de gemeente had meer dan 200 Ha gronden als bezit...KELCHTERENSE BOSSEN...dus niks schietveld...ALLEMAAL NAAST HET MILITAIRtoen kochten ze er nogeens 197 Ha erbij....BOSSEN-bomen en twee hoevekes(niet ingevoerd zoals bokrijk) + de abdijhoeve;... Voor 4 Miljoen kochten ze alles Mieneke met geit ,kippen,konijnen inbegrepen... Burgemeester godderie('n goeie vriend van onze paa)kwam met eerste schepen jef nijs...THUIS OP TENHOUT EEN PINT DRINKEN IN 1954 !!! Voor de allereerste keer zag ik ne foto van clement de crane en zijn vrouw louise Moreau de Belaing...van de binnenkoer van de abdijhoeve uit 1939 EN van EUGEEN VAES...TOEN NOG PACHTER OP DE ABDIJHOEVE !!! later op 'n tentoonstelling met danny bos hebben we zakken teksten en fotos aan hem mee gegeven ...OOK ALLE OUDSTE POSTKAARTEN VAN POLYGONE DIE IN 1910 (het jaar dat JAN GEBOREN WERD)met koolboringen overal aldaar bezig waren...ER STONDEN BOORTORENS BURGEMEESTER GODDERIE onthulde aan onze pa zijn plannen om van 't domein kelchterhoef een bivakplaats te maken,,,??? En weereens waren we er bij...WE WAREN CHIROLEIDER IN HET CENTRUM...we mochten als allereerste op de zolder slapen van de abdij MET 64 BURGKNAPEN op de zolder van de abdij...EN MAAR ZINGEN...en maar oude verhalen vertellen...TOT IEDEREEN VAST SLIEP in 1954 verhuisde de laatste pachter(jan was al weg)en mieneke bleef er wonen..EUGEEN de pachter weg en eugène de frater in de plaats !!! De twee lemen huisjes werden trefpunt-info-opslag en vergaderplaatsen voor de bivakkers In de abdij woonden 'n beheerraad...WIJ...de chiro,wij kenden alleen "onzen frater Eugène" en de voorzitter van de vrienden van KELCHTERHOEF n.l. E MIEL LIJNEN...DE JAARLIJKSE VAKANTIES...werden we leterlijk overspoeld met jeugdverenigingen uit heel het land(en ik maar gidsen) de eerste bomen werden gekapt(toen heette dat nog verfraaing)de eerste wegen werden aangelegd...EN ...oude verhalen,fotos en zo verdwenen,,;,??? in 1969(ik was toen officieel gediplomeerde toerischtische gids limburg te bokrijk)kwam ik met de pers en met minister bertrand terug op het gerene- veerd domein in de vergrootte feestzaal...DIE AFBRANDDE...en die dan nog maareens verbouwd en gerenoveerd werd...opnieuw in 1981 in 1969 WAS HET DOOR ONS dat het nieuwe jeugdvakantiehuis de naam "BOSBERG"..we werkten er 'n tijdje als provinciaal gediplomeerd gids en vanaf 1970 ALS EERSTE NATUURGIDS(in dat jaar werd ik de 200ste gediplomeerde gids van BELGIE°)ik was nachtwaker-barman-gids en soms ook direkteur (interim)op de bosberg full-time in dienst...DOZEN TEKSTEN EN FOTOS UIT DIE TIJD IN DE BOSBERG(1969°)liggen hier nu !!!
1948 was in hotele...DE NA-oorlogse jeugd..."die er overal hun klak na gooiden" !!! tot nogtoe was houthalen 'n gesloten gemeenschap...NICHTEN EN NEVEN HUWELIJKEN...VERSCHRIKKELIJK!!! rond alle familiebanden...EN ZEKER DE RIJKE FAMILIES...WAS ER "'n cordon sanitair"...GE KWAAMDT ER NIE IN... enkel bij de biecht(de pastoor)en bij de testamenten(notaris)...WERDEN DE FAMILIEBANDEN BEKEND GEMAAKT!!! het was zo erg dat we eens mee maakte dat de lijkstoet tot bijna in zwartberg moest rond toeren..."blijf maar lang genoeg weg" intussen werd er de erfenis geregeld...EN WIE MET WIE MOEST TROUWEN,,, 1958 was in hotele...ZOALS IN ALLE DORPEN IN LIMBURG...gedaan met de absolute meerderheden...zelfrecht-zelfbestuur...moeders hadden destijds...na den oorlog...ZELF NE VENT GEKOZEN!!!ze gingen en zochten tussen de vele vele logeurs(jonk-mannen)in de hotels ofr logementhuizen...OOK OP HET SCHIETVELD LIEPEN ER MANNEN ZO MAAR LOS??? als in de krijgsgevangen (barakken)iemand wilde trouwen dan waren ze "wat blij" en dat gold ook voor de barakken op de meulenberg waar de eerste jonkmannen(italiaan)"de plak zwaaiden"!!!
op tien jaar tijd was heel houthalen...WAS HEEL DE GESLOTEN GEMEENSCHAP...een open ruil-rommel-een doemaarop clubke!! een geluk dat we kelchteren nog hadden!!!in hoeve jan zat jan vaes(bewaker-boswachter)en op de hoeve zelf zat nen andereVAES...eugeen...HIJ WAS OOK IN ZONHOVEN GEBOREN in 1883...vanaf 1932 was hij er pachter...er waren 6 kinderen...
toen wij in 1954 HET VERHAAL OPSCHREVEN EN VERDER VERTELDEN VAN DEN OUDEN BOOM MET HET KAPELLEKE;......... toen was hij aan 't verhuizen...hij jankte...EUGEEN EN OOK FRATER EUGEEN...we zullen U NOOIT VERGETEN!!!
JAN VAES de laatste bewoner van hoeve jan op kelchterhoef...
JAN de laatste boswachter van het domein kelchterhoef werd geboren in zonhoven in 1910...hij werd aangesteld...OMDAT ER VEEL TE VEEL BOMEN WERDEN GEKAPT !!!BOORTORENS POLYGONE!!!militairen van 't schietveld,vakantieverblijvers,beienkasten,schaapherders enz.... JAN trouwde met emerence gaethofs geboren in 1918 in het laatste huis van de binnenvaart aan de plas(nu)"de bennewed" ..................................... in het "boswachtershuisje" werden van 1935 tot 1952 ACHT kinderen geboren!!!toen trokken ze naar "de bennewed" en bleven ze daar wonen!!! JAN WAS ALS HET WARE DAG EN NACHT BEZIG;...eerst als bewaker boswachter,nadien ook nog ondergrondse mijnwerker er bij... Zijn dagtaak als bewerker van akkerland,beheerder van eigen boerderijtje met meerdere koeien en pluimvee belette niet dat hij alles goed bewaakte op het domein kelchterhoef!!!In kwalaak zijn na 1952 nog twee kinderen geboren... Ook in het andere boerderijtje dat niet werd ingevoerd zoals te bokrijk woonde toen iemand..."het laatste was dat mieneke"van kelchteren!!! In de fifty's kocht de gemeente het grote domein kelchterhoef voor de bivakkers en ze kochten er als 't ware hoeve mieneke en mieneke zelf er bij!!! JACOBUS BEERTEN en catharina VANHOVE landbouwerskinderen uit kwalaak woonden aldaar...hun dochter"mieneke"werd er geboren in 1883. vanaf 1919 tot 1956 heeft ze er gewoond met haar enige zoon joseph(1919) In de fifty's toen we als allereersten op kelchterhoef kwamen spelen-bivakken-slapen op de zolder van de grote hoeve met de chiro van het centrum toen kwamen we met de geit van mieneke spelen...HET VIEL OP DAT MIENEKE(die toen daar nog woonde)liever met de kinderen sprak dan met zeg maar de volwassen mensen???in 1953...WAS IK ALS CHIROLEIDER OP BIVAK ALDAAR...met 64 KNAPEN...chirojongens van 10 Jaar Het spreekt vanzelf dat we toen in de vakanties aldaar... elke avond vertelstonden hadden...verhalen al-dan-niet verzonnen van en op KELCHTEREN In die jaren was er nog 'n milac of 'n soldatenwerking(SOOI van neerpelt)en wij stuurden dan vanuit kelchteren,vanuit hoeve mieneke....fotos ,brieven verhaaltjes en tekeningen naar onze soldaten van HOUTHALEN in het verre duitsland en waar ook...ER WAS OOK HET HOTELEERKE... een kalender een maandbladje...de chiro had er ...het parochiebladje had er...en natuurlijk had de milac zelf vele verhalen...soldatenverhalen..... samenbundelingen uit die jaren zitten nog in ons archief...archief L...info 3530...INFO HOUTHALEN...gestencileerde,getekende blaadjes,honderde Van af de sixty's zijn er ook mooie boekjes samengebundeld over en op het domeinKELCHTERHOEF!!!ook over de bewoners van de grote hoeve al die oude teksten...DIE WE VROEGER WEG GOOIDEN...zijn nu de juwelen van onze verzamelclub...KOMMERESAF...MER EERST BELLEN
De f amilie BIJNENS...eigenaar van KELCHTERHOEF in 1845
een rentenierster uit maasrtricht verkoopt haar eigendommen op kelchteren aan landbouwer GUILLAUME BIJNENS in 1845 !!! onder het bewind van JOZEF II was er de verbeurt verklaring...ABDIJHOEVEN...werden aangeslagen en verkocht rond 1798!!! onze hoeven(lees onze bijdrage van "info 3530" samenbundeling 1968) werden niet alleen verkocht maar ook verwaarloost...BOMEN kwamen er bij.... de plaatselijke geburen van kelchteren waren er tegen dat iemand "kerkelijk zwartgoed" op kocht...WAT VAN DE KERK WAS MOEST TERUG.... zo kregen brusselaars en in ons geval maastricht(achtergebleven militairen)de eerste heidegronden al dan niet met gebouw in bezit... ER ZIJN GRONDEN VERKOCHT;;;;en de eigenaars wisten de plaatsen niet waar de gronden op de heide(zeg maar schietveld)zich bevonden??? Toen bijnens de abdij kocht was KELCHTERHOEF 'n herberg met drank en slaaperij aan en voor de postkoets en de dilligences op doorreis; BIJNENS(landbouwer)had niet zoveel bijval...bij 't plaatselijk gemeentebestuur...bij de paardsoldaten...want te voet bij die vele moerassen zonder weg, hij verkoopt dus maar aan MOREAU de BELLAING in 1851 Ridder charlesMoreau de bellaing van 1825was 'n echte fransman die van zijn vader (die ook ridder was) het kasteel van ROTEM overnam voordien HIJ was in 1849 gehuwd met claire alexandrine die tien jaar jonger was en die de dochter was van 'n baron "DE SCHIERVEL"... ze waren allemaal lid van 't ridderschap der provinciale staten van limburg.toen haar vader overleed in maastricht in 1828 trok ze in bij haar voogd-oom Voogd-oom BARON DE SCHIERVEL werd gouverneur van limburg en hij beschouwde haar als zijn enigste dochter!! bij erfenis werd zij dus overal eigenaar en erfde zij ook het prachtige domein OMMERSTEIN waar ze ging wonen in 1866. in het huwelijk van charels MOREAU (domein kelchterhoef)...omstreeks 1850... worden 4 kinderen geboren...een dochter en drie zonen... meestal wonen ze op 't domein ommerstein te rotem en laten ze hier in houthalen alles over aan de boswachter en de rentmeester tot zowat 1895 !!! Familie vakanties zijn er altijd geweest op KELCHTERHOEF...bij de familie was ooit de burgemeester van Aartselaer...1890 rond 1900 was het hier(overal op de heide en dus ook op kelchterhoef zelf)boren en nog eens boren...OVERAL...zoeken naar kolen!!! Honderde oude en dikke bomen...HOUT... werden in hout -^halen gehaald ,,;???(in 2011 WERD 92 ha hout gekapt)toen nog veel meer??? Pas in 1910 kwam "JAN" naar kelchterhoef in de boederij(boswachtershuisje)...vanaf toen stopte het willekeurig ""hout-mijnen"...HOUT STELEN!!! De laatste bewoner van hoeve jan...jan vaes afkomstig van zonhoven(1910)trouwde met emmerence gaethofs(1914) en bleef dag en nacht op kelchte- ren...van af toen...was 't gedaan met bomen weg te slepen...VAN DE BOSSEN VAN KELCHTERHOEF...de bomen bleven staan tot jan verhuisde in 1952 naar de bennewed (binnenvaart-laatste huis)en toen...TOEN...toen werden er weer volop bomen gesleept vanaf "de slieer"(meeuwerweg)!!!
zwart goed...wil in feite zeggen...BESTUURLIJKE RECHTERLIJKE...hervormingen van het goed!!! het centraal gezag is versterkt;...DE KERK...moet zich aan 't gezag onderwerpen...ONZE HOEVEN KOMEN BIJ PRIVE BEZITTERS... klein hengelhoe is nu van een "houthalense " rentenier JAN HENDRIK HOUWAERTS (tot 1844 eigenaar van 292 Ha)!!! In 1850 KOOPT FELIX WITTOUCK alles Hij is burgemeester van St.pietersleeuw en heeft hier groot en klein hengel gekocht In 1877 'n 549 ha..... welstellende families uit 't brusselse komen naar hier..."klein bijgaerden" een alcoholstokerij met meer dan 60 ARBEIDERS...komen hier op vakantie.... In 1877 verkoopt wittouck klein hengel opnieuw...Ongeveer 200 Ha zijn nu van baron leon de lanberts-cortenbach en baronnes pauline de la barre...... toen sprak men al van de klein barones van klein hengel !!!officiele documenten(neerpelt) spreken van gehypotekeerde distillerie in hengelhoef ???? EN weer eens verkoop en terug verkoop van de klein barones aan wittouck (1892)..67 Ha en 126 ha aan ernest lecocq 'n koopman-verkavelaar ??? In 1900 KOOPT HIER...'n notaris uit anderlecht...gehuwd maar kinderloos(zijn adelijke vrouw is van sint gilles) en ze bouwt 'n heren villa??? hoe 't allemaal verliep met de geerfde eigendommen van klein hengelhoef...klein hengelhoef...het is 'n schande toen en vooral hoe een BRUSSELSE société immobilière van 1953 TOT 1955 VERKOCHTEN.klein hengelhoef met alles er op en eraan 105 Ha werd eigendom van gemeente TIELEN felix wittouck schonk meer dan 400 Ha grond en 't kasteeltje met boerderij en alles groot hengelhoef aan zijn dochter EMILIE TOEN ZE HUWDE EN BARONES WERD...in 1913...WAS hengelhoef van barones de beeckman ongeveer 440 Ha; In 1955 na 't overlijden van de barones verkoopt JEAN wittouck zijn eigendommen aan 'n immobiliènmaatschappij in brussel die 275 Ha verkoopt aan de gemeente Genk...in 1962 WORDT 260 Ha eigendom van de kristelijke mutualiteit...IN ...1964 opende 't toeristiche centrum!!! WE WAREN ERBIJ...we waren de eerste toeristische gids...limburgs gediplomeerde toeristische gids(bokrijk 1958-1968)MET DIPLOMA!!! In 1945...was er alleen 'n "verharde"kiezelweg voor de zestien huizen naar de nieuwe kempen...In de fifty's was achter de 16 HUIZEN NIKS......... ALLEMAAL korenvelden richting HENGELHOEF ...Maar nu komen(eigenlijk waren ze er al)de bouwpromatoren van overal vlaams en frans!!! wijken met verschijdene bouwtypes...70 HUIZEN + RIJHUIZEN...Limbouw,nieuwe kempen...MAAR OOK..."wijk tenhaagdoor"...HET KOMT!!! HECTAREN worden ook verkaveld aan particulieren...VAN ..1958 TOT 1968 ...ALS IK MET DE BUS ALS GIDS MEE MOCHT ALHIER was 't iedere rit een andere straat of 70 Huizen in een week erbij...twee woonsten eengezinswoningen...alles nieuwbouw in HOUTHALEN oost!!!
oude verhalen over boer vandebeek op kelchteren enz
in 1887 WAREN ER AL in houthalen -centrum...EN VAN AF TOEN ...ook va,debeeks...OP HET GRONDGEBIED meeuwen-thorn-en kelchteren Op het grondgebied thorn(meeuwen)zijn er tot en met 1925 (genk-driehoeven) families geweest... in de jaren twintig was het in de buurt van de 16 HUIZEN en in de buurt van de mijn en in't "PARC"....ruilen van huizen...RUILEN VAN GRONDEN In 1926 RUILDE pieter vandebeek zijn huis in genkvoor 'n woning met 7 Ha grond in de hengelhoefstraat(nu is dat ook huttestraat)... de bewuste ruilen van grond en huizen was er gekomen door de N.V.DE KEMPEN...die maatschappij had van de barones van HENGELHOEF meer dan 11ha grond gekocht !!!de maatschappij had voor den oorlog al 150 Ha aldaar liggen!!!ze waren ook eigenaar van mastbossen en vijf huizen... de huurders van die vijf huizen moesten de huizen kopen of ruilen voor grond,??? VANDEBEEK GORISSEN SCHRIJVERS CEYSSENS KOCHTEN HUN BOERDERIJ;.. VERSLEGERS...MET DE BOERDERIJ..."berkenwies"(huidige)essenstraat en fons ceysens ruilden (,?,)afgebroken in de jaren ' 60 ,,,??? TRIEN VANHOVE bouwde in 1905 IN DE SPARRENSTRAAT ;PIETER VANDEBEEK in 1908 IN DE HUIDIGE HUTTESTRAAT(twee woonst)...IN ...1926 WORDT DEZE BOUW OMGEBOUWD TOT ENKELWONING!!! de 16 huizen.....TOT ..;1935 ZELF BEHEERT...(10 HA GROND) onder den oorlog gaan ze in faling en verkopen en ruilen ze alles!!! de bosduifstraat de parkstraat de lentedreef wordt partikulier verkocht!!!In 194O(onder den oorlog)verhuist de grote familie VENNEKENS(twaalf kinderen)van domein klein hengelhoef naar de zestien huizen...DE LAATSTE BOERDERIJ,,?(canadastraat)wordt tijdens de oorlog verkocht!BA- RONES(hengelhoef)verhuurt haar laatste boerderij onder den oorlog in de rozenstraat... in 1936 had louis achten 'n boerderij in de essenstraat(toen heette dat anders)................ZE KWAMEN VAN DE BENNEWET(binnevaart-kwalaak) De vroegere bouwer-bewoner wasCRIJNS....ACHTEN...heette later in de hutte crijns,,,???ook in kwalaak was achten...crijns,,,??? toen in 1940 DE DUITSEN 't schietveld overvlogen liet zo maar 'n piloot 5 Bommen vallen aldaar op cockerill richting masy... waar nu 't cultureel centrum is daar vielen ze...een bom kwam in de essenstraat en een op enkele meters van boerderij "crijns"!!! laten we toch nog eens vertellen dat in 1844 'n rentenier uit brussel hier 292 ha grond bezat (hengelhoef)!!! pas in 1850 komt de burgemeester van St.pietersleeuw hier in HENGELHOEF GROND KOPEN...549 hectare eigendom in 1877!!!
HETZELFDE ALS GISTEREN...kelchtermans is een midden limburgse stam...EEN VAN DE STAMVADERS...is van PEER...henricus(1817) In de hutte is een stamvader martinus(laak 1845)...EN...op het domein KELCHTERHOEF...is er weereens een andere KELGTERMANS ??? In de parochiale registers hebben de geestelijken bij de doop van SIMON OP 19.8.1750.........................KELG..........geschreven,,,??? alle mensen van de hei waren goedkope dagloners...KLUSJESMANNEN...IN HOTELE...waren "kluters"...ALS ZEVAN DE HEI KWAMEN... de kluterberg de klutermennekes...WOONDEN...in kleuterhuisjes...leemhuisje met ondergrondse kelder en 'n uitgegraven venneke voor water op de heide(drinkbaar water)...al de geestelijken van onze domeinen zochten ze op...ZE NAMEN ZE MEE...om te bekeren(heidenen werden katolieken) hulp bij de ontginning van de moerassen op de hoeven...ORA ET LABORA...gratis kost en inwoon!!! DE heidenen(de mannen van de hei)werden nu de mannen van "KELCHTEREN"dus allemaal kelchtermanssen,,,??? toch is er een allereerste kelchtermans voor kelchterhoef opgedoken in MEEUWEN...stamvader JAN op de donderslagse heide is henricus kelchtermans in zijn boerderijtje gesneuveld in 'n strijd met "de lorreinen" in 1648!!! IN ALLE oorlogsdokementen van houthalen staan kelchtermanssen...OOK BIJ DE BOERENKRIJG...in het leger van NAPOLEON WAREN ZE... Gerard kelchtermans sneuvelde in het leger van napoleon in de buurt van WENEN. In 1900 was er al 'n martinus soldaat in 'n luiks garnizoen...daar verneemt hij dat zijn verloofde bij de geboorte van hun zoon louis overleden is aanvankelijk zijn er zonen kelchtermans over en weer getrokken naar grote brogel - laak-om er te boeren,,,??? Van uit houthalen trokken er ook naar genk-zolder en helchteren verhuist.PETER(1923) woonde op huis-hoeve THORN JOSEE is met haar man louis uit genk naar Australie" gaan wonen...ZE HEBBEN ALDAAR...3 ZONEN!!! Rond 1886 was er ook op de hutte achter kwalaak 'n lemen huis...'n soort trefpunt cafè...hier werd bij vele gelegenheden als gesloten taverne verteert !! De vlaamse kermissen op de hutte waren anders dan thuis op 't genhoot...'t was altijd met pinksteren(thuis was 't met vaderkesdag)... Op de hutte was 't ook altijd "vliegen"kermis wat gold voor vlaaienkermis met borrel(zelfgestookte)geneverkermis... Tot 1930 hielden Pol & Marie Ceyssens - Vangeneugden gelegenheidscafé. Tot het lemen huis werd afgebroken en vervangen door een stenen huis.
TOEN WIJ IN 1947...café op den hoek bij veloek...over lieten aan de familie gorisen...TOEN KONDEN WE AL EEN BOEK SCHRIJVEN "'t SCHUURKE" bij gorissen aan de kerk van houthalen centrum...................................IS NA DEN OORLOG GORISSEN GEWORDEN... HOEVEEL er waren en vanaf wanneer,,,???We moeten de stamboom raadplegen.......... Vandaag wil ik 't eens hebben over jef gorissen en zijn vrouw maria driesen!!! die een zoon jan kregen op de heide te houthalen in 1890!!! JAN bleef er wonen maar haalde toch een vrouw in zolder(anna vanderhoydonck)...JAN werd vader van twee zonen en een dochter...(de hutte)... Zijn boerderij stond waar nu de sparrenstraat is...ZE WAS GEBOUWD NA 1900...OOK IN DE TULPENSTRAAT...was een boerderij met vee de oudste dochter van jan(maria 1919°)had een melkronde op de mijncitè..ook aan haar fiets had ze kruiken hangen met boter en eieren... kinderen van de hei (de hutte) moesten thuis op de boerderij allemaal hard werken...de jongens die gingen naar de mijnschool en de mijn... op de hutte aan de put van zwartberg...ACHTER THORN...daar moesten die van de mijnschool patattenveld maken en onderhouden(sommige jongens mochten al eens patatten mee naar huis nemen )als de mijndirektie de patatten niet wilden,,, jongens moesten van de mijnschool geregeld om 3 uur "s nachts opstaan en dan met de zeis maaien en hooien!!! in een gemeenschapsweide liepen beesten die een periodevan de mijndirektie zelf was...en op de boerderijen thuis was meestal het onderhoud van de kippenstallen en de leghennen(tot 500°)soms;;;allemaal werk voor de jongens op de boerderij!!! JEF GORISSEN(1924) heeft ook zelf nog meer dan 28 JAAR ONDERGRONDS GEWERKT... In1910...was er al 'n klein boerderijke in depeersmeerstraat ,,,GERARDINE(de dochter van teng kelchtermans)bekwam deze boerderij maar kocht van de gemeente met haar man jef timmers in 1933 toch een nieuw stuk grond in de huidige berkenstraat... ze bouwden er een boerderij en nivelleerde er de grond...DE MOPPENVENNEN...ze ontbosten............. JEF TIMMERS...EN NIET JEF GORISSEN ZOALS GESCHREVEN...is als ongehuwde boer de man geweest met de brabantse trekpaarden... hij werkte tot aan zijn pensioen om de moppen of de bergskes van de hutte plat te krijgen...hij werkte ook tot aan zijn pensioen op de mijn van zwartberg....DE BOERDERIJ IN DE BERKENSTRAAT...is op zich zelf ook weer iets om 'n boek over te schrijven...MAAR...'tmot djust zen!!!
toen wij met de schutters op tenhout kwamen in 1947 TOEN MOESTEN WE MEE UCHTEREN.....dat was bij de geburen babbelen(verhalen horen) sommige van die oude verhalen hebben we in boekskes geschreven....MAAR...ja er zijn er veel verdwenen...VOORAL IN 1978(jaar van 't dorp)....... over de brusseleers,,,ieder jaar...IN DE ZOMER...kwamen ze thuis op vakantie(onze logeurs)...den engel van HENGELHOEF...die man heette ENGLEBERT VANDENBOSCH...hij woonde nabij 't observatorium van ukkel...werkte op 't paleis van justitie als grefier(etat civile-burgerlijke stand) een zeer voorname positie!!!We zijn meerdere malen mee geweest met hem in de reuze kelders onder 't justiepaleis"ZIJN ARCHIEFBOEKEN"...... KELDERS kelders,Gangen&Gangen REKKENmet allemaal boeken....EEN VOETBALPLEIN ZO GROOT!!! Den engel kende(via zijn boeken)gans brussel en den adel in brussel kenden hem...OP HENGELHOEF WAS HIJ VIA ZIJN VROUW(sigaretten vanderelst)bevriend met alle grondeigenaars aldaar...VOOR 1900...kwam hij al op driehoeven grond meten met thorn-corbisier-cardinaels-wittouck!!! Op 'n uchteravond aan de leuvense stoof bij "amelie van de slachter" vertelde hij over de meeuwerweg van voor den eersten oorlog,,,??? We vielen haast van onzen stoel???hoe kon hij zo iets weten...D e brusseleer...MET DE KOETSIERS...kwamen ze naar 't schietveld met de barons!!! HIER IN DE MEEUWERWEG???voor 19OO???stond een boerderijcafé met vergaderlokaal,??? baron de GIEY uit ELSENE bracht ons met zijn koetsier want niemand kende hier de weg naar coccerille,,,de café heette alput en er was 'n vergader lokaal voor de putters van zwartberg...TREFPUNT...voor grondeigennaars en direktiekommitees van de koolmijnen hier in de meeuwerweg!!! VOLGENS ONZE OPZOEKINGEN...vonden we gerard achten,kipke peters en de vila van de "slieep"(op het kruispunt met de postbaan)??? Wat ook raar is...we vonden catharina vanhove als herbergierster,,,"trieneke" van tenhaagdoorn,,,???(toen schreef men geboren op de heide) KOP NOCH STAART krijgen we er aan...EN ZEGGEN DAT DEN ENGEL VAN HENGELHOEF DAT ALLEMAAL MET ZEKERHEID WIST Barones de beekman-wittouck heeft hier juist na 1900 MEERDERE boerderijtjes laten bouwen....ZO MAAR ...op 'n stukske heidegrond.??? in 1912 is er een beetje orde gekomen...de gemeente was verplicht kiezerslijsten te maken...ook op de wijken hutte en hengelhoef(boerderijen)!!! familiehoofd en eigenaar van 'n hutje met grond op de heide was ALLEEN stemgerechtig!!! Brusselaars hebben hier de golfplaten gebracht...hun heidehutten...met ronde daken waren"cabanen"...toen de barones terug trok gaf ze de cabans weg en werden in de hutte cabanjongs geboren niet meer moppevennen kinderen of huttekinderen OF KABILJOENBOS kinderen gewoon kabaljons.....?? in 1917 MOESTEN VAN DE DUITS...alle bewoners op en dichtbij 't schietveld eruit...Voor hun ogen lieten ze hun huisjes ontploffen!!! huizen die eigendom waren van maatschappij john cockerill werden door het duits commando in eigendom verworven;... IN brussel werden huizen met eigendom (heidegrond van polygoon)verkocht aan duitsers!!!
In de oudste doopregisters van HOUTHALEN...vinden we bij vele geboorteakten...voor de hutjes op de hei...de HUTTEN...boven kelchteren!!! 1846 GEBOORTEAKTE...maria catrarina verslegers...paa verslegers PIER JAN had van de gemeente 'n perceel grond gekocht...HET WAS IN DIEN TIJD...zowat uitverkoop van heide percelen allemaal gelegen waar nu de hutte is...toen heette het dus boven kelchteren!!! De VERSLEGERS KOCHTEN in 1844 (de heide perceel met op 't perceel !n gebouw!)1187 SECTIE D..................................... jammer dat we niet hebben kunnen achterhalen wat of waar 't gebouw stond ???wat we weten is dat later de afstammelingen VERSLEGERS ALLEMAAL aan hanevechten deden...Ze kweekten ruilden en verkochten speciale vechthanen...Nog voor de velodroom er stond was er al iets op die plaatsen en aan de HALVIJVERS...'n perk met kassa voor wedders(want er werd nogal gewed bij de wedstrijden!!!) LATER in 1912...trouwt hendrik DILIEN met marie-christine VERSLEGERS...DAT JAAR...WERKTEN ZE AAN DE KAPEL OP MASY Met paard en kar sleepten ze het arduinen front van LUIK naar domein MASY...de mannen van Dilien en Verslegers deden alles en ze waren ook nog ferme jagers....tot later in de fifty's...jaenen ook geboren op de heide evenals zijn vrouw(1895°)vertelden over de jagers van toen??? In feite was de vrouw van de vloot(tenrijt) of van timmers waar ze "thoor" tegen zegden,,,in ieder geval toen "JEF van hinke" thuis kwam op ten- hout bij de boogschuttersclub ging 't ook over karabijnschieten...de gebroeders VERSLEGERS noemden toen JEF en FIK VAN ZANDER??? ze kwamen thuis uitrusten als ze in de kerkbossen van tenhout of in de bossen van kelchteren(kwalaak) op everzwijn of op vosse jacht waren... we hebben nog verhalen opgenomen op zo 'n oud bandje over jagers en verhalen op klein hingel!!! IN 1877...verkoopt Wittouck... 192 Ha aan baron LEON DE LAMBERTS-CORTENBACH(die al meer dan tien Ha grond van het grote domein HENGELHOEF bezat !),,,,"domein klein hengelhoef" werd aldus 'n domein met meer dan 200 Ha Officiele documenten in Neerpelt spreken van "'n distillerie"???In 1892 toen wittouck 67 Ha terug koopt??? De geschiedenis of de rest(zowat 162 Ha) van 't domein klein hengelhoef is rond 1900 echt onduidelijk vooral omdat toen een zekere ERNEST lecocq ,een makelaar,koopman uit NAMEN hier in houthalen de nieuwe eigennaar werd,,,???
In 1947 zijn we vertrokken naar de meeuwerweg (tenhout) Vader had het huis van "suske stroep" gekocht met bijna 1Ha grond ... De schuttersgilde (boogschutters)verhuisden mee...er kwam 'n tapvergunning... 'n nieuwe hoge wip(schuttersmast)... 'n liggende wip en ook 'n doel voor de beginners(doelschutters) ...ne verhuis...NIE TE GELOVEN... iedere zaterdag en iedere zondag was 't de zoete inval...HALF HOUTHALEN ... kwam helpen "café 't schuurke"(met alles terop en teraan ver- huisde).in het dorp trok de familie gorissen in ons cafe 't SCHUURKE !!! BIJNA ELKE WEEK ...vlaamse kermis...veloekskes kermis op tenhout...GRATIS INKOM & GRATIS TOMBOL Er kwamen allemaal houten barakskes en een ronde houten dansvloer met overal gekleurde lampkes en elke week iets speciaals voor te dansen! Op 'n verhoog van houte bierbakken daar zaten de JAZZ MUZIKANTEN... en iedereen danste met iedereen ...TOT 'n kot in de nacht!!! Als die van den aap speelden...2 GEZUSTERS ...met veel haar op armen en benen...dan was 't overompeling...zo veel volk,groot en klein... de gezustersCUSTERMANS waren zeer musicaal.marie louise speelde vlot accordeon en maria die deed de drums enz.. paa custermans was ook "Staaf de melkboer" trouwens onder den oorlog hadden ze café in zolder...de custermansen waren commercanten!!! Ook in heusden hadden ze winkel en frituur...na den oorlog kwamen ze terug naar de zestien huizen waar alles met ne winkel was begonnen De muzikale zusjes trouwden allebei tegelijk in 1950 maria(de oudste)was van 1923 en haar man ALBERT HARDY was ook van 1923.Marie-louise was van 1925 en ook zij trouwde op dezelfde dag met FRRANS GAETHOFS die in 1922 was geboren!!! Aangezien de twee mannen allebei van KWALAAK WAREN...Aangezien de twee meiskes allebei van DE HUTTE kwamen...EN ER IN DE FIFTY's op VELOEKSKES KERMIS altijd iets te vieren was op TENHOUT kermis in de meeuwerweg.................................geweldig!!! In 1950...zijn in HOUTHALE...DE GOLDEN fifty's...TOEN...ontstaan!!! De gemeenschappelijke dries...'n wei...aan de groenstraatbeek tegenover "sieke pap".......ze was te klein...ZOVEEL VOLK en de 1 ha vlaamse kermis met potten en schietbarakken van de schutters(handboogschutters)....................................................GEWELDIG!!!
OVER de KOOLMIJNde koolmijnlaan rond 1950(zie 17-01-2009)
Over demografie-bevolking en vreemde inwijkingen in Houthalen hebben we 'n bundel gemaakt in 2009(info 3530...tel...011/522792)............... Alles ten noorden van de demer gelegen voor 1900 werd alleen door beoefenaars van dicht-en prozakunsten op sterk water gezet....In wonder- mooie en geestdriftige literatuur plooien ze 't land...."OS hôtele"...open!!!Er was hier alleen mager zand en magere menskes die met grauwzenspan als verweerde keuterboer op de kronkelweegjes langs de heide op MEULENBERG werkten...De uitroeptekens van toenkwamen er als men zag dat land en wolken aan elkaar gelijmd werden op den teut.Hier zien we op schilderijen meetkundig geregelde zonnen terwijl woken en winden elkaar vinden in 'n roerloze verlatenheid...Vooral BRUSSELAARS kwamen in de zomer 1950...naar klein hengel en de TENHAAGDOORN- Met gratie voor verf...met penseel lier en ganzepen...maakten ze van ons schoon land...proza-schoon woorden en wit-zwart FOTOS!!! In 1900 was meulenberg ook 't land van roggebrood,heidekruiden en sparrebomen...er was gerstepap en ajuinsaus en schuchtere geitenboeren.... Ze spuwden op al dat nijvere gedoe...naarstige vreemden met goniometers en ander hanteerbaar tuig hier in de heide?Verzamelde onozelheden.... niet begrijpend keken ze naar de boortorens...ze scharrelden oogpinkend met hun pijpesteeltje achter de oren...kolen zoeken???hier...??? MAAR op 02 AUGUSTUS TE AS....de finale...'t begin van 't einde...beroering in de heide...telefoondraden vloekten in 't landschap...de wegen werden rechte sporen...vlakten werden verkaveld...STATISCHE EENZAAMHEID...fini...er kwamen trein en bus...ook op de heide!!! ALLES moest renderen...de koolmijnlaan 'n modderigelandweg met diepe karresporen naar de meulen heette toe nog OPHELLINGSWEG........ Onder de weg liep de LAAMBEEK aan de springstraat...JAREN en JAREN heeft dit water(deze beekjes) voor grieven gezorgd...tot de mijn er grote asfaltblokken plaatsten...TENRIJT was een wild gebied met struuikgewas en meterts hoge bomen...toch kwam daar de eerste boortoren!!! De gemeente was amper begonnen met straatverlichting toen de koolmijnlaanlaan in 1957 half open bebouwing invoerde(zie ons blog van 2008) onder de oorlog (en dat weten we nog)...moest ALFONS SOILLE uit zijn villa...jongeren recruten werden hier opgeleid door echte "S.S.'s)!!! Afschuwelijke branden ,ijzeren discipline en hondse dressuur,dat hebben de boeren onthouden over de meer dan 500 bezetters...de bazen legden zelfs beslag op de kapel en ze brachten voor onderdak de eerste inwijkers mee uit HASSELT.De stad was gebombardeerd en de duitsers maakten de woningen vrij...tuinwijk MEULENBERG was nog niet af...maar tochmoest 't OPERATIONSGEBIET worden dus ontruimd.......
Op IO JUNI 1937 juist 500 jaar Na de oude kerk gebouwd in 1437....werd de eerste steen gelegd!!!De droom van pastoor SEGERS!!! Wij hebben de officiele dag van de inwijding in 39-40 met MGR.KERKHOFS nog meegemaakt(we woonden toen in 't SCHUURKE-café)........ Toen op 10 mei 1940 de oorlog uitbrak was alles praktisch klaar...we weten nog dat er tussen 't koor en de kruisbeuken enerzijds en 't achterste deel van 't middenschip 'n grote houten schutting stond...maar de stuwende kracht van de nieuwe pastoor NULENS deed alles klaar komen!!! Onder de oorlog waren de erediensten...'n volkstoeloop!!!In 1944 werd de kerk getroffen door een obus en ook de toren kreeg voltreffers(7X) Er kwamen verzakkingen..de kerk kreeg 't hard te verduren...en wij de misdienaars,we zagen de plavuizen stuk springen,we hoorden de kerk kraken...de stukkenbaksteen vielen zo van 't gewelf naar beneden...Vanaf 1950-52-53...werden er buizenstaketsels opgetrokken dwars door de kerk ter hoogte van de zijbeuken.In 't grote kruisgewelf werd een zwaar betonnen sluitstuk aangebracht enz.enz. Oh ja...'t altaar vooraan...dat is er gekomen juist na het tweede vaticaanse cvoncilie!!! Wat ons meer bezig hield in 1950...dat waren AUTOBUSREIZEN naar HOLLAND(die werden door de schuttersgilden ingericht)... In 't huis NYS-DAMS(heren en damenkleding)Lillosteenweg 40...kocht ons ma mijn eersteCANADIËN voor septemberkermis van 1950!!! Op het grasplein(waar nu de volksmacht is )kwam de danstent van KAREL DRIES...GROOT BAL met orkest JACKYCLAES en zangeres ANNY HEUTS....Omdat ik bij de muziekschool van HOUTHALEN mocht en kon zingen mocht ik ook zingen met LOU MONTANO....'s 'sMaandags(de tweede kermisdag)speelde het HOUTHALENS ORKEST van 1950 namelijk THE_PICK_UP_BOYS met DORRY DAY??? PIER REKKERS leerde mij JODELEN en ik mocht met hem mee...In ZOLDER in de zaal MODERNE zong ik de eerste keer (jodelen) voor de oudstrijders van 40_45...en ik werd opgemerkt,zeg maar ontdekt door KEES BRUG!!! Na vele bezoeken thuis en met de hulp van de muziekschool van meester denis moors mocht ik mee met de nieuwe show-revue van Kees Brug.... We zijn zelfs in de folies bergère in Brussel geweest met onze revue die "NAGELS MET KOPPEN "heette(accordeonschool-Houthalen)............. In HOUTHALEN(ik zal 't nooit vergeten )werden kaarten verkocht ...ze konden ook verkregen worden bij HENRI en FELIX VERBEECK!!! Die "managers" die woonden toen in 1950....in de DORPSTRAAT 16 ...en die hadden TELEFOON NR.100 HOUTHALEN...........................
In OKTOBER 1997 verdween de laatste mijnbarak op Meulenberg
We herinneren 't niet meer ...maar na de fusie is de eerste 100-jarige FRANSISCA VANHAREN uit LAAK geweest...Er waren vaker eeuwelin gen ...maar afkomstig van andere gemeenten...Fransciska heeft hier in HOUTHALEN twee wereldoorlogen meegemaakt...in 't huis van hare Paa Over de mijn en 't mijnverleden wist Fransciska meer dan de huidige gidsen zelf...ze was erbij toen na de tweede wereldoorlog de mijn hier overal alles terug heropbouwde???Rijksmijnbouwscholen kwamer er in de jaren 1947-1950 overal...die scholen waren er overal nodigom opleidingen te geven aan onze zonen(boerenjongens die de kolennijverheid"'t zwarte goud "moesten bovenhalen??? Wij gingen naar de school kijken hoe het onder in de mijn zelf gebeurde...Boeiende tentoonstellingen met uniek fotomateriaal met documenten en ontwikkelingen kon men dagelijks zien...In elke school waren er (GRATIS)rondleidingen voor ouders en leerlingen...'t was toen de moeite waard Mijnwerkers en losse medewerkers bouwden in de school zelf 'n echte mijngang 'n echt mijnfront enz.enz.daarnaast foto's en andere tentoonsteller De sociale en maatschappelijke betekenis van de mijn...dus ook de barakken en andere woningen werden getoond...veiligheidsaspecten van de mijnindustrie met steunvan de provincie was in elk mijndorp aan de orde... De laatste mijnbarak in Houthalen was 't cafetaria annexkleedkamer van de tennisclub van Meulenberg..... Het mijnakkoord tussen Italie¨en Belgîë lag aan de oorsprong van de mijnbarakken....Ons dorp beloofde werk en huisvesting voor Italianen die hier in de mijn wilden komen werken...zowat 200 tweegezinswoningen werden gebouwd waar nu VAREN-BREM_en HAZELARENSTRAAT Na de italianen trokken ook de Spanjaarden in deze barakken...er kwamen ook betere barakken...^prefab uit ghrenenhout van FRANSE Elzas De snelheid waarmee ze in Meulenberg (in een week )werden gebouwd is vele oude "Meulenbergers" bij gebleven....ONGELOOFLIJK...... Het overgrote deel van de barakken werden "jonkmanshuizen"...overnachten en eten...zeer sober maar voor de eerste immigranten gewoon goed genoeg temeer daar ze tot in de jaren 70 nog altijd maar 100 tot 300 fr. huur moesten betalen!!! Met de jaren werd ieder barak die vrij kwam onbewoonbaar verklaard en afgebroken...al waren er soms echt geintresseerde kopers voor.... De sloping van de laatste barak op de tennisclub in OKTOBER 1997 is toch een brok MEULENBERGSE MIJNGESCHIEDENIS!!! Volledig vermolmd....zoals zoveel andere stukken uit 't mijnverleden...................................................................................................................
LAAK was ooit populairder dan Scherpenheuvel voor pelgrims
Toen HENRI VANHOVE 81 werd ...was hij bijna 5O JAAR koster(onafgebroken)...en wij kwamen met onze radio op bezoek bij "herie de ko-ster"...Ik wil als verantwoordelijke voor 't nieuws-service en infoprogramma's van "de" vrije RADIO LAMBDA toch nog eens melden dat we elke avond,elke nacht,gedurende uren programma's maakten...GRATIS...op FM 100.5!!!ALS eerste gids van de eerste kruidentuin te Bokrijk kreeg de hulp van ingenieur HIEMELEERS...LAMBDA was met zijn steun en met de EERSTE RADIO met weerberichten(die kregen we van de vrienden van de meteo kleine brogel)lang voor JOS GHEYSEN!!!JA?JA? We brachten "INFO 3530" ...onze fruitkwekersinformeren over 't weer en eventueel de te nemen maatregelen...dat deden wij in de jaren 70 al...We hadden 'n dokter,'n advokaat en in de winter brachten we infor matie over strooidiensten enz...Terloops voor ons babbeluurtje van 12 tot 1...deden we dagelijks beroep op talrijke intervieuws terplaatse..... "ONZE" radio Lambda deed in de eighty's...NOOIT mee aan <shows-organisaties>...alleen toeristische zoektochten ken uw dorp!!! Maar ja ...ze hebben destijds 't kind met 't badwater....en nu is LOEKY STEK ook nog voor velen 't kind??? Toen wij bij de koster waren telde laak 1263 inwoners...LACUS(moeras) was vroeger aan deze kant van 't water met sonnis zegt de oudste koster in de jaren 80...op ons casetteke...Nadat de kapel een gotische toren kreeg spraken ze hier over "kerkske"...De zondag na de sacraments- dag was 't hier al die jaren BEDEVAARTSDAG...wedijveren met SCHERPENHEUVEL deden we elk jaar opnieuw...ook met Hotele centrum! In de 18 de eeuw heeft Laak zich in slaap laten wiegen...We hadden de eerste burgemeester...6 caféés,winkels,boeren en ne weg naar Eindhoven Met TOLHUIS en nachtverlichting....Maar in de 17 de eeuw verloor laak haar status van onafhankelijke parochie...en in 1975 mocht de naam LAAK niet dienen als nieuwe fusienaam,,,Toen ik koster was onder de oorlog ging ik altijd communie ronddragen en als de duisers in de laakse straten waren dan konden de mensen 't horen aan mijn gebel op straat...ik weet nog dat "ne zwarte"=colloborateur" ons kloken weghaalden... Tegenslagen hebben altijd hier in Laak de verering in 't kerkske vergroot...'t kerkske stond vol met krukken van genezen bedevaarders...als er in den ouden tijd iemand op sterven lag dan kwamen 7 vrouwen bidden bij de vrouw van 7 smarten(O.L.V.)Rond 1735 zijn er opeenvolgende mira kel genezingen gebeurd...."hebbende de kreucke in de capelle gelaten"schrijft notaris CLERX....opmerkelijk is ook dat de mensen van DIEST hier de kapel kozen en niet SCHERPENHEUVEL???Op 't verwijderde graf van pastoor van GENT ontsprongen zomaar lissen!!!op de andere graven groeit uit zich zelve niks???In onze oude verhalen(info 3530) van november 1969 hebben we veel samengebundeld....
OVER ...deoude cinema van Hasselt...over ST.MARTINUS....
ST.Martinus nam dienst in 't leger(Galie+-330) en werd bisschop van TOURS in 370!!!Hij overleed in Frankrijk in 397 te CANDES....Het is ANTOON van DIJCK die ...hij verdeelt zijn mantel ...schilderde...De MAARTENSVERERING is dus zeer oud!!!(117 KERKEN in vlaanderen Vroeger in onze jeugdjaren...DE GOLDEN FIFTY'S...waren er aan al de St. MAARTENKERKEN ...PUTJES...de heilige had zijn paard overal aan die putjes laten drinken...de maartenputjes hadden dan ook geneeskundige krachten...er waren ook Sint-Maartensbomen en Stenen.... natuurlijk het Sint-Maartensvuur met alles wat daar rond gebeurde(meisjes die hun verloofde op die dag voorstelden???) was GROOT FEEST!!! In HASSELT was het VALENTINUS die de jonge koppels moest zegenen(Valentijn de patroon van de verloofden)'t heilig PATERKE............... WEET JE NOG OUDJE...alles met de fiets....De jaren vijftig...we gingen gratis werken op 't domein BOKRIJK (in opbouw)...en als enige vergoeding kregen we 'n paar cinema tiketten of 'n consumtiebonneke voor te gebruiken in HET SPEELHOF aan de kanaalbrug!!! We hadden en we kregen ook geen geld mee...soms gingen we gewoon in de cinemazaal zitten om naar de radio te luisteren...en dat mocht toen. In Hasselt waren wel IO cinemazalen...op dinsdag-woensdag en donderdag was 't altijd KINDEREN TOEGELATEN...de andere dagen niet!!! Vooral de plaza en de palace werd druk bezocht...cinema palace die heette zelfs RADIO CINEMA...men kwam er voor de speciale radiomuziek Samen (meestal)met vader en moeder fietsten we naar 't speelhof ....Bokrijk moest nog uitgroeien...dus families met kinderen kwamen naar hier... Langs de GENKERSTEENWEG stond toen geen enkel verkeerslicht....De tram HASSELT-Genk stopte aan het speelhof vlakbij de brug over 't ALBERTKANAAL...Het speelhof was zo 'n typisch café met een grote speeltuin voor vele kinderen in de fifty's de ideale zondag uitstap,,, Met de jaren ZESTIG kwam 't verval en sindsdien is het Speelhof de speelbal geworden van vandalen...jaren van speculatie en 'n grote brand hebben nadien 't leegstaand pand geteisterd...het werd 'n gevaarlijke ruwbouw...'t moest gesloopt worden... In de jaren 60 gingen we ook naar PROVINCIALE SCHUTTERSFEESTEN...vooral het schuttersverbond ZONHOVEN was altijd groots!!! Het wereldrekord HANDBOOG OP DOEL stond sinds APRIL 1959....op naam van JEAN VAES uit HOUTHALEN !!! 49 uur en 15 minuten had onze dorpsgenoot pijlen geschoten op doel....gemiddeld 6,6 op 10 punten!!! Pas in SEPTEMBER 1969 is zijn rekord gebroken door Jozef DIlien uit Heusden van de St.Annagilde...Hij presteerde 58 uren....
In de valies van TENHOUT vonden we oude intervieuws............
Rond wapenstilstand(zie onze bijdrage van 11NOV 1968)maakten we voor 't volk...de wegwijzer(Peer)...en koerier(genk)....INTERVIEUWS!!! De oudste bewoners van TENHOUT vertelden...OUDE VERHALEN...over de kleine langeigendommen te Houthalen....vroeger in 't begin??? Rond 1920 stonden er in gans 't OOSTEN...4 STENEN HUIZEN...Op de hutten...schaaphutten tegen 't domein MASSY!!! De wegen naar de put van zwartberg en de velodroom(nieuwe kempen)waren ASSEWEGEN en enkel de barones had 'n paar stenen huizen aldaar op de plaats die wij toen "KALBIOENBOS" noemden...Hengelhoef grensde aan zwartberg en genk...'t water was van HENGELHOEF.. Overal liet de barones grote grensheuvels maken(WIJ noemden dat MOPPENbergskes zodat de hutten de naam kreeg van MOPPENVENNEN Het water in de uitgegraven VENNEN met schone witte heidezand was zeer zuiver en drinkbaar....in de beken en visvijvers was 't bruin-ijzerwa-ter door de ijzerzandstenen die de boorden vormden van vijver of beek!!! IN 1920 hadden ze met steun van de barones van HENGELHOEF...16 HUIZEN GEBOUWD.... Maar de ruzie met "LA BELGIQUE FONCIERE"....legde alles stil...er zijn zelfs aldaar (zwartberg)huizen terug afgedroken enz.enz. In feite moeten we zeggen dat "'t park van GENCK" pas in maart 1943 begon!!!Toen nam als 't ware de nationalelandeigendom alles over!!! Het duurde toch tot 1959 eer 't echt vlotte met de huizen...eerst 10...dan weer 20...en meer dan 7 KM binnenwegennet in ASSEWEGEN ..... In 1946 hadden de eerste pionniers van 't PARK al 'n smeekbrief geschreven voor hun 6O schoolplichtige kinderen....GEEN LICHT Geen weg MINISTER VAN ACKER kwam kijken???Het schooljaar 1949....weer 11kleuters erbij...??? Pas in 1953(en wij waren erbij met 't kinderzangkoor)....FEEST....en straatverlichting...en de laatste reeks 50 WONINGEN....'t PARK!!! Ongelooflijk hoe 't groeide.....Toen we bij de chiro vrijwilligers werkten ....HET PARK IN HET DOMEIN HENGELHOEF 24JULI 1964... MEER dan 1.000 maaltijden per beurt...we hebben ze zelf geteld....de toeloop was soms niet meer te slikken aan de vijvers van HENGELHOEF Meer dan 120 campings en ontelbare dagbezoekers in de sixties!!!En...ik was DE ENIGSTE GIDS,,, Toen bij de grenswijziging van 1JAN1977 klein hengel...we bedoelen het domein van KLEIN HENGELHOEF(104 ha) met huizen,boswachter JEF va MING ,vrouw Liza en kinderen (2,3 miljoen) naar ZONHOVEN ging...toen ja...toen ging 't ...en bleef 't ???BERGAF...zwartebergaf???
m'n eerste lief dat was "n "zwette"...over MATONGO &KETTEN !
Na de oorlog was 't SCHOOLOORLOG in HOUTHALEN...In ons "SCHUURKE"(klaslokaal)mocht vanaf 1946 geen lessen meer gegeven worden...de grote school aan 't kruispunt was 'n puinhoop en aan 't gemeentehuis en kapelanij (nu de hekkelaar)was WEEREENS BRAND??? Na de oorlog werden de jongens van amper 15-16 rechtstreeks in 't nieuwe LEVEN gegooid!!!DIE 't konden betalen...die gingen op pensionaat! IK vloog (tegen mijn goesting)op internaat...MONTABOR-HEVERLEE-LEUVEN...bij de nonnen...alle dagen bruine bonen en de rest weetge? Pas in I947 was alles weer terug op zijn poten in 't onderwijs te Houthalen!!!En toch gingen we de tram naar de FRATERSSCHOOL(zonhoven) tot de oudste van de familie GODDERIE(CYRIEL)hoofdopzichter van de mijn en pendelaar met vader naar de walen trok...en ik moest mee??? De familie GODDERIE had 5 gebroeders mijnwerkers...ze hebben in 1912 WATERSCHEI helpen uitdiepen tot 840 meter...Vanaf 1926 was 't CYRIEL die na zijn solo in de walen en ook in HOLLANDSE MIJNEN al op 24 JARIGE leeftijd CHEF_PRION werd en hoofdopzichter!!! Hij was zeker en vast de man die Houthalen met jaren pionnierswerk en steun aan de opkomenden nijverheden er terug bovenop bracht in 1947 Door deze BURGEMEESTER werd ik aanvaard en ingeschreven op 't internaat "ST.LUC"..-ST. JEANBATIST de la salle" in SINT-GILLIS..... Amper 15 jaar en al op kot in UKKEL...bij de harmonie en voetbal van "den UNION en RACING" van VANDENBOEYNANS...den Baas!!! Brussel was in 1950...EEN BOUWWERF...alles met 't oog op en ter voorbereiding van DE WERELDTENTOONSTELLING en op de komst van DE NATO in EVERE!!....'t is zo dat ...VANDENBOEYNANTS...alle goei leerlingen vanaf 16 Jaar naar de militaire kadettenschool trok?? Ook wij we waren meer bij VANDENBOEYNANTS dan op 't college...UTELE...Lijntransmissie..vliegtoren MELSBROEK-EVERE...een puin Zelfs bij de aanleg van de telefoon en radioverbindingen....BURGER EN MILITAIRE ...werden jonge (16-17 jarigen )betrokken in 't leger!!! In onze vrije dagen bleven we zelfs in Brussel...want hier was 't te doen ..."De OELEPUTTEN van OETHALE" dat was PASSEE....................... Toneel (THALIA)-zang(SOLDATENZANGKOOR) en zeer zeker "De vlomse rossen toone" hadden sukses in de "FOLIES BERGIERE".....;.. Met de gebroeders PEUSTJES met Kees BRUG ,nand Buyl,en nog andere LIMBURGERS speelden we overal in de VOORPROGRAMMA'S We ontdekten dat aan 't standbeeld van LEOPOLD II(de congolese wijk in wording kwam....MOTONGO...)Rijke mannen (zwarte)en arme vrouwen(ook zwette)....de jonge rijke congolezen hadden rijke BLANKE VROUWEN...en wij,wij hadden de jonge zwetten en de marollenkette
Over 't CASINO dat ze voor ons bouwden in 1955(piet vandevoort)
We weten 't nog toen piet op meulenberg kwam wonen...1946-1947..waren bijzondere jaren voor Meulenberg!!!Piet had zeven seizoenen bij pol STAS in ST.Truiden toneel gespeeld...Piet was bestuurslid bij 't LimburgsTONEEL,hij was ook reis-bus-begeleider...en voor ons GIDS!!! In 't boerderijke was piet voorzitter van "RECEPTIEF TOERISME" 'n vereniging van reisleiders en toeristische gidsen in Limburg.............. ER WAREN MEERDERE toneelgroepen toen in Houthalen...door de klas van frater Eugène(wij zaten er naast PEUSTJES en bernard LAVALLE de mijningenieur-directeurszoon!!!)en we speelden toneel...met de groep "vermaak na arbeid" tot piet de leiding kreeg over ons.... Van in 't begin al wilde piet gemengd(jongens en meisjes,mannen en vrouwen)toneelspelen....Het duurde 'n tijdje,maar piet kreeg van 't bisdom de toestemming en de mijn die toen overal barakken bouwden,bouwden deze keer een grote barak als feestzaal-toneelzaal in de varenstraat!!! Door Lavallé(in feite meer moeder lavallé) kregen we van de mijn kostuums,vervoer en mochten we de rekeningen afgeven bij madamme!!! TOT ZOWAT 1951...trokken we met piet,per bus ,overal rond...We speelden als amateurtoneelders...in antwerpen en zelfs in 't folies bergère te Brussel met KEES BRUG-Bob SCHOEPEN,nand BUYL enz...enz...Met "de vier jaargetijden"haalden we 89% en als ze niet "gefoefeld hadden" dan waren we gewonnen met 't koniklijk landjuweel...want beroepsacteurs en beroepsregisseurs mochten in feite niet meedoen voor 1950??? "De" limburgers werden overal gevraagd...radio-bewerkte spelen...Mariaspelen in open luchttoneel...Zutendaal...Genk...'t was GROOTS met piet Maar in 1951 brande ons barak af???Vijf jaar lang hebben we toen noodgedwongen ...in gans Limburg ...gespeeld ...tot de mijn voor ons terug 'n TONEELZAAL bouwde...met casino en balzaal die voor en door de mijn gebruikt werd als cultureel uithangbord.... Dikwijls hebben we piet geholpen met correspondentie en met zaken die meestal niet tot de buitenxereld doordrong...we denken dat we de enigste foto van piet met koning Boudewijn hebben ...of de dankbrieven van gouverneur ROPPE aan toneelgroep Thalia en dan spreken we nog niet van FRANS KEYERS ENZ;ENZ;.....tot 1964 heeft het geduurd.... Vanwege 't ministerie van KULTUUR kregen we 60 th. en van de provincie 20 th.....dus HOUTHALEN kocht in 1968 zelf 't CASINOGE-BOUW al was er toen nog geen kultuurraad gesticht!!!Piet werkte al die jaren bij ons als lesgever voor reisleiders en gidsen(frans vangronsveld)en wij,wij maakten de EERSTE EN ENIGSTE fotos van de eerste kulturele aktiviteit in 't kultureel centrum NOVEMBER 1973 !!!
De mijn van HOUTHALEN starte in 1938...tot 1964...mijn ZOLDER
De mijn van WINTERSLAG was de eerste zetel met steenkool in 1917....vijf jaar later begon als tweede BERINGEN...Wij in HOUTHALEN waren de zevende en laatste in de rij in 1938!!!We waren de mijn met 't minst aantal produktiejaren!!!De langste levensduur was ook WINTER-SLAG....De verliezen van alle mijnen begon in 1958 ondanks de ondergrondse verbondenheid en fusu-ioneringen sloot men zwartberg in 1966!! Houthalen -zolder sloot als laatste mijn op 30 September 1992... Wegens 't vele water...TENRIJT-BRUGSTRAAT-HOEVEREINDE...duurde 't onder den oorlog...te houthalen lang...te lang mischien?? Om niet naar 't leger te moeten ...kozen PAA 'n 't SCHUURKE...de gebroeders GODDERIE...STEVENS en de BURGERLIJK INGENIEUR jonkman ALBERT COULIE voor 'n opleiding in de LUIKSE MIJNEN....en daarna als EERSTEN ...hier in HOUTHALEN zelf te werken........ Burgerlijk werktuigkundigeingenieur en niet mijningenieur,want zijn vader was 'n west-vlaamse textielhandelaar...en jonkman te Houthalen rond 46 Wij hadden onder de oorlog(soms verplichte)LOGEURS...we waren 'n logementscafé...en nabij de draai aan 't dorpsplein(NU GRALLER!!!)daar kwam 'n Hotel pal naast 't oude huis van JUWELIER MERCKEN....Het nieuwe hotel heette"DUPRIEZ" en ALBERT COULIE was er .... Dupriez kwam van Congo en had heel wat aanzien in 't dorp onder de oorlog,vooral ook omdat de ingenieur met de dochter des huizes trouwde!! Godderie,COULIE,"chef prion en hoofd ingenieur"Spraken VLAAMS!! ze werkten zoals alle arbeiders mee in posten...'smiddags naar onder en onder den oorlog pas om 13 UUR terug boven...er werd soms verplicht de klok rond te werken(den duits was de baas en had 't voor 't zeggen!) Vijfdagenweek-achturendag...dat bestond niet...Diegenen die niet geschoold waren moesten luisteren...diegenen die mochten spreken hadden 'n enorm verschil in kennis en ik geloof niet dat iemand van de bazen "MOCHT LACHEN IN DE PUT ONDER???" In 1938 viel JULES VINCQ "accidentellement " van de in opbouw zijnde BELLEFLEUR....(ik geloof dat dokter HILLEN,de voorzitter van kerkfabriek er toen bijgehaald was???)Zijn ouders zijn toen thuis in 't schuurke geweest bij vader die frans sprak...Burgerlijk ingenieur LAVAL-LEE die pas later in 1939 zich hier vestigde maakte zich toenal verdienstelijk.ZOON BERNARD LAVALLEE die later priester werd bij de AGUSTIJNEN zat naast mij in de "OORLOGSNOODKLAS"...Speciaal van LILO kwam meester PHILIPSEN met fotos van de mijn van winterslag(1947)...hij was ook kunstschilder...we hebben in ons archief nog schrijfboeken en fotos van toen...OMDAT men 't ons vroeg vermelden we nog dat inderdaad TUUR trouwde met MIA AMPE,dochter(de schoonste)van de eerste DIREKTEUR GENERAAL!!!
