Leiderschapvaardigheden voor thuis

(http://www.support.an/item.php?id=306&search_txt=kanker&edition=&heading=&page=2)

Bent u thuis een leider of een manager?

In de werksfeer wordt op leidinggevenden een zwaar beroep gedaan om goed, verantwoord en effectief leiding te geven. Maar als we van het werk weggaan naar huis laten we dat los, want dan hoeven we niet aan werk te denken (veel mensen althans).
Maar er zijn in de vaardigheden voor leidinggevenden op het werk veel elementen te vinden die thuis in de gezinssituatie helemaal geen kwaad kunnen om daar ook toegepast te worden. Thuis doen we vaak dingen zoals we ze altijd doen, we lijken daar minder bewust mee bezig te zijn dan met de aanpak op het werk. En als we thuis al bezig zijn, dan is het managen van de activiteiten van alle gezins- of familieleden veelal belangrijker dan het leiden van het gezin.

Leiden of managen?

Er zitten belangrijke verschillen tussen managen en leidinggeven, en die zijn interessant om te analyseren in de context van uw rol in het gezin en de familie. We zullen dat doen aan de hand van een van de zeer populaire theorieën over leidinggeven. Het kan u helpen uw rol in het gezin beter vorm te geven en effectiever uit te voeren.

Het verschil tussen managen en leidinggeven is vaak bediscussieerd. Echte harde en allesomvattende definities zijn daar niet uitgekomen.

Stephen Covey – bekend van het zeer succesvolle boek “The 7 habits of highly effective people” - maakt er het volgende onderscheid tussen:

Het komt er dus op neer dat leidinggevenden meer bezig zijn met de grote lijnen uitzetten, en de juiste koers bepalen. Betrek dit eens op uw eigen situatie: Hoe is uw rol in het gezin? Zorgt u dat wat er gedaan wordt goed gebeurt? Of let u er meer op dat het gezin en de individuele gezinsleden zich ontwikkelen in de gewenste richting?

Het lijkt wel of we in ons dagelijkse privé leven soms minder bewust bezig zijn met plannen maken en de koers uitstippelen dan in ons professionele leven. Terwijl het voor ons in gezinsverband uiteindelijk misschien nog wel belangrijker is dan in de werksituatie.


De rol van leiderschap
We kunnen wat dieper ingaan op de rol die een leider in zijn omgeving heeft. Een van de mogelijkheden is te kijken naar de vier rollen van leiderschap die Stephen Covey heeft gedefinieerd. Het zijn de vier volgende rollen. Ik gebruik de Engelstalige termen met een vertaling erachter om zo zuiver mogelijk te blijven:

• Pathfinding (koers bepalen)
• Aligning (balanceren)
• Empowering (talenten faciliteren)
• Modeling (modelleren)

We zullen wat dieper ingaan op deze vier rollen. Eerst zullen we de hoofdlijnen per rol op een rij zetten, zodat u zich een goed beeld kunt vormen over wat deze behelzen. Daarna kijken we hoe dit in de gezinssituatie van toepassing is.

Rol 1: Pathfinding

Stephen Covey beschrijft dit als het creëren van een visie die een verbinding maakt tussen hetgeen waarvoor (in bedrijfstaal) ‘klanten’ warmlopen, en wat uw passie is. Het geeft de mogelijkheid om een link te leggen naar hetgeen u graag wilt afleveren, en wat de ‘klanten’ graag willen hebben.
Deze rol gaat over de volgende drie vragen:

• wie is voor mij belangrijk en wat is voor hen belangrijk?
• wat is mijn doel, waaraan hecht ik de meeste betekenis, en hoe gaan we met elkaar om?
• waar gaan we naartoe en hoe komen we daar?
• Covey werkt in de beschrijvingen met kernprincipes die nog wat meer verdieping geven aan de rollen.
• Voor Pathfinding zijn de kernprincipes:
• Stel een diagnose voordat je maatregelen neemt
• Geen betrokkenheid, betekent geen commitment
• Begin met het einddoel in gedachten

Het is interessant op dit te betrekken op het dagelijks leven en uw rol in het gezin. Als u daar de leiders rol wilt vervullen, betekent het dat u steeds ver vooruit kijkt en dat u probeert uw doelstellingen en passies te verbinden aan die van uw gezinsleden vice versa. Waar liggen de raakvlakken? Daarop kunt u vervolgens inspelen bij het kiezen van de activiteiten en het uitstippelen van de koers. Deze rol betekent ook dat u elkaar betrekt bij waar u mee bezig bent. Vooral voor die zaken waarbij u van uw gezinsleden betrokkenheid of interesse verwacht.

Rol 2: Aligning

Covey geeft aan dat dit, bij wijze van spreken, het asfalt is voor de weg die u bij rol 1 (aligning) heeft uitgestippeld. Is dat asfalt mooi glad of zitten er obstakels in? Het gaat om het creëren van een elegante en prettige manier van samenwerken of samenleven die zo goed mogelijk is ingericht, een goed geplaveide weg die rechtsreeks leidt naar het doel.
Het heeft te maken met het simpele gegeven dat een organisatie (of gezin) perfect is ingericht voor de resultaten die het nu boekt. Wilt u andere resultaten, dan zult u het (gezins-) systeem anders moeten inrichten. Het gaat ook om het vinden van een balans tussen wat je zegt en wat je daadwerkelijk doet. Als je iets anders zegt dan je in werkelijkheid doet, raken mensen (uw gezinsleden) gefrustreerd en worden ineffectief.

Als leider geeft u in deze rol antwoord op de volgende drie vragen:

1.     hoe werkt het systeem (gezin) samen?

2.     welke onderdelen zijn er te onderscheiden?

3.     hoe balanceren we de onderdelen zodat we de juiste visie kunnen realiseren?

Als kernprincipes horen hierbij:
De delen beïnvloeden het geheel, en het geheel beïnvloedt de individuele delen
Organisaties (gezinnen) zijn perfect uitgerust en ingericht om de huidige resultaten te behalen.

Als leider in het gezin betekent deze rol dat u nagaat hoe u elkaar beïnvloedt binnen het gezin. Helpt u elkaar op weg, of werkt u (mogelijk onbewust) elkaar juist tegen in wat u wilt bereiken. Wie heeft welke rol en levert welke bijdrage? Als u niet tevreden bent met hoe u als gezin functioneert, dan kunt u eens kritisch kijken naar de onderdelen en hoe ze elkaar beïnvloeden.

Rol 3: Empowering

Empowering (talent faciliteren) betekent volgens Stephen Covey dat u het talent, de energie en bijdrage van mensen weet los te maken om hen het uitgestippelde pad te laten bewandelen. Alleen als de juiste condities (randvoorwaarden) worden geschapen kunt u immers van mensen verwachten dat ze topprestaties leveren.
In deze rol geeft u als leider antwoord op de volgende 4 vragen:
hoe creëren we een omgeving waarin mensen (gezinsleden) hun beste beentje voorzetten en betrokkenheid tonen?
wat voor soort activiteiten hebben we?
hoeveel verantwoordelijkheid en autoriteit zouden de gezinsleden moeten hebben?
wie doet wat? Hoe? Met welke instrumenten en met welke verantwoording? Waarom?
Als kernprincipes gelden hier de volgende twee punten:
Verschillende behoeften vragen om verschillende benaderingen.
Denk aan ‘win-win’.

Projecteer dit maar eens op uw gezinssituatie. Iedereen heeft eigen en gezamenlijke doelen, maar helpen we elkaar om die te bereiken? Waar zijn we zoal mee bezig als gezin en waarom? Deze rol geeft aan dat u als leider beïnvloedt of het gezin wordt geleefd door de waan van de dag, of dat u er bewust bezig bent uw gezin en de gezinsleden in een bepaalde richting te (laten) ontwikkelen. Alleen als u bewust bij deze rol stilstaat, kunt u hopen dat u het beste uit uw gezinsleden haalt.
Als eenvoudig voorbeeld kunt u denken aan de omstandigheden waaronder uw kind met school en huiswerk bezig is. U kunt wel topprestaties verwachten, maar creëert u de omstandigheden die dat bevorderen, met aandacht en hulp, en een goede werkruimte en voldoende tijd voor huiswerk?

Rol 4: Modeling

Deze rol gaat over het vertrouwen winnen (of verdienen) van anderen. Dat kan alleen als u leeft en leidt op basis van principes. Als men weet waar u voor staat, en u leeft daar ook naar (walk your talk) dan vindt men u een betrouwbaar persoon en is er ruimte voor vertrouwen.

Als leider beantwoordt u in deze rol de volgende vier vragen:

• wie zal mij volgen?
• neem ik verantwoordelijkheid?
• ben ik betrouwbaar (‘walk my talk’)?
• ben ik betrouwbaar? Moet dit niet anders?
• Als kernprincipe definieert Stephen Covey het volgende:
• Vertrouwen wordt opgebouwd van binnen naar buiten

Het betekent in simpele termen dat als u doet wat mensen van u verwachten, u betrouwbaar wordt gevonden. En u beïnvloedt zelf grotendeels wat men van u verwacht. Als u zegt dat u komend weekend vrij houdt voor familiezaken, en u doet dat niet, dan schaadt u de verwachting die u zelf hebt geschapen.

Deze rollen die in het bedrijfsleven worden gebruikt om leiders bewust te maken van hun functioneren, kunnen heel goed werken als richtsnoer voor uw functioneren als leider in het gezin. Het is wellicht teveel om in een keer elke dag toe te passen, maar als u van tijd tot tijd stilstaat bij wat u met uw gezin wilt bereiken en hoe u dat kunt bevorderen, dan bent u al een eind op weg.
Denk ook eens aan het volgende gezegde als u niet tevreden bent: Als u dingen op dezelfde manier blijft doen, krijgt u steeds dezelfde resultaten. Door te analyseren en te sleutelen aan de hand van de vier rollen van leiderschap, kunt u mogelijk tot verbetering komen en dingen anders (beter) doen.

Door Stella van Rijn
Hoofdredacteur van Coaching, vakblad voor leidinggevenden.
Zie ook: www.coaching-magazine.net

30-07-2012 om 15:44 geschreven door filiprasschaert