De snor: een bijzonder stuk scheepshout

4 juni 2007

In 1990 kreeg een garnalenvisser in het Brouwershavensche Gat een bijzonder stuk hout in zijn netten, dat hem erg nieuwsgierig maakte. Het betrof een groot scheepsonderdeel met de vorm van een mooie snor. Hij meldde de bijna 2000 kilo wegende vondst. De scheepsarcheologen herkenden een mastspoor met een bijzondere constructie, die de moeite van het conserveren zeker waard was. In een tijd van twee jaar werd de snor geconditioneerd gedroogd.

De snor is een bijzonder stuk scheepshout. Niet alleen vanwege de aparte vorm, maar vooral vanwege de constructie. De scheepsmast wordt meestal op een balk bevestigd die in de lengterichting van het schip ligt: het mastspoor. De snor is echter een mastspoor dat zich in de breedte van een schip heeft bevonden en geeft dus de breedte van het schip aan. In het mastspoor zit een vierkant gat. De mast is rond, maar onderaan zit een vierkante nok, zodat het in de mastkoker past. Bij de bouw van een schip werd vroeger in dit vierkante mastgat een munt gelegd, om het bouwjaar te duiden. Ook bij de reconstructie van de Batavia is dat gebeurd.

_{'De snor.}

Vastgesteld kon worden dat de snor afkomstig is van een platbodem met aanzienlijke afmetingen, die waarschijnlijk dateert uit de 16e eeuw. Jarenlang is tevergeefs het water waar de vondst werd gedaan afgezocht, in de hoop het scheepswrak aan te treffen waar de snor van afkomstig is. Dan zou misschien duidelijk kunnen worden waarom dit mastspoor in de breedte werd geplaatst. Een dergelijke mastondersteuningsconstructie is wel aangetroffen bij Romeinse schepen, maar in de scheepsbouwtraditie verder onbekend. Had het schip meerdere masten? Of is de constructie misschien ingegeven door de aanwezigheid van een boom met een bijzondere vorm? De scheepsarcheologen blijven hopen dat het wrak waar de snor van afbrak ooit wordt gevonden, zodat deze puzzel kan worden opgelost.

Materiaalspecialisten van RACM Lelystad geven de snor binnenkort een opknapbeurt. Lucas van Dijk: Het gras groeit er momenteel uit. We gaan m in elk geval ont-mossen en verstevigen. Het spreekt vanzelf dat dit unieke object vervolgens een mooie plek in het scheepsarcheologische depot krijgt.