De bewegingsruimte is vrij groot en voorzien van voldoende materiaal, naast de uitdagende en actieve bewegingslessen, wordt er ook dagelijks buiten gespeeld.
.
In de turnzaal worden steeds twee verschillende activiteiten voorzien, de kleuters worden in groepen verdeeld:
-één deel van de zaal is ingericht om de kleuters een bepaalde vaardigheid te laten oefenen, nl. klimmen en klauteren.
-in de andere helft van de zaal spelen ze een spel.
2. Observatieverslag
Vaardigheid: klimmen en klauteren.
De kleuters krijgen een aantal afspraken, een kleuter mag eens een voorbeeld geven en daarna gaan ze zelfstandig aan de slag. Juf Gerry bevestigt kinderen die het goed doen. Ze grijpt enkel in wanneer de veiligheid in het gedrang dreigt te komen, de kleuters de afspraken niet naleven of er een incident ontstaat tussen kinderen. Als kinderen de regels overtreden, wordt deze niet opgedreund. Het kind mag van juf Gerry op rustige toon gewoon heel even op de bank gaan zitten kijken en zelf uitvissen hoe het wel moet.
De kinderen zijn gewend aan deze werkvormen en de opstelling houdt in zich dat nergens lange wachtrijen ontstaan. Juf Gerry noemt het actief wachten wanneer ergens een kleine wachtrij spontaan ontstaat. De kleuters hebben genoeg materiaal om iets anders te gaan doen zonder te moeten wachten. Ze wachten alleen wanneer ze vol spanning zitten en heel gemotiveerd zijn om iets wat hen echt uitdaagt te oefenen. Dit wachten verschilt omdat de kinderen nog steeds betrokken zijn en ook kijken hoe de anderen het doen en hiervan leren.
Er is voldoende differentiatie aangebracht zodat er bij het klimmen voor iedereen uitdagende, maar haalbare, oefeningen zijn. Alle kleuters zijn de hele tijd actief aan het bewegen, nu eens lachend, dan weer met het puntje van hun tong uit hun mond in uiterste concentratie. Op het einde zijn alle kinderen moe en vol zweet maar duidelijk tevreden. Er wordt echt tegemoet gekomen aan hun bewegingsdrang.
Voor de leerkracht valt een heleboel te observeren:
-op handen en knieën? op handen en voeten?
-rechtop klimmen, al dan niet met behulp van het touw?
-armen al dan niet spreiden voor evenwicht?
-mate van bijbewegingen maken
-klimmen de kleuters onder, door, over de hindernissen?
-durven ze springen, hoe doen ze dat? afzetten al dan niet met beide voeten? armbewegingen? wat is voor sommigen te hoog, te laag?
-wie heeft het nog moeilijk, waarmee?
-voor wie is het meest uitdagende misschien al haalbaar?
-creatieve vondsten van de kleuters
Spel: balspel.
De kinderen worden in dit deel van de zaal nog eens in twee groepen verdeeld.
Aan beide uiteinden van het speelveld staan houten blokjes rechtop.
In het midden van het veld hangt een touw schuin gespannen.
Elke kleuter krijgt een mousse bal en probeert een blokje om te gooien door onder het touw door te rollen.
Tegelijk moeten de kinderen hun eigen blokjes beschermen door ballen tegen te houden en de blokjes terug rechtop zetten wanneer ze omgestoten zijn.
De leerkracht kan opnieuw heel wat zien: of de kleuters al dan niet
-aanvallen en/of beschermen
-achteraan in het veld blijven of naar voor komen
-goed mikken van aan dichtbij het touw of van verder
-onder het lage deel van het touw doorrollen of daar waar het hoger is
-enkel naar een blok mikken of rekening houden met de andere kleuters
Ook op vlak van rol en stoptechniek:
-rekening houden met anderen
-tussen de benen met beide handen
-met één hand of beide zijwaarts
-rollen van op de grond, gooien, botsen
-zich op de bal laten vallen, met de handen stoppen, ev. met de voeten
-anticiperen op de bal, de bewegingsbaan inschatten en verplaatsen
3. Reflectie
Het valt me op hoe actief de kinderen de hele tijd blijven. De kleuters worden vanuit het materiaal en de opstelling bij het klimmen intrinsiek gemotiveerd. De opzet, het doel van het spel is uitdagend en betekenisvol voor de kinderen. Het materiaal en de opstelling voorziet telkens voldoende differentiatie zodat de kleuters zichzelf op hun niveau kunnen uitdagen (~zone van naaste ontwikkeling).
Tegelijk zitten in dergelijke opstellingen veel mooie observatiekansen voor de leerkracht. Op welk niveau gaan de kinderen spontaan werken, hoe doen ze dat, wat doen ze juist, wat kunnen ze (net) aan en wat hebben ze nodig om in de toekomst verder te ontwikkelen?
De kinderen nemen hun ontwikkeling voor een groot deel in eigen handen, werken heel zelfstandig en laten door hun bewegingsgedrag duidelijk weten wat ze van je nodig hebben. Als je maar kijkt.
De Schatkist handleiding hanteren en daarbij horende tussendoelen.
Ik plan zeker en werk nog aan
Uitbreiden van de tuinwinkel en verdiepen van het rollenspel.
Een terugblikgesprek in kleine groep met niveaugroepen (de activiteit naargelang differentiëren).
Het geven van een bewegingsles in de lijn van de geobserveerde lessen.
Ik heb tijdens deze twee dagen meer dan ooit ervaren wat het is om kinderen echt vrij te laten (binnen duidelijke regels en afspraken) en hoe belangrijk dat wel is. Het is verbazend om te zien hoeveel meer zij daarvan leren, ze nemen echt hun eigen ontwikkeling in handen.
De leerkracht is daarbij de gids, degene die het mogelijk maakt, de rijke omgeving inricht op basis van hun wensen en noden en hen hierin rondleidt. Wat zij daarmee doen hebben ze zelf in handen.
Stimuleren, bevestigen, uitdagen, helpen, geduld en respect tonen, luistervaardig zijn en tegelijk speels en creatief Enkele belangrijke elementen in de aanpak van mijn mentor. Deze manier van werken creëert niet alleen een heel positieve en veilige omgeving voor de kinderen om te ontwikkelen, maar staat tegelijk ook model voor de kleuters om hetzelfde gedrag te ontwikkelen. Wat ook het geval is!
Juf Gerry geeft me heel veel feedback. Ze laat me initiatief nemen, fouten maken, hiervan leren, om de hele stage op een ontspannen manier te doorlopen. Ik geniet opnieuw van het voor de klas staan en heb vertrouwen in mijn kunnen. Na vorig jaar had ik hier wel wat moeite mee. Ik voel dat ik nu echt de juf word die er in mij verborgen zat, die ik wilde zijn, die me ligt; die rustig en enthousiast tegelijk is en zonder zich kwaad te maken toch gezag heeft. Ik kan me geen mooier voorbeeld dan juf Gerry wensen. Onze leerkrachtstijlen vullen elkaar aan en onze visies liggen in dezelfde lijn, het voelt echt als een samenwerking. Ik ben er zeker van ongelofelijk veel te kunnen leren uit haar ervaring en ben, om eerlijk te zijn, nog door niet veel mensen zó geïnspireerd geweest.
Enkel op dinsdag 1 en woensdag 2 april 2008 (wegens ziekte):
Thema Lente: deelthema groeien en bloeien.
Juf Gerry startte vorige week het thema al op, ik stuurde mijn voorbereidingen door zodat zij deze eventueel kon bijvoegen in haar agenda.
De lentetafel werd opgestart, de materialen uitgebreid waargenomen. De kinderen zaaiden tuinkers in versierde eierdozen en vouwden bloemen uit papier.
Voor mij was het deze keer extra belangrijk de beginsituatie voor dit thema goed te toetsen. Wat werd er al gegeven? Wat boeide de kinderen?
Ik paste mijn rooster en voorbereidingen aan om hier expliciet aandacht aan te besteden. Ook kreeg ik de documenten van de overdracht tussen juf Paula en juf Gerry. Zo wist ik al wat er gedaan was en waar de interesses in eerste instantie lagen.
2. Beschrijving van de ervaring (inhoud en proces)
Bij de inloop zocht ik enkele kleuters op die me wilden vertellen wat er allemaal gebeurd was. De materiaal op de lentetafel boeide enorm, de lente leeft nu echt in de klas. Vorige week was het ook echt nog winterweer, de lentewandeling is toen niet doorgegaan. Juf Gerry was blijven stilstaan bij de winter die ervoor zorgde dat de lente op zich liet wachten. De kleuters hadden het ankerverhaal nog niet gehoord, dus zou ik (na overleg met juf Gerry) i.p.v. de terugblik, in de grote kring het verhaal voor de eerste maal brengen (onvoorbereid).
Tijdens de tuinenwandeling had juf Gerry een gesprek met de ondersteunende leerkracht. Alle leerlingen van de klas werden besproken. Vooraleer op wandel te gaan, heb ik de kleuters eerst enkele minuten buiten te laten spelen op de speelplaats. Sommige kleuters konden het echt gebruiken na het lange verhaal. Hierna ging een vervangende juf mee op de wandeling. Het werd een leuke tocht, het weer zat mee en de kinderen waren enthousiast.
Aan de lentetafel wilde ik zeker nog aandacht besteden, de kleuters waren er immers heel erg door geboeid. Ik had ook nog een heleboel materiaal om toe te voegen en wilde de methode van Schatkist zeker uitproberen. Ook probeer ik ervoor te zorgen dat er een rode draad doorheen mijn activiteiten loopt en wilde ik dit geheel van activiteiten zeker niet laten verloren gaan. De lentetafel werd als het ware de aanzet om de tuinwinkel te gaan bouwen.
De tuinwinkel werd op dinsdag en woensdag een prachtig geheel van activiteiten, waarbij overleg en samenwerking tussen te kinderen centraal stond. Het gemeenschappelijke doel was een mooie functionele hoek maken waarna rollenspel en hoekoverschrijdend spel zouden kunnen ontstaan tussen de lentetafel, de tuinwinkel en de huishoek. Voor Teaching Young Children maakten we een kleine taak over rollenspel, als voorbereiding op de komende lessen. Ik putte uit mijn ervaringen van deze week en voeg dit document dan ook toe in bijlage.
De terugblik op het verhaal hebben we dan op woensdag laten doorgaan. Ik deed dit in grote kring met de prenten en liet de kleuters het verhaal reconstrueren. Bij het reflecteren over deze activiteit, merkte ik dat dit eerder geschikt was voor een kleine kring. De kleuters gaven hier, op hun manier, zelf al blijk van. Ze waren onrustiger dan anders, ongetwijfeld omdat de kansen tot individuele actie veel kleiner zijn dan anders, bij een dergelijke activiteit in grote kring.
3. Eigen functioneren hierbij (beleving)
Inloop en grote kring: vertellen verhaal.
Ondanks dat ik het verhaal niet voorbereid had is deze activiteit goed verlopen. Ik merkte wel dat het een heel lang verhaal was, de kleuters erbij houden d.m.v. bewegingskansen en interactie was dan ook essentieel. Juf Gerry gaf me uitgebreid feedback. Ik wist zelf al dat verhalen vertellen me lag, maar juf Gerry onderstreepte dit nog eens. Ze herkende veel van haar didactiek en merkte op dat ik me dit eigen probeer te maken, dit in mijn aanpak integreer. Op het laatst werden de kleuters een beetje onrustig. Ik heb toen ingegrepen door recht te staan en (binnen de context van het verhaal) door het raam naar buiten te kijken en zo kreeg ik de aandacht meteen terug. De kleuters gingen er helemaal in mee. Het is fijn om aan te voelen dat ik de aandacht automatisch krijg door expressief en speels te handelen, niet door geërgerd of boos te worden.
Tuinenwandeling
Kleuren, geuren, details; de kleuters zijn heel opmerkzaam en duidelijk geoefend in het gericht waarnemen. Ook is het opmerkelijk in hoeverre juf Gerry met dit klasklimaat zorgt dat de kinderen intrinsiek gemotiveerd zijn om te leren. Kinderen zijn van nature geïnteresseerd om hun ervaringswereld te vergroten, maar een rijk en vooral betekenisvol aanbod zorgt ervoor dat ze echt betrokken aan de slag gaan, om, zoals ze zelf zeggen, slim te worden.
Lentetafel
Het liep goed en ik merkte dat het wel een verrijking kan zijn om je bij voorbereidingen extra te gaan inspireren of gedeeltelijk te gaan baseren op dergelijke handleidingen als die van de Schatkist methode. Ik was hier aanvankelijk niet ze enthousiast over. Persoonlijk ben ik bang dat deze werkinstrumenten kunnen leiden tot luiheid, telkens hetzelfde geven, niet meer zelf op onderzoek gaan. Maar ik had het mis. Met juf Gerry besprak ik hoe zij hiermee werkt. Deze documenten worden echt als leidraad gebruikt, bij sommige themas, maar mits aanvulling. Eigen creatieve ideetjes, poppenspel, liedjes. Soms kan je het zoveel rijker maken met andere elementen, dat het heel waardevol is als je al een solide basis hebt. Ze werkt natuurlijk ook zelf volledige themas uit. En we zijn het erover eens dat je als leerkracht steeds lui kan worden, maar dat het ieders individuele plicht is om je hiervoor te behoeden. Door het werken met een methode krijg je ook eens een ander idee, een andere invalshoek aangeboden. Tegelijk ben je er zeker van dat je bepaalde doelen nastreeft en kan ook deze diversiteit op jaarbasis nagegaan worden.
Tuinwinkel
Het was fantastisch om de kleuters te zien samenwerken en overleggen, ondertussen afspraken makend en rollen verdelend. Ze kwamen zelf met ideeën, namen initiatief, verzamelden het nodige en gingen allemaal erg betrokken aan de slag. In het toegevoegde document roleplay komt ook de rode draad tussen de activiteiten naar voor, maar heb ik ook beschreven wat de kleuters nog allemaal plannen voor de volgende dagen.
Terugblikken op het verhaal.
Het komt eraan aan de non-verbale signalen van de kleuters goed te interpreteren en daar dan je (handelingsgerichte) conclusies aan te koppelen. Tijdens het terugblikken heb ik onmiddellijk de bewegingskansen van de vorige dag herhaald en de kleuters zoveel mogelijk aan het woord gelaten. Maar ik merkte dat een andere werkvorm, nl. de kleine kring, voor terugblikken nuttiger zou zijn. Juf Gerry suggereerde dat het ook interessant zou zijn om dit eerst eens met groep1 en dan eens met groep2 te doen. Op die manier zal ik ook het differentiëren in deze activiteit meer kunnen toepassen, mij specifieker richten op de algemene verhaallijn of op details. Ik zal dit met het verhaal van het volgende thema Lamke zeker eens proberen.
