In de loop van eind 2011-begin 2012 hield Vertelpunt Uitgevers een korte enquête via het internet onder de Facebookvrienden over het gebruik van e-books. Zo’n 50 personen stuurden een antwoord in. Dit is dus geen enquête met wetenschappelijke onderbouw of waarde. Het is wél een vinger aan de pols en kan een indicatie zijn van waar we naartoe gaan met e-books.

De respondenten bevinden zich allemaal in de leeftijdsklasse tussen 30 en 60 jaar. In werkelijkheid zullen de cijfers pro e-book waarschijnlijk een stuk hoger liggen omdat geredelijkerwijze mag aangenomen worden dat jongeren tussen 18 en 30 jaar meer lezen via smartphone, I-pad of een andere digitale lezer.

Vragen

De volgende vragen/stellingen werden voorgelegd:

1.      Ik lees vaak/soms/zelden/nooit e-books.

2.      Als ik keuze heb tss printboek van 20€ of een e-book van 10€, dan koos ik voor …

3.      Ik ben/ben niet in het bezit van een e-book reader

4.      In welk formaat moet een e-book verschijnen: 1 of 2 pagina’s?

Resultaten

·        Op de eerste vraag kregen we, gezien de leeftijd van de respondenten, een verrassend antwoord:

o   27,3% leest vaak e-books.

o   27,3% leest soms e-books

o   37,84% leest nooit e-books

o   8,11% zou het overwegen omwille van de prijs.

·        Bij een keuze tussen een printboek of een e-book aan halve prijs koos

o   48,65% voor een e-book

o   51,35% bleef bij het duurdere print boek.

·        Nog een verwonderlijke vaststelling was dat een grote meerderheid beschikt over een medium om e-books mobiel te kunnen lezen:

o   16,22 beschikt over een I-Phone

o   18,92 over een ander soort smartphone

o   35,14 procent bezit een I-Pad

o   10,81% heeft een Kindle (e-bookreader van Amazon.com)

o   2,70% beschikt over een b-book of een Sony Reader.

o   29,3% heeft geen beschikking over een e-bookreader

·        Op de vraag hoe een e-book er moet uitzien: 1 of 2 pagina’s antwoordde 22,62% geen voorkeur te hebben. 10,81% zag liever een e-book met 2 pagina’s maar de overgrote meerderheid (67,57%) houdt het liever bij één pagina.

Boek in the cloud, auteur in de wolken

We willen hier geen sluitende conclusies aan vastknopen en pretenderen zeker niet dat we met deze mini-enquête de toekomst voorspeld hebben. Maar de uitslagen sterken ons wel in de overtuiging dat we vol moeten inzetten op e-books. Het is een fenomeen waar je in de uitgeverswereld niet meer omheen kan. Ook kranten en tijdschriften beginnen dat te beseffen.

Ieder boek dat in de toekomst nog bij Vertelpunt Uitgevers wordt uitgebracht, zal ook in een e-bookversie verkrijgbaar zijn. Omwille van de nog kleine penetratie van specifieke e-bookreaders als Kindle en Sony Book, zal dat voorlopig nog gebeuren via pdf-formaat. Maar we houden de vinger op de pols om ook e-pub books te gaan ontwikkelen en verspreiden.

Uiteraard zijn we beperkt in onze e-book catalogus omdat we in het Nederlandstalige gebied wonen en werken. Onze boeken worden in het Nederlands uitgebracht en dat beperkt de mogelijkheid tot grote verkoop. Maar we zijn er van overtuigd dat dit in de toekomst zal veranderen. Net zoals we er van overtuigd zijn dat e-books dé mogelijkheid zijn voor beginnende auteurs en kleine uitgeverijen, om meer boeken aan de man te brengen, zonder al te grote investeringen.

Immers, je schakelt enkele serieuze onkostenposten uit: het drukwerk, de portkosten, de korting die je moet toestaan aan grote ketens om het boek in je bestand op te nemen. Een boek in het bestand opnemen en bestelbaar maken via een keten kost 30% van de netto verkoopprijs. Een boek fysiek verspreiden via die kanalen loopt op tot 48% van de verkoopprijs.

Met het toenemende succes van de tablets en met grote ketens als Amazon.com die hun e-reader binnenkort intensief gaan promoten, zijn we er van overtuigd dat de toekomst van de boekhandel voor een groot stuk in ‘the cloud’ zit. En als dat gebeurt, zijn de kleine uitgeverijen en de amateur schrijvers ‘in de wolken’.

De romans "Help! Mijn engelbewaarder wil met brugpensioen", "Schaak" van Dirk Hermans en "De Wet van de Betekenis der Dingen" van Ambert Magomedov zijn reeds als e-book beschikbaar op www.vertelpuntuitgevers.be.

Het lijkt er sterk op dat zich in de boekenwereld een revolutie aan het voordoen is zoals we zagen gebeuren in de muzieksien eind jaren 70, begin jaren 80. De steeds toenemende desinteresse of onmacht van de grote uitgeverijen om nieuw, ontluikend talent op te sporen en in de markt te zetten, biedt ruimte aan kleine, onafhankelijke initiatieven die kansen bieden aan beginnende schrijvers. Vertelpunt Uitgevers is zo’n uitgeverij.

De boekenwereld staat op z’n kop. In België zagen de boekenverkopers hun omzet flink dalen in de eerste maanden van 2012. In Nederland ging de boekhandelketen Selexys over kop en werd overgenomen door De Slegte. In België was Linkeroever Uitgevers verplicht om flink af te slanken en het aantal uit te geven boeken per jaar drastisch terug te schroeven. Uitgeverij Houtekiet staat in de etalage.

Bovendien begint men in te zien dat de opmars van het e-book waarschijnlijk niet te stuiten is en zien vele uitgeverijen hun businessmodel in gevaar komen. Immers, de onstuitbare opmars van smartphones en van tablets in vele vormen bewijst dat we steeds meer evolueren in de richting van een digitale lezersmarkt. En dan moet Amazon nog beginnen met een campagne om haar e-book reader Kindle in de markt te zetten. Toen ik onlangs in Londen op de metro zat, zag ik daar al verschillende mensen lezen via een Kindle. Kranten en tijdschriften beseffen nu ook dat hun nieuwe abonnees hun kranten/tijdschriften niet meer via de Post, maar via internet zullen ontvangen.

En intussen zit iedereen met argusogen te kijken naar de komst van Amazon.com en Barnes.com in de Lage Landen. Niemand weet goed wat de impact van deze online boekenshops zal zijn op het landschap, maar de angst dat ze een flink stuk van de markt gaan inpalmen, overheerst. Overal wordt er bezuinigd en het gevolg daarvan is minder redacteurs en minder kansen voor nieuwe auteurs. De kans om via een gevestigde uitgeverij een boek op de markt te kunnen brengen was al klein en wordt nu nog kleiner.

Langs de andere kant is er de vaststelling dat steeds meer mensen boeken beginnen te schrijven. Vele babyboomers die nu massaal op pensioen gaan, zijn geletterd, hebben hobby’s en leefden een interessant leven. Steeds meer onder hen nemen de pen (PC/laptop/tablet…) ter hand om hun ervaringen te boek te stellen. De toevloed aan televisiekanalen, films, games en andere media die de fantasie prikkelen, zorgt voor creatieve impulsen die vaak uitmonden in een verhaal.

Maar wat doe je met zo’n verhaal. Hoe schrijf je dat? Hoe krijg je dat dan bij de mensen? Vermits de klassieke uitgeverijen bezig zijn met een algemene operatie Redding en zich steeds meer concentreren op de veilige verkoopkanonnen (lees succesvolle buitenlandse auteurs en Vlaamse schrijvers zoals Aspe, De Flo, Jeroen Meus, Piet Huysentruyt en andere BV’s) is de kans voor een amateur schrijver om aan de bak te komen zo goed als nihil. En daar komen de POD (Printing on Demand)-uitgeverijen op de proppen. Zij drukken eender welk boek, als je maar betaalt. De kans om je schrijfselen in je kast te hebben staan, wordt dus een stuk reëler. Ook duiken er op het internet steeds meer applicaties op waarmee je een eigen boek kan creëren. Maar dan moet je een kant en klaar verhaal hebben en bereid zijn financieel te investeren in je eigen talent.

Er ontwikkelt zich echter een tussenvorm die steeds interessanter begint te worden: kleine uitgeverijen die talent opsporen, de auteur-in-spé helpen en begeleiden bij het schrijven van zijn/haar boek en het vervolgens zonder enige financieel risico voor de schrijver, op 100 exemplaren uitbrengen. Is het een succes, kan worden overwogen om een bijkomende druk te doen. Parallel aan dat traject wordt er ook gezorgd voor een e-book versie die dan via diverse kanalen te koop wordt aangeboden.

Het lijkt er sterk op dat in boekenland aan het gebeuren is wat er in de muziek gebeurde eind jaren zeventig: de independant labels namen het toen ook over van de gevestigde platenfirma’s en plaatsten tientallen belangrijke artiesten op de kaart. Namen? Gregh Kinn, Jonathan Richman and the Modern Lovers, The Smiths, Nick Lowe, Elvis Costello, Ian Dury en in eigen land onder andere , The Scabs, Front 242, TC Matic … Zij staken allemaal de gevestigde waarden naar de kroon. Zonder een independant label, zouden The Smiths wellicht nooit op het Breekend Festival gespeeld hebben (zie foto). Waarschijnlijk zitten er nieuwe Aspes, Geraertsen, De Flo’s of zelfs Clausen te wachten tot ze ontdekt worden. De kans dat ze door gevestigde uitgeverijen gevonden worden is wel bijzonder klein aan het worden.

Het is een stokpaardje van me, maar ik krijg iedere dag meer en meer gelijk: de papieren kranten, tijdschriften en boeken staan zwaar onder druk en zullen wellicht het onderspit moeten delven. Tot spijt van wie het benijdt. Zeker, er zullen altijd mensen blijven zweren bij het aanvoelen en de geur van papier. Maar zo zijn er ook mensen blijven zweren bij de klank van de vinyl plaat. Intussen hebben we de cd al gehad en is de halve wereld muziek rechtstreeks aan het downloaden op de I-pod of de smartphone.

Voor het eerst gingen twee van de befaamde Pulitzerprijzen voor journalistiek naar online media. Online nieuwsorganisaties krijgen hiermee de officiële erkenning die ze in the field al hadden. Cijfers geven ook aan dat meer en meer lezers zich wenden tot digitale kranten. En meer nog naar de betalende nieuwssites waar je niet de krant of het magazine koopt, maar een artikel er uit. Net zoals je tegenwoordig geen volledige elpees meer download, maar songs.  

Voor dichters moet dit als muziek in de oren klinken. Post al je gedichten gedeeltelijk op het internet en laat mensen betalen om er eentje volledig te downloaden.

Ook romans gaan onvermijdelijk die weg op. Al spartelen we met z’n allen nog zo hard tegen, je kan zo’n technologische en culturele ontwikkelingen niet tegenhouden. Immers, dank zij het e-book wordt de inhoud van een boek alleen maar veel rijker. Ik ben de e-bookversie aan het voorbereiden van “De Wet van de Betekenis der Dingen” van Albert Magomedov. In dit e-book zet ik het voorwoord via een link als filmpje op YouTube. De auteur spreekt je rechtstreeks aan. Je kan in de loop van het boek informatie opduikelen over Tsjetsjenië en over de burgeroorlog waarvoor de schrijver moest vluchten. Je kan doorklikken naar foto’s van schilderijen die hij maakte, er staat een heus interview op het net … De mogelijkheden zijn enorm om een boek rijker te maken, de achtergrond mee te geven of de geschiedenis achter het verhaal te duiden.

En het gevoel van een boek of een krant in handen te hebben… Er komt een generatie op ons af die dat gevoel überhaupt niet meer zal kennen. Die zijn opgegroeid met het scherm van hun laptop, hun tablet of hun smartphone. Zij zullen beslissen over de toekomst van het gedrukte of het digitale boek. Ik zou mijn centen niet op het eerste zetten.

Dirk Hermans

Gisteren op Radio 1 een interview gehoord met de initiator van Teletekst op de toenmalige BRT. We spreken over de jaren ’80 en Teletekst kwam overgewaaid van de BBC als nieuwskanaal waar korte berichten gepost werden. Al bestond het woord ‘posten’ toen nog niet. Het leuke aan het hele verhaal is dat – alhoewel het een voorhistorische toepassing is – Teletekst nog niets aan belang heeft ingeboet. Integendeel zelfs. Steeds meer mensen volgen een stuk nieuws via dit oubollige, grafisch niet uitziende medium.

En dat is goed nieuws voor iedereen die met woord en tekst bezig is. Lange tijd gold dat het beeld hoe langer hoe belangrijker werd en dat tekst stilaan op de achtergrond verdween of beperkt werd tot een absoluut minimum. De eeuw van het beeld stond eraan te komen. Niets blijkt nu minder waar te zijn. Dankzij de gsm en met uitbreiding de smartphones is tekst nog nooit zo belangrijk geworden als nu. En het verhaal zet zich verder. Facebook? Je kan er foto’s mee posten, maar het belangrijkste is tekst. Linkedin? Vrijwel alleen tekst. Twitter? Helemáál alleen tekst.  Blogs? Ze draaien om tekst.

Trendwatcher Herman Konings zei het al in 1999: ‘De 21^ste eeuw wordt de eeuw van de verhalenverteller. Hij heeft overschot van gelijk gekregen. En daar zijn wij blij om. Want de kracht van het verhaal zet zich steeds verder door. Kijk naar de reclame: producten worden hoe langer hoe minder aangeprezen. Er worden verhalen rond gecreëerd. Politici beroemen zich niet meer op hun kwaliteiten, ze sturen positieve verhalen de wereld in. En ondanks het feit dat het slecht gaat in de wereld van de uitgeverijen en boekenwinkels, werden er nog nooit zoveel verhalen geschreven en boeken gelezen als nu.

Steeds meer draait het om woorden die op de juiste of een leuke manier achter elkaar gezet worden. Het is een ambacht als een ander. Alleen is het ontzettend plezierig. Om zelf te doen, of om anderen mee te helpen. Dus als je de drang voelt om te schrijven, doé het. Je bent ontzettend hip! Zelfs als je niet weet hoe, begin er toch maar aan. Het komt vaak vanzelf. Een leuke handleiding daartoe is het boek ’30.000 woorden van Charlie’ van Kaat Vrancken. Een aanrader. Wij van onze kant zullen in de komende blogs regelmatig tips geven over het schrijven van verhalen.

Schrijf ze!

Dirk Hermans

WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.

WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.

WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.


Het Bloggen.be-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!

Met vriendelijke groeten,
Bloggen.be-team