Het Koninklijk Escorte te paard bestaat dit jaar precies 75 jaar. Sinds 1938 begeleidt het escorte officiële ceremonies van de koninklijke familie of het bezoek van buitenlandse staatshoofden. Er bestaat ook een kleiner escorte, namelijk het Escorte Ambassadeurs dat bestaat uit 56 politieambtenaren te paard. Dit kleine Escorte vergezelt de ambassadeurs die hun geloofsbrieven gaan overhandigen aan de vorst.

Berenmuts

Het Koninklijk Escorte te paard is officieel opgericht op 6 augustus 1938 in de schoot van de toenmalige Rijkswacht. Bij de oprichting in 1938 kreeg de kunstenaar-tekenaar James Thiriar de opdracht een uniform voor de ruiters te ontwerpen. De kunstenaar inspireerde zich op het groot-uniform van de Rijkswacht van vóór 1914. De nieuwe praalkledij werd door de Koning goedgekeurd op 20 mei 1939, ter gelegenheid van een tentoonstelling in Luik, en viel onmiddellijk in de smaak bij de bevolking. Vooral de berenmuts wekte verbazing en bewondering op.

Vandaag dragen de ruiters van het Koninklijk Escorte nog steeds hun oorspronkelijke uniform en de zwarte berenmuts die vooraan versierd is met een goudmetalen koningskroon. De ruiters beschouwen het als een eer de berenmuts te mogen dragen omdat die steeds het hoofddeksel voor de keurtroepen is geweest. Sinds 1792 droegen de Franse eliteruiters zo een hoofddeksel en toen in 1801 de toenmalige Rijkswacht de consulaire wacht vormde, verwierf ook zij het privilege de berenmuts te dragen.

De berenmutsen die vandaag gedragen worden, zijn nog de originele exemplaren gemaakt van echte berenhuid. Als het Escorte nieuwe berenmutsen nodig heeft, dan worden die uiteraard uit synthetisch materiaal vervaardigd.

De Belgische berenmuts is klompvorming, de Engelse daarentegen is eivorming.

Mooi uitgedost

Elk peloton van het Koninklijk Escorte te paard bestaat uit paarden van hetzelfde haarkleed, vos of bruin, in functie van hun plaats in het dispositief. De paarden van het Trompetterkorps zijn schimmels, bont voor de paukenist.

Voor de uitvoering van het Koninklijk Escorte te paard worden de paarden speciaal gepoetst en verzorgd. De voeten, voorzien van hoefijzers met mordaxvijzen (voorkomt uitglijden) worden gezwart. De ruiters tekenen ook een dambord op het kruis van hun paard. Ze bevochtigen het haarkleed, wrijven het in met zeep en trekken met behulp van een kammetje kleine vierkantjes (3x3cm).

De essentiële elementen van het getuig zijn: politiezadel en pelham (een dubbel bit) met dubbele teugels, blauw zadeldeken met wit borduursel en met het koninklijk monogram, versierselen voor zadeltassen en de wit geborduurde valse mantel voorzien van de koninklijke kroon.

De officieren in het Koninklijk Escorte te paard dragen een sabel, de andere leden een lans. Het Trompetterkorps is niet gewapend.

Samenstelling van het escorte

• Voorpijl
  De stoet wordt geopend door de voorpijl, gevormd door drie ruiters. De lansen die horizontaal over de hals van het paard worden gedragen, geven aan dat de Koning aanwezig is.

• Een tweede in bevel
  Een officier belast met het vervangen van de commandant in geval van nood.

• Korps van de trompetters en de paukenist
  Na de voorspits volgt het Trompetterskorps dat met trompetgeschal de komst van het escorte aankondigt. Deze veertien "muzikanten te paard" berijden schimmels, uitgezonderd de paukenist op zijn bontpaard, en kennen een uitgebreid repertorium van cavaleriemuziek zoals marsen en signalen.

• Eerste eskadron
  Hierna komt het eerste eskadron te paard, bestaande uit twee pelotons, onder de leiding van een eskadronscommandant.

• Standaard
  Onmiddellijk voor de koninklijke wagen bevindt zich de officier-standaarddrager, geflankeerd door twee wachten, hoofdinspecteurs.

• Commandant van het Koninklijk Escorte
  Ter hoogte van de rechterdeur van de koninklijke wagen rijdt de commandant van het Koninklijk Escorte: een hoofdcommissaris. Achter hem rijden twee ruiters, van wie één vaandeldrager en één verbindinsgagent. De commandant van het escorte kan zo de bevelen van de Koning ontvangen en via de estafette doorgeven aan de betrokken officier(en).

Sinds de oprichting tot opheden werd het commando van het Koninklijk Escorte verzekerd door de Kolonels Oscar Dethise (1938/1940), Léon Wilmet (1946), Camille Plaquet (1946/1956), Alexis Lorge (1956/1965), Gilbert Bogaert (1965/1975), Roger Aelbrecht (1975/1988) Eduard Hendrickx (1988/1992), Gaston Vintevogel (1992/1995), Jules Koninkx (1995/2001) en de huidige commandant hoofdcommissaris Jean-Jacques Rousseau (2001/….).

• Tweede eskadron
  Daarop volgt het tweede eskadron dat ook is samengesteld uit een eskadronscommandant en twee pelotons.

• Achterpijl
  Het escorte wordt afgesloten door de achterspits die bestaat uit drie ruiters te paard.
  

Speciale gelegenheden

Naast nationale evenementen met officeel karakter (Nationale feestdag, koninklijke of prinselijke huwelijken en begrafenissen,…), heeft het Koninklijk Escorte te paard deelgenomen aan speciale prestaties:

• een serie van “blijde inkomsten” in de hoofdsteden van de provincies in 1952 en 1953 ten gevolge van de eedaflegging van koning Boudewijn; in 1960 voor het huwelijk de koning Boudewijn en koningin Fabiola en in 1976 voor het 25-jarig regentschap van koning Boudewijn.

• In maart 2002 is een delegatie uitgenodigd door de Guardia Real (Spaanse Koninklijke Wacht) om in Madrid, in escorte-uniform en met Spaanse paarden, deel te nemen aan aflossing van de wacht.
  Op 21 juli 2002 heeft een peloton van de Guardia Real samen met het Koninklijk Escorte gedefileerd.

• Sinds 2002 worden de paarden van de Federale Politie uitgeleend voor de officiële ceremonies van de Koninklijke Marechaussee (Nederland).

• In juli 2004 is de commandant van het Koninklijk Escorte samen met een officier uitgenodigd om de 500ste verjaardag van de Guardia Real te vieren (voor een tocht op Spaanse paarden op de Weg naar Compostella).

• In september 2004 zijn twee leden van het officierenkader uitgenodigd door het Cavalerie Ere Escorte (Nederland) om te paard deel te nemen aan de repetities van de feestelijkheden rond Prinsjesdag. Tezelfdertijd werkte de Belgische paukenist samen met de ruiters van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Op 21 juli 2005 versterkten de ruiters van het Cavalerie Ere Escorte onze rangen ter gelegenheid van de Nationale Feestdag. Op 21 juli 2007 was het de beurt aan de ruiters van de Koninklijke Marechaussee.