14-11-2006 om 15:19 geschreven door Liesje  

Van de 10 kinderen die ik donderdag zag geboren worden leefden er maar 3. En dan waren er nog 4 moeders in kritieke toestand door bloeding. Een groot deel ervan door bij ons vermijdbare oorzaken vb placenta praevia: de placenta lag bij deze moeder echt voor de opening van het geboortekanaal, iets wat je met echo gemakkelijk kan opsporen en waarbij je met een keizersnede moeder en kind red. Maar als zo’n moeder vaginaal probeert te bevallen, verliest ze heel veel bloed omdat de baby dan op zijn eigen placenta duwt. Gelukkig hebben de moeders het allemaal oveleefd, op zich al een klein mirakel!

Ondertussen waren we al een paar uur opzoek naar een steriele currette voor een patiente met een onvolledige abortus (miskraam) die nog wel stabiel was maar toch redelijk veel bloed verloor. Die was er niet omdat iemand vergeten was de VIC, die ze in het sterilisatieproces nodig hebben, te kopen.... Michael was ook echt gefrustreerd!

Maar wat echt maakte dat het mij donderdag teveel werd, was het bijna fout aflopen van een bevalling door een ongelofenlijk attitudeprobleem van voornamelijk de verpleging of de vroedvrouwen. Als een vrouw heel lang in arbeid is en het gaat niet vooruit, heb je een kans dat de baarmoeder scheurt van de toch wel grote krachten die er opinwerken, zeker als er ‘obstructed labour’ is (de baby ‘geblokkeerd’ zit). Om 13u30 u had de intern de vrouw gezien en besloten dat ze een dringende keizersnede nodig had. Het was niet zo druk en er was een interessante tutorial die ik dan bijgewoond heb. Om 17u kwam ik terug en werd die vrouw juist met spoed naar de operatiezaal gebracht met het vermoeden van een gescheurde uterus. En daarop begon een van de vroedvrouwen, zij met het meeste ervaring, tegen mij van “willen ze nog meer ‘fresh stilbirths’ of pas in de uterus gestorven baby’s” hebben...ze moeten dat en dat nog doen...alsof het niet ook haar verantwoordelijkheid is... De intern was nog bezig met een ander dringend geval en vaak zitten de vroedvrouwen de helft van de tijd te babbelen.... Ik werd er echt zo moedeloos en gefrustreerd door! Dan maar een paar uur gaan slapen. Ik ben dan s’avonds nog terug gegaan maar dat was echt een vergissing: nog 3 uur geholpen met de geboorte van een reeds 3 dagen dode foetus bij een moeder met chorio-amionitis...

Vrijdag dan maar vrijaf genomen. We zijn in de namiddag gaan zwemmen in het zwembad van het lake view hotel (het enige zwembad in Mbarara). Dat heeft echt deugd gedaan. ’s Avonds was er een feestje voor het afstuderen van Dennis, wel nu Dr. Dennis, de Oegandese vriend van een Nederlandse Apothekeres Judith die een paar deuren verder woont. Geit op de BBQ! Echt tof! Ondertussen over mijn ervaringen gegabbeld met andere buitenlandse artsen. Helpt je ook wat te relativeren. Als je bedenkt dat de vroedvrouwen hier soms in 3 maanden niet betaald zijn. Dat ze al jaren in deze moeilijke omstandigheden moeten werken.... Anderzijds, zoals Dr. Ali een Britse arts, zei, is het ook wel eens goed dat iemand hen nog eens herinnerd aan het feit dat dit toch niet een ideale/normale gang van zaken is. Je moet er na een tijd wel deels aan wennen als je hier wil blijven werken zonder opgebrand te geraken.

grrr groetjes vanuit het Oeganda waar de zon vaak schijnt maar het soms de regen ook met bakken uit de hemel kan vallen. Lettelijk en figuurlijk!

13-11-2006 om 16:58 geschreven door Liesje  

TBA’s zijn gewoon leken uit het dorp die zoals de traditie de vrouwen steeds bij de bevalling begeleid hebben. Met de werkwijze van die TBA is er vaak iets grondig mis. Steriliteit en hygiene is een groot probleem. Toen we in Rugazi waren heeft een deel van de studenten het huis of zeg maar de hut van de TBA bezocht. Ze vertelden dat de vrouwen gewoon bevielen in het bed van de TBA, zonder enige voorzorg naar hygiene en steriliteit. Trots had ze haar uitrusting getoond....wel een set zonder voorzieningen om die te steriliseren. We hadden ook een vermoeden dat ze enkel ‘nieuwe’ handschoenen gebruikte als de vrouwen die zelf meebrachten..... En dus natuurlijk een hoog risico op infecties, transmissie van AIDS en andere STI’s zoals hepatitis. Veel van die TBA’s zouden volgens de studenten zelf HIV+ zijn.

Daarenboven hebben ze niet de klinische vaardigeheden van een midwife of vroedvrouw of de risicogevallen er uit te halen. Sommige afwijkende liggingen van het kind, buiten het gewone met het hoofd eerst en een volledige flexie of buiging van het hoofdje, zorgen soms voor een langere/moeilijkere bevaling, soms voor een risicovollere, maar bij sommige liggingen kan het kind

Omdat er zoveel zaken fout liepen heeft de overheid op een bepaald moment beslist om hen toch een zekere opleiding voor hen te voorzien. Maar sommigen zijn van mening dat dat een vergissing was en er gaan nu stemmen op om de praktijken van de TBA te verbieden. Al betwijfel ik ten zeerste of dat de oplossing is. Als we de vrouwen vroegen waarom ze niet naar het health centre kwamen om te bevallen, waren er argumenten zoals te ver eens ze in arbeid zijn, de vroedvrouwen in het ecntrum zijn te bruut en niet vriendelijk (kan ik mij wel voorstellen, maar ja ze kennen hun job wel), te duur om er te geraken (een TBA kost ook geld dus...?), gezelliger bij de TBA,...Maar wat ze niet vertellen maar waar iedereen van overtuigd is dat het vaak ook gewoon een overtuiging is van de mensen. Ze vertrouwen de TBA, het is traditie,..

13-11-2006 om 16:57 geschreven door Liesje  

Hey,

Een deel van de vrouwen komt uit de buurt. En bij hen zie je evenveel complicaties als je in een locaal centrum zou zien. Maar omdat Mbarara een 'referral centre' voor een ongelofenlijk groot deel van het land is komen er helaas heel wat vrouwen binnen die soms al dagen in arbeid zijn, waar er iets grondig fout is en helaas vaak het kind niet meer te redden is en soms het leven van de moeder ook aan een zijden draadje hangt. In Belgie worden  bijna alle  risicogevallen al voor de geboorte opgespoord, vnl. ook dankzij de echografie. Hier hebben ze wel prenatale consultaties maar daar wordt enkel maar een beperkt onderzoek gedaan. Daarenboven bevalt meer dan de helft van de vrouwen thuis met een TBA of traditional birth attendance.

Daarenboven hebben ze niet de klinische vaardigeheden van een midwife of vroedvrouw of de risicogevallen er uit te halen. Sommige afwijkende liggingen van het kind, buiten het gewone met het hoofd eerst en een volledige flexie of buiging van het hoofdje, zorgen soms voor een langere/moeilijkere bevaling, soms voor een risicovollere, maar bij sommige liggingen kan het kind gewoon niet vaginaal geboren worden....

Hier zie je dus echt enorm veel complicaties die je in Belgie zelden of nooit ziet.

Zo heb ik donderdag een vrouw gezien die blijkbaar al 2 uur eerder op de afdeling was maar dan de boodschap kreeg dat ze zich eerst moest gaan wassen... Op de verwijsbrief van een health centre stond: ‘prolonged labour, hand visible’. Tja spoedgeval dus. Blijkbaar was ze al 3 dagen in arbeid, onder de ‘hoede’ van een TBA die al locale kruiden geprobeerd had. Uiteindelijk was ze dan naar het lokale gezondheidscentrum gegaan die haar vervolgens direct doorgestuurd hadden. En ja natuurlijk geen harttonen van het kind te horen  en als je het handje vastpakte: geen reaktie. Bij het vaginaal onderzoek kon je dan ook een voetje voelen, en het hoofdje eigelijk naast het geboortekanaal (lateraal van de vagina te voelen)... Michael, de intern gepoogd om het handje en voetje terug te duwen en het hoofdje voor de ingang te manuvreren....wat gelukkig gelukt is. Een half uurtje later is het dood geboren. Zo vermijd je tenminste een keizersnede met alle complicaties vandien, zeker als het kindje al even dood wat een extra risico op infectie van de moeder betekend. Dit had echt vermeden kunnen worden.

13-11-2006 om 16:50 geschreven door Liesje