Werkhypothese :  de staatshervorming is een “verloren zaak”

Is de nakende staatshervorming niet de zoveel oprukking van het concept liberale democratie, met zijn bureaucratische machineapparaat en zijn staatskapitalistische logica.  Is het niet eenvoudig zelf vast te stellen?  Wanneer je naar Wallonië gaat, dan valt er toch een andersoortig  gevoel van levenskwaliteit je te beurt, en als je terugkeert naar Vlaanderen  dan voel je je terug in versnelling geraken.  Ligt hier niet zozeer een vooroordeelkwestie aan de grond, maar een funderende maatschappijvisie ten grondslag.  Is Wallonië, zowel binnen de Belgische context als de Europese context, niet het laatste socialistische experiment. Heeft de Parti Socialiste niet als enige erfgenaam van het socialisme lang stand gehouden tegen de liberale sociaal democratie, met zijn liberale communistische vaandeldragers.    Zijn we niet bezig het kind met het badwater weg te gooien?  Is Wallonië niet het laatste bolwerk van een staatssocialistiche lectuur van de samenleving. Dienen, wij (?) als Vlamingen, niet dit alternatief blijvende te steunen, zoniet dreigt er de zoveelste verloren zaak.  Zou er bij een hertekening van het politieke landschap geen oog dienen te hebben voor het feit dat een staatssocialistische coalitievorming over de grenzen heen een poging zou zijn om de “verloren zaak” opnieuw staatkundig leven in de blazen.  Dit zou betekenen dat behoorlijk nieuwe bestuursprincipe het daglicht kunnen zien, waarbij natuurlijk niet uit het oog verloren dient te worden voor de bestaande ontsporingen. Een staatsocialistisch uitgewerkt concept kan een buffer betekenen tegen de dwingende kapitaalslogica van de globalisering.  Een staatsocialisme wil zich immers verweren tegen dit rigide en hegemoniale denken.  Dit staatsocialisme is weg een vernieuwde invulling van het staatsconcept. Het is een andere invulling maar de idee is dezelfde als die van Marx, uiteindelijk een staatsloze, niet langer meer in de zin dat ze overbodig geworden in de vervulling van het rijk van vrijheid, maar dat de staat niet langer meer in eigendom is van een belangenspel. De staat is van niemand en iedereen tegelijk. Voor een dergelijke herijking van de staatsopdrachten is tegenwoordig in linkerhoek heel wat conceptueel raamwerk voor gericht. Het POP verwijst hier naar de analyse van Zizek.  De staat is steeds in zetten door het individu dat zich aangetast voelt in zijn recht, en de staatsdynamiek is zodanig ingericht dat enkel dergelijke vragen voor mobilisatie zorgen. Dit staatsconcept is dus in zeer hoge mate immuun geworden voor het kapitalistisch accumulatiedenken, het ideologisch vooruitgangsdenken . Kortom voor alle  ideologisch instrumenten van de liberale sociaaldemocratie en zijn liberale communistische ethische strategieën.   Dergelijke dynamieken bieden weerwerk tegen de uitzonderingstoestand waar Agamben op wijst.  Een zeer belangrijk crux in deze aangelegenheid is het begrip vrijheid, en zijn feitelijke beleving.   In deze visie kan het optreden van een enkeling aanleiding geven tot een vlindereffect met politieke relevante doorwerking.   In het kader van het grote onderzoek van het POP dienen dergelijke vlindereffecten de kleine maar krachtige machtsbiotopen die zich als een fijnmazig net in het samenleving en haar instellingen hebben genesteld, te ontwarren en door te knippen.  Het POP meent zelfs dat dergelijke vlinderbewegingen in een samenleving de kapitaalscirculatie op een meer rechtvaardige manier zal doen stromen, dan in de huidige politieke constellatie. Het huidige staatskapitalistische adagio van besparen en bezuinigen is in feite het blijvend blind blijven van de eigen wanbeheer en verspilling, en het afwentelen van die blindheid. En wie betaalt de prijs voor die afwenteling? Wie blijft die prijs betalen? 

Red de boekhandels in Vlaanderen : lees- en schrijfproject

Uit recente  krantenartikels (juli 2011) blijkt dat de boekhandels in Vlaanderen het water niet meer bover het hoofd kunnen houden, en dat naar alle waarschijnlijkheid een neerwaartse spiraal is ingezet.  Het POP wil daarom een oproep doen. Het POP is voorstander om het filosoferen in het Nederlands  een overlevingskans te geven.  Nederlandse vertaling van de basiswerken is dan ook strikt noodzakelijk.  HetPOP koesterde al een tijd de idee van een boeklees/schrijfproject gekoppeld aan een  bibiliotheek. De bibliotheek zou enkel (of hoofdzakelijk) bestaan uit exemplaren van de standaardwerken van ( om te beginnen) de westerse filosofie.  Deze bibliotheek zou een soort antiquariaat zijn waar die boeken binnengebracht kunnen worden. Dergelijke vertalingen worden niet in al te grote oplagen gedrukt, en deze bibliotheek zou een soort reservoir zijn. Het  POP gaat er an uit dat herhalingen van dergelijke vertalingen niet langer meer een haalbare kaart is voor de reguliere markt.  De eerste idee is dus het verzamelen van bestaande vertalingen van de basiswerken.  Deze basiswerken worden dan uitgeleend, en wel op een bijzondere manier.  De hoop is natuurlijk dat van eenzelfde  werk voldoende aantal exemplaren verzameld kunnen worden.  Deze basiswerken worden dan uitgeleend, gekoppeld aan een schrijfopdracht.  Een boek mag net zolang uitgeleend worden als de lezer het wil, op een voorwaarde. Hij engageert zich tot het schrijven van een motivering (1 A4 is  ruim voldoende) waarom dit boek dient gelezen te worden.  Deze lectuurverslagen worden gebundeld en ter beschikking gesteld inde bibliotheek.  Minimum een boek blijft ter plaatse om daar gelezen of geconsulteerd worden.  Op regelmatige tijdstippen zullen dan ook leesavonden met tafelredes georganiseerd worden, gepaard met een aangename dis.    

POP roept op om de leegkomende boekhandels eventueel een tweede leven te bezorgen. Met dit lees- en schrijfproject.  Of dergelijk project markteconomisch haalbaar is,  dat valt te bekijken. Vandaar dan ook dat een mecenas gezocht wordt om dit project buiten de markt te houden.

Europa en zijn Vietnamsyndroom?

Negri en Hardt besteden in  Multitude heel wat aandacht aan het aspect oorlog en oorlogsvoering, als aanloop naar een duiding van hun  multitude.  Zij willen met deze voorbereidende hoofstukken van hun boek aantonen dat de huidige democratieën er momenteel  nog niet in geslaagd zijn komaf te maken met de idee van oorlogvoering.  Oorlog is een van de (onuitgesproken) basispremissen van de huidige hedendaagse Westerse democratie. Zonder deze wordt haar functioneren niet ten volle begrepen. Hier is van belang, althans volgens Negri en Hardt,  dit aspect niet doorheen een ethische bril te bekijken maar vanuit een politiek ontologisch oogpunt de aan de gang zijnde  veranderingen gade te slaan. Conflicten zijn wereldwijd aanwezig, en overal zijn er democratieën betrokken bij deze conflicten.  Doorheen  die verschillende oorlogen  is een tendens waarneembaar waarbij een ontologisch breuk denkbaar wordt.  De ontwikkeling is namelijk dat doorheen dergelijk internationaal vertakte conflicten langzaam maar zeker, en zelfs onopgemerkt in vele gevallen, een verschuiving is waar te nemen van een imperialitisch denken naar een imperiaal denken.  Dit imperiaal denken dient  zich dan aan als de  basis voor een wereldwijde democratische voering, die uitgaat van de premisse van de multitude (en niet langer meer een natiegerichte ontwikkeling, met politieke partijen, een denken rond soevereniteitsprincipe, principe van vertegenwoordiging).  De vraag is natuurlijk in welke mate op het Europese continent  een dergelijke beweging al echt  is ingezet. De aanvallen op Libie zetten de  politiek  ontologische fundamenten enigszins op  spanning.    Door het feit dat Europa momenteel in oorlog is, worden zijn fundamentele uitgangspunten, die momenteel zonder oorlog nog niet gedacht zijn, in werking gesteld.  En dit zou een uitgesproken moment kunnen betekenen  waarop een verdere doorwerking kan gebeuren. Meer nog, misschien zelfs een mogelijkheid waarbij een fenomeen als multitude de kop kan opsteken. 

De vraag is in welke mate het Europese continent hier een voortrekkersrol zou kunnen spelen. In welk mate kan de politieke constructie Europa hier een verschil  maken?  Zou het oude continent Europa, het zo geliefde avondland, de deur die opengezet geweest is met de Eerste Wereldoorlog durven definitief dicht slaan?  Momenteel zijn er geen aanwijzingen in die richting maar de omstandigheden zijn er eventueel wel naar.    De terminologie die gebruikt wordt voor de interventie in Libië getuigen ten dele van het paradigma van het Empire.  De fundamenten zullen des te sterker aangesproken worden naarmate nationale slachtoffer zullen vallen,  of wanneer de situatie uitzichtloos wordt, met veel onnodige burgerslachtoffers. Hoe zal dan de Europese puiblieke opinie, die momenteel al onder spanning staat onder de economische en financiële crisissen, hierop  reageren? Dit betekent dat de afloop van deze interventie zijn democratische weerslag al  of niet kan hebben. Hier dient zich een mogelijkheid aan voor het Europese continent om  zijn oorlogservaring voor de eerste maal te vertalen in een politieke omslag.

.   Dus de omstandigheden zijn er,  gelegenheden ook? Toch verwacht het POP geen echte  doorbraak van het paradigma zoals Negri en  Hardt dit voorzien. Vooralsnogniet. Een van de grote premissen die met deze paradigmashift gepaard gaan is een herijking van de sociale kwestie. Negri en Hardt zien hier een samenloop en een samenhang tussen het internationale denken over de organisatie van een vreedzaam samenleven en de lokale gebonden protestbewegingen binnen een particuliere democratie die ijveren voor meer vrijheid en gelijkheid.  Het POP meent dergelijke koppelingen nog niet te kunnen vaststellen.  In heel wat Europese hoofdsteden roert weliswaar wat, maar dit blijft een lokaal gebeuren, met internationale media-aandacht, gesitueerd opnieuw binnen een imperialistisch denken. Hoewel, het is wel opvallend dat in de landen van het Middellandszeegebied weliswaar politieke aanspraken geformuleerd worden. Dus de omstandigheden zijn er wel, maar de huidige subjectieve beleving van deze thema’s zijn nog niet zo intens dat een breuk-ervaring, een radicale vernieuwing, voorstelbaar wordt.  Politiek leiders worden uitgedaagd hun eigen cocondenken onder ogen te durven zien. De indruk is evenwel dat het imperialistische denken nog steeds de bovenhand heeft.  Het Europese momentum voor een feitelijke politieke breuk is weliswaar al een tijdje  voorbij, dat betekent niet dat de huidige situatie kansrijk kan zijn.  De politieke gezagsdragers voelen wel aan den lijve, zo mag verondersteld worden, de dubbelzinnig en de gelaagdheid van hun optreden.  Interne kritiek, geuit via het Europese parlement wijst erop dat deze spanning  reëel  is. Europa kent nog teveel onopgeloste vraagstukken.  Europa komt onder druk van de vele vluchtelingen.  Het migratiethematiek heeft bijlange  nog niet zijn scherpste uitdrukking gekend.     

 Is Europa dan maar aan het afstevenen op zijn Vietnamsyndroom?

Werkhypothese Multitude : nog steeds mogelijk, hoe lang nog?

• Een werkhypothese is de idee van “multitude”,  zoals gesteld door Hardt en Negr (Hardt, 2004).

• Voor Negri en Hardt betekent dat enerzijds allerlei groeperingen, verzamelingen van mensen zich organiseren, zich verzetten en zich inzetten voor een democratische samenleving; en anderzijds dat deze  maatschappelijke bewegingen zelf ook democratische verhoudingen willen scheppen; dergelijke groeperingen laten zich evenwel grondig onderscheiden van de meer dan talrijke belangenorganisaties die in de Westerse democratieën aanwezig zijn. Zij lijken het democratisch groeipotentieel te vertegenwoordigen, ondanks alle bestaande politieke infrastructuur.  Zij maken een toekomstgericht handelen zichtbaar. 

• Met dit toekomstgericht handelen is een diepe politieke dimensie betrokken    waardoor een van de belangrijke concepten van de huidige democratie, zijnde de idee van representatie op een andere manier dient ingevuld te worden, misschien zelfs overbodig wordt. Overbodig omdat een nieuw en nog diepgaander, scherper democratisch principe in de plaats is gekomen.

• De these is  dat dergelijke tijdelijke samenscholingen nieuwssoortige samenlevingsverbanden trachten vorm te geven. Ze dragen dus een revolutionair gehalte in zich. Zij vormen  authentieke leermomenten bij uitstek voor de huidige samenleving, die echter nog niet door de meerderheid als dusdanig worden erkend. Meer nog dergelijke leerprocessen zijn amper  geïncorporeerd in de geïnstitutionaliseerde onderwijsinstellingen. 

• Het POP377 wil hier nog wat verfijnen.  Dergelijke maatschappijkritische bewegingen zijn niet alleen een uiting van een krachtdadige politieke vernieuwing, zij dragen tegelijk nog de sporen van de oude orde, en  binnen de  bestaande organisaties kunnen evenzeer dergelijke vernieuwingsprocessen zich afspelen.  Dergelijke handelingen kunnen zelfs op een persoonlijke manier vormgegeven worden, als een soort  levenstijl.  Als individu is een gezamenlijk en gemeenschappelijk handelen ook mogelijk.

• De idee die onthouden wordt binnen het concept van “multitude”, en nader onderzoek vergt, is de idee van een “samen”.  Dit samen  typeert een  bijzonder soort  kwalitatieve interactie tussen mensen,dat zich kan laten onderscheiden. Feitelijke handelingen met een toekomstig karakter dienen onderscheiden te worden van gezamenlijke acties of gemeenschappelijke belangenverdediging.  

• Het is dus belangrijk oog te hebben voor dergelijke creatieve vernieuwingen die zich ergens in de samenleving afspelen, en deze weerklank te geven. En het is tevens belangrijk een kader aan te reiken dergelijke vernieuwingen waar te nemen binnen de eigen microwereld (eigen leefwereld, werkorganisatie, ed), om het eigen leervermogen effectief te laten aanspreken. 

• Voor het onderzoeksplatform is de lijn “multitude” - politiek handelen, niet zo rechtlijnig zoals door Negri en Hardt voorgehouden.  Het concept “multitude” lijkt een nieuwsoortige subjectivering aan te wijzen, met veel maatschappelijke daadkracht. POP377 wil beide fenomenen eerder losstaand van elkaar analyseren. Het POP hanteert  eerder een negatieve lectuur van de politieke ordening , die vaak als een biopolitieke ordening wordt aangeduid, en ziet eerder een verzwakking van de “multitude” dan een versterking.  De vraag is dus hoe lang nog multitude nog mogelijk zal zijn.

• Canetti E., Massa en Macht, 1995 (vert), Amsterdan, Athenaeum-Polak&Van Gennep

• Hardt M., Negri A., 2002  (vert), Empire, London, Harvard University Press.
  
• Hardt M., Negri A., 2004 (vert),  De menigte, oorlog en democratie in de Nieuwe wereldorde, The  Penguin press.

•  Visker R., (2007), Lof der zichtbaarheid, een uitleiding in de hedendaagse wijsbegeerte, Amsterdam, SUN

• Het PersoonlijkOnderzoeksPlatform377 wil zich inschakelen in een stroming binnen het filosofische denken. Zodra het denken zich als menselijke activiteit ontdekte, een denken dat zichzelf uiteindelijk als filosoferen ging bestempelen,  eigende dit denken voor zichzelf een taak toe.  Een taak met een zeker doel voor ogen. Duidelijk was dat voorafgaand onderzoek noodzakelijk was, alvorens er van een welomschreven taak sprake was.  Vandaar de idee van een onderzoeksplatform. 
• Deze taakstelling komt vaak voort uit een persoonlijke betrokkenheid,  is vaak ontsproten uit een persoonlijke bestaan. Doorheen het onderzoekende denken krijgt dit persoonlijke spoor een existentiële geladenheid welke  uiteindelijk het persoonlijke overstijgt. Zo ook  in dit geval.  Op een dergelijk parkours werd de passage van Canetti ontdekt. Een persoonlijke taakstelling kreeg zijn existentiële verwoording. 
• Dit PersoonlijkOnderzoeksPlaform377 wil gebruik maken van de blog als medium om een filosofisch georiënteerd onderzoeksproject verder uit te werken. 

•  Dit onderzoek wil een natuurfilosofische onderzoeksspoor trekken.  Een dubbelgelaagde benadering wordt gehanteerd. Enerzijds een evolutionaire lijn, waarbij gesteld wordt dat de werkelijkheid een evolutionair karakter kent. Dit evolutionaire karakter  heeft betrekking op de  verschillende wetenschappelijke benaderingen van de werkelijkheid, zijnde een fysische, een chemische en biologische werkelijkheid. Anderzijds wordt ook gesteld dat de werkelijkheid een eigen ordening kent die zich laat onderscheiden van de menselijke ordeningen. Het hanteren van deze dubbele benadering in het natuurfilosofische onderzoeksluik tracht antropocentrisch geladen gedachtegangen op het spoor te komen. Het is tevens een poging om om te gaan met het werkprincipe van de "ontological phallacy".
  

Deze site is opgebouwd rond een aantal centrale categorieën.  Deze categorieën staan gerangschikt in de linkerkolom.

De bedoeling is een blog zodanig te organiseren dat deze als een Persoonlijk OnderzoeksPlatform kan gebruikt worden.

Voor de opzet van het onderzoeksplatform en de specifieke naamgeving : zie hiervoor categorie A : over POP377

Enkele toelichtingen over de verschillende categorieën :

• premissen en  uitgangspunten:
  
  • elke onderzoek positioneert zich op een of andere manier.  om misverstanden te voorkomen,  en een  deconstructie mogelijk te maken, worden premissen en uitgangspunten van het POP377 zo expliciet mogelijk gesteld.  
• methodische overwegingen:
  • het onderzoek hanteert verschillende methodische werkwijzen. Overwegingen die hiermee gepaard gaan worden geïnventariseerd.
    
• Que faire?
  
  • vraagstellingen en probleemstelling van  politieke filosofen worden hier geciteerd  en becommentarieerd. 
    
• Werkhypotheses:
• • een inventaris van de hypotheses waarbinnen het onderzoek loopt wordt beschreven.
  • het onderzoekskader waarbinnen gewerkt wordt, wordt beschreven.
    
    
• wortels van het westerse wijsgerig denken:
  
  • dit onderzoek is ingebed in de Westerse wijsgerige traditie.  In deze categorie worden inzichten verzameld van diverse auteurs die het westerse denken krachtdadig en bondig  karakteriseren.  Deze verzameling van inzichten wil toelaten de  gestelde premissen en uitgangspunten te situeren, de onuitgesproken premissen en uitgangspunten te expliciteren.
  • een inventaris van deze grondgedachten ambieert niet de geschiedenis van de Westerse wijsbegeerte weer te geven.  Voor het onderzoek is deze geschiedkundige context echter van wezenlijk belang.
• 10 mystificaties en misverhalen over de democratie:
  
  • het onderzoek stuit regelmatig op vanzelfsprekendheden die echter een mythische karakter vertonen die een analyse van het huidige functioneren van de democratie in de weg staan.  Deze vanzelfsprekendheden, of mysticaties (al of niet met mythische aspecten) worden in deze categorie bij elkaar gebundeld.  Een soort blindheid a la Oedipos wordt gepoogd hier tenietgedaan, om nieuwe politieke denkruimtes te ontdekken. 
    
• radicaal politieke initiatieven :
  
  • op basis van het onderzoek worden concrete politieke voorstellen geformuleerd die op de huidige maatschappelijke samenleving geënd zijn.  Deze voorstellen worden echter op een onrechtstreekse manier geformuleerd vanuit het achterliggende onderzoekskader.  Er wordt weliswaar getracht deze voorstellen te legitimeren. 
    
• ruw onderzoeksmateriaal :
  
  • in dagboekstijl worden losse gedachten op regelmatige basis neergeschreven.  Deze gedachten vormen het basismateriaal voor het onderzoeksplatform.  Deze gedachten worden verder uitgewerkt en opgenomen in het analysemateriaal.
    
• voorlopige politiek analyses
  • het uitgewerkte materiaal wordt bondig uitgeschreven in deze categorie.  De verzameling van deze teksten dient te eindigen in het finale onderzoeksrapport. 
    

• volgende werkhypothesen worden noguitgewerkt:
  

• een gevaarlijke democratie, in gevaar

• over , entropie, levende materie, katalyse, reentry : welke antropologie?
  

• andere onderzoekssporen

• www project : de platoonse geste of het kosmologische ontotheologisch denkspoor
  

• www project : socrates en zijn dilemma

• premisse : socialistisch, republikeins, ja-woord aan R. Viskers Lof der Zichtbaarheid, en toch conservatief
  

• methodisch : analyseniveau, traject en ensemble-niveau