Ludo Permentier berekende enkele weken geleden dat de wijzigingen aan de spelling met het GB05, in een aflevering van De Standaard 'slechts' 1 op de 2.500 woorden veranderden. Hij gebruikte dat om te bewijzen dat er weinig werd veranderd. Sommige bedrijven eisen van hun vertalingen echter dat er maximum 1 op 3.000 fouten zijn. Dat is 99,96% foutloze tekst. De 1 op 2.500 van Permentier is dus wel meer dan hij denkt. In cijfers lijkt het weinig, maar als je er geen rekening mee houdt, overschrijd je al de toegelaten foutenmarge van veel taalbedrijven. Er is dus veel meer gewijzigd dan de Taalunie wil toegeven of kan beseffen. Dat verklaart ook het welles-nietes-spelletje dat wordt gevoerd over of er veel in de spelling werd gewijzigd. Cijfers op zich (1 op 2.500) betekenen niets. Je moet ze in de context zien van wat is toegelaten (slechts 1 op 3.000).
Die VRT is dus ook niet zo pro-GB05-blok als men ons wilt doen geloven, en hetzelfde geldt waarschijnlijk ook voor de VUM, het bastion van Ludo Permentier.
Dat je zulke informatie moet vinden op Nederlandse websites, bewijst hoe braaf de chefs van de Vlaamse media zijn. Hun voetvolk volgt hun echter minder dan ze de indruk willen wekken.
De initiatiefnemers van het Witte Boekje leiden uit reacties op hun voorstel af, dat er twee belangrijke argumenten tegen GB05 zijn:
- dat de officiële spelling zonder voorafgaand overleg met groepen van gebruikers van bovenaf wordt opgelegd.
- [dat men] valt [men] over het gegeven dat de Taalunie (in weerwil van de toezegging in 1995 dat na tien jaar maar weinig aan de spelling zou veranderen) in de spelling van 2005 toch weer veel en soms ingrijpende veranderingen heeft aangebracht ten opzichte van 1995. En bovendien dat sommige van die veranderingen te veel taalkundige kennis vragen van de taalgebruiker.
"Met name de regels voor het gebruik van koppelteken, trema en hoofdletter zijn ingrijpend gewijzigd."
"Om te weten of woorden aan elkaar, los of met een koppelteken moeten worden geschreven, moet de taalgebruiker kunnen onderscheiden of hij te maken heeft met een samenstelling, een samenkoppeling of een spatiewoord."
Dat is veel gevraagd. Ik heb er enkele jaren Germaanse filologie op zitten, o.a. afdeling Nederlands, ben geslaagd, en heb nog nooit gehoord over iets als een spatiewoord. De commissie heeft totaal nieuwe categorieën woorden zitten invoeren. Dat kan niet goed gaan.
Volgens het Witte Boekje "zijn bijvoorbeeld ook de regels voor het gebruik van hoofdletters niet te leren, zijn ze zo ingewikkeld en bevatten ze ook weer zo veel uitzonderingen, dat steeds moet worden opgezocht wat de correcte spelling is."
Ik heb het onlangs nog meegemaakt dat een collega-vertaler een zware fout werd aangerekend, omdat hij 'BTW' had geschreven i.p.v. 'btw', wat het volgens GB05 zou moeten zijn.
Het lijkt goed te zijn verlopen. De Gazet van Antwerpen schreef: "Misschien moeten in de toekomst niet alleen taaltechneuten, maar ook leraren en journalisten betrokken worden bij het uitwerken van een nieuwe spelling."
Dan is er nog deze merkwaardige opmerking: " Linde Van Den Bosch bestreed de laattijdige bekendmaking van de nieuwe woordenlijst. "Vanaf 15 juni 2005 waren de documenten, ook de technische handleiding, ter inzage voor wie een overeenkomst ondertekende". Voorwaarde was de lijst niet voortijdig openbaar te maken. " Dus: de lijst werd bekendgemaakt, maar mocht niet openbaar worden gemaakt??? Het artikel in de Volkskrant is minder sec dan dat in de Gazet van Antwerpen: "Hoe boos je je kunt maken over ideeëloos versus ideeënloos, over appèl versus appel, over de tussen-n en koppeltekens, bleek maandag in Brussel. Urenlang vliegen voor- en tegenstanders van de spellingherziening 2005 elkaar verbaal in de haren. Bij de hoorzitting van de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie pogen leden van het Vlaams parlement en van de Tweede Kamer vergeefs orde in de chaos te scheppen."
In vergelijking daarmee lijkt het artikel in de GvA geschreven te zijn door voorstanders.
De Volkskrant schrijft verder: " De krachtmeting gaat tussen de Taalunie en de initiatiefnemers van de Witte Spelling, een platform van Nederlandse media die met het Genootschap Onze Taal werken aan een alternatief. Een alternatief dat Dirk Geeraerts vervloekt. âU moet eindelijk eens toegeven hoe onverantwoord u bezig bentâ, stampvoet het lid van de werkgroep spelling van de Taalunie," Dat zal moed geven aan de tegenstanders van GB05 die de laatste tijd werden beschuldigd van egocentrisme en wangedrag.
De vraag is echter of het hele gedoe iets zal opleveren. Uit het ingehouden artikel van de GvA bleek al dat de Taalunie volhardt in de boosheid, maar in de Volkskrant stond ook: " âEen rare vertoningâ, oordeelt Volkskrant-eindredacteur Bas van Kleef, die als enige namens de critici sprak. âHet was de Taalunieshow. De professoren zaten als het Politburo op de derde rij op Brezjnev-achtige manier hun grote gelijk te koesteren.â"
Overigens publiceerde de Volkskrant ook deze interessante opmerking van Bart Caron: " âIk geef toe dat we te veel voorstanders aan het woord hebben gelatenâ, zegt Vlaams parlementslid Bart Caron, voorzitter van de hoorzitting. âIk heb me vergist in de gezagsgetrouwheid van sommige gremia.â" En Caron besluit: "Hij vindt het Nederlandse verzet âeen conservatieve reflex van een beroepsgroepâ. Maar: âIn mijn hart heb ik sympathie. Ik ben ook onzekerder geworden in mijn taalgebruik. Ik moet veel vaker de juiste spelling van woorden opzoeken dan een jaar geleden.â"
Met andere woorden: de hoorzitting is nutteloos gebleken. We mogen dan ook verwachten, dat het verzet niet zal stilvallen.
Vlaamse vaste leden van de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie
Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie vaste leden : * Bart Caron (sp·a-spirit) * Kathleen Helsen (CD&V) * Werner Marginet (Vlaams Belang) * Herman Schueremans (VLD-Vivant) * Gilbert Van Baelen (VLD-Vivant) * Wim Van Dijck (Vlaams Belang) * Monica Van Kerrebroeck (CD&V) * Karim Van Overmeire (Vlaams Belang) * Dany Vandenbossche (sp·a-spirit) * Marleen Vanderpoorten (VLD-Vivant) * Johan Verstreken (CD&V)
Wat verklaringen over de partijen: sp.a-spirit: sociaal-democratische partij met afgesplitste vleugel van de voormalige Volksunie, een nationalistische partij CD&V: christen-democratische partij Vlaams Belang: erg nationalistische partij VLD-Vivant: liberaal-democraten met liberaal-alternatieve vleugel PS: CD&V trekt normaal naar de verkiezingen met een kartel samen met de NVA, die ook een afgesplitste vleugel van de voormalige Volksunie is. Als iemand een gelijkaardige lijst heeft voor de Nederlandse leden van een Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalunie, zodat we dat graag vernemen.
"Hun [=Nederlandse media] voornaamste overweging is, dat deze nieuwe spelling te veel veranderingen bevat ten opzichte van die van 1995, terwijl destijds was toegezegd, dat er maar weinig zou veranderen." en "Bovendien zijn de veranderingen veel ingrijpender van karakter dan van officiële zijde wordt voorgesteld." en "Aan tal van spellingveranderingen liggen regels ten grondslag die te veel vragen van de taalkundige kennis van de taalgebruiker om ze te kunnen toepassen. De regels zijn niet leerbaar." en tenslotte: "Deze overwegingen hebben ertoe geleid, dat op 13 januari 2006 het platform De Witte Spelling is opgericht. De deelnemende partijen zijn voorlopig drie landelijke dagbladen (NRC Handelsblad, Trouw en de Volkskrant), de vier opiniebladen (Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd en de Groene Amsterdammer), de NOS, het Genootschap Onze Taal, Planet Internet en Tekstnet, een beroepsvereniging van tekstschrijvers." Wat eigenlijk het einde van GB05 betekent.
Op dit moment, 20 februari 2006, is de hoorzitting bezig van de Interparlementaire Commissie (IPC) van de Nederlandse Taalunie een hoorzitting spelling in de Antoon Van Dyckzaal van het Vlaams Parlement.
Om 11.00 uur geeft het Algemeen Secretariaat van de Nederlandse Taalunie een algemene toelichting op het actualiseringstraject van de spelling en daaraan gerelateerde onderwerpen (omvang, inhoud, uniformiteit). De vergadering schorst van 12.30 uur tot 14.00 uur. Tussen 14.00 uur en 16.00 uur staan twee thema’s in relatie tot de spelling centraal: media en onderwijs. Elk thema wordt door drie sprekers vanuit verschillende invalshoeken ingeleid.
Bij het samenstellen van de sprekerslijst werd gestreefd naar een evenwicht tussen verschillende sectoren en invalshoeken.
Er was beperkte ruimte voor toehoorders. Wie aanwezig wou zijn, moest dat op voorhand laten weten op onderstaand telefoonnummer of emailadres.
Dat betekent o.a. dat de Belgen 'btw' moeten schrijven i.p.v. 'BTW'. Wat voor niemand vanzelfsprekend is (heeft iemand er ooit aan gedacht de spelling van BTW - sorry - btw op te zoeken?).
De Nederlandse afdeling verdedigt zich door te stellen dat de meerderheid van de Nederlandse media GB05 niet volgt, terwijl de meerderheid van de Belgische dat wel doet. Vandaar GB05 voor België.
Maar de werkelijkheid is, dat iedere Belg zowel Nederlandse als Belgische teksten te lezen krijgt: de meerderheid van de boeken verkocht in Belgïe worden geïmporteerd uit Nederland. De grootste Vlaamse uitgeverij, Standaard Uitgeverij, is tegelijk de grootste importeur van boeken uit Nederland.
Het idee dat eBay België zich dus best aan GB05 houdt, en eBay Nederland aan GB95, omdat de Belgen GB05 zouden gewoon zijn en de Nederlanders GB95, houdt dus geen steek. In de praktijk loopt het gewoon door elkaar heen, zeker in België.
In Vlaanderen kan de spellingverwarring dus alleen maar stijgen.
Een oproep van de Taaladviesdienst:meehelpen aan nieuwe Spellingwijzer
In augustus verschijnt de nieuwe Spellingwijzer Onze Taal (zie ook onze toelichting op de witte spelling op http://www.onzetaal.nl/advies/wittespelling.html). We werken daarbij samen met veel andere partijen. Ook op de (toekomstige) gebruikers van het Witte Boekje doen we een beroep.
We zijn vooral op zoek naar woorden voor in de woordenlijst. Zijn er woorden die u tot nu toe in de Spellingwijzer hebt gemist? Of zijn er (categorieën) woorden die niet in het Groene Boekje of Van Dale staan, maar die u graag in een naslagwerk zou willen kunnen opzoeken? Laat het ons dan weten, bij voorkeur via e-mail: spellingwijzer@onzetaal.nl.
(Per post kan ook: Redactie Spellingwijzer, p/a Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag.)
Ook andere suggesties kunt u toesturen.
Het gaat ons nadrukkelijk om woorden die een spellingprobleem hebben. Ook ontbrekende namen zijn welkom: zowel aardrijkskundige namen als bekende eigennamen. Uw medewerking wordt zeer op prijs gesteld.
Wilt u woorden insturen, doe dat dan uiterlijk begin juni. Wat na die tijd binnenkomt, kan in aanmerking komen voor opname in een volgende druk of op onze website (als aanvulling).
