgezet kwam haar lot ook zeer dicht tot het lot van El Negro. Tijdens haar leven werd ze tentoongesteld als een circus attractie die de mensen konden komen bezichtigen. Toen de vrouw gestorven is heeft men lichaamsdelen van deze vrouw als een antropologische verzameling ten toongesteld.
Het feit dat El Negro niet de enige was, schept voor mij een duidelijk beeld van de mensen uit heel Europa en niet allen bijvoorbeeld de Spanjaarden die El Negro niet uit hun museum wouden verwijderen. In het boek zelf vraag het hoofdpersonage zich ook de vraag, over wie zegt El Negro het meest? Of de Afrikaanse bevolking of over onze Westerse bevolking?
Ik vind het heel charmerend dat het hoofdpersonage zich het lot van deze El Negro zo aantrekt dat hij zo veel tijd steekt in het uitzoeken wie deze man was en waar hij vandaan kwam. Hij heeft bijna de halve wereld afgereid om aan alle correcte informatie te komen en zijn gedachten te delen met andere mensen. Door deze zoektocht blijkt ook hoe onbelangrijk mensen het vonden om echt te weten naar wat ze nu juist aan het kijken waren. Want je las bijvoorbeeld dat het onderschrift bij El Negro niet overeenkwam met de opschriften bij de postkaarten. Er was nergens documentatie te vinden waar je expliciet terug vond waar El Negro vandaan kwam; dit was blijkbaar niet belangrijk genoeg om te vermelden. Na een lange zoektocht komt ons hoofdpersonage zeer dicht bij de meest mogelijke verklaring waar deze El Negro nu vandaan kwam. Dit heeft hij natuurlijk niet alleen gedaan, maar met behulp van medezoekende, cultuur- en geschiedenisspecialisten.
Ons hoofdpersonage vind niet dat El Negro uit de musea moet verdwijnen, in tegenstelling tot wat je zou denken. Want hij houdt er zo zijn eigen gedachte op na, die ik zelf gedeeltelijk wel begrijp. Hij stelt voor om de Zaal van de mens te verbouwen tot de zaal van het multiculturalisme, waarin getoond zou worden hoe er in verschillende tijden tegen de vermeende rassenhiërarchie was aangekeken. Zolang hij de naamloze El Negro bleef, en dus geen aanwijsbare nabestaanden had, was die voorbeeldrol dan niet te verkiezen boven een arbitraire, anonieme begrafenis in Botswana? Ik kan zijn stelling hierin zoals ik eerder al gezegd heb gedeeltelijk wel volgen. Maar ik vraag mij af of deze boodschap wel duidelijk laat overkomen, want je maakt wel gebruik van een persoon die opgezet is. En dit is naar mijn menig niet respectvol
Tijdens één van zijn reizen naar Afrika ziet het hoofdpersonage de uitslag van de verkiezingen, vergezeld met statistieken die ook het stemgedrag per ras vermelden. Het hoofdpersonage is hier zeer geschrokken door en denkt dat dit beter niet weergeven kan worden. Maar hij krijgt hier naar mijn menig een gepast en logisch antwoord op. Zolang ras een factor is, kun je die maar liever expliciet maken, anders gaat het onzichtbaar meespelen en wordt het veel gevaarlijker.
Wat ik ook goed vind is de invalshoek van het ontwikkelingswerk. Hij ziet dit in het begin van het boek als een grote ideologisch doel. Maar merkt na verloop van tijd dat dit toch niet altijd zo goed verloopt als zou moeten. Bovendien stelt hij zich vragen bij de reden van ontwikkelingswerk. Want het is nu eenmaal zo dat we door middel van ontwikkelingswerken onze ideeën, gebruiken, technologieën, etc. willen doorgeven aan andere bevolkingsgroepen. Vinden wij deze dan zo veel beter als wat er in het land zelf al is? Hiermee bedoel ik natuurlijk niet dat ontwikkelingswerk nutteloos is of een puur voorbeeld van racisme. Want mijn kennis is hier veel te beperkt van om hier een oordeel over te vellen. En ik wil natuurlijk wel geloven in de goedheid en het nut van ontwikkelingswerk.
Nelson mandela?
Een persoon die zeer belangrijk is als we het hebben over de apartheid, is Nelson Mandela. Hij is vooral bekend en geliefd voor zijn volhardende strijd tegen de apartheid. Bovendien was hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika van 1994 tot 1999.
Indien het je interesseert kan je op volgende sites nog achtergrond informatie krijgen voer Nelson Mandela en wat hij nu juist gedaan heeft.
Na het lezen van dit boek ben ik opzoek gegaan naar andere voorbeelden van rassenonderscheiding. Hoe is dit sindsdien nog voorgekomen?
Een zeer bekend voorbeeld is de joden vervolging tijdens het nazistische bewind in Duitsland. In de jaren 30 werden de joden bekeken als een minderwaardige bevolkingsgroep, men bezag ze als Untermenschen. Maar niet alleen in Duitsland maakte men een onderscheiding t.o.v. de joden, want in Polen ging men nog iets verder in het maken van een onderscheiding. Zoals je in onderstaande lijst zal zien, kan de Poolse bevolking zelf niet op veel aanzien rekenen. Op basis van in welke bevolkingsgroep je je bevindt bepaalde hoeveel voedselbonnen je kreeg, welke rechten je had, je uitgaansmogelijkheden,
1Duitsers
2Duitsers van buiten Duitsland
3Aangetrouwde Duitsers
4Oekraïners
5Hooglanders
6Polen
7Joden
En volgende bekend voorbeeld in het rassenonderscheid in de Verenigde Staten. Na de Amerikaanse Burgeroorlog werd doormiddel van verschillende wetten de afstammelingen van de Afrikaanse slaven beperkingen opgelegd. Zo werden ze niet toegelaten in bepaalde restaurants, openbare toiletten, etc. Er waren in enkele staten zelfs wetten die het verboden dat een zwarte met een blanke trouwde. In 1964 werd deze wetgeving afgeschaft.
Heden
Alhoewel apartheid officieel ten einde is gekomen bestaat er bij bepaalde mensen nog steeds een gevoel van minachting ten opzichte van de zwarte, kleurling- of blanke bevolking. Als leerkracht moet je hier zeker rekening mee houden. Want het kan voorkomen dat je leerlingen met bepaalde vooroordelen of ideologieën hebt die zorgen voor conflicten tijdens je lessen. Het is dan ook onze rol als leerkracht om hier op een gepaste manier op te reageren en te proberen de leerlingen kennis te laten maken met een genuanceerd beeld, met voorbeelden, aanleidingen en gevolgen van rassenonderscheid en racisme. Natuurlijk zonder de leerling in kwestie zelf aan te vallen.
Natuurlijk kun je niet zeggen dat er geen apartheid meer bestaat, om dit aan te tonen een nieuwsbericht van 29 september 2009, op http://www.rnw.nl.
Op Curaçao wordt dinsdag geprotesteerd tegen een nieuwe 'apartheidswetgeving' van Nederland. Dat maakte de volksbeweging Aliansa Patriótiko (Patriotische Alliantie) maandag bekend. De Patriotische Alliantie eist dat de Antillen woensdag niet aan tafel gaan zitten met staatssecretaris Ank Bijleveld (Binnenlandse Zaken), die momenteel op het eiland is. Woensdag staat een politiek overleg met Bijleveld gepland over de staatkundige hervorming van de Antillen. Op Curaçao bestaat bezorgdheid over een concept-rijkswet personenverkeer waar minister Ernst Hirsch Ballin (Justitie) mee bezig is. Volgens de Antillen worden Antillianen en Arubanen hiermee tweederangsburgers in het Koninkrijk omdat er beperkingen worden gesteld aan vrij personenverkeer. Het wetsplan is disciminerend en schendt alle mensenrechten van het Antilliaanse volk, menen de tegenstanders. De Eilandsraad van Curaçao en de parlementen van de Antillen en Aruba hebben in de afgelopen weken alledrie unanieme moties tegen de wetgeving aangenomen. De betogers van de Patriotische Alliantie verspreiden onder meer stickers met daarop de tekst 'Stop de Nederlandse Apartheid'.
Ook op de site www.mo.be kun je onder de zoekterm apartheid nog verschillende artikels en getuigenissen terugvinden.
Slotwoord
Een zeer goed geschreven vraag uit het boek ga ik gebruiken als afsluiting van dit verslag. Heel belangrijk om eens over na te denken.
Want, zo betoogde de verslaggever, zou niet een neger die het Darder-museum betreedt en een van de zijnen aantreft als een zeldzaam object in een etalage op het idee kunnen komen om in een Afrikaans museum een blanke op dezelfde manier te kijk te zetten? En zouden wij dat dan niet hoogt onaangenaam vinden?
Voorbereiding week 3, El Negro en ik... Frank Westerman
Achterflap:
Als 19-jarige student staat Frank Westerman in een Spaans museum oog in oog met een opgezette Afrikaan - El Negro. Wie is deze mens? En wie heeft zijn lichaam geprepapeerd? In zjin meest persoonlijke boek tot nu toe volgt de auteur El Negro op diens omzwerving van Parijs (1831) via Barcelona (1888) naar de Pyreneeën - waar hij tot 1997 tentoongesteld stond. Onderweg toot hij El Negro als een spiegel van zijn tijd: een naamloze zwarte die - genageld op zijn voetstuk - het schrijnend licht plaats. Al reizend stelt Frank Westerman zich de indringende vraag: wat zegt El Negro over ons, hier en nu? El Negro en ik is en fascinerende reisreportage over ras, cultuur en identiteit.
Als ik dit lees weet ik even niet zeker wat ik nu gelezen heb... Een Afrikaan die opgezet is in een museum? Een mens die net zoals een dier word opgezet. Ik kan mij niet voorstellen dat iemand een Afrikaan zo minderwaardig vindt dat deze Afrikaan het verdient om opgezet te worden. In dit boek hoop ik vooral iets bij te leren over hoe wij als Europeanen vroeger aan racisme deden, op welke manieren, tegen welke mensen,... Maar zeker niet onbelangrijker is hoe zit het nu? Hoe staan wij ten opzichte van rasopvattingen? Hoe uit zich dit? Etc.
Om te beginnen wil ik toch vermelden dat deze reportage mij echt heeft doen inzien hoe beperkt mij kennis is! Ik had nooit gedacht dat er achter dit mooie vakantieoord, zo een gruwelijke geschiedenis schuil ging.
De burgeroorlog in 1936, was de eerst confrontatie tussen de nieuwe Europese ideologieën , met name het fascisme en het socialisme. Net wanneer overal in Europa de spanningen tussen links en rechts tot een kookpunten kwamen, begon deze gruwelijke burgeroorlog.
Maar in de eerste plaats was dit natuurlijk en Spaanse kwestie, die nu nog steeds een zeer pijnlijk punt is voor de bevolking, men zwijgt hier liever over.
We gaan terug naar dat jaar 1936, wanneer de laatste vrije verkiezingen plaatsvonden, een periode vol politieke onrust. Tot schrik van de nationalisten winnen de linkse partijen. In juli 1936 maakt een groep generaals, waaronder de latere dictator Francisco Franco een greep naar de macht. Maar deze greep slaagt slecht gedeeltelijk, want grote delen van het land blijven onder leiding van de wettige linkse regering. De burgeroorlog die hierop volgt is van wrede aard en kleurt de Spaanse grond gedurende 3 jaar rood.
Om een echt goed beeld te krijgen welke invloed deze burgeroorlog op de Spaanse bevolking had en nog steeds heeft, laat de reportage een paar mensen aan het woord voor eenpersoonlijke getuigenis.
De eerste getuige is Carmen Duarte, de zus van Juan Duarte een martelaar. In het Spaanse dor Yunguara, waar leerling-priester Juan leefde regeerde de linkse partijen gedurende de eerste weken van de burgeroorlog. Ondanks het feit dat Juan een eenvoudige boerenzoon was, werd hij het doelwit van ongekend kwaad. De linkse partijen zagen de kerk als de onderdrukkers van het volk. Dit was de reden waarom Juan moest onderduiken, maar hij werd verraden door een buurvrouw. Niet veel later kwamen de militieleden om hem op te pakken. Hij gaf zich over en ging uit vrijwil mee.
Ze hebben hem meegenomen naar een naburig dorp, waar ze hem dagenlang martelde met stokken, schoppen elektrische schokken, etc. Vervolgens hebben ze een 16-jarig meisje naar hem gestuurd om hem te verleiden, zodat hij God zou verloochenen. Maar hij liet zich op geen enkele manier verleiden. Natuurlijk waren de militieleden hier niet blij mee, daarom hebben ze met een scheermesje zijn edelendelen afgesneden en hem zo door de straten van het dorp gesleurd naar een afgelegen veld waar ze hem vervolgens op een nog gruwelijkere wijze hebben vermoord.
Juan is later door het vaticaan martelaar verklaard, omdat hij voor de katholieke geloof zijn leven heeft gelaten. Wat zeer belangrijk is om te weten is dat de slachtoffers die wel hebben toegegeven aan de linkse niet zalig verklaard worden. Ondanks het feit dat ook zei slachtoffers zijn.
Dit is een punt waar de neef van Juan het nog steeds heel moeilijk mee heeft. Hij vind dat ieder slachtoffer een gelijke behandeling verdient. Hij is niet geïnteresseerd in de vraag wie was de schuldige? Maar hij vindt het wel belangrijk dat alle slachtoffers die onrecht is aangedaan erkenning krijgen. Daarmee heeft hij ook ervoor gezorgd dat een nieuwe wet werd ingevoerd, de wet op historische herinnering.
Maar toen het geboortedorp van Juan overgenomen werd door het leger van Franco kwam het uur van vergelding voor de buurvrouw die hem verraden had. Ze werd zelf ook gearresteerd en verdween in één van de zoveel massagraven.
Het is Emilio Silva, een Spaanse journalist die een beweging heeft opgezet om vermiste op te sporen in deze massagraven. Het begon als een persoonlijk kwestie, het vinden van zijn verdwenen opa, om hem te kunnen begraven naast zijn oma. Tijdens de opgravingen van zijn opa kwamen veel oudere vrouwen naar hem toe omte vragen ook hen te helpen zoeken naar verdwenen familieleden. Dit was de reden waarom hij de organisatie heeft opgericht.
Emilio Silva
Op het einde van de reportage maken we nog kennis met Juliana Sánchez, haar vader had zich net voor de burgeroorlog aangesloten bij de socialisten. Hij was gevluchttoen de troepen van Franco hun dorp naderde. Maar een buurman, die de Franco beweging leidden in hun dorp, wist hen te vinden en heeft hen overgeleverd aan deze troepen. De vluchtelingen zijn na een schijnproces vermoord. Juliana heeft jaren voor de familie van dzee man, die haar vader heeft verraden, gewerkt als dienstmeisje, zonder dit te weten. Nochtans heeft ze regelmatig gevraagd of ze iets hadden gehoord van haar vader, maar de familie beweerde dat hij wel in Frankrijk zou zitten. Jaren later in 2002 kreeg Juliana te horen wat nu werkelijk gebeurt was.
Dit verhaal is net zo gruwelijk als de jonge priester die vermoord werd door linkse militieleden. Maar het grote verschil in deze twee verhalen is dat Juliana de daders wel ter verantwoording wil roepen, en de familie van de overleden priester niet. Dit heeft zeker een reden, de slachtoffers aan de rechterzijde werden altijd al geëerd, maar de slachtoffers aan de linker zijde niet.
Deze verhalen tonen aan dat deze burgeroorlog slachtoffers heeft gemaakt aanbeiden zijde. Je kan dus onmogelijk zeggen dat deze partij fout was en de andere partij niet. Want beide partijen hebben daden gesteld die niet menselijk waren.
Met de val van Madrid kwam een einde aan deze oorlog, maar in om het in Francos woorden te zeggen: Niet de vrede is gekomen, maar de overwinning Het begin van een 40 jaar durende onderdrukking. Want het einde van de burgeroorlog bracht echter geen vrede, de strijd tegen de tegenstanders van Franco bleef doorgaan. Eerst met triomfantelijke executies, later met de echos ervan. De oorlog eindigde op 21 april 1939, maar Emilio Silva toont ons een massagraf van twee en een halve maand later. Er waren 31 mensen vermoord, als herdenking van de moord op de rechtse voorman, Calvo Sotelo.
12.000 Fascisten rukken op naar Madrid" in Gazet van Mechelen, 25 juli 1936
In 1975 is Franco gestorven, maar dit was betekende niet het einde van zijn gedachte goed. Elk jaar verzamelde zijn aanhangers zich nog in de vallei van de gevallenen. Maar sinds de nieuwe wetop de historische herinnering is dit nu verboden. Want deze wet verbied ook iedere verheerlijking van het Francoregime. In 2007 was er nog een laatste bijeenkomst net voor de invoering van de wet.
Vallei van de gevallenen
De voorstanders van deze wet vinden dit een eerste goede stap voor Spanje, de mensen die jarenlang het zwijgen is opgelegd, krijgen nu de kans om hun verhaal te vertellen. De tegenstanders van de weten zijn van mening dat het niet goed is om hieraan terug te denken, je kan toch niet meer terug, dus je kan het beter vergeten.
Mensen tegenwoordig hebben nog niets gemerkt van de politieke veranderingen, want moordenaars en mensen die tijdens de dictatuur veel macht hadden beschikken lokaal nog steeds over veel macht. De slachtoffers hebben van de regering of politiek nooit echt steun gekregen en hierdoor blijft voor hun alles onveranderd, de oorlog woed nog steeds door. Een goed voorbeeld hiervan is: De moordenaar van hun vader woont twee huizen verder, maar zij moeten zwijgen
Er is vooral een ongelijk tussen de slachtoffers, de doden aan nationalistische zijde worden al sinds het einde van de oorlog geëerd. Terwijl de nazaten van de republikeinse slachtoffers nog niet eens goed weten wat er met hen gebeurt is. In 1979 zijn er wel al families op zoek gegaan naar hun overleden familieleden, maar hier kwam in 1981 abrupt een einde aan. Toen luitenant-kolonel Tejero het parlement binnen viel met een pistool en riep dat iedereen moest zwijgen. Uit schrik voor een nieuwe dictatuur deed men wat hen gevraagd was.
Momenteel weet iedereen nog wie er fout was in de oorlog, dit is de reden waarom er nog steeds een onzichtbare muur loopt door de verschillende dorpen, maar niemand praat hierover.
Natuurlijk vraag je je na het kijken van deze aflevering af welke veranderingen er zich nog hebben voorgedaan sinds de dood van Franco. Wie heeft Franco opgevolgd? Is er momenteel nog sprake van politieke onrust? Op deze vragen heb ik tijdens de reportage geen antwoord gekregen. Hier heb ik dus wat extra zoekwerk voor moeten doen. Op de site voor beginners krijg je hier een zeer goed beeld van. Het zou dan ook jammer zijn om dit niet te gebruiken, daarmee dat ik jullie gewoon de link mee geef. http://www.voorbeginners.info/spanje/politiek-1.htm
Als jullie verder ook wat informatie willen over de ETA-beweging en hoe deze in het nieuws in geweest kunnen jullie meer informatie vinden op http://geschiedenis.vpro.nl/artikelen/42313898/.
Het baskenland, dat vecht voor zijn onafhankelijkheid, met de groepering ETA.
Gisteren op 1 oktober 2009 viert men in China het 60 jaar bestaan van de volksrepubliek. Natuurlijk is dit internationaal nieuws, er zijn dan ook enkele kranten die hier gisteren aandacht aan hebben gegeven.
Ook het belang van Limburg had hier een zeer interessant artikel over geschreven, maar dit artikel moet ik eerst nog inscannen. Dit zal ik dan achteraf zeker nog toevoegen.
