Er is een theorie die zegt dat wanneer er onstabiliteit in de wereld heerst, de mensen meer belang gaan hechten aan eten.
En het is waar, naarmate de beurzen dalen, stijgt het aandeel van kookboeken op de ooit literaire boekenbeurs, en kan een schelm als Berlusconi ongestraft uitroepen “hoezo crisis, in Italië zitten de restaurants en terrassen wel vol hoor”. Restaurantschefs konden vroeger al wel een hoog guru-gehalte hebben, maar tegenwoordig hebben ze een echte sterrenstatus (en ik bedoel niet Michelinsterren maar eerder die van rock- of filmsterren). Geen wonder dat ook de gewone sterveling daar dan van droomt, en dat iemand die erin slaagt een klonterloze saus te draaien, al meteen zijn kans wil grijpen om via kookwedstrijden op de televisie ontdekt te worden. Helaas is er niemand die deze mensen tegen zichzelf beschermt, en gaan de tijdelijke BV’s uit Komen Eten (degoutant) en Mijn Restaurant (net iets minder degoutant) al te vaak zakelijk én persoonlijk onderuit. Deze programma’s zijn de opvolgers van het Big Brotherhuis, de echte chefs die eraan meewerken de nieuwe Larry…. Ook de echte kookprogramma’s op didactische in plaats van op sensationele leest blijven hoge ogen gooien. Ze gaan steeds meer de oude klassiekers afstoffen en oma’s keuken in ere herstellen. Ook dat past helemaal in het plaatje van zekerheid en warmte oproepen in barre tijden. Alles wordt ‘comfortfood’. Ook het feit dat ouderwets zelf staan bakken, compleet met schort en bloembestoven wangen, de nieuwe hobby van multi-taskende mama’s wordt, is aanduiding van de instinctieve terugkeer naar de baarmoeder die wel allemaal willen maken als er bange tijden komen. Met oma’s keuken Freudiaans ingevuld als die baarmoeder. De Darwin-adepten kunnen het ook verklaren: al sinds de eerste bestaansgeschiedenis van de mens gingen we onszelf volproppen wanneer we dachten dat er slechte tijden in aantocht waren, kwestie van wat vetlaagjes te leggen voor later – instinctief zouden we dat nog steeds doen, al sublimeren we het natuurlijk tot “zelf koken” en “terug naar vroeger-recepten”. De recepten van de eerste jagende mens hebben we niet meer, die van oma nog wel…
Iets om heel even bij stil te staan wanneer we de oudjaarsmenu’s plannen dit jaar, en de ganzenlever en kreeft van de traiteur het massaal zullen afleggen tegen klassiek gebraden hompen of loodzwaar gevulde vogels met nog klassieker garnituur van wat we nu sjiek vergeten groenten noemen, maar intussen jarenlang afgedaan werd als beestenvoer of oorlogskost. Ook stapels zelfgebakken en versierde koekjes, cakes en taarten zullen onze tafels sieren. Eigenlijk kunnen we spreken van de triomf van de oven over de microgolf.
Ik heb nog een Victoriaans kookboek van Mrs Beeton in de boekenkast in het salon staan, als nostalgisch en historisch stuk. Misschien toch maar weer naar de keuken verhuizen dat boek.
Aviva