Dag 20 Visbek - Wildeshausen 19 km (totaal 581 km)
Het regent. Mevrouw stelt voor om nog een dag te blijven. Dat is geen optie.
De poncho aan en weg. De weg is afwisselend asfalt en zand, of beter slijk want het blijft regenen. In het landschap zijn nog verschillende gaswinningen in bedrijf. Dat deze omgeving lang geleden al bewoond was is te zien aan de grote megalitische graven (men schat ze 3000 v.Chr.). Eindelijk in Wildeshausen.
De zon komt erdoor. Ooit was dit een stad en één van de belangrijkste plaatsen langs de "Vlamsche Strat", de handelsweg van Nederland naar Scandinavië. Het verloor in 1529 zijn stadsrechten. Sedert 1977 is het een erkent kuuroord met de mogelijkheid voor een kneippkuur. Eerst om de stempel in de Katholieke Kerk en dan naar de Lutherse Kerk. In het pension krijg ik nog een bord soep met ei erin. Om op kracht te komen zegt mijn gastvrouw. Zij gaat deze namiddag nog op vriendenbezoek en ik trek de stad in. In het park is het druk. De mensen zijn buitengekomen met het mooie weer. Tegen 16u ga ik naar de markt. Aan de gevel van het stadhuis hangen 23 klokken. Om 16u speelt de beiaard en tonen poppen de geschiedenis van de stad. 's Avonds vertelt mijn gastvrouw dat ze geboren is in Silezië in 1941. Haar vader is omgekomen in Stalingrad en zij werd met haar zusters en moeder in "Veewagens" gedeporteerd naar Wildeshausen. Ze weet wat het is om niet in haar eigen omgeving te kunnen blijven. En dat is één van de redenen waarom ze pelgrims onderdak geeft. Het is al laat en tijd om te slapen.
Door het centrum van Vechta en dan het wandelpad volgen. Het is duidelijk aangegeven. Veel asfalt. In Astrup sta ik te kijken naar een gasverdeelstation. De gepensioneerde boer van rechtover komt af en vertelt dat hier ooit gas gevonden is, het is hier veengrond. Nu zijn de voorraden op. Hier in de streek worden vooral varkens gekweekt. Ja, dat ruik ik.
In Visbek eerst naar de kerk, maar geen stempel. Een dame gaat met me mee naar de Mariagrot. Wel op privégrond, bijna niet te vinden. Heel mooi. Ooit gebouwd als dank voor een genezing. Bijna een kopie van Lourdes. Ik stap nog een eind verder want ik overnacht op een vroegere boerderij. Een groot domein met een restant van een watermolen en een grote vijver. Enkele oude machines staan hier weg te roesten. Een prachtige omgeving en betaalbaar.
Bij vertrek geen onweer meer. Langs de Dammer Bergsee, een kunstmatig meer ontstaan door de opslag van waswater bij de reiniging van ijzererts. Die ontginning is al vele jaren gestopt. Verder door het woud en door de velden. Aan een manege is een man een paard aan het dresseren. Ik wil weten of het een "Hannoveraan" is. Neen, het is een "Mecklenburger". Dit is het centrum van de paardensport. In Steinfeld wonen de broers Schockemöhle. Een beeld van het paard , Warwick Rex, waarmee ze wonnen op de OS in 1976 staat in Vechta. Het begint te regenen en het wordt koud. Verder over asfalt en nergens beschutting. Nog een eind door het veld. Snel doorstappen want het begint nog harder te regenen en te waaien. Tegen Vechta staat in een veld een oliepomp, een jaknikker. Ooit werd hier naar olie gezocht.
Het pension ligt langs de hoofdweg. Gesloten tot 17u. Maar als ik enkele keren aanbel komt mevrouw in haar witte schort toch opendoen. Ze was in de keuken bezig. De natte poncho uit en naar de kamer. Eerst een warme douche en de kleren wassen en drogen. Daarna iets warms gaan drinken. Hopelijk is het morgen beter weer.
Dag 17 Neuenkirchen-Vörden - Damme 12 km (totaal 508 km)
Vandaag een korte tocht. Slechts 12 km, maar daar is een reden voor. Het is overtrokken en er is een koude wind. Eerst een klein stukje asfalt tot in het mooie gehucht Astrup en dan door het woud. Buiten de wind in de bomen en een verschrikte eekhoorn is er niks anders dan bomen. Een schuilhut is een mooie plaats om even te rusten, maar niet te lang want er komen dreigende wolken. Het is mooi wandelen wel nu en dan een klim. Na 8 km in het woud zie ik opnieuw huizen. In de verte zie ik al het Benedikterkloster. Hier ga ik vanavond slapen. Ik ben in Damme. Eerst naar de toeristische dienst. Een vriendelijke dame overlaadt mij met informatie en geeft mij nog een flesje water en een flesje Räubertrunk, een kruidendrankje. Dit zal voor vanavond zijn. Ik ga naar de St Viktorkerk om mijn stempel en dan naar de Wassermühle Höltermann: Deze molen wordt soms nog eens in dienst genomen bij demonstraties.
Deze middag heb ik een afspraak met burgemeester, Gerd Muhle. Een zeer vriendelijke man. Ik geef hem het pakket dat ik van onze burgemeester heb meegekregen. We hebben een lang en aangenaam gesprek en ik moet hem beamen, het is hier een mooie omgeving, zeker eens het bezoeken waard. De burgemeester haalde er nog Frau Zumwalde bij, die ieder jaar een stuk stapt op de camino in Frankrijk. Straks ga ik slapen in het Benedikterkloster, maar wat blijkt: de Benediktijnen hebben vorig jaar het klooster verlaten en nu is het een hotel. Maar de alternatieven. jeugdherberg, privatzimmer zijn volzet of nog duurder en om in de tent te slapen is het hier 's nachts nog te koud.
Bijlagen:
Sint-Victorkerk
ontmoeting met burgemeester van Damme, Duitsland, Mr Gerd Muhle
Dag 16 Haste - Neuenkirchen-Vörden 28 km (totaal 496 km)
De zon is er. Een groot lunchpakket meegenomen en op weg. Het is een wandelweg, gedeeltelijk asfalt en ook zandwegen door het bos. Een beetje golvend. Na 3u ben ik al in Engter. Een appel eten en naar de kerk. Dicht. Dan maar naar de kirchedienst. Ook gesloten en geen telefoonnummer. Dus geen stempel. Het is nog maar 11u er kunnen nog enkele kilometers bij. Opnieuw loopt het pad door het woud. Ik kom niemand tegen en zie geen aanwijzingen meer. Dan maar stappen tot ik terug bij de mensen ben. Gelukkig duurt dat niet lang. De man kent het pad ook niet en toont me hoe ik terug langs de weg kom. Dan maar dat volgen. Ik kom in Neuenkirchen-Vörden.
In de evangelische kerk kan ik mijn boek afstempelen. De Lutherse kerk staat aan de overzijde van de straat.
Het hotel gisterenavond was gesloten. Ik belde nogmaals en een Thaise dame kwam uit een zijstraat. Ik mocht via de achterdeur binnen. Er worden nog kamers verhuurd tot de afbraak. Er waren nog 3 kamers bezet. Beneden in een zaal waren een groep Pakistanen zelf hun potje aan het koken. Het werd nog beter toen ik een busje hoorde stoppen waaruit 4 Roemeense dames met 6 kinderen stapten. Deze kwamen ook binnen. Tot 2u was er lawaai op de gang. Daarna werd het stil.
Voor mijn ontbijt kreeg ik een afzonderlijke ruimte. De anderen aten in de zaal.
Op stap onder een heerlijke zon door en langs het Teutoburgerwoud. Om 12u30 zitten de 19 km er al op.
Osnabrück in een stralende zon en veel volk op de terrassen. Iets rustig zoeken om te slapen en wat slaap inhalen. In Osnabrück is geen (betaalbaar) onderkomen te vinden voor pelgrims. De jeugdherberg en het backpackershotel zitten vol en voor de goedkoopste kamer (zonder ontbijt) vraagt men 60 euro. Het lijkt wel of men hier tegen de katholieken is. Terug naar de tijd van Luther. Het is niet voor niets dat de Lutherse kerk tegen het stadhuis staat. In de brochure voor de rondgang in de kerk staat (de Nederlandse tekst): "Dit is de kerk van de burger. De Dom is van de geestelijken." In de toeristische dienst helpen ze mij aan een klein pension, maar nog 5 km stappen tot in Halte. Dit zijn er dan 5 minder voor morgen.
Bijlagen: weg door Teutoburgerwoud, ze kennen mij hier ook, Dom St. Peter in Osnabrück
Dag 14 Handorf (Münster) - Lengerich 38 km (totaal 444 km)
Ik mocht deze morgen deelnemen aan de meditatie, maar dat heb ik aan mij laten voorbijgaan. Het wordt een lange dag.
Ik vertrek om 7u. Al snel ben ik op de Jacobsweg. Mooie en rustige wegen door de heide. Geen mens te zien. Iets voorbij Ladbergen neem ik de grote weg. Na bijna 9u bereik ik Lengerich. Een industriestad want de laatste kilometers is het het ene bedrijf na het andere. 38 km gewandeld en doodmoe.
Het oude centrum is mooi. De toeristen- en pelgrimsinfo zijn gesloten. Naar de pastoor, maar die helpt mij niet. Eerst koffie. Een vrouw belt voor mij even rond en voor 30 euro kan ik in een klein hotel slapen. Nog even geduld want het gaat pas om 17u open. Geen probleem, nog wat rusten. Hopelijk blijft het droog. De hele dag zon en om 17u is het nog 22°C. Er komt wind op en het overtrekt. "Gewitter" op komst?