De Italiaanse politicus Berlusconi is de Incarnatie van Machtsmisbruik, blijkt uit nieuw boek
Anders gestructureerd Hoewel Italianen ─ en dat geldt eveneens voor andere Zuid-Europeanen ─ totaal anders gestructureerd zijn dan bij voorbeeld koele Nederlanders of afstandelijke Scandinaviërs, zou men er ook daar wel goed aan doen (heel wat meer) te relativeren, hetgeen een bittere noodzaak lijkt, voordat Italië in hetzelfde politieke moeras wegzinkt als dat zo ongeveer acht decennia geleden het geval was.
De Italiaanse premier en mediamagnaat Berlusconi
De Italiaanse premier Silvio Berlusconi (geboren 1936), die het land in de vorm van een design-laars in zijn ban houdt, is alles behalve democraat. En zolang hij meent dat hij het zich kan veroorloven, zal hij aan alles en iedereen voorbij regeren, simpelweg omdat hij in een geheel eigen wereld leeft, die niet eens parallel loopt met die van al zijn landgenoten, maar door allerlei subliminale werkingen die van zijn persoon uitgaan, menen tig miljoenen Italianen dat dat wel het geval is, doordat de man de indruk weet te wekken dat hij geïnteresseerd is in alles en iedereen. Hij is Milanees onder de Milanezen, Romein onder de Romeinen, arbeider tussen arbeiders en ondernemer met zovele andere ondernemers. En als hij erin slaagt die illusie overeind te houden, meent hij tevens dat het gros van de Italianen hem wel zal blijven steunen.
Toch nog hoop op verdwijnen
Hoe oppervlakkig dat alles is, blijkt als men even verder kijkt dan de eigen neus lang is. Want zelfs Italianen kan men het te bont maken, is in juni gebleken. Berlusconi heeft zich te zeer vergaloppeerd, hetgeen ertoe heeft geleid dat hij zijn overtuiging direct heeft bijgesteld. Riep hij na de rampen met de kerncentrales in Japan ─ inmiddels geheel uit het nieuws verdwenen ─ dat hij bleef inzetten op kernenergie, na de voor hem slecht verlopen verkiezingen is hij voor een groene toekomst. Het zegt iets over de wendbaarheid van de man als het eigenbelang in het gedrang komt. Toch is en blijft het verwonderlijk dat iemand met zo'n kwalijker uitstraling ─ eerst zie je een conglomeraat van onbetrouwbaarheid op je afkomen en wel zodanig dat die een zelfstandig leven leidt buiten de 'aura' van de man in kwestie; dan zie je een hele tijd niets en pas dan een schertsfiguur die de naam draagt van iemand over wie recentelijk een boek is verschenen, dat snel in het Nederlands is vertaald.
Ten halve omkeren?
De meest prangende vraag die zich keer op keer voordoet, is: kan die dubieuze Italiaan toch weer overleven, geheel in overeenstemming met wat zich de laatste decennia door, met en om hem heeft afgespeeld, of is het moment aangebroken dat de meerderheid der Italianen door een onomkeerbare Berlusconi-moeheid is gegrepen? Mocht dat niet gebeuren, dan zal ook Italië meer en meer worden gekenmerkt door de onaangenaam bruine tinten in het politieke krachtenveld dat reeds heeft bezit genomen van diverse andere Europese landen, hetzij in de regering zelf, dan wel in de sfeer der gedoog-partners, die het in enkele landen al voor het zeggen hebben.
De terugreis naar de jaren dertig van de vorige eeuw is vooralsnog niet tegen te houden. Misschien dat het ware gezicht van bepaalde politici ─ en dat komt slechts onder zeer hoge druk te voorschijn ─ ertoe bijdraagt dat in landen waar grote delen van de bevolking reeds heeft geboekt voor het avontuur in het ondoorgrondelijk bruine moeras, een al te pijnlijk incident met verstrekkende gevolgen ervoor kan zorgen dat men ten halve keert voordat men ten hele blijft dwalen.
Tournee
Dat de opper-manipulator uit Rome ─ en deze keer bedoelen we daarmee niet de bezetter van de stoel van Petrus ─ voor pathologisch geblaat niet terugschrikt, bleek voor de zoveelste keer, tijdens een bezoek in juni 2010 aan Brazilië. Tegen de Braziliaanse president da Silva sprak het Laars-Mannetje: "Wij komen allebei uit de loopgraven van de arbeiderswereld." Hoe wereldvreemd ─ om het nu eens vriendelijk te zeggen ─ dat was, blijkt uit het feit dat die Italiaan miljarden heeft verdiend na zijn tijd in een arbeidersgezin, en de ander na zijn schooltijd een gewone arbeider is geweest.
En zo raaskalt dat vreselijke wezen 'gewoon' verder. Aan Sarkozy meldde hij dat hij aan de Sorbonne heeft gestudeerd, maar dat moet de Italiaanse premier hebben gedroomd: letterlijk of figuurlijk.
Kameleontisch
Beppe Severgnini omschrijft in zijn boek Berlusconi en de Italianen dergelijke en soortgelijke uitingen als kameleontisch: de man doet ze op de scala variërend van kameel-achtig tot leeuw-achtig. Het toont hoezeer de man is gespeend van ook maar de geringste zelfkritiek.
Auteur Indro Montanelli
Mooier dan de Italiaanse schrijver Indro Montanelli (1909-2001) kan men niet in een paar zinnen een beeld van Berlusconi schetsen. De zeer kritische journalist was ooit emotioneel-vriendschappelijk gelieerd aan die blaaskaak, maar pas na de breuk tussen die beiden, halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw, zei Montanelli het volgende over de Italiaanse premier van anno nu: "Hij heeft gevraagd of hij me nog eens kan zien, maar ik wil niet. Omdat ik weet hoe het gaat: dan komt hij aan, barst meteen in het trapportaal in tranen uit, omhelst me en zegt dat hij niet zonder me kan. En ik geloof hem. En hij belazert me."
In het boek van Beppe Severgnini worden we nog eens met wat nuchtere feiten geconfronteerd: die Berlusconi bezit negentig procent van de Italiaanse media; meer dan eens is hij aangeklaagd wegens corruptie, meineed en frauduleuze handelingen. Toch werd hij in 2008 voor de derde keer Italië's minister-president.
Eindeloos lijkende weg het ravijn in
Al twee decennia draait heel Italië om deze man. Hoe kan dat en welke gevolgen heeft het. In het onlangs in Nederlandse vertaling uitgekomen boek van voornoemde auteur wordt het uit de doeken gedaan, en gelukkig doet de schrijver dat op een onderhoudende manier, die je hier en daar doet meesmuilen ondanks de vele kwalijke aspecten die in het verhaal geenszins onderbelicht raken. Hij verklaart de tien elementen die het succes van Berlusconi vormen, en houdt de mensen, ook de niet-Italianen, daarmee een spiegel voor. Zolang de super macho Berlusconi het niet al te bont maakte, leek het alsof een meerderheid van de bevolking in Italië dat vergoelijkte, maar nu zijn ster dalende is ─ en hoewel het zou kunnen, is het nog maar de vraag of dat een voortschrijdend proces is ─ gaat het volk morren en wordt de mantel der liefde minder en minder vaak te voorschijn gehaald.
En dan zijn er toch nog altijd weer politici die maar niet kunnen begrijpen dat er steeds meer mensen zijn ─ en vooralsnog zullen blijven komen ─ die zelfs alles wat lijkt op een schaduw van vertrouwen in de politieke kaste verliezen.
__________
Beppe Severgnini: Berlusconi en de Italianen. Vertaald door Miriam Bunnik; 176 pagina's, paperback, Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 2011. ISBN 978-90-468-1030-9.
Tags:'Berlusconi en de Italianen', Beppe Severgnini, Berlusconi, Italië, machtsmisbruik, mediamagnaat, Indro Montanelli, President da Silva (Brazilië)
Terug naar de zwarte jaren dertig die in onze optiek wel heel bruin waren
In de nieuwe serie Het Filosofisch Kwintet van de Humanistische Omroep, uit te zenden op Nederland 1, bieden journaliste Clairy Polak en filosoof Ad Verbrugge op zondag 3 juli aan drie gasten de gelegenheid mee te discussiëren en mee te filosoferen over een actueel onderwerp dat deze keer als titel meegekregen heeft Terug naar de zwarte jaren dertig. Aangezien die periode in het land van onze directe oosterburen wel heel erg bruin getint was, zijn we benieuwd hoe zeer deze kleur gaat meespelen in het uitwisselen van gedachten door de vijf deelnemers, elk vanuit een eigen perspectief.
De actuele discussie wordt gevoerd tussen 12:10 uur en 13:00 uur op bovengenoemde televisiezender.
__________
Naschrift 12:10 uur: Clairy Polak meldde voorafgaande aan het NOS Journaal van 12:00 uur deze ochtend dat het thema van de dag bestond in de vraag of een uitspraak van een overkoepelend gerechtshof meer belang had dan van een rechtscollege in het land waar de problematiek werd behandeld.
Wellicht dat het zwarte gat met bruine randen van de jaren dertig nog aan de orde komt in een latere uitzending.
Tags:Ad Verbrugge, Clairy Polak, Het Filosofisch Kwintet, Humanistische Omroep, NL1-tv
Vier dansfilms sieren het avondprogramma van BBC Four-television op zondag 3 juli
Frederick Ashton
La Dame aux Camélias
Om 20:00 uur onze tijd begint, zondag 3 juli, op de Britse televisiezender BBC Four, de eerste van vier totaal verschillende filmbijdragen die achtereen worden uitgezonden en het thema gemeen hebben: ballet. Tot slechts een half uur is de roman La Dame aux Camélias[1] uit 1848 van Alexandre Dumas fils (zeg maar junior: 1824-1895) gecomprimeerd door de befaamde Britse dansmeeester Frederick Ashton (1904-1988). De beroemdste twee grootheden uit het 'wereldballet' van de jaren zestig in de vorige eeuw ─ Margot Fonteyn (1919-1991) en Rudolf Noerejev (1938-1993) dansen dat verhaal op muziek van Franz Liszt (1811-1886).
Merce Cunningham Om 20:30 uur volgt een portret van klassieke speelfilmlengte, dat wil zeggen: anderhalf uur, getiteld Merce Cunningham ─ A lifetime of dance, over de vermaarde choreograaf Merce Cunningham (1919-2009), die als elfjarige leerde tapdansen. Na zijn studieperiode 1937-1939 heeft hij eerst zes jaar achtereen (1939-1945) solo gedanst in het gezelschap van Martha Graham. In diezelfde periode ontwierp hij zijn eerste ballet (New York, 1944) waarbij de vermaarde en evenzo omstreden componist John Cage (1912-1992) als pianist meewerkte.
Margot Fonteyn 1948, danst in St. Petersburg: Mariinski Theater.
Margot
De tijd is gevorderd tot 22:00 uur als de film Margot uit 2009, geregisseerd door Otto Bathurst van start gaat. Dat is een biografisch drama over het leven van de eerder genoemde danseres Margot Fonteyn. Anne-Maria Duff, Lindsay Duncan, Michiel Huisman, Derek Jacobi en Con O'Neill spelen allen een rol in deze productie. Ook die film heeft een duur van negentig minuten.
Jerome Robbins Het is een half uur vóór middernacht, onze tijd, als de laatste bijdrage ruim baan krijgt op BBC Four-tv. Daarbij gaat het om Opus Jazz, een dansfilm van Ellen Bar en Sean Seiozzi, beiden solodanser van het New York City Ballet. Het is een film naar het gelijknamige dansstuk van Jerome Robbins (1918-1998), die wat ruimere bekendheid dan gebruikelijk kreeg doordat hij verantwoordelijk was voor de choreografie in de filmversie (1961) van de musical West Side Story van Leonard Bernstein (1918-1990). __________
[1] Dat boek heeft tevens gediend als basis voor het libretto van La Traviata, muziekdrama uit de jaren 1852-1854 van Giuseppe Verdi (1813-1901),
Tags:'Opus Jazz', Alexandre Dumas jr., choreografen, Ellen Bar, Frederick Ashton, Jerome Robbins, Merce Cunningham, Sean Seiozzi
Drie composities van Franco Donatoni in Studio: Neue Musik zondagavond via de zender WDR3
Franco Donatoni in 1993. Foto van Egon Schrøder
De eerste keer dat ik met de Italiaanse componist Franco Donatoni (1927-2000) werd geconfronteerd, was in de tweede helft van de jaren zestig van de vorige eeuw, in de periode dat het (toenmalige) Noordelijk Filharmonisch Orkest in Groningen onder leiding van Charles de Wolff diens opus Per orchestra uit 1962 voorstelde, in zowel de Doelen te Rotterdam, alsook een jaar later ─ in 1969 ─ tijdens de Biënnale te Zagreb, samen met andere zeer eigentijdse stukken van John Cage (1912-1992), Ingvar Lidholm (geboren 1921) en Hanns Ulrich Engelmann (1921-2011).
Daarna verloor ik de man uit het gehoor, maar nu krijg ik zomaar de gelegenheid ─ en dat geldt eveneens voor u en alle (niet) uwen ─ drie tot nu toe onbekende composities van dezelfde muziekmeester te beluisteren in het programma Open: Studio Neue Musik van de Duitse regionale radiozender WDR 3. De titel luidt Donatoni sur l'escalier (1), hetgeen inhoudt dat er nog een vervolg zal komen.
Het eerste nummer wordt Le ruisseau sur l'escalier voor cello en kamerorkest (19 musici) uit 1980, gespeeld door het WDR Sinfonieorchester onder leiding van Peter Runde. Daarna volgt Lame, due pezzi voor cello uit 1982. In beide gevallen vertolkt Oren Shevlin de cellopartij.
Het concert, dat tussen 23:05 uur en middernacht wordt gepresenteerd, wordt besloten met Ala, due pezzi voor cello en contrabas, uit 1983. Stanislau Anischanka speelt de baspartij; eerder genoemde cellist zal zich over de noten voor zijn instrument ontfermen.
Tags:Biënnale Zagreb 1969, Cage, Charles de Wolff, De Doelen Rotterdam, Donatoni, Engelmann, Lidholm, NFO Groningen
Documentaire over de geheime genoegens, welke zouden worden verschaft door de Bouquetreeks
In de reeks VPRO-Import: Geheime genoegens ─ Guilty pleasures van de BBC ─ een documentaire van Julie Moggan over de Bouquetreeks[1], een maatschappelijk bedenkelijk fenomeen dat door middel van uiterste manipulatie ─ hersenverdovende teksten die miljoenen vrouwen reduceren tot willoze consumenten van die extreem inhoudsloze, nodeloze en nutteloze aaneenschakeling van woorden zonder de geringste samenhang op enig aanvaardbaar niveau. Leesvee, zou je ze kunnen noemen, al moet worden toegevoegd dat dit in wezen een te positieve voorstelling van zaken is, aangezien lezen waarlijk iets anders is: het bijeenrapen (verzamelen) van dingen, zaken ─ in dit geval woorden ─ die waardevol zijn, en dat is met de druksels onder de benaming Bouquetreeks zeker niet het geval. Volgens de maakster van de documentaire gaat het om dromen over een ideale liefde, die niet alleen voor dames is, aangezien ook de mannen die op de omslagen van de pockets in kwestie worden afgebeeld ─ met meestal een iets te sterk ontwikkelde borstpartij met twee opvallende rozenknoppen, welke met gulzig-hete mond dienen te worden ingezogen, zoals de imbeciele inhoud van de boekjes dient te worden ingezogen ─ zelf nog steeds op zoek zijn naar de ware liefde. De plaatjes op het voorplat van die boekjes dragen niets anders uit dan platvloerse clichés en totale steriliteit tot in het misselijk makende. Vrouwen die zich daaraan overgeven en menen er 'iets van mee te nemen' zijn rijp voor de dictatuur. De Bouquetreeks werd in 1975 gestart door de Nederlandse uitgeverij Harlequin; inmiddels zijn er ruim drieduizend van die verhaaltjes verschenen. In alle gevallen gaat het om vertalingen
De digitale zender Holland Doc 24 ─ hoe imbeciel toch; ook in Bourtange, Lemmer en Eijsden wordt dergelijke geestvernietigende troep gelezen ─ presenteert op zaterdag 2 juli, tussen 21:00 uur en 21:54 uur, genoemde documentaire. Herhalingen worden in ieder geval nog gepresenteerd tijdens de komende dagen:
maandag 4 juli, vanaf 22:55 uur
dinsdag 5 juli, vanaf 19:25 uur woensdag 6 juli, vanaf 22:00 uur
vrijdag 8 juli, vanaf 20:06 uur.
Het is niet uitgesloten dat er gedurende de periode van zaterdag 2 tot en met vrijdag 8 juli meer herhalingen zullen worden uitgezonden, overdag en in de nachtelijke uren. Om daarover adequaat te worden geïnformeerd, raadplege men de Programmagegevens op de website van de digitale zender HD24.
__________
[1] Niet te verwarren met de pockets die zijn uitgekomen in de serie Boeket Reeks, al meer dan een halve eeuw geleden gestart door uitgever J.H. Kok te Kampen.
Tags:'Bouquetreeks', 'Guilty pleasures', 'Heimelijkke genoegens', BBC-tv, Holland Doc 24, Julia Moggan, VPRO Import
Blokfluitist Erik Bosgraaf op zoek naar de oorsprong van de Nederlandse blaascultuur
Blokfluitist Erik Bosgraaf. Foto: Marco Borggreve.
De bedding van Radio 4-NL
In het NTR-programma De bedding, dat ook op zaterdag 2 juli wordt uitgezonden via Radio 4, en wel tussen 23:00 uur en middernacht, komt blokfluitist Erik Bosgraaf aan bod in een aflevering met de titel Blazen in Friesland.
Oorsprong en achtergronden in Friesland
Deze musicus is op zoek gegaan naar zijn eigen muzikale oorsprong en achtergronden (alsjeblieft nimmer dat Yankerige roots) in de blaascultuur van Friesland. Die zoektocht gaat langs repetitiehonken en stamtafels, maar ook via huiskamers, en ook worden de plekken aangedaan die kunnen worden omschreven als kraamkamers van de Nederlandse blaascultuur.
Tags:'De bedding', blaascultuur, blokfluit, Erik Bosgraaf, NTR, NTR-Radio 4
Busoni's Vioolconcert wordt uitgevoerd in Musica van de radiozender NDR Kultur
Zaterdag 2 juli kunt u, in het programma Musica van de Duitse radiozendewr NDR Kultur, luisteren naar het Concert voor viool en orkest in D, opus 35a, geschreven in de jaren 1895-1896 door de Italiaanse componist Ferruccio Busoni (1866-1924), uitgevoerd door Johannes Bruning, viool, ondersteund door het NDR Sinfonieorchester onder directie van Daniel Nazareth. Het concert wordt uitgezonden tussen 18:30 uur en 19:00 uur.
Busoni was één van de ware fin de siècle musici, die de grote omslag in de cultuur niet alleen hebben meegemaakt, maar die actief hebben meegewerkt aan het tot stand komen daarvan. Busoni schreef een standaardwerk over de Ästhetik der Tonkunst, verschenen in 1907, waar andere componisten, vooral Arnold Schönberg (1874-1951) richtlijnen in hebben gevonden.
Tags:'Musica', 'Ästhetik der Tonkunst', Ferruccio Busoni, Daniel Nazareth, Johannes Bruning. NDR Sinfonieorchester, NDR Kultur, Schönberg
Koorbiënnale Haarlem wordt zaterdagavond uitgezonden via Radio 4-NL
Componiste Vanessa Lann; foto van haar website.
Concerten die tijdens de Koorbiënnale Haarlem worden gegeven, zijn deels te beluisteren op Neerlands klassieke radiozender Radio 4. Zaterdag 2 juli, vanaf 20:00 uur, zendt de genoemde ethergemachtigde het Requiem O whispering Suns van de Amerikaans-Nederlandse componiste Vanessa Lann (geboren 1968) uit, voorgesteld door het Groot Omroepkoor; het Lets Radiokoor; Patricia Kapatchinskaja, viool; Victor Kopatchinski, cymbalon; Kaspar Putnins treedt op als dirigent.
We kunnen luisteren naar het Zedashe Ensemble uit Georgië, en het Tirana Ensemble uit Albanië. Het betreft hier een KRO-opname, gemaakt in de Philharmonie van Haarlem.
De tekst van genoemd Requiem bestaat in een vrije interpretatie van gedichten van de Amerikaanse auteur, journalist, humanist en nog zoveel meer, Walt Whitman (1819-1892).
Tags:'O whispering Suns', Groot Omroepkoor, Kaspar Putnins, Koorbiënnale, Lets Radiokoor, Patricia Kapatchinskaja, Philh. Haarlem, Radio 4, Tirana Ens., Victor Kopatchinski, Walt Whitman, Zedashe Ens.
WDR3: ZeitZeichen: Terugblik op de in 1646 geboren geleerde Georg Wilhelm Leibnitz
Driehonderd en vijfenzestig jaar geleden is het ─ morgen op de dag af ─ dat de universele geleerde Goerg Wilhelm Leibnitz in Leipzig werd geboren; hij overleed op 14 november 1716 te Hannover. Het programma ZeitZeichen van de regionale Duitse radiozender WDR3 besteedt op vrijdag 1 juli de aflevering Stichtag heute aan de geboorte van deze man. De uitzending is tussen 17:45 uur en 18:00 uur.
__________
Afbeelding: Georg Wilhelm Leibnitz, ca. 1700 geschilderd door Bernhard Christoph Francke (overleden 1729). Het doek bevindt zich in het Herzog-Anton-Ulrich-Musuem te Braunschweig.
Mahlers Tiende onder Eliahu Inbal sluit Avro's Mahler-reeks in deze week op Nederland 2-tv
Musicoloog Deryck Cooke
In de programmareeks Mahler van Avro-tv, waarin reeds vier dagen evenzovele, achtereenvolgende symfonieën ─ Zes, Zeven, Acht en Negen ─ zijn uitgevoerd onder leiding van evenzovele verschillende dirigenten; dat wil zeggen elke symfonie werd geleid door een andere dirigent. Van die vier is alleen Mariss Jansons iemand die een zeer aanvaardbaar Mahler-monument weet te creëren. De anderen zijn, om uiteenlopende redenen, nauwelijks verteerbaar in de voor hen weggelegde functie. Hedenavond is de beurt aan Eliahu Inbal, ook al zo iemand onder wiens stokvoering een Mahler-symfonie tot een beproeving kan worden. De versie van de Tiende Symfonie welke door Deryck Cooke (1919-1976) werd gerealiseerd, en die hedenavond, vanaf 23:00 uur via Nederland 2 wordt gespeeld, ken ik overigens niet onder leiding van Inbal. Degenen die, vanwege het tijdstip of om geheel andere redenen niet naar deze uitzending met het Concertgebouworkest kunnen luisteren, komen zondag 3 juli, 's middags vanaf 14:02 uur in de herkansing als het opus in het Middagconcert van de Avro via Radio 4 zal worden herhaald. Weliswaar zijn er dan geen beelden bij het geluid, maar in diverse situaties is dat geen beletsel: integendeel. Sommige dirigenten fungeren als ernstig storende factor tijdens concerten.
Nederland 2 biedt herhaling van Brits kostuumdrama Pride and Prejudice
Julia Sawalha en Jennifer Ehle, in Pride and Prejudice
Nu de Hondsdagen weer zijn uitgebroken ─ en reeds eerder de komkommertijd in krant, op radio en tv ─, zal het waarschijnlijk niemand, in elk geval doorgewinterde televisiekijkers niet, verbazen dat de herhalingen op de meeste zenders de boventoon zullen voeren. De NCRV haalt daarvoor een oudere versie van het Britse kostuumdrama Pride and Prjudice te voorschijn en zal op zes donderdagen 's avonds, via Nederland 2, steeds tussen ongeveer 20:50 uur en 21:45 uur de zes afleveringen successievelijk opnieuw aan u voorstellen.
Bekende gezichten van de Britse buis en van het internationale witte doek kunnen we tegenkomen, zoals Colin Firth, Jennifer Ehle en Julia Sawalha.
Tags:'Pride and Prejudice', Jane Austen, kostuumdrama van de BBC op Nederlandse tv, NCRV-tv, NL2-tv
Opernkonzert van Duitse regionale radiozender NDR Kultur: Het orkest in het middelpunt
In het programma Opernkonzert waarvan op donderdag 30 juni, tussen 20:00 uur en 22:00 uur, een nieuwe aflevering zal worden uitgezonden ─ Oper ohne Worte oder Wenn das Orchester ins Rampenlicht gerät ─ door de regionale Duitse radiozender NDR Kultur, is het thema: het orkest als middelpunt van de opera.
Als de vocale soli, de duetten, de terzetten, de koorstukken en wat er verder nog zo speelt dat een belangrijke onderdeel uitmaakt van (bijna elk) muziekdrama en de toeschouwers in het theater evenmin worden afgeleid door een ballet of door (al te) oogverblindende decors, dan wordt het zintuig gehoor geprikkeld door alleen instrumentale elementen.
Dan gebeurt het niet zelden dat de toehoorders een nieuwe ontdekking doen: bij voorbeeld de geniale instrumentator, zoals Giuseppe Verdi (1813-1901), die pas dan goed naar voren komt doordat alleen het orkest aan het woord is. Ook kan het tegendeel blijken, zo getuigen de instrumentale gedeelten in de opera's van bij voorbeeld Giacomo Puccini (1858-1924) van een wanstaltigheid die moeilijk te verteren valt, waar tegenover de aria's, duetten et cetera voor een enigszins aanvaardbaar niveau kunnen zorgen of zelfs van grote vreugde wanneer het optredende stemmenmateriaal hoge kwaliteit bezit. Maar de orkestrale gedeelten kunnen worden gekwalificeerd als gruwelkitsch, en dat is dan in principe nog een vriendelijke betiteling. Helaas is die sfeer overgeslagen naar zoveel toehoorders, overal ter wereld dat we terecht kunnen spreken van een virus van verkitsching.
Tags:Puccini, duet, koorstuk, aria's, orkest in opera's, terzet, Verdi
Mahlers Negende Symfonie als vierde in de vijfdelige reeks deze week, 's avonds laat op Nederland 2-tv
Het vierde onderdeel in de vijfdelige reeks Mahler-symfonieën die op evenzovele dagen achtereen door de Avro worden voorgesteld via de televisiezender Nederland 2, is de beurt op woensdag 29 juni aan de Negende Symfonie in D, die werd gecomponeerd in de jaren 1904-1906. Net als de drie voorafgaande en de nog volgende symfonie (op donderdag 30 juni) wordt ook deze gespeeld door het Concertgebouworkest. Dirigent voor deze gelegenheid is een bekend gezicht op de bok van het ensemble: Bernard Haitink. Internationaal geldt hij als Mahler-specialist, maar er bestaat ook een groepering collega's, orkestmusici, critici en toehoorders die er op dat punt een zeer afwijkende mening op na houden. Hans van den Boom houdt ook deze keer weer een inleiding.
Een zeer uitgebreid artikel over deze symfonie, achtergronden en een toelichting op het opus, is te vinden op de fin de siècle-site All art is quite useless. Het stuk werd opgenomen op 10 januari 2007.
Tags:Avro-tv, Concertgebouworkest, Gustav Mahler, Haitink, Hans van den Boom, Negende Symfonie, NL2-tv
Vuile Olie domineert de thema-avond van Arte-televisie op dinsdag 28 juni
Deepwater Horizon, het boorplatform in de Golf van Mexico
Dubieuze broingen naar olie Om kwart over acht in de avonduren van dinsdag 28 juni start Arte's thema-avond over de gevaren die kleven aan het boren naar olie op de zeebodem. Het motto van de thema-avond luidt Schmutziges Öl. Het eerste van de twee onderdelen, Profit um jeden Preis gaat over de vraag hoe het nu verder moet met olieboringen in de zeebodem, nadat we recentelijk ─ wereldwijd, zeg maar ─ zijn geconfronteerd met de ramp omtrent het boorplatform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico.
Dat eerste onderdeel van de thema-avond duurt vijftig minuten: tot 21:05 uur, waarna het tweede deel dat direct in aansluiting wordt uitgezonden, nog vijf minuten langer duurt: tot 22:00 uur. Dat onderdeel draagt de titel Abgefackelt ─ Wie die Ölkonzerne unser Klima killen. In dat gedeelte worden de dubieuze olieboringen in Nigeria en Rusland aan de kaak gesteld, omdat deze fatale gevolgen hebben voor de klimaatbeheersing.
Tags:'Abgefackelt', 'Profit um jeden Preis', 'Schmutziges Öl', Arte-tv, klimaatbeheersing, Nigeria, olieboringen, Rusland, thema-avond, zeebodem
Concertgebouworkest met Achtste Mahler onder Mariss Jansons, dinsdagavond op Nederland 2-tv
Mariss Jansons, 11 maart 2008
In de reeks Mahler-symfonieën, gepresenteerd door de Avro via de zender Nederland 2, is, op de derde avond van de vijf, de beurt aan de Achtste, die Sinfonie der Tausend. Voor die gelegenheid wordt het Concertgebouworkest geleid door de thans chef-dirigent Mariss Jansons,
In het laatste hoofdstuk van de tweede aflevering mijn eigen Mahler-serie, die is gepbliceerd op de Nederlandse fin de siècle-website All art is quite useless van Rond1900.nl, komt één en ander aan details over die Achtste Symfonie aan de orde, en daarom verwijzen wij u hier naar dat artikel van 17 mei dit jaar.
Evenals dat het geval is in de beide voorafgaande uitzendingen, en dat tevens het geval zal zijn in de beide volgende afleveringen, op woensdag 29 juni en donderdag 30 juni, wordt de inleiding gehouden door Hans van den Boom.
Tags:Avro-tv, Concertgebouworkest, Gustav Mahler, Hans van den Boom, Mariss Jansons, NL2-tv
Mahlers Zevende Symfonie als tweede in de vijfdelige reeks deze week, 's avonds laat op Nederland 2-tv
Dirigent Pierre Boulez
In de serie Mahler-symfonieën die de Avro vijf avonden achtereen via de televisiezender Nederland 2, laat op de avond uitzendt, is op maandag 27 juni de beurt aan de Zevende Symfonie in e-klein, gecomponeerd in de jaren 1904-1906. Het Concertgebouworkest staat in deze reeks van vijf symfonieën, zonder Das Lied von der Erde, elke avond onder andere leiding. Die Zevende, Das Lied der Nacht, wordt geleid door Pierre Boulez (geboren 1925). De man is een groot dirigent en componist, en in tal van gevallen heeft hij interpretaties gerealiseerd van werken zoals je ze nooit eerder had gehoord. En of het om tempi of fraseringen ging, altijd opnieuw bleek dat Pierre Boulez verrassend was. Of dat nu om het oeuvre de drie grootheden van de (Neue) Wiener Schule gaat ─ Arnold Schönberg (1874-1951), Anton von Webern (1883-1945) en Alban Berg (1885-1935) ─ of om stukken van Claude Debussy (1862-1918) en Maurice Ravel (1875-1937), Boulez wist de aandacht van de eerste tot de laatste noot gespannen te houden.
Helaas was dat in symfonieën van Mahler, die ik in de loop van bijna een halve eeuw heb kunnen beluisteren, in het geheel niet het geval. Als laatste hoorde ik onlangs een herhaling van Mahlers Tweede ─ die was opgenomen ter gelegenheid van Boulez' tachtigste verjaardag en door Mezzo-tv werd uitgezonden ┴ waarin Mahler weliswaar te herkennen viel, maar Boulez' interpretatie was niet bepaald inspirerend. Als eerste had ik dat, vierenhalf decennium geleden, met de Negende, die echt vreselijk was, en wat me daarna ter ore gekomen is, kwam bij mij niet anders ─ lees: niet positiever ─ over. Ik ken diens versie van de Zevende Mahler niet, dus daarover wordt hier (nog) geen oordeel gegeven, maar op basis van wat ik aan Mahler-interpretaties door Boulez wel ken, sta, zit of lig ik niet te popelen. Mijns inziens heeft de man een gebrek aan de juiste neurotische persoonlijkheidselementen om Mahler te 'pakken'.
Evenals de andere Mahler-symfonieën in deze reeks wordt ook die Zevende ingeleid door Hans van den Boom.
Tags:Avro-tv, Concertgebouworkest, Hans van den Boom, Mahler-symfonieën, NL 2-tv, Pierre Boulez
Radio 4-NL presenteert de Fransman Edouard Lalo als Componist van de week
Edouard Lalo
Het Vara-programma Componist van de week, dat in principe elke week vijf dagen wordt uitgezonden, heeft de werkdagen maandag 27 juni tot en met vrijdag 1 juli de Franse muziekmeester Edouard Lalo als protagonist. De man is op het concertpodium eigenlijk alleen bekend gebleven door zijn Symphonie espagnole voor viool en orkest uit 1874. Dezelfde noten-meester had een jaar eerder een concert voor viool en orkest in F-groot gepubliceerd dat bij lange na niet zo wijdverbreid is geraakt en derhalve ook niet met enige regelmaat op concertprogramma's van de symfonieorkesten prijkt. Diens Concert voor cello en orkest in d-klein uit 1877 wordt weliswaar iets minder vaak gespeeld, maar geniet toch ook nog redelijke bekendheid. De Opéra van Parijs had bij Lalo een ballet besteld dat in 1882 als Namouna werd opgeleverd. Claude Debussy was van mening dat er heel veel saai-domme balletten bestonden, maar dat hem in ieder geval ook een meesterwerk bekend was: Namouna. Hoewel we dat stuk nooit op het programma van een operahuis hebben gezien, betekent dat op zich uiteraard niets. Een versie op geluidsdragers is wel enigszins bekend geraakt. Zoals gebruikelijk wordt het programma ook deze week van maandag tot en met vrijdag, steeds tussen 19:30 uur en 20:00 uur door die zender de ether ingestuurd.
Tags:'Componist van de week', Edouard Lalo, Radio 4-NL, Vara-radio
Vijf dagen tweemaal een uur Franz Schubert in Composer of the week van BBC Radio 3
Een van de vier grote Wener klassieken uit de wereld van de muziek, Franz Peter Schubert (1797-1828) [1] is vijf dagen twee keer een uur protagonist in het programma Composer of the week van de Britse zender BBC Radio 3 dat twee keer per etmaal zal worden uitgezonden, zoals gebruikelijk op werkdagen: in dit geval van maandag 27 juni tot en met vrijdag 1 juli, tussen 13:00 uur en 14:00 uur onze tijd."
Het programma wordt gedurende die dagen herhaald, vroeg in de avond tussen 19:30 uur en 20:30 uur onze tijd, en niet zoals tot voor kort, in het laatste uur van de dag. __________ [1] De drie anderen zijn Haydn, Mozart, Beethoven.
__________
Afbeelding: Franz Peter Schubert (1797-1828) in 1875 geschilderd door Wilhelm August Rieder (1796-1880).
Jevgeni Onjegin van Tsjajkovski is, vanuit het Muziektheater Amsterdam, te zien via Nederland 2
In het Muziektheater te Amsterdam worden, in het kader van het Holland Festival, diverse uitvoeringen gerealiseerd van de opera Jevgeni Onjegin uit 1861 van Pjotr Iljitsj Tsjajkovski (1840-1893), gebaseerd op het gelijknamige verhaal in verzen van Aleksandr Poesjkin (1799-1837). [1] De versie die deze maand te beluisteren en te zien valt in bovengenoemde Amsterdamse cultuurinstelling, wordt geregisseerd door de Noorse theaterman Stefan Herheim. Het Concertgebouworkest onder leiding van Mariss Jansons verzorgt de instrumentale begeleiding.
Massale scène uit de productie Jevgeni Onjegin van De Nederlandse Opera in het Muziektheater Amsterdam,
in juni tijdens het Holland Festival 2011.
De voorstelling van donderdag 23 juni werd rechtstreeks uitgezonden door Mezzo-televisie; kabelexploitant Ziggo zond dit gebeuren die avond eveneens rechtstreeks uit op het eigen infokanaal. Het zal die versie zijn, welke op zondag 26 juni te zien is op Nederland 2, eveneens in het kader van de 'berichtgeving' met betrekking tot het Holland Festival. Uitzending is op genoemde televisiezender tussen 12:00 uur en 15:00 uur.
Er worden, in het kader van het Holland Festival 2011, nog twee voorstellingen van dit muziekdrama gerealiseerd in het Muziektheater Amsterdam: een matinee op zondag 26 juni en een avondvoorstelling op dinsdag 28 juni.
Ongetwijfeld zal Mezzo-tv deze voorstelling nog diverse keren herhalen, zoals dat bij die zender te doen gebruikelijk is.
__________
Meer over het muziekdrama in kwestie kunt u vinden in een artikel op de aan onze sites gelieerde fin de siècle-site All art is quite useless van Rond1900.nl.Een herhaling zal worden uitgezonden op de digitale vierentwintig uurs zender Cultura 24, op zondag 3 juli, tussen 14:00 uur en 17:00 uur.
Het is niet onwaarschijnlijk dat in diezelfde week, overdag en/of in de nachtelijke uren meer herhalingen via die zender zullen volgen, daartoe wordt u hier en nu aangeraden, de Programmagegevens van die website van die zender te raadplegen Rond1900.nl, opgenomen op 10 januari 2009.
__________
[1] Jevgeni Onjegin is onlangs bij Uitgeverij De Papieren Tijger uitgekomen in een nieuwe Nederlandse vertaling, gerealiseerd door Hans Boland. ISBN 978-90-6728-243-7.
Zie daarover de berichtgeving, binnenkort, op onze zustersite Tempel der Letteren.
Tags:'Jevgeni Onjegin', Concertegbouworkest, De Nederlandse Opera, Mariss Jansons, Muziektheater Amsterdam, Stefan Herheim, Tsjajkovski
Vijf Mahler-symfonieën door Concertgebouworkest, vanaf zondagavondm te beginnen met de Zesde
Lorin Maazel (geboren 1930)
Vijf dagen achtereen presenteert de Avro via Nederland 2, steeds als laatste programmaonderdeel van de dag, een Mahler-symfonie; daarbij gaat het om de nummers Zes tot en met Tien, steeds onder leiding van een andere dirigent. Het betreft steeds een herhaling van al wat eerder opgenomen concerten. Elk van die symfonieën wordt ingeleid door Hans van den Boom.
Op zondag 26 juni begint de reeks met de Symfonie nr. 6, Tragische, uitgevoerd door het Concertgebouworkest onder leiding van Lorin Maazel. In de programmagegevens vinden we er een uur voor uitgetrokken, doch die symfonie vergt aardig wat meer tijd dan zestig minuten. Een uitgebreide toelichting op de symfonie nr. 6 kunt u vinden in een artikel dat op 10 mei 2010 (opnieuw) is opgenomen op de fin de siècle-site All art is quite useless van Rond1900.nl.
Tags:Avro-tv, Concertgebouworkest, Hans van den Boom, Lorin Maazel, Mahler, NL2-tv