Op dinsdag 11 en woensdag 12 maart 2008 en op dinsdag 18 en woensdag 19 maart 2008: Thema 'Water' n.a.v. grote inzamelactie...
We hebben besloten het thema water nog twee weken te laten doorlopen. De sponsortocht gaat door op 19 maart en is de ideale afsluiter van het thema.
° Bij de inloop bied ik prenten aan van waterdieren voor de steekparels, de kinderen gaan hier meteen mee aan de slag. Ze kiezen naargelang hun niveau, maar het valt op dat ze zichzelf ook echt willen uitdagen. De octopus, die toch het moeilijkste is, is altijd in gebruik. De meeste kinderen uit groep 2 slagen erin om, mits concentratie, de inktvis helemaal goed te maken. Kinderen uit groep1 proberen het ook, maar gaan vaak bij elkaar te rade voor hulp of lossen moeilijkheden op door een eigen creatie te maken. Ook de krab is iets moeilijker, maar heel populair. Met een legkaartje is het duidelijker voor de kleuters om te zien wat de volgende stap is. Kleuters helpen elkaar hier ook mee.
° Met een groepje kleuters zal ik een flessendrum maken voor in de klas. Ik geef hiervoor een klassikale aanzet om alle kleuters actief te betrekken bij deze activiteit. Ze allemaal motiveren om aan de slag te gaan met de flessendrum is voor mij essentieel, ik laat ze dus eerst experimenteren met watergeluiden. Ik sluit aan bij het regenlied door ze de regen nog eens met stokjes te laten tikken en vervolgens doen we een parapluspel. De kleuters kunnen spetteren, schudden, tikken, spelen met de regenbuis, zo lang de paraplu open is. Gaat die dicht, dan stopt de regen. Dit was een speels en tof moment, ook al was het iets drukker. De kleuters leefden zich uit, maar hielden zich weldegelijk aan de afspraken. Achteraf was eenieder gemotiveerd om te ontdekken wat je met de flessen nog allemaal kon doen.
° Flessendrum maken:
- Aanzet: experimenteren met geluiden en begrippen:
De kleuters herhalen met mij de begrippen vol, halfvol, leeg, een bodem, bijna vol, bijna leeg. Deze begrippen heeft juf Gerry al eens aangebracht. Ze experimenteren actief met het vullen en bespelen van de flessen. Ik laat ze de flessen ook rangschikken en echt luisteren naar de verschillende klanken van de flessen. Vervolgens starten ze met het maken van de werktekening, niet altijd makkelijk. Kinderen van groep 1 denken vooral na over hoe ze juist kunnen weergeven wat in hun hoofd zit. Het verwoorden speelt ook steeds een grote rol. De kinderen van groep 2 zijn hierin duidelijk meer geoefend; het resultaat van Robine is verbazingwekkend, ze tekent de constructie van de flessendrum precies zoals ik het zou doen én kan het nog uitleggen ook! Bij het werkvertelgesprek laat ik haar als laatste aan het woord, nu weet iedereen wat ons einddoel is en wat we ermee zullen kunnen doen. Heel waardevolle werkvorm
- Constructie:
Dit stuk heb ik door het langere experimenteren met de flessen, de geluiden en de begrippen deels laten wegvallen. Het ging dan vooral over het knopen van de touwen, waar juf Gerry en ikzelf op voorhand twijfels bij hadden. De kleuters speelden wel een rol bij het rangschikken van de flessen, het kleuren van het water en de grote constructie, wat wij op dat moment veel waardevoller vonden. De eerste week breng ik tijdens mijn activiteit de drie eerste flessen aan (bodem-halfvol-vol). Juf Paula gaat op vrijdag verder en vult aan met de twee laatste klanken.
De kleuters begonnen meteen te spelen. We bespraken nog eens speelwijze, aantal kleuters voor deze activiteit en luisterden naar de eerste improvisaties. Tijdens deze eerste week had ik op woensdag nog slechts de tijd om twee kinderen te volgen bij het noteren van hun lied voor de flessendrum. Toen ik de week erna op dinsdag terugkeerde werd ik blij verrast, er waren een heleboel liedjes gecomponeerd. De kleuters hadden ook al voorstellingen gegeven voor elkaar en daar gingen we de tweede week natuurlijk mee verder. De twee flessenklanken die net op vrijdag toegevoegd waren, vormden opnieuw een stimulans om grotere, langere, uitgebreidere melodieën te scheppen. Het verschil tussen de kleuters op vlak van notatie is groot. Sommige kleuters tekenen volledige flessen, anderen zetten gekleurde kruisjes of streepjes. Sommigen verdelen zelfs hun lied in maten om het vlotter te kunnen spelen. De ene zet de maatstrepen waar de opeenvolging van kleuren dat makkelijk maakt, de andere telt effectief telkens evenveel kruisjes en zet dan een streep.
Het is niet enkel een activiteit die heel waardevol was voor de kleuters qua ontwikkelingskansen, maar zeker ook voor de leerkracht om verder uit te diepen (bvb. naar muzieknotatie toe, klankstuk maken, ). Tegelijk was het ook zeer leerrijk om de kinderen te observeren en zo meer te weten te komen over hun ontwikkeling op vlak van betrokkenheid, competenties; hun karakters, beginsituatie en voorkeuren voor muziek, Zeker in de kring, wanneer de kleuters hun stuk spelen en vervolgens bevraagd worden door de andere kleuters merk je hoe zinvol deze manier van werken is en hoeveel ze leren van elkaar.
° Ik herneem de activiteit van het woordweb rond de letter w met kinderen uit groep2. Het valt op dat ze nu sneller met woorden komen, deze veel vlotter schrijven en tekenen en er ook meer creatieve vondsten gedaan worden. Deze activiteit was dus echt te moeilijk voor de kinderen uit groep1. Het woordweb wordt nu zinvol uitgebreid. De kleuters beleven ook veel plezier aan het schrijven van woorden, letters. Met behulp van de letterkaart en mits begeleiding komen ze tot waardevolle succeservaringen rond lezen en schrijven. De lettermuur is nu ook de start van zelfstandige activiteiten met woordkaarten en prenten en het woordweb kan het onderwerp van gesprek vormen in de kring of tussen kleuters onderling.
° De aanzet van de zelfstandige activiteit voor het maken van de flessenpost kon beter. Een volgende keer zou ik zeker Mario (hoofdpersonage van het ankerverhaal) erbij betrekken. Het concreter maken en rechtstreeks naar hem schrijven zou het voor de kleuters betekenisvoller maken. Een boodschap maken of een brief schrijven als je niet weet waar die terecht komt is voor de kleuters nog moeilijk. Sommige kinderen van groep 2 zijn echter heel gemotiveerd en hebben het doel van de activiteit ook echt voor ogen, ze bedenken waar hun flesje zal terechtkomen als ze het in zee gooien en denken ook echt na over wat ze willen meegeven als boodschap.
° Het herhalen van het regenlied is spontaan aan bod gekomen doorheen deze twee weken. Meestal was dit op tussenmomenten wanneer de kleuters zelf begonnen zingen of tikken met de stokjes. De kleuters zingen en spelen graag met het lied, ze hebben het gedurende deze weken echt beleefd.
Ook ik ervaar duidelijk het verschil wanneer kinderen zich het lied eigen maken (niet enkel de ritmes en hoe het te zingen, maar ook de inhoud) en er zelf mee verder gaan. Zo gingen ze het lied ook zelf gaan reproduceren op de flessendrum, het is echt al in elke hoek wel eens opgedoken, een echt plezier. Het ritme wordt nu duidelijk met meer gevoel gespeeld, getikt en gezongen dan tijdens de eerste week.
° Het vertellen van het verhaal Strand van Jip en Janneke was de aanzet voor het maken van een kijk-en speeldoos van de zee. De kleuters genieten intens van korte, speelse vertelmomenten met beweging en veel expressie. Ze waren geïntrigeerd door de aanzet en iedereen wilde wel helpen om een onderwaterwereld in onze klas te scheppen. Een geslaagde start dus We gingen aan de slag met een lege doos, een leeg blad papier, wat potloden en onze verbeelding. De kleuters maakten, zoals steeds, eerst een werktekening. Hier verschenen in de doos dieren aan touwtjes en dieren op stokjes. De kleuters zijn vertrouwd met het werken met klein en groot kosteloos materiaal. Dit vormde dus niet echt een moeilijkheid. Rond het lijmen met zandwerden duidelijke afspraken gemaakt, maar ik voelde al dat hier kansen rond sociale ontwikkeling lagen. Iedereen wilde als eerste lijmen, dus heb ik de kleuters daarop aangesproken en hebben we samen de rolverdeling en het doorschuifsysteem afgesproken. Alle kleuters werden zo tevreden gesteld, ze kwamen immers zelf met de oplossing en nadien werkten ze ook echt samen. Ze helpen wanneer een ander handen tekort komt of een probleem heeft en het is nog zo mooi als de kleuters dan ook elkaars werk gaan bevestigen. Dit was een uitgelezen kans om nog eens te observeren.
° Capoeira les en sponsorwandeltocht ten voordele van Brazilië, voor de hele school.
Voor de Capoeirales op dinsdag kwam een leerkracht van buitenaf. Het was prachtig om de kleuters nog eens in een totaal andere context aan het werk te zien. De sponsorloop was dan weer een mooi moment om individuele contacten te leggen. Zo heb ik na de tocht echt het gevoel dat ik bvb. Stijn beter leren kennen heb.
° Terugblik met Fritz op de waterweken.
De kleuters associëren Fritz nogal met de activiteit rond het woordweb. Hij was daarbij immers de humoristische noot en zijn liedje sprak de kleuters blijkbaar aan. Het was dan ook de eerste activiteit die bij het terugblikken aan bod kwam. De kleuters zongen nog eens het liedje en begonnen allemaal woorden met de w op te noemen. Wat op zich niet slecht was, ze waren tenslotte over het onderwerp bezig. Het was daarna wel moeilijk om ze terug bij de eigenlijke bedoeling van mijn gesprek te krijgen, terugblikken over de hele periode. Enkele kinderen bleven onderling woorden met de w opnoemen, terwijl ik het met anderen al over de regenbuis en de flessendrum had. Het enthousiasme in de groep was al groot na de sponsortocht en de slotactiviteit, dat ik het moeilijk vond om het gesprek te structureren. Ik wilde elk kind wel eens aan bod laten komen, maar dat is niet gelukt. Juf Gerry en ik hebben dit moment ook besproken en ik weet zeker wat ik een volgende keer anders zou doen. Meer leiden aan de hand van concreet materiaal van de voorbije activiteiten en de beurt explicieter aan één kind geven en dit ev. visueel (bvb. met een denkbeeldige microfoon) verduidelijken.
