angst voor radioactief eten uit Japan

 

Let maar goed op, hoorde ik onlangs iemand verkondigen, als er nu goedkope aanbiedingen zijn voor vis, dan moet je die maar niet vertrouwen, want dan zal het wel vis zijn uit de zee omheen Japan. Dat is natuurlijk niet de meest snuggere reactie.

De effecten van de nucleaire crisis hebben ook al effect op Japanse supermarkten en restaurants in heel Azië, die sinds 11 maart, de dag van eerste beving en de tsunami die de nucleaire crisis veroorzaakten, minder verkopen. Steeds meer Aziatische landen testen nu ook het voedsel dat uit Japan wordt geïmporteerd.

Een exclusief Japans restaurant in de Taiwanese hoofdstad Taipei heeft sinds kort een stralingsmeter achter de toonbank liggen. Daarmee kunnen gasten die in verband met het nucleaire ongeluk in Fukushima bedenkingen hebben bij Japans eten hun maaltijd van tevoren controleren op straling. Een grapje? Welnee. Volgens Catherine Yang, manager van restaurant Peony in het zakendistrict van Taipei, vinden de gasten het apparaat erg interessant, ze zijn pas helemaal gerustgesteld als zij met eigen ogen hebben kunnen zien dat de vis of het lapje vlees dat zij hebben besteld, niet radioactief is. Je kan natuurlijk ook gewoon vragen om ze in het restaurant even het licht uitdoen. Als het voedsel op je bord lichtgroen oplicht, tsja… Dit is wel een grapje. Eentje dat in Japan zelf de ronde doet.

Vis is onmisbaar in de Japanse keuken. Het land haalt al duizend jaar z'n voedsel uit de oceaan. Maar wat als dat voedsel radioactief blijkt te zijn? Japan dumpte al een grote hoeveelheid radioactief water in zee. Een oude culinaire traditie is plots met uitsterven bedreigd. 

"Als dit nog erger wordt, weten we niet wat er zal gebeuren", zegt de manager van een populaire sushiketen in Japan. Zijn restaurants ontvangen een derde minder klanten sinds de aardbeving en de tsunami van 11 maart. Oorzaak is de angst voor radioactief voedsel door de kernramp in de centrale van Fukushima.
De Japanse bevolking bleef er al bij al opvallend rustig bij. Maar nu er radioactieve stoffen in het zeevoedsel gevonden zijn, groeit de nervositeit. In het begin van de week werd radioactief jodium aangetroffen in een kleine vissoort, de konago of zandspiering. Op de plaats van de vangst werd meteen een visverbod ingevoerd.
De jodium-concentratie ligt 140.000 keer boven de limiet die de Japanse overheid als veilig beschouwt. Daarnaast vormt de aanwezigheid van cesium nog een groter gevaar. Volgens de Japanse visserijsector zal niemand onveilige vis eten, aangezien die door lokale vissers niet meer verscheept wordt. Toch is dat voor de klanten geen geruststelling en op de markt van Tokio is de visverkoop achteruitgegaan. De gedachte aan besmet zeevoedsel boezemt de Japanse bevolking veel angst in. Ze hebben daar historisch gezien ook alle reden toe. Zo is Japan het enige land dat het slachtoffer is geworden van een nucleaire oorlog. En in de jaren 50 en 60 werd Japan getroffen door een ramp voor de volksgezondheid toen giftige stoffen in de oceaan terechtkwamen en duizenden mensen aan kwikvergiftiging leden.


Sommige restaurants komen creatief uit de hoek om hun klanten te overtuigen dat de vis veilig is. "We denken er aan om geigertellers te voorzien", zegt de manager van de sushiketen. Vissers uit het oosten van Japan zullen mogelijk aan de westkust moeten gaan vissen, maar daar leven andere soorten. Als de nachtmerrie straks werkelijkheid zou worden, zullen de Japanners hoe dan ook hun eetcultuur moeten aanpassen.

In Tsjernobyl ligt dat enigszins anders. Honderdduizenden Oekraïners eten vandaag nog steeds voedsel dat besmet is door straling na de kernramp in Tsjernobyl. Greenpeace liet melk, bessen, aardappelen en andere groenten testen en stelde 25 jaar na de ramp nog altijd radioactiviteit vast. Het voedsel kwam uit een regio die buiten de zone ligt waar mensen niet meer mogen wonen.
Een lokale onderzoekster van Greenpeace heeft veel kritiek voor de overheid van Oekraïne. Ze vindt dat er twee jaar geleden al maatregelen tegen de stralingen moesten genomen worden. Zo was de invoer van onbesmet hooi nodig voor de veestapel. De Oekraïnse overheid wou geen commentaar leveren.

De 25ste verjaardag van de grootste kernramp uit onze geschiedenis herdacht, Tsjernobyl dus, werd zopas herdacht. De situatie is actueler dan ooit door de crisis in Japan. Sommige landen weigeren nog voedsel uit Japan in te voeren, eerder om emotieve dan om wetenschappelijk aantoonbare redenen, maar kom, de consument kiest, nietwaar...
Ik blijf alvast dol op Sushi, en ik blijf vis eten!

 Europa Nu: faq van de Europese commissie over veilighe'id van geïmporteerd voedsel uit Japan

blogwerk van Aviva