De vernieuwing/verjonging van IQ pakt meteen goed uit op het nieuwe studioalbum Frequency. Het lekker vooraan in de mix zittende drumspel van Andy Edwards (Frost) spat werkelijk uit je speakers. Elk detail wordt mooi uitgelicht. Keyboardspeler Mark Westworth krijgt meteen het erepodium om te laten horen waarom hij de ideale vervanger is van Martin Orford. Titelnummer en opener Frequency laat zich luisteren als een synthese van de sterkste troeven van deze Britse groep: een geweldige spanningsboog, de hoekige ritmesectie (John Jowitt als de rots in de branding), en wervelend toetsen- en gitaarspel. Een symfoklassieker in spe. Mike Holmes mag op Life Support meteen ook Steve Hackett naar de kroon steken in een op de vocale intro na instrumentale excursie met filmische allures. Na tien minuten Stronger Than Friction noteren we een vernuftig geconstrueerde climax. Eéntje om in te lijsten. Ryker Skies scheert hoge toppen door zijn slepende refreinen. The Province is met een vette knipoog naar Widows Peak dan weer pure horror met Westworth die wild gaat op de analoge toetsen. Frequency is een groots album misschien wel hun beste en houdt de perfecte balans tussen techniek en emotie. De themas zijn beklijvend, het ensemblespel is exemplarisch, de productie top notch. En Peter Nicholls zingt beter dan ooit. Dit is de langverwachte opvolger voor Dark Matter (2004), maar als de lads deze kwaliteitsnorm handhaven, heb ik geen probleem met hun low frequency.
Personeel:
Peter Nicholls: vocals
John Jowitt: bass
Mike Holmes: guitar
Andy Edwards: drums
Mark Westworth: keyboards
IQ: Frequency is een uitgave van Inside Out Records, 2009
Sinds het debuut Sarabandes (1990) was het al duidelijk dat het Franse Minimum Vital barst van het talent. Men heeft steeds bewust naar een eigen idioom toegewerkt. Een kruising tussen progrock en middeleeuwse folk, vocaal begeleid in een mix van romaanse talen. Minimum Vital is daarmee één van de origineelste geluiden in de progressieve muziek van de afgelopen twintig jaar. Capitaines is hun zesde studioalbum, en je hoort dat hier met ambachtelijke vlijt aan gewerkt is. De productie is tot in de puntjes verzorgd. Maar waarom kiezen voor geprogrammeerde percussie als er zoveel goede drummers rondlopen? De ritmesectie gaat vaak de etnische richting uit zodat het swingende folkelement sterk belicht wordt. Zo is het openingsnummer She Moves Through The Fair een bewerking van een bekende Ierse traditional die ook al aan de basis lag van Simple Minds Belfast Child. Niet dat de progressieve toets vergeten is, verre van. De weidse, etherische gitaar van Jean-Luc Payssan en het bij Rick Wakeman aanleunende toetsenspel van broer Thierry blijven het groepsgeluid bepalen. De twee laatste tracks (het titelnummer en La Route) zijn symfonischer van opzet. Minimum Vital als troubadoursversie van Yes, als het ware.
Te midden van een minder aansprekend, driedelig project rond schilder Claude Monet (het laatste deel is in voorbereiding) heeft het Franse XII Alfonso (spreek uit Douze Alfonso) godzijdank opnieuw gekozen voor een meer gitaargeoriënteerde aanpak. De lyrische gitaar van Philippe Claerhout is inderdaad één van de smaakmakers op Under, een origineel conceptalbum waarin de band naar eigen zeggen probeert "de realiteit onder de gebeurtenissen te illustreren". Dat doet de luisteraar, metaforisch gesproken, onder de waterspiegel duiken; de keyboards en samples van François Claerhout dompelen ons onder in een submariene wereld. Als rasechte conceptualisten verbinden de broers Claerhout hun muziek met gesproken fragmenten uit film- en radio-opnames. In Under Atom legt Einstein ons zijn relativiteitstheorie uit! Maar men wil vooral een eerbetoon brengen aan een ander icoon uit de twintigste eeuw, Martin Luther King. Zijn overbekende toespraak I Have A Dream doorkruist het tweedelige Under Dream, een knap orgelpunt na een uur gevarieerde instrumentale muziek. Verschillende stijlen vullen elkaar aan (rock, symfo, jazz, oosters traditioneel) en dankzij hun jarenlange ervaring (het fraaie debuut over de Muur van Hadrianus, The Lost Frontier, verscheen in 1996) is alles toch coherent aaneen gesmeed. En daarin schuilt meteen ook het talent van deze band, eerder dan in solistische hoogstandjes. Gevolg is wel dat dit album te weinig piekt. Van de oorspronkelijke invloed van Camel (toetsenist Mickey Simmonds speelde mee op The Lost Frontier) is niks meer te merken. Maar XII Alfonso blijft in zijn zoektocht naar nieuwe invalshoeken verder groeien; het keurmerk van de ware progressieve groep.
Personeel: Philippe Claerhout: guitar, bass François Claerhout: keyboards, programming, percussions Michael Geyre: piano, keyboards Thierry Moreno: drums, percussions
XII Alfonso: Under is een uitgave van Musea Records, 2009
Weinig bands slagen erin hun progrock zo succesvol te vermengen met moderne invloeden als het Poolse Satellite. Sinds het uitstekende Evening Games (2004) een hechte band, blijft drummer en toetsenist Wojtek Szadkowski de centrale drijvende kracht. Deze oudgediende van Collage bezit de gave van de melodische inventiviteit, zoals ook het vierde studioalbum Nostalgia overvloedig illustreert. Zo heeft opener Every Desert Got Its Ocean alle troeven van een klassieker in spe: pakkende thema's, vernuftige overgangen, en zoals steeds Robert Amirians doorleefde zang. Ook op het eerste gehoor simpele ballads (Afraid Of What We Say, I Want You To Know) groeien in zijn handen uit tot spektakelstukken; de eerste middels een broeierige instrumental tot een symfonische finale, de tweede tot een showcase voor weidse, etherische gitaren. Maar in het tweede deel (tracks vijf tot zeven) lijkt de elastiek eruit, en klinkt de band op automatische piloot. We hebben het allemaal al eerder en beter gehoord. Slachtoffer van het eigen succes? Het maakt van Nostalgia een wat onevenwichtige oefening, maar dankzij de eerste helft klassesongs en de Gilmouriaanse lyriek van gitarist Saharan Kubeisi slaat de balans alsnog in de positieve richting door.
Personeel: Robert Amirian: vocals Saharan Kubeisi: guitar, acoustic guitar Jarek Michalski: bass guitar Wojtek Szadkowski: drums, keyboards, acoustic guitar e.a.
Satellite: Nostalgia is een uitgave van Metal Mind Productions, 2009
Met de kracht van de overtuiging timmert de Britse symfoband Pendragon intussen al dertig jaar aan de weg. Ik ben een fan, misschien niet van het eerste, maar dan toch van het tweede uur. In de vroege dagen bleef men nogal eens steken in een voorspelbaar neoproggeluid, maar sinds The Masquerade Overture (1996) is men een bank opgeschoven. Toegegeven, bandleider Nick Barrett propte soms drieënveertig ideeën in één song. En het beste nummer (The King Of The Castle) moest je zelfs zoeken op de bonus-CD. Maar je hoorde dat het beste nog moest komen. Believe (2005) bewees het gelijk: de songs waren sterker, met pakkende melodieën, en gitaarspel waar David Gilmour niet voor zou blozen. Toetsenist Clive Nolan had een bescheidener rol, maar compenseerde met effectiviteit. Was Believe de plaat waar ik Pendragon mee in mijn hart sloot, dan is Pure (2008) de schijf die de band definitief doet doorstomen naar de hoogste regionen.Barrett klonk nooit zo goed, als zanger en als gitarist. Wat een wervelend gitaarspel is dit! Nieuwe drummer Scott Higham voegt aan het vertrouwde bandgeluid een flinke dosis dynamiek toe. Nolan speelt in functie van het geheel en bewijst hiermee dat hij één van de intelligentste keyboardspelers in de huidige symfoscene is. Bassist Peter Gee verankert de hoogstaande composities met fundamenten waar je een huis op kunt bouwen. Mede dankzij de verrassende productie van Karl Groom (Threshold) klinkt Pendragon steviger dan gewoonlijk en heeft men met Indigo en The Freak Show enkele toekomstige klassiekers in huis. Pure is een heerlijke plaat, verslavend, wereldklasse. Pendragon is eindelijk een topband geworden.
Personeel: Nick Barrett: vocals, guitars, keyboard programming Peter Gee: bass guitar Clive Nolan: keyboards, backing vocals Scott Higham: drums, backing vocals
Pendragon: Pure is een uitgave van Toff Records/Insideout, 2008
De Britse supergroep UK was eigenlijk de voortzetting van King Crimson, dat in 1974 abdiceerde. UK zou het door zijn hybride karakter amper twee studioalbums volhouden. Je had immers de rockers John Wetton en Eddie Jobson, en de jazzjongens Bill Bruford en Allan Holdsworth. Wetton ging vervolgens de powerrockband Asia stichten, en Bruford en Holdsworth begonnen hun eigen groep, richting jazzrock. En toetsenist Jobson? Enkele solo-uitstapjes, filmmuziek en productiewerk. Tot vandaag. Dertig jaar na Danger Money haalt Jobson Trey Gunn weg bij King Crimson, voegt drie jonge wolven toe, en UKZ kan van start (de Z zou voor Zealots staan). De naam maakt er geen geheim van waar de mosterd gevonden werd, maar de om en bij de twintig minuten durende EP Radiation is zeker geen inspiratieloos epigonenwerk. Integendeel: als de straks te verschijnen eerste langspeler van dezelfde kwaliteit is als dit geboortekaartje, dan mogen we ons opmaken voor een nieuwe sensatie. Het instrumentale middendeel van het titelnummer is meteen een eerste hoogtepunt: een drumles voor de ver gevorderden, een gitaarsolo op zijn Holdsworths, en uiteindelijk de elektrische viool waarmee Jobson naam heeft gemaakt. Maar de band toont ook zijn lichtere kant met de ballad Houston, waarin zang en gitaar (denk nu aan Robert Fripp) de melodielijnen uitzetten. Met TU-95 zijn we opnieuw in King Crimson-vaarwater terechtgekomen; een complex, gelaagd instrumentaal stuk met een episodische opbouw en een tegendraadse ritmiek. Jobson c.s. geven bij deze een veelbelovend visitekaartje af. Dit is overtuigende progrock voor de 21ste eeuw.
Personeel: Aaron Lippert: vocals Trey Gunn: 10-string touch guitar Eddie Jobson: keyboards, electric violin Alex Machacek: guitar Marco Minnemann: drums, percussion
UKZ: Radiation is een uitgave van Globe Media Arts, 2009
