OUDE VERHALEN....in en rond de SAVEL en de STATIE...
Vroeger heette tramstraat weeg naar de schans...'n wegelke ...tussen de Hoevereinde schans en de dorpsschans(motmansstraat)... De graaf(vogelsanck) had het hier voor 't zeggen ...en hij zei ...GRAVEN,GRAVEN...Grachten hultens bemdesook langs de winterbeek(in de zomer)langs 't schanshof de veldstraten ...overal graven en schansen!!! Juist voor den oorlog schoven veel boerensamen met hun boeren gronden op richting Tenhout Tenrijt de Vloot of 't Genaderen... Tijdens de 1ste wereldoorlogzorgden de boerengronden voor veel ontwrichting en moeilijke sociale relaties...alles werd anders door de troepen Houthalen werd tot heel ver bekend voor haar jaarlijkse terugkerende paardenmarkt(zelfs in Lillo aan de meulen fikte men paarden)alhoewel we ook gekend waren voor de "ZIELDRAAIERS"...we waren dus koordenvlechters,smakken en zweepkesmakers??? Een zaak staat vast ...Neven en nichten huwelijken waren in de oude kerk ...'n plaag!!!In de oorlog van 14-18 was 't zo erg dat pastoor SEGERS in opdracht van de bisschop van Luik vragenlijsten moest in vullen(wie is familie van wie en wie is eigenaar van die grond enz...)De duitsers die waren nog straffer...het schoolgeld werd bepaald naargelang ge konijnen of schapen opzette enz; enz; Waar nu de statie is was er eeuwen lang een laam een lom en een kanaalbeek als grens met zonhoven en zolder.Afzonderlijke beken ,lommen en poelen met vijvers ...de bemden waren niet te tellen...en als ge de palen niet wist staan ...dan kon ge niet over het water of de moerassen lopen ???Dus op 't hoevereinde richting Lillo daar konden ze over 't water lopen (als ge de palen maar wist staan!!!) Van 't kanaal naar 't HOOLVEN liep er 'n LUENWEG...'t laagste punt van de laambeek vallei is 45 meter onder de zeespiegel...de kerk is zowat 73 m boven de zeespiegel!!!In 1835 telden we 1391 inwoners(25 paarden en 552 hoornvee)...FORAKI zonhoven had toen hier al stapelplaatsen....Tonnen ASSE Tonnen ASSEBLOKKEN jaren aanvoer en vervoer van HOUT en CEMENT ...tot aan de eeuwwisseling 1900 Thewissen 'n gewezen leraar uit LEUT die hier groot grondeigenaar wordt,die nadien ook handelaar en boormeester werd trouwde met de zeer mooie en zeer rijke CLARA DILIEN uit het centrum van HOUTHALEN...In 1910 toen hij HOTEL DE l'INDUSTRIE bouwde ...was hij de rijkste man hotelheer voor de nieuwe statie en treinreizigers...ook de rijke mannen van 't schietveld COCKERILLE verbleven er... Na zijn dood erfde schoonzoon GERARD VRIJSEN uit EKSEL 't hotel dat tot zowat 1930 bloeide...Het is rond 1900 dat hier de eerste postkaarten van HOUTHALEN werden gemaakt enz enz.Hasseltse Likeurfabrikant MASSY kocht juist voor de oorlog 't pand met gronden... en wij,wij kochten de postkaarten...LOEKY
Oude verhalen...de grote bassklok(moeroepsklok)van Hôtele...
KLOKKEN en klokkenluiders dat waren speciale dingen voor de oorlogskinderen ...denk maar aan PAASKLOK en MOEROEPSKLOK....
Het was AUGUSTUS en de families kwamen zoals altijd aan de kerk samen voor "den oogst"...en daar kwam hem af ...Kapelaan MORIS!!! In zijn hand eenbrief van den deken van Peer..."GLOCKENAKTION" dat was duits???De klokken zullen geen paaseieren meer halen in Rome. De duitsers gaan de klokken smelten ...de mannen van KRUBP(duitsland) gaan met onze klokken kanonnen maken...Hilariteit!!! In 't schuurke,de herberg aan de kerk,kwam er opstand tegen het opeisen van de klokken...algemeen gegrommel,geen oogsten,geen kermis enz Het was gedaan!!!Als 't klein klokske van laak klonk...."EEKENHOOT BRANTGOET" dan kon de grote bassklok van 'tdurp niet meer antwoorden..."BREEM OOH"...Trouwens van lang voor den oorlog kwamen ze hier in de oude kerk op bedevaart voor de genezing van wratten. De grote klok heette "DE MOEROPSKLOK" want voor de bedevaarders moesten ze de wratten in een moeropskoot steken als de grote klok luidde...en hoeveel mensen zijn hier niet van hun wratten afgeraakt door "ONZE GROTE KLOK"... In 't kanton Peer...'t LIN,HELCHTEREN EN LAAK...was er ook opstand...ze protesteerden met de klokken zelf...28 AUGUSTUS dag &nacht waren er klokkenluiders...En ze konden nie komen neuze want alle deuren van de kerken waren gesloten...overal tot in MAASEIK!!!Maar de "FELDGENDARMEN"werden in geschakeld...en alle klokkenluiders werden te voet meegenomen...overal ondervragingen(verklikking)De burgemeester van EKSEL die niks wilde zeggen werd zelf meegenomen...Als kleine misdinaar(lid van de bond van 't heilig hart)begrepen we er niks tepiet van???Aan de kerk kwamen bijna elke dag (heel vroeg)klokkenluiders in colonne tevoet langs de zavel naar de statie(Houthalen). Een speciale ochtendtrein,goed bewaakt,bracht de gevangenen naar de "KOMMANDATUUR te HASSELT"...de gevangenis voor ontwenning???Aangezien de klokenluiders meestel kosters-geestelijken-kerkbedienaars waren ...was de straf erg mildt....VRIJ IN OKTOBER Als er dan weer eens iemand vrij kwam ....dan was 't telkens feest van af de gevangenis van Hasselt tot thuis... De term "WITTEN "dat waren de klokkenluiders en de term "zwarten " dat waren de verklikkers...die is toen geboren !!!En wij de misdienaars van onder den oorlog wij zongen een nieuw lied ...wie met klokken schiet wint den oorlog niet..................uwe misdienaar van toen LOEKY 011/522792
In 1969 werden we Provinciaal gediplomeerde gids LIMBURG
Vanaf 1952 liepen we als 't ware elke dag rond in BOKRIJK....Het was er een en al bouwen ...overbrengen van kempische boerderijkes...Wij bewonderden kunstschilder Wellens maar ook de ingenieurs van de boerenbond o.a; professor HIEMELEERS van St.Lambrechts(moos)herk!!
Op tuur wouters zijne radio waren er dagelijks radiocauseries(over fruit en fruitbomen )over bokrijk en zijn bomen en planten (bloemen-rozen)...Vanaf 1958kwamen er gidsen te Bokrijk....zelfs de gouverneur gidste er ...We waren kind aan huis te bokrijk zelf bij Pa en zoon GEURDEN die aan het spoor op 't domein zelf woonden...we werkten aan 't archief met vanbaelen(stamboom & heraldiekj van Limburg...Toen we voor de nato (IO de wing pampa range)naar Italie moesten ...bleven we maanden in TERACCINA(computers-OLIVETTIE)-SCARS-techno,multiplex-radio kortom de vernieuwde TRANSISTOR VERBINDINGEN(draadloze radio-telefonie was HET van toen (Luchtmacht)Dokter BUSSELS(de baas van alle gidsen in Limburg)kon niet volgen toen we de gids waren met een casette-recorder(toen al) te BOKRIJK....
Toch duurde het tot 1968-69 eer we officieel gids werden.Frans Vangronsveld,CARLIER maar ook de vlaamse toeristenbond gidsten zelf!!!
De jaargangen van "'t hôteleerke" van voor 1960 zijn bloemlezingen uit die tijd en "info 3530" was zowat de enigste informatiebron voor de toeristen in onze gemeente???Vergeet niet dat de plechtige open stelling van Hoeve mieneke gebeurde RERUM novarum 11mei 1972!!!
ST.GUMARUS in 't klein op Kelchteren met visvijvers en viswedstrijden...dat waren de sixties in HOUTHALEN met 'n AUTOMUSEUM.
Als men ons vroeg als gids,dan was het voor familiale wandeltochten...voor mei of andere boomplantingen...voor viswedstrijden enz;enz;De vlaamse specialiteiten kwamen toen telkens terug aan de oude staangebleven BAKOVENS...OUD zelf gebakken boerenbrood met boerenhesp bloedpensmet bojeskoek en stroep met krebbekes in open lucht!!! toen de bosberg opende als jeugdvakantiehuis en wij er barman waren toen werd er echt gesmuld en gelachen in open lucht......ZO ontstonden "onze oude verhalen"....en we hebben er nog duizenden!!! LOEKY
IN 1958 waren we bij de WELFARESHOWS(feest van de fifties)
Overal trokken we mee met SOOI WILLEMS...we hadden onze eigen onemansshow met muziekschool moors -Houthalen...we waren vaste optreders in o.a.zaal tyl in Neerpelt en natuurlijk bij TUUR WOUTERS('t soldaten uurtje..)FOLIES BERGIERE...HEIZEL enz.enz.enz.
Vanaf 1952 was ik cadetschoolafgevaardigdeLUCHTMACHT gedetacheerde bij de UTELE_EVERE en RADIOtechnicus MELSBROEK..In de tijd van de feesten van de fifty's gaven we ook shows voor de soldaten in DUITSLAND en verbleven in het BELGISCH HUIS te Keulen ...
Radiocursen ,radio opleidingen...CEEBEES...ZENDERS..ontvangers met van die grote kolosale lampen en power amplifayers kolosaal toen!!!
In Brussel (het begin van T.V.)was de radio NIR-BRT en de kabels van de RTT aangevuld met de lijnleggers van de Luchtmacht ONMISBAAR!!!De mannen van 't soldaten uurtje(ook op de wereldtentoonstelling in opbouw)kenden alleen TUUR WOUTERS(mijne gebuur)Toen tuur weg ging bij de radio en de eerste vaste nieuwslezer werd op T.V. toen mochten we niet mee...zo bleven we radiolijnleggers UTELE...
Bij de radiodocumentaire en de T.V. academie op de wereldtentoonstelling bleef hij doceeeren (Tuur we hebben veel van U geleerd in Brussel!!!)
Later werd hij de grote baas van de eerste radio Limburg in de dokter Willemstraat te Hasselt(en ja,natuurlijk we waren er ook weer bij...SPLINTERNIEUWS...met POL KABUS trokken we langs alle dorpen in de provincie....GEEF HEM DE PINT...wie weet 't nog???
Maar als het 24 UUR NACHT WAS DAN MOEST HET STOPPEN!!!Op FM IOO alles muisstil...Intussen zaten we op den nieuwe(nu oude)toren van 't schietveld op FM IOO.5 DUS tuur STOPTE EN WIJ BEGONNEN MET DE nachtstudio L(radio Lambda in de jaren sixties!!!
Gans alleen in de ether,een wereld die bruiste van LOL...muziek voor grenzeloze optimisten vakantiegangers uit heel vlaanderen(TOERISME)
Intervieuws op casetten opgenomen in tenten.muziek rechtstreeks uitgezonden vanuit caravans ze liggen hier ...goed GEOLIEDE MUZIEK???
't Boerderijke Genaderen nr. 4 Terug bewoonbaar verklaard
De huizen zeg maar boerderijtjes op Breelaar waren rond de jaren '70 allemaal in verval of buiten gebruik geraakt omwille van de werken aan de nieuw cité Meulenberg of aan de herleging van de waterbeken de E39 kortom de omwenteling van de schansbuurt ??? Toen wij het boerderijke van vervallen woning terug naar bewoonbare woning herbouwden (sanitair, slaap, enz.) was boer Baeten Pieter zo gelukkig dat we een tijdje in zijn oude boerderij met toestemming mochten wonen en doen wat we wilden... Die paar maanden werden een paar jaar en voor sommige die er gewoond en geslapen hebben mischien wel de mooiste jaren van de Meulenberg (goei soep gratis voor studenten en doortrekkers) Ons boerderijtje terug bewoonbaar werd een weekendverblijf voor studenten het werd de place to be voor hobby - vrije tijd en natuur exploraties. Het is toen dat we in feiten alles van de Breelaarschans die opgericht werd in 1601 Baronie Vogelsanck en die toen als laatste bewoner Constant Maes had gekend. In de kadastergegevens van 1844 stond Hontes als eigenaar en in 1915 verkocht de toenmalige bezitter Jef Vaes alles aan Corneel Vandebeek (we zullen nog is verder zoeken in de gegevens van Bertunus Cauwberghs voor en volgende bijdrage) waar we nu naar toe willen is mei 1897 Toen kwammen de burgemeesters van Zonhoven en burgemeester Haccuria en de notable van bij de gemeenten naar den Teut. Koob ... spreek nu de waarheid niets dan de waarheid want wij bewusten nu in u bewoordingen... Koob spraak met opgeheven hand en op plechtige toon ... Minsen van Hôtele en Zonneve gezanten van Zonneve getuigen en alleman ... "IK ZWEER BIJ MIJNE SCHEPPER EN BIJ MIJN ZIEL DAT MIJN VUET HIER OP GROND VAN HÔTELE STAAN" Het was muisstil Koob en zijne vriend Jef Rekker zwegen ... Burgemeester Haccuria verklaarden dat deze getuigenis de gezanten van Zonhoven moeten overtuigen er is tegen Koob niks in te brengen... HET ZEI ZO DE TEUT IS HÔTELE AMEN! In de waard over schreeuwde Jan Vannoppen en Niel Vandebeek (Koob zijne kleinzoon) iedereen ... De Teut is Hôtele De Teut is Hôtele Veel later verklapte de getuige Jef Rekkers (JA JA Rekkers de gebuur van Koob) Het geheim en het verhaal!!! Zo kwam het in de jaren '60 aan de oren van broeder Bertinus de eerste natuurgids van Houthalen die het in zijn boek natuura Limburg in het lang en het breed vertelde. Jong Jong toch zei Rekkerke, zijt gij wel zeker van u stuk Koob? Maar Jef ik heb de bewijzen bij ik zal ze u laten zien. In zijn klonken (houten schoenen) had Koob een ferme hoop akkergrond van zijn pant pattaten Hij stond dus op grond van Hôtele... Onder zijn klak toonden hij een soepschepper en zijn broek hield hij op met een koord (in het Hôtels een ziel) ... Rekkerke heddert no gezien? Maar tegen niemand zeggen! Het verstand komt niet voor de jaren want het geheim van deze grote dag is niet bewaard gebleven zoals was beloofd tot in de eeuwigheid AMEN Uw dienstwillige gids (HAHA) LOEKY 011/522792
OUDE VERHALEN...toen MEULENBERG nog 1 straat was...
een straat naar de meulen...een straat met meerdere bronnen met fonteintjes(drinkbaar water)en meerdere heldere beekskes en veel hagen(weide) Toen wij in de fifty's er kwamen zwemmen...motocroskijken...toen bestond de echte boerderij nog...'t GENADEREN NR.4....DE boerderij!!! Meulenberg werd vanaf 1950 totaal ingepalmt...bewerkt en verwerkt.De boeren werden hunne grond onteigend (boeren zonder grond???) De bemden ,de schans(kleine en grote)...de VONDERS(dat was gemeenschapsweide) en ook de gronden tussen de verlegde winter & mangelbeek waren van "alleman"...in feite waren er toen twee waters...DRINKBAAR waterbeek met gesloten SCHANSVEN(voor iedereen)en 't molenwater met veel bruinroest ijzer en zandsteen ...dat water was alleen voor de molen en het vee...SPRINGSTRAAT??? ja,er zijn nog dingen over 't water op de in opbouw zijnde CITEE 2??? De genaderse heide naveel woest labeur omgezet tot akkergrond met tutfkoter en waterputten moesten verdwijnen...DE PUT,ja de put,en nog eens de put ...er kwam een zuiveringsstation dat in de jaren 70 nog perfekt werkte(er was zelfs een betaalde toezichter toen nog!!!) Ook de grens met ZONHOVEN werd verlegd...in de fifty's was de grens de spoorlijnZONHOVEN_-WINTERSLAG en den teut was HÔTEL ALLES hier tot de roosterbeekvallei was gemeenschappelijk...er waren twee straten met dezelfde naam BREKENENSTRAAT(berkenen nu !!!) HOE dit zo gegroeid was.... Bossen en heide en ook de schans is altijd eigendom van de graaf Vogelsanck geweest. De gravers zeg maar de bodyguards van de baron bleven hier wonen om alles te regelen vanaf de tachtig jarige oorlog 1648. In die tijd kwammen echt gespuis (troepen) op de heide bivakken en jaren was het hier het slagveld van Europa vooral toen ook op spikkelspade in Helchteren de troepen van Malburough woonden. In het centrum van Houthalen legeerden jarenlang de tuiters (echt Oostenrijkers) De borgemeesters die de rekeningen voor logement en schansen moesten regelen klaagden in 1695 III 8 ber dit is 30 Oktober steen en been over kannoniers en dragonders die hier kwammen schieten op de heide en niet op het schietveld zoals toen al voorzien (rond 1737 begon men daar met kannonen) In Lillo waar ook een schans was daar zijn als allereerste paardenfokkers de Franse kavaliers met de 1ste jaarmarkt (paardenjaarmarkt) begonnen. De jaarlijkse paardenmarkt van Houthalen is veel jaren hier beroemd geweest al hoewel er vele huurlingen en bendeloze ruiters baas waren. Je moet weten dat ruiters komt van (ruyten = roven) en dat hier een Prins van Hessen en de "Hannoversten" bleven! Er was hier toch wel een verzetsleger van eigen volk eerst in 1577 heten die mannen "De Brelaer Huysliedenmannen" Dat was een verzetleger van 18 tot 59 jarigen. Die de 1ste boerenkrijgers van de Meulenberg waren in 1759. (dat zei Pieter mijne huisbaas toch die het wist van zijn grootvader) Pieter Baeten was toen al ver over de 90 en zat graag samen met mij aan de Leuvense stoof te vertellen over zijne timmer, dat was zijn oud kotje in hout met waterfonteintje waar nu het overgebleven kappeleke staat. 't GENADEREN nr 4 ons boerderijke (LAMBDA) Loeky
IN 1970 werden we de 200 ste natuurgids van Belgie^(natuurjaar)
Limburg telde 264 reeèn..;voor ons eindwerk maakten we 'n boek met dias en fotos over 't SCHIETVELD(we werkten er op den toren als nato-technicus S.C.A.R.S.)...de luchtmachters weten wel wat dat wil zeggen ...en de wing-ops van HELCHTEREN heel zeker ??? Toen was zowat alles(natuur)in en rond de gemeente BESCHERMDGEBIED en ontoegankelijk...met martin loenders,pater landewald enz. enz. hadden we 'n groep ornitolmogen....op 15 mei 1970...werden er 245 korhoenders geteld!!! Limburg had toen 242.219 Ha oppervlakte...hoeveel dit nu is weet ik niet???Er was toen 35.468 Ha BOS dat weten we wel,en wat we ook weten is dat MAASEIK toen 17.7 % bebost was en Hasselt 13,6....dus... De bosoppervlakte was van 36.170(in 1950)naar 35.468 in 197O gezakt!!!Toch was hier in de gemeenten 80% van de bossen voornamelijk eigendom van de gemeenten zelf...De grote bebossing alhier ...Hengel-kelchteren en schietveld-MASSY...zijn gebeurd in I895 Vanaf 1900 tot nu (1970 natuurbeschermingsjaar)alleen maar ONTBOSSING??? Hier in onze gemeenten had men overal gemeentelijke rattenvangers(muskusratten aan en in de toen nog talrijke vennen en waterbeken(fonteinen). Vrijwel uitsluitend die mannen waren de boomplanters...mischien wel de enige soort die bij die gemeentewerkers de grove dennen plantten.... Op 't sonnis en op de arme grond van Siberie was dat de enigste soort die groeide...Kaalkapping in de heide voor het plaatsen van boortorens bleef jaren lang gebeuren en heidebranden met ontbossing duurde voort... Op de privaatbossen werden groepjesAmerikaanse eiken en ja toen heette dat VIRGINISCHE VOGELKERS geplant...Helchteren dat naar 't schijnt zijn naam dankt aan JENEVERBES stond vol met van die struiken (toen werden die BEKELEERS genoemd)....PIETER van 't boerderijke zei altijd dat de enige manier om ne bekeleer te doen wassen (groeien)hem in de buurt van zijn moeder 'n paar jaar te laten groeien???Het is voor "jung"(pasgeboren)niet goed om ze te laten opgroeien ver weg van hun moeder...bij de bekelaars is dat ook zo!!! Dezelfde moeder,dezelfde moeder regels ,dezelfde moedertaal....en zo kort mogelijk bij de moederplant groeien "aners luktet nie"aldus PIETER. Toch waren er op bij de 8.000 ha loofbomen toen slechts 3.000ha hooghout(3.000 Ha populierenbosjes)De staat had in Limburg 3366Ha bos. De gemeenten 12.OOO Ha maar veel openbare instellingen en particulieren (52?5%)zwaaiden hier de plak...Het hoogste percentage van alle vlaamse provincies was hier partikulier...de oorzaak was er gekomen door de PRINSBISCHOP en de baas hier prinsbisdom LUIK!!!
Lambda's history...HOND BIJT MAN ...van man bijt hond...intervieuw
Toen ze hier aan de straat aan het werken waren (Huidevetterstraat) kwamen de mannen (tv reportage) van Man Bijt Hond binen bij ons. Ze hadden zoveel leedvermaak, spraken enkle Antwerps en hadden het over DE LIMBURG. Ze kwammen me interviewen over de oude verhalen en over onze vrije radio. De gesprekken liepen zo erg dat ik ze gewoon aan de deur zat en inderdaad onze hond beet de man of toch bekans? Nu onlangst moest ik terug naar TV voor ongeveer hetzelfde interview aan de telefoon ging het weer eens (na zoveel jaren hebben ze het nog niet geleerd) over de vrije radio's van toen en vooral onze nachtradio. Hôtele waar ligt dat ? De Huidevetterstraat dat is toch niet in Houthalen ? Ik stuurden een ingesproken cassete op met de oude verhalen en onderlijnden mijn web (www.loekygids3530.be) Uit al de over en weer gebelde berichten kwamen 2 zinnen die ze onderlijnden 1. De trouw afroepingen inonze gemeente 2. en het verhaal van onze boerderij. Het trouwen ging vroeger met trouwafroepingen die werden en moesten gedaan in de kerk een hele uitvoering om ontslaging van de herhaling van de roeping te krijgen het was moeilijk het beletsel van bloedverwantschap in de zijlijnen optehevven vanwege de heiligen penitiare !!! Een voorbeeld was het trouwfeest van onze vroegere eigenaar cafébaas van het boerderijke Henrikus Gijbels hij trouwde op 17/11/1841. Gijbels hield zich bezig in het zelfde boerderijtje waar wij jaren hebben gewoond en waar men zich in de week bezig hield met labeur gronden komende van de enorme groote Tenhaagdorenheide in de week alleen maar werken werken werken in de buurt van de watermolen en heide. Maar op zondag was het de pleister plaats op de wat nu Meulenberg is voor iedereen en was Gijbels aan de toonbank en de schenktafel de schepene van 't genaderen. t.t.z. de honkvasten hei bewerker deed aan politiek tussen pot en pint bij kaartspel na de hoogmis en schreef de grond op die men hier kon bewerken. Toen kon men nog zomaar een stukske grond krijgen om van heide te veranderen in labeurgrond. onze schepenen Gijbels bewerkte honkvast het genaderen tot 55 jaar toen stierf hij op 28/06/1871 en zijn vrouw trok terug naar het naburigen Zonhoven. TWAALF kinderen Gijbels werden zuster of priester en verspreidde zich over de hele wereld. Het loont wel eens de moeite om uit te zoeken hoe en waar die meulenbergse laatste boeren, gezinnen overal in de wereld kwamen en bleven. Ongeloofelijk dat men maar 2 zinnen over dat verhaal kan gebruiken. We vinden het ten slotten ook spijtig dat men maar 2 zinnen gebruikt heeft om het boerderijtje aftebreken. Het was nochtans door onze DJ's van bouwvallige woning hersteld tot bewoonbare woning en het werd jaren een hobby en vrije tijdsverblijf van de vrije radio, nachtstudio L? Op Meulenberg wonen er nu minder ambetanten moslims dan er ministers zijn in dit land? en er zijn meer moeders op de Meulenberg die 's morgens niet mogen ; niet kunnen ; niet durven een doek aandoen op het hoofd of aan de kont van hun dochters Dat zijn ook maar 2 zinnen. De volgende keer hebben we er weer meer............................................................................. Oude verhalen Loeky (011/522792)
Boerenbruiloft HOUTHALEN-dorp 17!89...zij bijna 21 en hij 40 !!!
Op 8 oktober 1789 trouwden Hendrik GIJBELS en KATRIEN DILIEN...Zoelang onner moeders vleugels gebleven schreef Kenabbel??? Houthalen was toen enkel een hoge berg die boven als 't ware een ommuurde widernis van bossen uitstak met een KERKTOREN....
Mooi en rustig met een geestelijke verdoving en als er geen rondtrekkende soldaten kwamen plunderen...een prachtige gemeenschap... Jacobus KENABLE was eigenlijk van Helchteren maar zijn dochter was hier van ons sinds 1772.Hij was geleerd,kon schrijven en hield alles bij in zijn schrijfboeken...De slimme koob kenabbel bracht voor 't bruiloftsfeest een "KINKET" mee(als 'k 'ns met u als gids !n Bokrijk ben zal ze tonen!)Hij had die lamp gekocht(en gij gelooft dat?)van ne fransman.Teutenlampen,roetkaarslampen en stallampen branden met smout of olie,maar dees lamp werkte met PETROLIUM... In Hôtele was volgens koob iedereen van iedereen familie Alles beter maken voor de kinderen dat was hier inherent aan alle ouderschappen...Zo lang mogelijk thuis blijven want uitwijken en inwijkers verminken het dorpsleven...Pastoor LUDOVICUS HUYGHEN van 't centrum wist het ook...Revolutionaire geesten...trouwen alleen met dispensatie van ROME...kleinzoon en dochter van 2 gezusters en bloedverwantschap in de zijlijnen(als dat zo door gaat dan trouwt hier broer en zuster!) De familie GIJBELS was van Koersel gekomen naar 't Hoevereinde aan de statie...de laatste van 't geslacht woonde in 't boerderijtje van 't genaderen...hij had er net als wij met radio LAMBDA (toenal)een herberg pleisterplaatsGijbels was ook de laatste schepen van 't GENADEREN.....'t grootste deel van zijn gronden lagen tegen de heide trouwens toen kon men zomaar de heide ontginnen en als labeurgrond laten opschrijven .De bevolking was niet talrijk aldaar en politieke dorpswegen en wateraanvoer werd door de gemeenteraad geregeld(toen ook) Enfin de getuigen van 't trouwfeest waren Casemir VAES en Maarten HOUBEN (1789) De eerste postkaarten (in ons bezit)van het dorp Houthalen toont de prachtige dochter van HONTES...ze werd op sint nikolaasdag geboren in 1820 van Maria jozefa HOUBEN...Waar nu winkel RUTTEN is daar stond de eerste dorpsherbergwinkel van HONTES...het is daar dat de eerste en beroemde Hôtelse vee -jaarmarkten (met paarden en zelen ofte gevlochten hennepkoorden)maar....de hennepverhalen das morgen Uw dienstw. gids LOEKY
Over den oorlog in het turp ... Hôtele centrum 1942-44
We hebben 't al zo dikwijls verteld(casette opnames-webside 28022008)...Ons café -logement bij Veloek op den Hoek(later 't SCHUURKE!!!) Op 02 Aug.1936 werd ik gedoopt op de feestdag van de H. ALPHONSE...dus op 0208 1942 moest ik EERSTE communie doen!! De nonnen die moesten alles regelen ...en wij maar repeteren...en ongewijde hosties eten...Twee drie studiejaren tegelijk en meisjes en jongens apart,trouwens toen droegen "alle jung onder de zes"lang haar en lange rokkleding...het was niet te zien of ge meisje of jongen waart??? Den deken van Peer kwam kijken want er kwamen Twee hulp en twee echte Bisschoppen...het zou een groot kerkelijk feest worden.... Thuis in café Veloekdaar was nen "HERR von LOOK"'n soort Oostenrijkse landsheer die 't plaatselijk comando post (hhofd van de duitsen )was???Eigenlijk waren de duitsers die thuis op logement waren ingekwartierd geen echte duitsen???Ze waren heel goed voor ons(medeinwoners) en ze hadden GOEI SOEP!!!Maar mij eerste communie die hadden ze totaal verknoeid(eigenlijk moet ik zeggen naar de kloten gedaan...!!!) Alle versieringen van heiligen en alle kruisbeelden werden vervangen door hakekruisen en op de vleugelpiano geen latijn maar vrolijke TIROLER-LIEDEREN...zelfs onze knepkesorgel mocht geen kerkmuziek spelen...toen ze dan na het vele eten goed zat waren van hun zelf gestookte snapsbegonnen uit te delen aan de kinderen toen was het voor vader vanlook "trop is te veel en teveel is trop"....Wij slapen(moesten)Op de tafels hoorden we ze zingen over "der groosse troelala" en maar roepen over hunnieuwe wapen ...strontzatte moffen op mijn communie!!! De commandant was 'n soort sponser van de robotvlieger(de vliegende bom)...Grote fotos met in 't groot geheim en tekeningen van die vliegende bomhingen aan de muur van onze woonkamer (voor hem ingericht als hoofdkwartier)....hij wist niet dat in het zelfde huis in de kelder de toenal beruchte witte brigade vergaderde terwijl hij de hopeloze situatie van de terugtrekkende duitsers wou vergeten??? Zo opeens waren ze er...'t dorpsplein wase klein...ENGELSE tanks-jeeps-motos...ONBESCHRIJFELIJK...overal licht(geen verduistering meer) overal muziek vreugde...HET WAS GENIETEN VAN HET LEVEN...overal gratis drinken en eten...Onze knepkesorgel speelde dag en nacht!!! ENGELSE sigaretten in ronde doosjes(players)koeken,chicletten en vlees uit dozen....het kon niet op!Er waren gratis jassen,dekens sjaajs ,mutsen,sokken....teveel om op te noemen en in alle caféés van het durp was 't jazz...vooral bij zjang(groot lokaal)en bij thieu en ma mues den depot van het bier daar was 't kermis...maar ook lange sus en dupriez dee mee...zelfs smeed en slachter was nu café!!! En bier was er genoeg en jenever ook...trouwens in't durp van 1944 maakten ze 't bier en de jenever zelf(mer das 'n aner verhaal)...LOEKY
Oude verhalen...Stambomen & jeugdopvoeding...schoolverhalen
Vanaf 't concilie1545 tot 1563 volgden uit eender welke besluiten...stamboomen (edellieden) en klinkende namen!!!De gewone man en zeker die heidenen(die nog moesten bekeerd worden )die moesten nog namen krijgen...maar eerst dopen-communie enz; enz Fransosen en de hollanders heel zeker ...die bedachten voor het gemene volk namen !!! ast mer gek genoeg klonkiiiWAT VOOR NAMEN??? Onverstaanbaar en gewoon niet te schrijven ,trouwens de lui alhier konden niet lezen of schrijven...'t was ALLEEN ora et labora in Hôtele... De verplichte schoolplichtwas voor de jeugd 'n ramp.In de zomer geen schoolplicht...inde winter als het heel koud was overvolle klaslokalen... Omdat vrijmetselaars,protestanten,liberalen alle lessen beloonden met tabak bier en jenever allemaal betaald door de gekozen gemeenteraadsleden was er wel ergens in iedere gemeente schoolstrijd... De jeugd moest kristelijk opgevoed worden en dat en dat alleen was de taak van de eerste rijke religeeuze met HABIJT(nonnen dus).. De LUIKSE BISSCHOP nam overal de eerste geloften af.Daarna moest men betalen aan de kloosterorden...bruidschat,uitzet,FAMILIEBEZIT! Pas dan kwam de eeuwige geloften ."TROUSSEAU of DOT" kortom alle geld en diploma's werden verrekend en zo werd men "Mére of SOEUR" algelang de naam en de inbreng van (vooral de financiéle inbreng voor de scholen of kloosterorden)... De kerkelijke rechtsmachtsman ...de man dus in het zusterklooster...zetelde meestal in de gemeenteraad en was in 't klooster "de ORDINARIS" Hij zorgde ervoor dat giften en bruidschatten onaangeroerd bleven (canoniekrecht) en dat bij erfenis wèl in maar nooit uit gingen!!! Rijke stambomen met grondbezitting kwamen er pas goed 1876 toen bij volkstelling alles in de volkstelling kwam,dus ook nonnen met eigendom!!!Het Hollands bewind was niet akkoord(protestanten)...ze kregen NIEUWE HOLLANDSE NAMEN en het vak GODSDIENST werd geschrapt...zelfs priesters mochten geen verplichte shool lessen meer geven...en weer maar eens schoolstrijd en nieuwe namen !!!In1884 kregen de gemeentescholen terug verplichte godsdienstles...en FLAMAND werd VLAAMSCH(weer 'n nieuwe naam ha ha)WAT raar 'n naam in 1863!!!Een geproffesseerde SOEUR-Mère kreeg als naam ALPHONSE VANLOOK(ze was geboren uit duitse vader in 1826 ???)In ons café 't SCHUURKE ging ik bij mijn verjaardag op de dag van de H.alfons(02 AUG 1942)verjaardag en eerste communie vieren...Duitsers n;l; hoge officieren(er was 'n HERR VON LOOK bij en die was ook thuis op logement...Alle heilige en kruisbeelden moesten weg...ze werden vervangen door hakenkruisen en zatte duitsen zongen TIROOLSE liederen.........dat was mijn EERSTE COMMUNIE in denoorlof(ha ha ha)
over scholen en onderwijs in de jaren stillekes (Houthalen)
Limburg hing vroeger altijd af van bisdom Luik. De gezagsdragers vroeger waren overheidspersonen met ook kerkelijke rechtsmacht. Waarom Franstalige pensionaten en orden hier bij ons. Kloosterlingen moesten van het verloopig bewind volgens het berucht treurend besluit uit 16/11/1830 overwegende Frans spreken omdat Vlaams van provincie tot provincie verschildt zouden de teksten der wetten en besluiten in het Frans gebeuren en is bij de kloosterorden het Frans de officiele taal. De eerste regent Februari 1831 Surlet d'CHAOKIE meenden dat de eenheid van taal de noodzakelijke basis is voor een stevige staat. Posten in het leger, de administratie en de magnistratuur zullen alsdus de Vlamingen, Frans leren ze moeten naar Waalse streken gaan om werk te vinden. Charel Charles La Tour Rogier (1885) was een gouverneur van de provincie Antwerpen die 1ste minister werd. Hij zei dat indien de vrouwen en meisjes de taal zouden kennen zouden ze meer gezocht worden als dienstmeid in de Waalse streken omwille van hun orde en netheid. Onze bisschopen waren niet zo tegen het Vlaams maar zei traden wel tegen de flamingaande op als die de positie van de kerk in het gedrang brachten. West-Vlaamse blauw voeten met Gezelle, Verriest, Rodenbach waren zo braaf godsdienstig dat hele liberale een afkeer kregen van flamingaande. Wat onze colleges aaanging die waren overbelast en het was in de school niet meer mogelijk , meer te belasten met Vlaams te leren. Op 12 Mei 1910 stemt de kamer de wet Frank-Segers voortaan mag in het Vlaamse landsgedeelte ten minsten 2 vakken in het Nederlands gegeven worden. Pas met de wet van 13/07/1951 mocht het Vlaams landsgedeelte volgedig Nederlands onderwijs geven. In de gemeenteschool hier bij ons waren er meer leerlingen in de winter dzn in de zomer ondanks de wet op het lager onderwijs want volgens een ministriële schrijven van 1846 moest het gehele onderwijs in Christelijke sfeer gegeven worden overal waren er kerkelijke inspecties op onze scholen maar katholieke en liberale groeiden uit elkaar, er kwammen antiklerikale houdingen en de vrijmetselaarij, spanningen tussen liberalle en Katholieken leidden tot de schoolstreid van 1878 tot 1884. De bureau's van liefdadigheid, de voorloper van ons OCMW bij ons genoemd "Den Ermen" kregen veel werk. Vooral in Zonhoven en Zolder kwam er radicalisering. Jaarlijks werd in de gemeenteeraad besproken hoeveel armen kinderen gratis onderwijs kregen. (wet 23 September 1842). Schoolgeld door de gemeente betaald hing af van de bevolkingsregister waar ook vermeld stond hoeveel varkens, koeien en anderen dieren. De wet op het Jaarlijks onderwijs 1846 kon toen alle kanten uit. Zelfs het looien van konijnenvelden speelden een rol. Pas in 1884 toen de Katholieken terug aan de macht kwamen wereden de ongeluks wetten vervangen die herstelden de verplichten de godsdienst lessen , de gemeente kregen de bevoegdheid op hun Lagere scholen terug en werden betoelagd.... En toen kwam Happart HAHA Loeky lachen 011/522792
Over 'tkruiske-de lillose schans en de toren van hôtele-centrum.
't kruiske-'t steegske-de schans-de grlliche stien en lewie ELSEN of die van de schans te LILLO...
In de jaren 70 nog voor carnaval lewie er was ...was err nog ne louis LINSEN...de man van de eerste wandelclub te Lillo...DE DOORDOUWERS met stamnummer L.013!!!...Deze Lowie...die kende ieder boske,iedere heuvel en ook 't naaktstrand en 't kruiske....
De schans was ooit (zie cadasterplan)60 AREN groot...zez was echthoekig met een middendeel met veel weide en een klein opgehoogd bergske...er was en ophaalbrug en meerdere verdedigingsmuurkens in stevige bakstenen...iedere keer als de jeugd van 't kruiske weer 'n steen boven haalde sprak men van GROOT LILLO met eigen kasteel met gevaarlijke bendes,druiden en de OFFERSTEEN van 5 dorpen??? In 1664 is er een procesgeweest tegen MAARTEN POELS('n soort borgemeester)"De interrogatoren...TUYCHTEN...dat ze hem hebbe gekantende dat hij gestorven is in Lillo op dy scans...de man die gestorven was (hoe???)heette ANTHONIS GIJSENS...................................; Het concept over de toren van het centrum is al zo vaak gekopieerd,maar volgens een K.B. van 1935 is hij (alleen de toren)geklasseerd. De nieuwe kerk is juist voor de oorlog tussen de twee oude bouwsels opgetrokken...In de jaren 40 toen wij in 't schuurtje woonden stonden er altijd mitraljeurs opgesteld op de achterbouw van de welvaartwinkel van de koster en TRIENE....'t was verboden terrein tot in de fiftys... Om de mitrailleur te raken vlogen er onder de oorlog regelmatig kanonsballen in het bovenste dak van de nieuwe kerk(weer eens mis gemikt!!!) Toen de duitsers weg waren begon men te herstellen zonder te raken aan het oude gotische koor van 1427...de toren opgebouwd als verdedigingstoren met schietgaten kreeg herstelling aan de hoekse drummers en aan de korte spits boven...Als misdienaar (samen met de koster ACHIEL)kropen wij boven in de uitspringende traptoren ...Achiel de koster had hier voor de duits merkwaardige kerkmeubels weggestoken... er lagen ook stukken afgebroken lambrizeringen en koorgestoelten van de oude kerk...het merkwaardigste was de zéér oude predikstoel van de oude kerk...Wat we nooit zullen vergeten waren de oude kofferkisten...daar zaten dokumenten gered van de brand in het gemeentehuis(1941-42)en liedjes om in koor te zingen zoals ST.MAARTENVUUR en VLAM EER INNE PAN. .heerringen inne ton en erretesop in de kom!!! LOEKY 011/522792
Oude verhalen ⦠Kunst & toerisme in Limburg info 3530
In de sixtys (1958 60) waren we gids te Bokrijk en omgeving (Teut) Men zocht landschapsschoon en heiderust te Houthalen Limburg mocht men niet incorporeren bij de te bezoeken kunststeden. We zijn in de jaren 60 zelf gaan vertellen op het commissariaat generaal voor toerisme in België, dat ook wij Iets Hadden van kunst in Houthalen. In de sixtys deden we als het ware elke week een ontdekking over ons kunstbezit hier bij ons. De oudste sporen van de mens in Limburg vind men in Zonhoven. De Holsteen is een overblijfsel uit de oertijd van onze menselijke geschiedenis. Hier kwamen de primitieve bewoners hun silex en pijlpunten slijpen. Het zeer eenvoudig monument ligt in een prachtig natuurkader (Teut) onze Tenhaagdorenheide voor de E39 er was . Zo mooi als de Lünerburgerheide!! In 1952 werd een nederzetting op de Staberg te Rosmeer ontdekt (Dr. Roossens) De eerste beschavingsvorm in Limburg ongeveer 4000 voor Chr. De bandkeramiekers .
Als leerling van de fraters te Zonhoven mochten we de wetenschappelijke opgravingen bezoeken tot in 1960. De fraters die zich voor de vroegste interesseerde waren er overal bij en van de school mochten de beste leerlingen (wij dus) mee. Het fratersmuseum van de school te Zonhoven was toen beter dan het galloromeins museum van Tongeren (sic).
Bij reconstructies uit de tijd van de bandkeramiekers en hun vondsten bleek weer eens dat we alles van de vroegste geschiedenis afwisten. Het waren (de bandkeramiekers, landbouwers) die nadat de grond ter plaatste uitgeput was een andere vestigingsplaats zochten .
In onze schoolschriften van toen (pré-historie) schreven we alles op en ook alles over de volgende beschaving (de bekeerlieden) die meer herders waren. Trouwens in onze bijdrage (info. 3530) de urnenvelden van Tenhout leest je er meer over want hier in de omtrek zijn meer dan 100 urnenvelden gevonden tot ongeveer 800 voor Chr. Keramiek van urnenvelden is in Limburg overal te bezien en de urnenveldenvolkoren zijn een bekend tijdvak want toen zo als nu trouwens werd de assen in een urne verzameld en onder een zandheuvel omgegeven van een greppel begraven. Alles wat we weten danken we dus aan grafvondsten alhoewel op onze heiden in Houthalen een merovingsch sieraad gevonden werd maar Dat is voor morgen
Oude verhalen⦠Helchteren is allergisch voor Fusie met Houthalen
In de seventys hebben we het allemaal meegemaakt op de 1ste rij Het schijnt ongeloofbaar maar als pers (dagblad) zaten we boven op de zolder samen met de gemeenteraad!!! De pers (gazet) was toen ook al niet zo objectief . IK BEKEN .
In Helchteren moest ik van de gazet (waarvoor ik werkte) schrijven PRO-VRANCKEN (Hij was vertegenwoordiger van Balex stofzuigers). Als nieuwe gazettenman kende we die man van haar of pluim??? Alle raadsleden van Helchteren echt waar ALLEMAAL waren ze over vriendelijk met de pers!!! Met ons dus 1970 1972
Helchteren centrum werkte allemaal voor de CHIRO en de BIVAKKEN en omdat ze zelfstandig wilden blijven kwamen ze naar buiten met t prachtige domein t wild & wandelpark Molenheide.
De raadsleden spraken zich unaniem uit tegen een eventuele fusie met Houthalen. Er waren werken voor de Steenbergwijk overal riolering en waterleidingswerken. Een nieuwe toegangsweg naar de E39 aan de postbaan werd aanbesteed enz. Burgemeester Witters (t moet gezegd) werkte veel, heel veel
Er moest publiciteit komen (microwagen koste toen 200FR.) In Helchteren hadden ze iemand die geboren was (weliswaar in Houthalen) op 13/09/1870!!! Helchteren moest groen en gezond blijven schreef de krant de koerier Raadslid Gijbels deed er alles aan om het natuurbos op de grens met Koersel te behouden als groen pareel.. de A4 oost-west verbinding door het gebied zwart water (tegenover het kasteel) was zijn da da Rik wilde de bebouwing tegen kruis-en bosstraat!!! Aan wederzijds bouwtoelating enz. enz. Ons raadslid Jean Vrancken nam het in 70-72 altijd op voor de volleybal.
Tot slot op de gemeenteraad van toen werd er al een motie gestemd tegen de geluidshinder van vliegtuigen.... Wild & wandelpark Molenheide werd voor het grote publiek opengesteld op 01/07/1972. Aan de heidestraat kwam de 1ste poort.. 30 Juni een oase van rust en kalmte Vanaf 1968 begon alles maar het nieuwe gemeentebestuur van 1971 kreeg de meer dan 100HA park met inheemse diersoorten klaar.
oude verhalen ... voor 1950 ... de eerste stylo - plastiek
Opde web van 16_02_2008 vertelden we over "de putters van voor 1950"...ja,ik zal nog eens herhalen van die zwarte koolwinners van onder den oorlog...de oorlogsjeung...onder den oorlog was er geen school(geen leslokalen)ook in 't schuurke waar wij woonden niet... 't schuurke was onder de oorlog wel uitleenboekskes lokaal...zegelkes en winterhulp voor het durp... Soep en levertraan kregen we in het winkeltje(nevens ons)...Dat was de welvaartwinkel van de koster en triene,juist naast de kerkj(centrum)!!! De putters van toen hadden allemaal 'n vettige varkensblaas in der maal...voor toebakssjieken...kapot geknabbelde sjieken met natte fluimen... BAW...echt vies...die eerste opbergzakskes van smerige varkensblazen...FOEI FOEI...pruimtabak(de nat beknabbelde tabak met rochels en speeksel allemaal terug in dat zakske voor in de mijn)...zeg maar voor den honger in de put of voor de stof(stoflong)... Mijn tabak...de tabak heette zo...mijn tabak zat in de café in grote dozen of in grote puntzakken zoals later de grote fritzakken(maaran bruin). In de put onder werden ze bijna verplicht te knabbelen...en de vettige vieze propsels deponeerden die putters overal,gelijk hondenpoep!!! Iedereen smoorde omzeggens zelf gerolde sigaretten...in de café koste 'n pijpvulling of 'n sigaar even veel als ne bock(pint bier).... In 't dorpscentrum waren alle huisjes borrelcafees(zelf gestookte jenever)en verkocht iedereen iets in hun eigen winkeltje thuis(achterom)... Rond 46 begon overal weer de school (ook in 't schuurke waar wij woonden)...de eerste attraktie waren vierkantige dooskes waar wit zwart fotos uitkwamen...vergeet niet dat FOTO hoogmartens toen al polaroids had en met de hand gekleurde TROUWFOTOS.. In de' school kwamen er gekleurde inktpotloden,vulpennen met inkt en Tintenkuli's...en dan de eerste PLASTIEK...de eerste KOGELPEN. Wij kochten onze eerste plastieken zak in Houthalen bij Anneke...ook onze eerste kogelpen zeg maar onze eerste stylo(toen nog niet bic) Naast de inrit van de wijk DE ZELLE (groenstraat) woonde Anneke Schreurs en Miel Deraeve...ze hadden een snoepgoedwinkeltje... Met de zoon van"KOBIETZ"(ma heette Reuvers) kochten we daar onze eerste kogelpen.Het was een pen die ge niet moest vullen en waar ge zeker wel een jaar mee kon schrijven eer hij leeg was??? Maar onze eerste plastiekzak was rapper kapot en onze eerste stylo was ook rapper leeg...maar zand was er toen nog genoeg en kool ook!!!
...eigenlijk zouden we beter schrijven...oude verhalen of heimwee naar huis??? 'tSCHUURKE!!!en niet OOST........................... Geen drukte geen lawaai...VOLLEDIGE STILTE op de dorpskern van Hôtele juist na de oorlog..........Thuis in het schuurke........... Oost???nooit van gehoord???In 't oosten stonden 5 boerderijen 'n paar heehutten(kabans) op de moppevenne ....dat heet nu hutten en er was niks buiten de zestien huis van Zwartberg -de nieuwe kempen en de velodrome...'tParkwas door de oorlog gestopt en nu terug begonnen!!! In die tijd werden de eerste fotos van 't park op een drukplaat gezet en zo zagen wij ze via 't volk en redacteur Achiel V.D.B. Thuis werden de haringen in 't volk(gazettenpapier)gewonden...dat heette in de café"BOESTERING" en de vis in 't belang gedraait('t was krek dezelfde)maar die heette dan "BEKKEM"...motter nog zand zijn,want die was er genoeg??? Een volle valies van die oudefotoplaten(geen muziek maar fotos)wit-zwart...en teksten archief "HET VOLK"...Binkens en de vissers van 't Park. Hôtele durp voor de fifty's was een weelde van fruitboomgaarden met kleine huisjes langs hobbelige wegen...boven en onder de berg...dat was alles,ja alles......'t durp en de zavel... In 1942 onder den oorlog...en een paar jaren later...is de zolder,zeg maar 't gemeente archief opgebrand...Naar het schijnt (?)heeft toenmalig burgemeester Telen niet veel geblust omdat de duitsers de lijsten van alle jongensnamen zochten om op te laden voor duitsland??? De eerste (allereerste )astphaltweg in HOUTHALEN was vlak naast ons deur...Senator Jacobslaan....door burgemeester Godderie(na de oorlog)...Hôteleers leefden toen zielig spaarzaam,maar de armoede werd meer gelijkmoediger gedragen dan nu (krisis)... Thuis sjokten toen hoogstens een paar keer per dag een paard met kar voorbij...alle huisjes in de dorpstraat en de weg naar de statie,hadden zowat allemaal dezelfde traditionele slaperige raampjes en eenvoudige voordeuren...'t SCHUURKE(toen café Veloek)stond voor alles!!! PAA(de mijne dus)Bemantelde met zijn houding en zijn glimlach als café baas OPBEUREND.........ook z'n dialect en moppen waren opgewekte en zangerige woorden...toch waren wij (de kinderen )anders,ja ,na de oorlog wèl liefdevoller en eerbiediger tegenover de gemeenschap als nu??? Nu zijn ze meer gesloten...Wij,we waren minder los van tong.TrouwensZONDAGSLAWAAI was voor 1950 'n erge misdaad!!! Luidruchtige en brutale onwil aan parochielokalen of aan 't Schuurke van toen...bestond op zondag niet......................................HEIMWEE!
Straffe verhalen voor J.P.(helchteren)en Houthalenschietveld...
......de liefde voor 't dorpje Helchteren heeft zich vast in mijn hart geplant van toen ik in SAGO met jaco(don bosco)verhalen schreef... ...de liefde is vanaf toen gebleven ...voor 1950!!! en zeker toen ik chef op "den ouwen-eerste ) TOREN werd....1952-1954!!! Zo schoon ,zo simpele schamelheid tussen bos en heide vennen. WAAROM,ja waarom moest eerst die reusachtige schat in de ondergrond...de ziel van HELCHTEREN zo veranderen??? Waarom werd nadien de bovengrond zo aangetast???Voor de kool kende men geen lawaai,zatlapperij of ruzie...De ergste misdaad was toen "deugenieterij"...ze hadden een boomgaard geplunderd...'n kip of konijnenkot bezocht...voor de KERMIS.Maar de fifty's en 't lawaai... Het veranderde veel,heel veel ...maar de FUSIE...die veranderde alles!!! In 1947 woonden wij op de meeuwerweg(tenhout)...Elke dag deden we tochten...verre tochten ...langs de postbaan...bossen & heide overal. Voor ons deur een gemeenschappelijke KOEIENDRIES aan de groenstraatbeek...gemeenschappelijke notenbomen-kastanjes-beuken... Als de heide(schietveld)in volle bloei stond dan zoemden er miljoenen honingbijen waarvan wij de korven en bakken langs de bosranden niet konden tellen.Ieder jaar kwamen dan franssprekende schilders thuis 'n HEIDEGIDS vragen!!! De bieboeren van Helchteren waren Wereldberoemd...ze haddeb KONINGGINNEBRIJ vorr "coureurs" en sportmensen van toen... Na het sluiten van "mijn"Houthalen viel midden-Limburg in 'n zwart gat...Helchteren was in feite blij met de komst van de LUCHTMACHT. In de school bij de fraters van Zonhoven hadden we het opstel van fonske(1ste prijs davidfonds 1947)gewonnen... In de fifty's kwamen we in 't belang!!!Met de ganse klas den tram in tot Hasselt -statie.Ze drukten op 'n paar pagina's...en voor nu bijna niet te geloven...WEGENS te kort aan papier...(niet te geloven)...kwam ons opstel er niet in!!! Jos GHysen en een paar andere grote schrijvers die kregen die paar bladen sneller en beter volgeschreven??? Het opstel van fonske kwam in 't archief 1950...wij ook... Na 20j. dienst bij de luchtmacht in 1972 werden we voor de gazet...full-time archivaris-natuur&provinciaal gediplomeerd gids free-lance enz enz tot slot in 1973 maakte jos Gysels de allereerste DIGITALE KLEURFOTO voor de krant ....'t schietveld van HELCHTEREN ...dag J.P.
LAMBDA,S Hystory...over ons LAATSTE intervieuw en ,t hôtels
.......meer dan 50 j. schoenlappen .......Jean MEUS tulpenstraat Houthalen-Oost.......ichwietnie goet hoewicch mot beginne.......ich kan veur demicro gien echte zinne vinne???tes asich smurrgens schoen zinne ha va binne en effe recht ha gezete woar ich al rats vergete...en dan ik weer...JEAN...in naam van alle minse mot ich oech PROFICIAT winse!!! Rond I964 ging HENGELHOEF OPEN.......we waren van de gazet en we namen alles en iedereen op intervieuw dus ook Jean de overbuur. Hij maakte toen vanalles Boektassen,muilbanden voor honden van de club van houthalen-oost en natuurlijk schoenen...vrije radio gazet kortom reklaam...Jean lapte al die jaren zonder ...zelfs REKLAAM GRATIS moest hij niet hebben!!! HENGELHOEF kon in 1964 alle reklaam gebruiken.ER waren van bij de start ruim 800 vaste inwoners en duizenden dagjesbezoekers... Een Antwerpse bouwmaatschappij wilde hier alle grond kopen om te verkavelen ...op kleen hingel was ferm ruzie??? De gezondheidszorg in bezit geraakt van HENGELHOEF bouwde op 15 maanden het grootste verlofoord van LIMBURG!!! Men kon maar EEN WEEK(uitzoderlijk twee)blijven ...dus iedere zaterdag aflossing van de wacht en iedere vrijdagavond onveranderlijke ont- spanning met ONZE RADIO en orkest BOBBY CANARIUS....Wie weet dat nu nog??? In 1964 hadden we al C B RADIO...we bouwden en herstelden zelf radio's,zowel zenders als ontvangers...en radioclubs dat er waren...veel Het werd verslaving...nachtradio maken met de clubs.Vooral Bree en ST.TRUIDEN blonken uit met het aantal leerlingen... In de techniche school van SAFFRAENBERG waren we instructeur-radio mecanicien...Bij de radioclub van toen was ondermeer FRANK DEWINNE...FRANK had toen roepnaam ON1DWN...ik ben niet zeker maar ik geloof dat tien jaar later 1974 dus hij nog met die naam werkte? We zullen eens een intervieuw moeten maken met nog iemand van Houthalen-Oost.Radio amateur WILLY WILLEMS??? Archief L(radio Lambda) heeft nog banden en onbeluisterde casettes uit dien tijd(de seventies!!!) Oh ja ??Wie wilde weer 't lied van het park van genk horen???De tekst kunt ge vinden in het jubileum nummer van 1949-1959(jong volkske) De muziek kan ik hier niet laten horen....dus bellen voor afspraak 011: 522792... allo met Loeky.
De heide was in de fiftys gebiedsheide van bijentelers tot het golfterrein kwam circa 65ha weg. Toen de happy few en een Hasseltse adellijke familie kwam waren we er ook bij. Ze gingen een motel bouwen voor de rijke van de club. Boekskes met kadaster gegevens en andere boekskes van rond 1900 toonden aan dat aan het krunkels menneke (een ijzere wegwijzer naar de put van Winterslag) ooit een huis had gestaan van deze Hasseltse familie??
Wij kenden alleen de kluten berg, het huis van het kluter menneke en de kluut als vogel??? Kluten en kluter mennekes waren in Houthalen klusjesmannen, klutten Fonske en klutten Janske waren de moppen van Miel toen de baas van Kelchteren. In 1847
In 1847 omvatte Limburg 68.800ha woeste grond En kwam een wet die alle gemeenten verplichte(opstraf van onteigenen) deze woeste gronden te ontginnen of te verkopen Toen kocht de adel hier. Een voorbeeld de vader van de barones van Hengelhoef was een generaal die met zijn vrienden, hier gronden kocht en voor het huwelijk van zijn dochter het kasteeltje bouwden juist voor 1900. Heiden kwam in handen van NMBS en koolmijnen (vergeet niet dat in 1950 er nog 35947 hectaren bossen en meer dan 1000ha heiden hier was ).
Alleen een paar schilders hadden belangstelling, geen mens ook toerisme Limburg deed iets voor dat Bokrijk kwam (1957). Toen kwam internationale persbelangstelling en ze schoten wakker Er kwamen plannen voor 8 parken. De long van Limburg lag hier en was 85m². Bokrijk Opitter Kelchterhoef en Hengelhoef 130km² groot (midden Limburg).
Helchteren dat werd bij de Lage Kempen van Lommel geteld maar onze Tenhaagdorenheide was toen nog meer dan 800ha.
Een der afbraak elementen waar we terplaatsen bij waren was het graszaad winning. U moet weten dat we (archief L) bij de eerste natuurgidsen van Limburg waren in 1970. De natuurbescherming, knipsels, fotos en alles over E39 & A24 zijn in talrijke valiezen bewaard.
Voor de graszaadwinning zijn we persoonlijk bij de minister geweest, hij was zelf Limburger en wist dat NMBS circa 75ha grond bezat als spoorlijn Houthalen Winterslag ???
Op de heide groeit geen onkruid dus ook geen wilde grassoorten (heddert verstaun!). heidegronden van NMBS hebben een industriële bestemming dus mag het spoor aan Hollanders, pachtcontracten, verhuringen enzovoort maken aan 1500 FR. per ha. Verschrikkelijk! 75ha grastelers voor onbepaalde duur verhuurt. Grond en heide voortkomend en wellicht ook betaald door de belastingbetaler van Houthalen omgeploegd.
Gelukkig was er zand genoeg want zand die moesten we hebben in 1958
