"Als hij preciezer had geweten welke gevaren hem bedreigden, zouden zijn laatste levensjaren er alleen maar somberder door zijn geworden. Hoe dan ook, net zoals hij werd ook ik heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees. Mijn stilzwijgen heeft geen scheiding tussen ons teweeggebracht.
Zijn dood scheidt ons. Mijn dood zal ons niet verenigen. Zo is het; het is al heel mooi dat onze levens zo lang op elkaar waren afgestemd."
Simone de Beauvoir, 'Het Afscheid' (LA CEREMONIE DES ADIEUX)

Dat is dus geen Barbusse, die op 28 april 1926 de leiding neemt van de literaire rubrieken in... "L'Humanité". Zoals reeds gemeld is hij tevens één van de oprichters van 'Clarté' en zal hierdoor invloed hebben op vlaamse groepen. In 1928 richt hij 'Monde' op en het leidingskomitee (nu heet dat redactie) van het blad bezit befaamde namen (Einstein, Gorki,...) met uiteenlopende ideeën. In het begin van de dertiger jaren zal aan de Gentse universiteit een diskussiegroep ontstaan die de artikels van 'Monde' bespreekt. 'De vrienden van Monde' verzorgen de uitstraling van het blad ; dat heette toen propaganda maken. 'Monde' houdt op te bestaan in 1935. Vanaf haar eerste nummer zal het blad haar absolute autonomie proclameren. Hierbij wordt vermeld dat het blad noch financieel noch ideologisch aan een partij gebonden is. In hetzelfde editoriaal wordt de wens uitgesproken om een proletarische literatuur naar voor te brengen. In zijn programma preciseert Barbusse dat hij de handenarbeiders dichter wil brengen bij de intellectuele arbeiders. Een ideologische strijd dient gevoerd te worden tegen de ideologie en de cultuur van de bougreoisie om te komen tot een "kollektieve kunst". Barbusse vermeldt echter niet veel de woorden "proletarische literatuur" ; hij verkiest de uitdrukking "art populaire". Hij staat eerder sceptisch ten opzichte van de ervaring van arbeidersschrijvers. "Son remplacement par un style "simple sans recherche", s'avérant bien vague, il ne reste plus qu'à reconnaître que chez l'écrivain révolutionnaire les deux termes sont séparés. L'écrivain ne se préocupe pas fondamentalement de littérature prolétarienne, c'est le révolutionaire qui fait cause commune avec le prolétariat. Barbusse si critiqué en 1930 pour cette formule venait de lancer l'idée qui allait faire le succès des rassemblements littéraires autour du parti communiste à partir de 1933-34." (J.P.A. Bernard) In 1930 is "De Vereniging van de Sovjet proletarische schrijvers" heel sterk en het wenst dan ook zijn invloed te verruimen op internationaal vlak. Het Kharkov congres in 1930 zal als doel hebben de suprematie van de Sovjet Unie op literair vlak te ontwikkelen. België is niet vertegenwoordigd terwijl afgevaardigden van 52 nationaliteiten wel aanwezig zullen zijn. "Monde" zal aangeklaagd worden op Kharkov omdat : "En résumé: "l'objectivisme apolitique et sans parti" de Monde l'a mené peu à peu à servir la politique d'un parti politique bourgeois déterminé, plus précisément la politique du parti radical-socialiste, au sein duquel se recrutent les principaux collaborateurs actuels de Monde." S. Gopner die de Kommunistische Internationale toen vertegenwoordigde, klaagt in deze lijn Barbusse aan van rechtse deviatie. De formulering van Kharkov assimileert namelijk de literatuur aan de revolutionaire strijd. "La littérature du prolétariat n'est rien d'autres qu'une arme de la lutte de classe. De là la question qui se pose du type original de l'artiste prolétarien. L'artiste prolétarien ne peut pas être un contemplateur passif de la réalité. Il est avant tout un homme de pratique révolutionnaire, par chaque acte de sa production il participe à la lutte libératrice de sa classe."  ('La littérature de la Révolution Mondiale', november-december 1931) Eén van de principes van de Sovjet Unie was dat de mogelijkheid moest gegeven worden aan arbeiders te schrijven. In Vlaanderen zijn een aantal voorbeelden te vinden zoals o.m. Alfons Van De Maele (1874-1938), die de "werkman-dichter" genoemd werd. Enkele experimenten zijn waar te nemen in "Het Vlaamsche Volk", maar het is hier dan ook eerder een sporadische publicatie van een arbeidersgedicht dan een navolging van de richtlijnen. "Monde" stelde in haar manifest het volgende : "<...> une oeuvre ayant pour sujet la vie et les espoirs de la classe ouvrière prend place parmi celles de la littérature qu'on peut appeler dans ce pays et dans cette époque prolétarienne. C'est-à-dire que nous considérons comme impossible d'assigner exclusivement à la littérature de la Révolution un but de propagande politique." ("Monde", 5 décembre 1931) In 1937 wordt het verhaal "Vreemden" van Barbusse gepubliceerd in "Het Vlaamsche Volk". Het gaat hier eveneens om de 'politieke' ideeën, die het verhaal inhoudt en niet zozeer om de 'ketterse' betekenis van Barbusse bij voorbeeld. Volgend citaat geeft schematisch een beeld over het gepubliceerd verhaal. "Er is de wereld van het volk waarin de oorlog zich afspeelt, en daarboven staat de wereld der schoone huizen met deuren zoo stevig als deuren van brandkluizen en met keukens die schitteren als kapellen. Een andere wereld, een ander land, bewoond door vreemden met onbekende gezichten." (Het 'V.V.', 21 augustus 1937, p. 5)