Ik heb een gezin van smulpapen. En ik ben de smulsmurf. Gelukkig heeft niemand van ons aanleg om te verzwaren, anders rolden wij 's ochtends de deur uit. Soms denk ik dat ik Watetenwevanavond heet, gezien dit het eerste is dat ik te horen krijg wanneer de kinderen van school komen.

Maar zelfs voor ons is teveel teveel, dat hebben we tijdens deze reis herontdekt. Bij het uitkiezen van een hotel zijn de beoordelingen van de maaltijden door vroegere gasten van doorslaggevend belang. Als er gesproken wordt over een karig ontbijt of als door een dame, die wij ervan verdenken aan het lijnen te zijn, wordt geopperd dat het avondmaal "bescheiden maar zeer smaakvol " is, dan haken wij af. Op reis wensen wij aan te zitten aan een Bourgondische feestdis, rijkelijk voorzien van voorafjes en nadientjes. Dat was net wat vroegere gasten van Hotel Madatsch ons beloofden.

De eerste dag kwamen we vier uur later toe dan voorzien. De Duitsers wachten namelijk ieder jaar met het plannen van hun wegenwerken tot wij onze reis geboekt hebben. Daarna is het als bij toeval steevast óns traject dat moet vernieuwd worden. Blijkbaar hadden we via Zwitserland moeten rijden, dan was de file-ellende ons bespaard gebleven. We geraakten echter veilig en wel, zij het verlaat, met de stijve beentjes onder onze mooi gedekte tafel. Een zesgangendiner bij kaarslicht? Na veertien uur en een half in een auto zegden wij niet neen. Ook niet tegen het ontbijtbuffet de volgende ochtend. Uit alle verse broodjes koos ik er één uit waarvan de smaak me verraste door een héél lichte anijstoets. Ik ben niet zo gek op anijs, maar ik heb wel elke dag zo'n aparte "Vinschgauer" gegeten (genoemd naar de streek in Zuid-Tirol waar wij verbleven). Drie keer per week organiseerde de hotelbaas een kleine receptie met aperitief en hapjes, tijdens dewelke we konden kennismaken met de andere gasten, en waarna het gebruikelijke vijf- of zesgangendiner volgde.

Na enkele dagen overvloed lieten onze magen weten dat het ook wel iets minder mocht zijn. Dus werd er al eens een portie soep geweigerd of vroegen we tot geamuseerde verbazing van de kelner slechts twee voorgerechten en twee lege borden om daarop de helft van de reuzenportie over te scheppen. Op een dag gebeurde het onvoorstelbare: ik vroeg om mij geen dessert te brengen. Wirklich nicht? No thanks, these portions are too big. I really had enough. Dat de kelner even later toch met vier mooi gedresseerde borden uit de keuken kwam, had niets te maken met een eventueel minder goede kennis van het Engels. Hij zette één bord neer voor de dochter, één voor de echtgenoot, één voor de zoon... Daarna plaatste hij het laatste bord op zijn linkerhandpalm, op mijn ooghoogte... en draaide het met rechterduim en- wijsvinger langzaam rond. Und? Was sagen Sie jetzt? fleemde hij glimlachend. Ach, kom hier met dat bord, zuchtte ik, ten teken van overgave. En zie: hij verstond zomaar Nederlands!

We hebben de bergen de bergen gelaten en zijn weer thuis. Eén berg is ons gevolgd: de vuile was. Nu ik het propere sokken- en slipjesbestand weer tot normale proporties heb kunnen doen stijgen (om van de quasi volledige iets-meer-stof-bevattende zomercollectie te zwijgen), ga ik enige anekdotes voor de vergetelheid behoeden. Je maakt wat mee wanneer je op reis bent. Twee weken uit huis bezorgen je een schat aan inspiratie. Eerst moeten die hersencellen natuurlijk terug wennen aan het Nederlands. De eerste dagen thuis had ik de neiging om "Entschuldigung" te zeggen waar een "sorry" op zijn plaats was.

Ik ken zeer weinig Duits, dus moet ik me uit de slag trekken met Frans, Engels en bestoft Spaans. Vervelend vind ik dat! Wil je de kelner vragen om de chef een compliment door te geven voor het superieure dessert, dan sta je daar met je mond vol tanden waar de restanten Halbgefrorene Amarettomousse mit Schokolade Blitze und marinierte Erdbeeren nog aan kleven. 

Hoewel we volgens de landkaart in Italië verbleven, konden we op elke hoek Apfelstrüdel mit Vanillesauce krijgen, maar toen mijn dochter verlekkerd naar Tiramisu op zoek ging, vond ze het niet op de menukaarten. De streek heet niet voor niets Zuid-Tirol. Alle plaatsnamen staan er eerst in het Duits en dan in het Italiaans. In elke winkel, hotel of restaurant word je in het Duits bediend door personeel in typisch Tiroolse klederdacht. 

Toen we met de auto de 48 haarspeldbochten van de Stelviopas namen (de genummerde borden wellicht gesponsord door Touristil) en boven  in een Zuid-Tiroolse versie van Blankenberge terechtkwamen, spraken de verkopers in de souvenirwinkeltjes echter Italiaans! Zo ook de kelner in de bar van het 3.170 meter hoog gelegen Hotel Livrio, dat ongetwijfeld genomineerd is voor de prijs van Lelijkste Hotel ter Wereld en enkel te bereiken is via een peperdure kabellift.  Heisse Schokolade mit Sahne? Daarvoor moest hij een collega halen die Duits verstond. Een perfect tweetalige dame legde mij uit dat het personeel boven aan de Stelvio Italiaans spreekt, omdat het afkomstig is uit Bormio, het eerste dorp aan de andere kant van de bergpas... die in Zwitserland ligt. Ik verpinkte niet eens. Ik kom uit België, wanneer het talen betreft, schrik ik nergens meer van. 

Klik op de bijlage voor een foto van Hotel Livrio

Bijlagen:
Hotel Livrio web.jpg (290.2 KB)   

Wat heb ik een mottige nacht achter de rug. Ik ben doodop. Gisterenavond ben ik pas na het inventariseren van het hele schapenbestand van Schotland in slaap gevallen. Ontelbare keren wakker geworden, onder andere van gesnurk aan gene zijde en van pijn in de knieën aan deze zijde (ik heb dat de laatste tijd vaker, misschien zijn het krimppijnen). Uiteindelijk het Grote Ontwaken, terwijl het nog pikdonker was. Zo pikdonker als slaand op het betreffende lichaamsdeel van een Afrikaan van tegen de evenaar. En dan wachten op het Licht en op de wekkerradio. 

Om, wanneer die laatste dan uiteindelijk begint te spelen en via gene zijde direct het zwijgen wordt opgelegd, te denken dat ik de paar maten popmuziek enkel gedroomd heb. Nee hoor, het is dag! Een klets water in het gezicht, een paar koppen koffie en een paar boterhammetjes moeten me opkikkeren. Het gisterenavond uit de diepvriezer gehaalde half brood blijkt rozijnenbrood te zijn. Donderdag wordt plots een beetje zondag. De eerste, wat droge snee wordt gepromoveerd tot toast. Lekker, met goede boter, of boerenboter zoals wij thuis zegden. De broodrooster vindt echter dat het nog lang geen zondag is en spuwt een halfverbrande toast uit, die ik koppig toch naar binnen speel, na het afbreken van de zwartste stukken. 's Mans brooddoos wordt liefdevol gevuld en uitgewuifd. Straks ga ik boodschappen doen. De tassen hangen al klaar... onder mijn ogen.

Voetbal, ik word er niet koud en niet warm van. Enige jaren terug mocht ik via het systeem van Chinese vrijwilliger als gezelschapsdame van een klant fungeren. De vrouw had via een wedstrijd, georganiseerd door de bank waar ik toen aan het loket zat, een zitje in de Business seats gewonnen. Eerst een lekker menuutje, overgoten met bijpassende wijntjes, dan een comfortabele zetel om hoog en droog de match te volgen. Nu ja, droog... we werden voldoende voorzien van allerlei natjes.

Of ze een voetballiefhebber was? Welnee, ze deed gewoon mee aan alle wedstrijden in de hoop ooit iets te winnen, vertrouwde ze me toe. En kijk, het was haar gelukt: ze had prijs! Naar het voetbal! We waren de enige vrouwen in het gezelschap en amuseerden ons opperbest. Het eten smaakte, de wijn ook. Verzadigd ploften we in de zachte zetels. De match begon, ons babbeluurtje ook.

Oh? Was het al koffiepauze? Sorry, halftime bedoel ik. Time for desert! En een pousse-cafeetje. Giechelend trokken we opnieuw richting zeteltjes. Vreemd, dat onze ploeg blijkbaar in eigen doel trachtte te shotten. Hoezo? Was dat ons doel niet meer? Hadden we gewisseld? We stoorden er ons niet aan en babbelden verder. Plots stonden alle mannen in de kamer recht. Beteuterd rondden de klant en ik ons gesprek af, niet wetend welke ploeg gewonnen had.

Hieraan moest ik gisteren terugdenken toen ik het laatste kwartier van de match Nederland-Spanje bekeek, de verlengingen en het doelpunt van Spanje. De oranjegekte was misschien wat overdreven, anderzijds trad het land toch als één natie naar buiten.

Stel je voor dat België mee had mogen doen aan het WK. Veronderstel heel even dat we een paar matchen hadden gewonnen. Hoe zouden "wij" gesupporterd hebben? Met de nationale driekleur in onze handen? Met zwart-geel-rode strepen op onze gezichten? Met dito mutsen en pruiken? Of zouden de straten gevuld geweest zijn met Vlaamse leeuwen en Waalse hanen? En wat als het dan geen Iniesta was die de beslissende bal het net inschoot, maar zo'n leeuwke, of zo'n haantje? Was het dan op slag toch een Belg geworden?

"Nee, het is niet gemakkelijk. - Tuurlijk, tuurlijk! - Ja, ge kunt niet anders hé." Haar helft van het gesprek is door iedereen te volgen. Een vrouw is aan de balie gaan staan. De belster klemt haar gsm tussen oor en schouder en praat verder. Ondertussen neemt ze het boek, scant het in, neemt het biljet van 20 euro, legt wisselgeld op de balie, steekt boek en kassabon in een plastic zakje. Dat alles zonder één woord met de klant te wisselen, zonder haar een blik te gunnen.

Een meisje en een jongen komen naar de balie met een Bongobon en een boek in de vorm van een pizza. "Ik ga u moeten laten. - Ja (zucht), het is druk." Of in de Bongobon ook het proeven van de wijnen inbegrepen is? Nee, het is enkel een bon om wijn mee te kopen. Of ze die bon met het proeven erbij misschien ook heeft? Zou kunnen. Verveeld wijst ze naar het rek. Of het dezelfde prijs is? Nee, het zijn allemaal verschillende prijzen. Overbluft door deze overdaad aan hulp beslissen de jongelui de bon toch maar te kopen. Zou ze hem alstublieft willen inpakken? Zonder te antwoorden neemt ze het doosje en draait zich om. Wanneer ze het prijsetiket er heeft afgehaald komt de jongen opgewekt met een ander doosje naar de kassa: gevonden! Met een gezicht alsof ze zelf azijn aan het proeven is, hoort de onwillige sommelier het meisje vragen of ze alstublieft déze bon wil inpakken en niet de andere.

Er wordt afgerekend: Bongo in feestkostuum en pizza verdwijnen samen in een zakje. Blij dat ze het perfecte cadeau gevonden hebben, zelfs zonder hulp van de boze heks, wensen Hans en Grietje haar nog een fijne namiddag toe. Zij hoopt in stilte dat ze verloren lopen in het grote winkelbos. Brr, dan is het mijn beurt om mijn vinger door de tralies te steken.

Misschien denkt ze dat alle boeken in haar winkel unieke exemplaren zijn. Dat alle auteurs een nergens anders te verkrijgen boek hebben geschreven, speciaal voor haar. Háár boeken dus, die ze eigenlijk liever niet verkoopt. Wat zal ze gelukkig zijn dat ik voortaan mijn boeken elders ga kopen. Daar waar ik er een glimlach als gratis bladwijzer bijkrijg. 

Hij is op kamp vertrokken. Alleen. Met een klasgenootje, met honderden andere kampgangers, zonder ons. Zijn zus gaat al jaren op kamp. Die laat ons nog voor de jaarwisseling al weten dat ze de volgende zomer weer op kamp gaat, samen met haar vriendin. Voor het geval we zouden durven twijfelen.

Hij niet. Toen ik begin dit jaar polste of hij dan nooit zin had een weekje te gaan ravotten met leeftijdsgenootjes, besliste hij plots het ook eens te proberen. Over hoeveel nachten spraken we? Zeven. Ik zag hem de zeven nachten ver van huis afwegen tegenover het eventuele meerplezier. Het risico leek draaglijk... als er iemand uit zijn klas meeging. Ik vroeg wiens ouders ik moest opbellen. De moeder die ik aan de lijn had, was onmiddellijk enthousiast, net als de zoon.

En dus staan we hen op de eerste dag van de grote vakantie samen uit te zwaaien. Een half uur lang, omwille van de schijnbewegingen die de bus maakt. Twee moeders, twee zonen. Twee slaapzakken, twee bomvolle tassen met ondergoed, T-shirts, shorts, zonnemelk factor 50 omdat 100 niet bestaat, en alles wat nodig is om een week te overleven vanonder moeders vleugels.

Thuisgekomen zoek ik een kaartje. De dochter is het gewoon maffe post te krijgen van het thuisfront. Hij niet. Twee schaatsende ijsberen onder een lucht vol sneeuw? Ideaal. Op de sjaals van de beren schrijf ik respectievelijk zijn naam en die van het klasgenootje. Kaartje geschreven, adres op de envelop, postzegel erop, klaar op de keukentafel. Daarna leg ik de computer aan. Ah, een mailtje van de muziekleraar. Dat onze zoon in september voor de start van zijn trompetlessen misschien een gloednieuw instrument mag gebruiken want de school gaat er een extra aankopen. Ondanks het half uur uitzwaaien en het schrijven van een kaartje roep ik luidkeels YENTE! om hem het goede nieuws te melden.

Vorig jaar (of is het al twee jaar geleden, Vadertje Tijd heeft tegenwoordig loopschoenen met vering) zouden we naar een optreden gaan van een "human beatbox". Off the record heette die.  Op het internet vonden we positieve commentaren over de heren Vandeplaat en op Gijbuis vonden we te gekke filmpjes. Wij dus dolenthousiast een fantastische avond tegemoet.

Dachten we. Aan de kassa haalden we onze gereserveerde tickets af en daarna keuvelden we wat. "Spijtig hé dat Off the record ondertussen gesplit is." Gesplit? Hoezo, gesplit? Had de aangekondigde beatbox opgehouden te bestaan? Wie zou er dan het podium bestijgen?  "Een groepje gitaristen. Afwachten wat het gaat worden want het is experimenteel." Ik terug naar de kassa . Men van het loket dacht dat wij op de hoogte moesten zijn want Men van de reserveringen had Ons toch verwittigd? Neen, Men van de telefoon had Ons overgeslagen. Men van de telefoon had niet eens Ons nummer. "Oh. Maar het wordt goed, hoor. Het is experimenteel!" We hadden nu toch al ons jaarlijks bad genomen, dus konden we net zo goed blijven. Ons onderdompelen in het gitaristische experimentele.

Deuren open. Wij binnen. Een immens doek onttrok het podium aan ons zicht. Licht uit, experiment aan. Er werden in hels tempo allerlei beelden geprojecteerd op het scherm, een kakafonie aan kleuren, afgewisseld met zwart-wit, oude beelden, nieuwe beelden, bewegend, stilstaand, portretten, landschappen, en ondertussen schalden de gitaren. Voor ons onzichtbaar, maar des te beter te horen. Gelukkig had ik in mijn jaszak kleine plukken watten zitten. Die zitten daar vaak, om ze zeker niet te ontberen als we gaan wandelen of gaan fietsen. Ik heb kouwelijke gehoorhangen. En gevoelige, zeker op experimenteel vlak.

Nochtans viel het best te pruimen, dat optreden. Ik begreep dan ook niet waarom na elk stuk de zaal een beetje verlatener oogde. Met watjes in de oren en de ogen gesloten (je weet maar nooit of je niet voorbestemd bent voor epilepsie) viel het allemaal goed mee. Je kunt niet overal een melodie willen in herkennen.

Na de laatste beproeving der watjeslozen kwamen de gitaristen vanachter hun podiumbreed doek, kijken of er enig applaus te rapen viel. Eén van hen had zowaar een filmcamera op de schouder en filmde het nog aanwezige publiek. Als materiaal om te gebruiken wanneer ze zich gingen voorstellen bij andere organisatoren van culturele evenementen. "Zie je wel, er zat nog publiek in de zaal toen het optreden afgelopen was. En sommigen applaudisseerden!"

Daarna gingen wij op een terrasje iets drinken, om te bekomen van het experiment. Aan de tafeltjes rondom ons zaten enkele mensen met een verwilderde blik in de ogen, het haar recht. Ook proefkonijnen.

Scharlaken was de kleur die jij verkoos,

al wist je niet precies welk rood dat was.

Het woord kwam stoffig uit de oude doos,

slechts in gedichten komt het nog van pas.

Waarom niet geel zoals mijn bruidsboeket,

of 't kaki dat zich legert in mijn ogen?

Je keek me aan en ging in het verzet:

“Scharlaken past bij jou,” zei je bevlogen.

“Laat mij voor één keer kiezen hoe jij dicht.

Dat ík dit koos, blijft jou voor altijd bij.”

Al doven alle kleuren, dooft het licht,

ik weet: hij hield scharlakenveel van mij.

(Dit is één van de winnende gedichten in de categorie volwassenen van de poëziewedstrijd 2008 van vtb-vab Opwijk, gepubliceerd in de toen uitgebrachte bundel. Het staat ook in mijn eigen bundel Verzinnen.)

wij spraken nooit dezelfde taal
al peuterde de kleuter die ik was
letters uit zijn mond
ik kraaide nimmer zijn gemak
noch zijn onvermogen
wel eigen wisselwoorden
die hij niet verstond

stappen, fietsen, autorijden:
vreemde talen die hij sprak
of liever, schreeuwde
tot het kristallen lexicon
van mijn kinderliefde brak

deelden wij geen idioom
waarop we samen konden bogen
nu het zijne is vergeeld
de harde kaft heeft losgelaten
aanhoren wij elkanders taal
met mededogen

(Met dit gedicht won ik de derde prijs in de Hilarion Thans poëziewedstrijd 2008.)

Bijlagen:
Marc de Bel en Oepetijs web.jpg (641.4 KB)   
Marc de Bel en Zangeres web.jpg (341.1 KB)