Het boek "Uit het schuim van de zee" (400 pag.) is te bestellen via mail (kvansteenbrugge@gmail.com). Prijs: 18,95 euro (te betalen na ontvangst van het boek).Tot eind mei 2013 zijn de verzendkosten ten laste van de afzender.
Griekse mythologie voor kinderen Griekse mythologie voor jongeren van 10 tot 14 jaar (5e en 6e leerjaar; 1e en 2e ASO)
26-02-2013
Koning Oidipous (8)
§8. Koning Oidipous (8)
Al vlug hadden de gezellen van Kadmos een waterbron gevonden
in het midden van een onbebouwde akker. De bron werd echter bewaakt door een
grote monsterachtige slang. Dapper als ze waren gingen ze het monster te lijf.
Helaas, één voor één moesten ze het onderspit delven: allen werden gedood.
Ongerust over hun lang wegblijven ging Kadmos nu zijn vrienden zoeken. Het
duurde niet lang voor hij bij de plek kwam waar het drama was geschied: een
waarachtig slagveld, niet één man had het overleefd. Kadmos stond als aan de
grond genageld. Hij bad tot de godin Athena om hulp en sterkte:
- Athena, godin van de wijsheid en de krijgskunst, geliefde
dochter van Zeus, geboren uit het hoofd van de oppergod, sta mij bij en geef
mij de kracht om het monster te verslaan.
En de godin verhoorde zijn gebed. Hij voelde plots een
ongekende kracht die zijn ledematen en zijn hele lichaam doorzinderde. Hij
aarzelde geen ogenblik om de slang tegemoet te treden en het lijf-aan-lijf
gevecht aan te gaan. Na een slopende strijd bracht hij het monster een
dodelijke steek toe met zijn zwaard. Toen verscheen vóór hem Athena, in
levenden lijve en in haar volle goddelijke glorie. Zij sprak tot hem:
- Als dank voor het vertrouwen dat gij in mij stelt, Kadmos,
zal ik u blijven steunen. Hier moet gij een stad stichten. Een roemrijke stad
zal het worden. Door geen enkele stad in Griekenland zal haar roem overtroffen
worden. Gij zult de stad de naam Thebe geven en gij zult hier de eerste koning
zijn. Een goddelijke bruid en een groot nageslacht zullen uw deel zijn. Maar
als slang zult gij uw laatste levensdagen slijten Ga nu aan de slag en begin
met op deze plaats een burcht te bouwen.
- Een burcht bouwen, stamelde Kadmos, dat kan ik toch niet
alleen. Al mijn makkers zijn dood
- Maar als mijn zuster nooit meer gevonden wordt, waar moet
ik dan heen? verstoutte Kadmos zich te vragen. Mijn vader heeft mij verboden
nog naar huis terug te keren zolang
Europa niet terecht is.
En de pythia antwoordde:
- Als gij deze tempel zult verlaten hebben zult gij een koe
op uw weg ontmoeten. Volg de koe en waar het dier gaat neerleggen in het gras,
bouw daar een stad. Zo spreekt de god Apollo. Doe zoals de god u opdraagt en
groot zal uw beloning zijn: gij zult de stamvader worden van een roemrijk
geslacht en een goddelijke bruid zal u ten deel vallen.
Dat was allerminst het antwoord dat Kadmos had verwacht. Hij
nam zich niettemin de raad van de god ter harte en hij nam het besluit niet
meer naar zijn ouderlijk huis terug te keren, hoe zwaar die beslissing hem ook
viel. Bij het buitenkomen van het heiligdom zag hij op zijn weg een koe, zoals
het orakel voorspeld had alle voorspellingen van het orakel komen immers uit.
Samen met zijn makkers volgde hij de koe, tientallen kilometers lang, tot op
een plaats waar de koe vermoeid ging liggen op
een stuk grasland in het midden van een verlaten vlakte.
- Hier moeten ook wij nu halt houden en een burcht bouwen,
zoals het orakel heeft bevolen, sprak Kadmos tot zijn gezellen. Laten we maar
zo vlug mogelijk aan de slag gaan.
- Maar laten wij dan tenminste even uitrusten, want wij zijn
doodop van de zware voettocht. En vooral: wij vergaan van de dorst. Hier moet
toch ergens wel een bron zijn met helder koel water?
- Zoeken jullie rustig de omgeving af. Ik hou hier wel de
wacht bij de koe.
Ondertussen hebben wij nog niets verteld over de droefheid
die heerste aan het hof van koning Agenor. De koning en de koningin waren ontroostbaar
vanwege het wegblijven van Europa, hun enige dochter. De koning had zijn
knechten opdracht gegeven haar te zoeken in de omgeving, op de stranden, de
heuvels en de landerijen en in de bossen. Maar toen al dat zoeken tevergeefs
bleek te zijn, stuurde hij zijn drie zonen Kylix, Fenix en Kadmos, erop uit, om
buiten de grenzen van hun eigen land op zoek te gaan naar hun zuster.
- Ik wil géén van jullie drieën hier terug zien vooraleer je
zuster is gevonden, zo sprak Agenor dreigend.
Kylix en Fenix zochten op het Aziatisch vasteland. Zeer ver
van hun land verwijderden ze zich niet. Algauw
waren ze tot het besluit gekomen dat ze hun zuster toch nooit zouden
vinden en omdat ze onverrichter zake niet meer durfden terugkeren naar het
paleis van hun vader, vestigden zij zich op naburige plaatsen waar ze een
nieuwe staat stichtten: Kylix stichtte Kylicië, Fenix stichtte Fenicië. De
derde broer Kadmos begaf zich in westelijke richting: alover de zee voer hij
naar Griekenland, vergezeld van een aantal dappere vrienden. Maar ook zijn
zoektocht bleek onbegonnen werk: het was zoeken zoals naar een speld in een
hooiberg, zoals men zegt. Ten einde raad trok Kadmos naar de stad Delfi. Daar
stond, binnen een indrukwekkend heiligdom, een machtige tempel voor de god Apollo.
In die tempel bevond zich het bekendste orakel uit de oudheid. Op
orakelplaatsen kwamen de mensen hun goden raadplegen inzake belangrijke
levensvragen, in ruil voor offerandes allerhande. De god beantwoordde de vragen
door de mond van een priester of een priesteres. De orakelpriesteres in Delfi
heette de pythia. Op de vraag van Kadmos naar een spoor van zijn zuster Europa antwoordde de
pythia:
- Niemand minder dan Zeus zelf, de oppergod, houdt dat spoor
verborgen. Gij zult uw zuster nooit vinden. Doe verder geen moeite en staak uw
zoektocht.
- Je hebt het niet gedroomd, sprak de jongeman. Die stier was
ik. Kijk maar
En opeens stond vóór haar weer diezelfde wondermooi gebouwde
hagelwitte stier. Europa stond versteld van die plotse gedaanteverwisseling en
ze deed een paar passen achteruit. Ze voelde een pijnlijke prik in de rug en ze
dacht dat het de prik van een doorn was, van een rozenstruik waar ze tegenaan
gelopen was. Maar geen doorn was het, doch een gouden pijltje van Eros waardoor
zij getroffen was. Op hetzelfde moment kruisten haar ogen die van de stier: het
waren die mooie grote ogen die haar in vervoering hadden gebracht. En terwijl
die ogen haar bleven aankijken veranderde het lichaam van de stier weer in dat
van de jongeman, die nu nog knapper was dan daarnet. Die trouwe blauwe ogen lieten
Europa niet meer los. Ze kon haar blik niet meer afwenden van de jongeman. Met
uitgestrekte armen liep ze op hem toe, ze vleide haar lichaam tegen zijn
stevige borstkas en ze prevelde:
- Ik wil je beminnen, mijn leven lang. Voor altijd wil er
zijn voor jou, mijn Zeus.
Eros had weer eens een knap staaltje van zijn kunnen ten
beste gegeven
En Zeus, hij schonk Europa een prachtig paleis op het eiland
Kreta. Regelmatig kwam hij zijn geliefde daar bezoeken. En zij schonk hem drie
kinderen, drie zonen, waarvan de oudste, Minos, de bekendste is.
De jongeman gebaarde die vraag niet gehoord te hebben.
- En heeft je vader je ook verteld dat de goden allerlei
gedaanten kunnen aannemen: gedaanten van mensen en dieren, ja zelfs van planten
en levenloze zaken? Als ik je zeg dat ik Zeus ben, dan moet je mij geloven.
Mijn alziende ogen hebben jou opgemerkt toen jij met je vriendinnetjes speelde
op het strand en je jeugdige schoonheid en de tederheid waarmee jij het vee van
je vader benaderde hebben mijn hart in vuur en vlam gezet voor jou. Daarom heb
ik jou hierheen gebracht om jou hier op dit zonovergoten eiland te beminnen en
jou tot moeder te maken van een roemrijk nageslacht. Een werelddeel zal naar
jou genoemd worden.
- Ik geloof geen zier van al wat jij vertelt. Waarom, als je
werkelijk Zues bent, vertoon jij je niet in je goddelijke gedaante?
- Omdat geen enkel sterfelijk wezen de aanblik van de
oppergod in al zijn glorie kan verdragen. Zelfs als ik nog maar mijn
allerkleinste bliksempje zou ter hand nemen zou dat ogenblikkelijk je hele lichaam doen
verschroeien.
- Welaan dan, als je werkelijk goddelijke kracht bezit,
bewijs het mij door je te veranderen in een dier. Een stier bijvoorbeeld. Ik
droomde vannacht dat ik door een stier ontvoerd werd uit het huis van mijn
vader
Maar wat toen gebeurde! De stier richtte zich op in zijn volle lengte en hij zette het op een lopen, recht naar de zee. Een onbeschrijflijke angst overviel de prinses. Hoog op de rug van de stier zat ze. Ze voelde haar hart kloppen tot in haar keel. Het leek of haar adem was afgesneden. Krampachtig omklemde ze de horens van de stier. In geen tijd waren ze een heel eind ver in zee. In een razende vaart doorkliefden ze het water. Europa wilde het uitgillen maar haar keel was als t ware toegesnoerd en ze kon geen geluid uitbrengen. Het duizelde voor haar ogen en plots realiseerde zij zich niet goed meer wat er te gebeuren stond.
Ze werd wakker op een zonnig eiland, in de schaduw van een reusachtige palmboom. Ze had een rare droom gehad: niemand minder dan de oppergod Zeus had haar ontvoerd uit haar geboorteland en wilde haar tot zijn bruid maken. Ze wreef zich de ogen uit: vóór haar stond een knappe jonge man! Europa herinnerde zich niets meer van hetgeen met haar was gebeurd. De angst die ze had uitgestaan bleek nu helemaal verdwenen te zijn.
- Waar ben ik, vroeg ze. En wie ben jij?
- Je bent op het eiland Kreta, sprak de jonge man. En ik ben Zeus, de oppergod.
Helemaal niet uit haar lood geslagen, antwoordde Europa:
- Jij, Zeus!? Maak dat de zotten wijs. Je hebt weliswaar het mooie lichaam van een jonge god, maar Zeus kan je niet zijn. Zeus draagt schitterende gouden gewaden en een gouden staf en in zijn rechterhand houdt hij de bliksem. Zo heeft mijn vader mij dat geleerd.
Zeus was dus weer eens verliefd en dit zoals steeds tot groot verdriet van zijn echtgenote Hera. De oorzaak van zijn talloze verliefdheden was Eros. Eros was het zoontje van de liefdesgodin Aphrodite. Jullie kennen hem wel, dat naakte jongetje met de krullebol en de vleugeltjes en altijd gewapend met een boog en een pijlenkoker. De koker bevatte gouden pijltjes en ook enkele loden pijltjes. Wie getroffen werd door één van Eros gouden pijltjes werd op slag verliefd. Daar was zelfs Zeus niet tegen opgewassen. De loden pijltjes hadden het tegenovergestelde effect, maar die gebruikte Eros niet vaak. De kwajongen genoot ten zeerste van de macht die hij alzo kon uitoefenen tegenover de mensen en de onsterfelijke goden. Het liefste plaagde hij de oppergod Zeus.
Nu leefde er in Azië, in de streek van Libanon, een koning Agenor, die een zeer mooie dochter had. Ze heette Europa. Toen op een dag het oog van Zeus op de mooie prinses viel, werd hij getroffen door één van Eros gouden pijltjes. Het resultaat bleef niet uit. Hij werd tot over de oren verliefd op het meisje en hij wilde haar veroveren, koste wat het kost. Maar de prinses onopvallend benaderen was geen eenvoudige zaak: Hera hield haar echtgenoot immers goed in de gaten. Jullie moeten weten dat koning Agenor over een grote kudde vee beschikte. Hij liet het vee vaak grazen vlak bij de kust van de zee, de Middellandse Zee. Europa hield erg veel van dieren en op geregelde tijdstippen ging zij het vee van haar vader gezelschap houden. Zeus zag zijn kans schoon. Hij veranderde zichzelf in een stier en in die gedaante vervoegde hij de kudde van koning Agenor. Er dient gezegd dat de stier een goddelijke waardigheid uitstraalde: groot, met sierlijke hoornen, een vlekkeloze glanzend witte zachte huid en grote trouwe blauwe ogen. Europa merkte hem algauw op. Ze was getroffen door zijn schoonheid en de blik in zijn ogen ontroerde haar. Gewillig liet de stier zich strelen door het meisje, hij boog door de knieën en het leek erop dat hij haar uitnodigde om op zijn rug plaats te nemen. Een rilling van genot doorzinderde haar toen zij op die uitnodiging inging
Dit verhaal speelt zich af in Griekenland. Héél lang geleden. Meer dan drieduizend jaar! In die tijd leefden de mensen vooral in steden. Aan het hoofd van een stad stond een koning. Laios was zon koning. Hij regeerde over de stad Thebe. Zijn overgrootvader Kadmos had de stad gesticht. Maar laat ik het eerst hebben over Kadmos, de stichter van Thebe. Vooraf moet ik u echter iets vertellen over de Griekse goden.
In die tijd vereerden de mensen niet één maar meerdere goden. Er was een oppergod, Zeus. Die was zowat de meester over hemel en aarde. Het wapen dat hij hanteerde was de bliksem. Hij woonde in een paleis op de hoogste berg van Griekenland, de Olymposberg. Hij verbleef daar met een dozijn andere goden en godinnen. Die goden stonden wel onder het gezag van Zeus, maar elk had zijn eigen specialiteit, waarin ze het voor het zeggen hadden. Zo was er Athena, de godin van de wijsheid en de krijgskunst. Apollo was de god van de kunsten en de wetenschap. Artemis de godin van de jacht. Hermes de bode van de goden en god van de handel. Aphrodite de godin van de liefde. Ares de god van de oorlog. Hephaistos de god van de smederij en de ambachten. Poseidon de god van de zee. Demeter de godin van de landbouw. Dionysos de god van de wijn en de goede sier. Je zou het kunnen vergelijken met een regering waarvan Zeus de premier was en de andere goden de ministers, elk met hun eigen portefeuille. En dan was er Hera, de echtgenote van Zeus en tevens de oppergodin. Zeus was haar vaak ontrouw en die ontrouw van Zeus ligt aan de basis van ons verhaal
De meest indrukwekkende tekening komt van Michiel Noyez-Vermont! Apollo is pas geboren op het eiland Delos en reeds straalt zijn goddelijke glans af op het Griekse vasteland en in 't bijzonder op Delphi (verhaal nr.7). De slang Python heeft zich bevreesd teruggetrokken in de schaduw van het Parnassosgebergte, maar aan Apollo's dodelijke pijlen zal hij niet ontkomen. Waarachtig een wonderlijk kunstwerk van Michiel: de reden waarom we dit voor 't laatst gehouden hebben. < klik op de tekening om te vergroten
Deze fraaie tekening verdient ongetwijfeld een plaats in het museum voor moderne kunst. Jason vermeldt niet wat hier precies wordt voorgesteld en hij laat dus mogelijkheid voor interpretatie. Het zou de hel (Tartaros) kunnen voorstellen, met de rivier (Styx) die naar de onderwereld leidt... < klik op de tekening om te vergroten
Deze tekening, die overigens prachtig van kleur is, stelt de drietand van Poseidon voor, die door de in woede ontstoken god, vanuit de diepten van de zee, dwars doorheen de Akropolis werd geslingerd. < klik op de tekening om te vergroten.
Hermes is erg blij met de gaven en de attributen (staf, helm, gevleugelde sandalen) die hij van zijn vader gekregen heeft. Zeus zelf lijkt eveneens zeer opgetogen (verhaal nr.9). Stef heeft het allemaal duidelijk uitgebeeld. < klik op de tekening om te vergroten
Zeus is blij met het offer van de twee koeien. Hij is blijkbaar fier op zijn zoon, de deugniet Hermes, en de diefstal van de koeien lijkt hij hem al lang vergeven te hebben. Hera grijnslacht. De wolkjes stellen de hemel voor, Apollo is de zon. Een onovertrefbare illustratie bij verhaal nr.9, van Tibo Depuydt. < klik op de tekening om te vergroten
Deze fijne tekening toont ons de baby Hermes in zijn wiegje, slapend de slaap der onschuldigen, alsof er niets gebeurd is. Maar ondertussen heeft hij een kudde koeien gestolen, waarvan hij er twee aan de goden heeft geofferd, en hij heeft de lier uitgevonden (verhaal nr. 8). Dit alles heeft Marilou zeer knap uitgebeeld. Ook de Olymposberg met zijn besneeuwde top ontbreekt niet. < klik op de tekening om te vergroten
Sarah Vermeulen acht een pasgeboren baby ongetwijfeld niet in staat een kudde koeien te stelen (verhaal nr. 8). Ze heeft er dan ook een stevig knaapje van gemaakt. Hij heeft al de koeien mooi in 't gelid gesteld. Een origineel en lieftallig schilderijtje.
Op zijn eerste levensdag trekt Hermes, het boefje, erop uit (verhaal nr. 8). Hij gaat Apollo's koeien stelen, die grazen op de altijd groene en door de zon beschenen weiden, voorbij de grijze Olymposberg. Kijk, hoe hij de koeien lokt... Knap werk, Julie.
Naar deze tekening gaat mijn persoonlijke voorkeur. Zeer sober, maar treffend uitgebeeld: de zwangere Leto op het eiland Delos, tegen een palmboom leunend, met in haar nabijheid de slang Python, die haar tot op het laatst het leven zuur maakt (zie verhaal nr.7). Gaylle is ongetwijfeld een kunstenares in de dop!
We zien een fiere en glunderende Arachne die Athena overtroeft met haar kunstwerk (cf. verhaal nr.6). Maar de pret zal van korte duur zijn... Kelly doet hier een lovenswaardige poging om de benodigdheden voor het maken van zo'n weefstuk uit te beelden.
Ook hier wordt de metamorfose van Arachne bijzonder mooi in beeld gebracht. De tekening is buitengewoon gedetailleerd, wat erop wijst dat Ellen het verhaal (nr. 6) grondig gelezen heeft. Proficiat!
Het boek "Uit het schuim van de zee" (400 pag.) is te bestellen via mail (kvansteenbrugge@gmail.com). Prijs: 18,95 euro (te betalen na ontvangst van het boek).Tot eind mei 2013 zijn de verzendkosten ten laste van de afzender.
E-mail mij
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
Gastenboek
Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
MYTHOS
