|
Jong en
oud, iedereen is zot van ijs. Maar hoe lang bestaat ijs nu al? En onder welke
vorm bestond het vroeger? Even wat opzoekingen gedaan
xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De
ijshistorie (vat je'm ijshistorie, niet prehistorie:)) begint 5000 geleden, de Chinezen kenden toen al ijs,
Marco Polo beschreef deze Chinese ijsverkopers in zijn dagboeken. Zij
maakten ijsbereidingen op basis van water, melk en andere ingrediënten. Een
zekerheid hierover is er niet, wat we wel weten is dat in de 4e Eeuw
voor onze tijdrekening aan het hof van Alexander de Grote reeds gekoelde nagerechten
en wijnen werden geserveerd. De recipiënten voor deze nagerechten werden
ingegraven in met sneeuw gevulde kuilen en vervolgens met eikenbladeren bedekt
om koude binnen de kuil te houden. Door de geneeskunde in de Antieke Oudheid
werden deze gekoelde dranken verspreid want de Griekse geneesheer Hippocrates
van Cros prees ze aan ter bevordering van het algemeen gevoel van welbehagen.
Zie je wel dat ijs gezond is?! Nu nog zorgen dat we het terugbetaald krijgen van de ziekenkas :)
De
definitieve doorbraak kwam er onder het keizerrijk van Nero: in de rijke
Patriciërswoningen serveerde men oesters op een sneeuwbed en de allereerste
sorbets op basis van honing, rozenwater, hars en vruchten. Klinkt al redelijk
lekker, buiten die hars danJ.
De sneeuw
die ze nodig hadden werd door slaven vanuit de Apennijnen aangevoerd en
vervolgens in sneeuwkuilen bewaard.
Met de
ondergang van het Romeinse Rijk en de daarop volgende donkere Middeleeuwen
raakte de kunst van het ijsbereiding, zoals vele andere dingen, verloren. Gelukkig
brachten de Arabieren deze kunst terug naar Sicilië. Boven op grote hoogte van
de vulkaan Etna was er namelijk genoeg sneeuw en dus basismateriaal voor de
ijsbereiding. En zo komt het dus dat de Italianen, in het bijzonder de
Sicilianen, bekend staan als ijsspecialisten.
Siciliaanse gelata was de eerste ijsbereiding die ons begrip ijsroom het
best benaderde. In 1530 werd in Catana voor het eerst de invriesformule
toegepast: de recipiënten werden met vruchtenmengsels gevuld en vervolgens
overgoten met een vloeistof op basis van water en salpeter. Vanaf dat ogenblik
was de toekomst van het ijsroom verzekerd.
Toen
Catharina De Medici, uit Toscane, huwde met de Franse koning Hendrik II nam zij
haar hele hofhouding mee, en dan vooral koks, mee naar Parijs. Onder die koks
was er een glacier die moest zorgen voor de ijsspecialiteiten van het
bruiloftsdiner, zo waaide het ijsgebruik over van Italië naar Frankrijk.
In de 17e
en 18e eeuw maakten de ijsroom fabrikanten furore in Parijs, Londen
en Berlijn. Een ijsrecept op basis van vruchten en suiker werd door een zekere
Buentalenti bedacht voor het Franse hof. Zijn recept werd als staatsgeheim
bewaard. In 1644 kwam de Franse kok van Karel In van Engeland, Gerard Tirsain,
op het lumineus idee om melk en room toe te voegen aan het recept. Hem werd
eveneens de zwijgplicht opgelegd maar toen hij in 1649 naar Frankrijk
terugkeerde, verkocht hij zijn recept, zijn uitvinding kende groot succes onder
de naam Glace Napolitaine.
Het eerste
ijssalon werd midden de 17e eeuw geopend in Parijs door de Siciliaan
Francesco Procopio Coltelli. Het ijssalon was internationaal bekend. Napoleon,
Chopin, en Voltaire kwamen er over de vloer.
Ijs viel
ook bij de Amerikanen in de smaak, zij vonden als eerste de ijsmachine uit. Een
Amerikaanse huisvrouw, Nancy West, kwam in 1846 op dit idee. Het was een
machine die manueel moest worden aangedreven en werkte op basis van zout en
ijs: de sorbetière!
In 1857
werd zo de eerste ijsroomfabriek in Baltimore ingehuldigd.
Later werd
nog verder gesleuteld aan de ijsroommachines, maar ook aan de recepten.
In Italië
werd de cassata en gramolata vervaardigd, een soort bevroren limonade. In
Wenen maakt men de café Viennois en in Parijs bedacht men de fameuze Pêche
Melba.
Vanaf 1900
kwamen de hoorntjes op, ijs op wafeltjes, ijs met chocolade errond,
de meeste
van Amerikaanse oorsprong, maar uiteraard zeer welkom ook in Europa! Njamie
In 1927
werd de diepvriezer uitgevonden, dus dan pas barstte de commercialisatie uit in
Europa.
Een hele
weg heeft dat ijs afgelegd om te worden wat het nu is: een zaligheid op een
heerlijke zomerdag! (Ik vind het ook een zaligheid op een winterdag moet ik
toegeven)
Hieronder de eerste ijsmachine en de allernieuwste, lijkt me nu heel wat eenvoudiger te hanteren, misschien binnenkort eens testen voor u...
(Bronnen: www.thepistache.be en www.glacejozef.be)
 
|
