Waarom de woorden van Di Rupo zo fout klinken

·         Het zijn de woorden van iemand uit het systeem en de woorden zijn bedoeld voor het systeem.  Ze dienen in feite alleen maar om het eigen falen (dit falen is de inherente ontsporing, of lees onvolmaaktheid van het ideaal democratie niet onder ogen durven zien) ideologisch verdoezelen en de eigen legitimiteit te versterken.  Op de manier wordt er te doende vraagstelling, en in ruimere zin de filosofische vraagstelling, buiten spel gezet en kan alles blijven dysfunctioneren in de kritische speelruimte die toegestaan wordt door het systeem en  zodoende alles bij het oude laat, en het oude als het ware gaat koesteren.

·         Wat is er dan wel aan de hand ?  Di Rupo verdedigt het kapitalische staatsbestel, in globo zoals hij ook het Belgische staatsbestel verdedigt, en dit terwijl hij toch een socialist is. Het socialisme als een erfgenaam van een kritische lectuur van de samenleving, en toch staat voor een radicale breuk ten aanzien van de kapitaalslogica’s. Dat Di Ripu dit doet, is echter niet zo vreemd. Europa is, en dat wordt hoe langer hoe manifester, een mislukte democrati. Hoe langer hoe meer krijgen behoudsgezinde  denkpatronen de bovenhande, en krijgt het Ancien Regime terug zijn aanzien. Zo wordt toch door politieke commentatoren opgemerkt dat in het Westen de massa  langzaam maar zeker klaar is om terug een autoritair systeem en sterk leiderschap te gaan waarderen en aan te te hangen.   De huidige democratische legitimering is in hoofdzaak opgehangne  aan een mensenrechtendiscours. Maar dit is een manoeuver van het neoliberalisme om de andersdenkenden, zijnde de nog niet volledig geindocrtineerden,  bezig te houden  zodat ze storten in overbodige zaken.

·         Het is dus een legitemering van het kapitaaldenken, namelijk de fout bij de andere, de vreemde, de vijand te leggen. En de vijand, in Europa voor het establishment, en altijd voor het establishment,  zijn diegenen die de ordenende macht en de ordening aanvallen.  In dit geval zijn de interne vijanden diegene die de staat-natie gedachte aanvallen, zijnde dus allerlei nationalisten en afscheuringsbewegingen.  Zij vallen niet alleen een fundamentle bouwsteen aan (de soevereiniteit, de staat) maar ook de idee van een overkoepelende gemeenschap.  Hoewel dit genuanceerd dient te worden, de vlaamsnatioalisten willen zich afscheiden, enkel en alleen van de Belgisceh staat, maar willen blijven functioneren in de Europese ruimte.  Alleen is het wel dat binnen de huidige Europese structure alleen een land, zijde België, zetelt, hoewel er ook al een regio-beleid is.  Dus, het veranderen van deze situatie kan alleen maar voor interne moeilijkheden zorgen (en dus zijn ze gevaarlijk), maar de Europese gedachte zelf wordt er echter niet door aangetast.

·         Di Rupo, en met hem al zijn vazallen van het neoliberalisme zijn niet in staat, of durven niet in te zien,  dat er misschien wel een democratisch deficit aanwezig is in dit populisme. Meer nog dat de nog resterende emancipatoire energie in de Westerse samenlevigen zich hoofdzakelijk schuilgaat in dit populisme, en dus dat de machthebben in feite niet langer meer erkend wordt als democratisch verkozen, niettegensgtaande ze verkozen zijn door legale verkiezingen.  Zij vertegenwoordigen wel, maar niet langer meer de democratie.  De kritische vraag is dan :  Wat kan er dan gelezen worden als een potentieel emancipatoire slagkracht ?  Populisme is in de huidige tijd niet te vergelijken met het populisme waar Di Rupo naar verwijst. Nu maken de machthebbers misbruik van de economische situatie om hun machtspositie te versterken. Zij mobiliseren de angstgevoelens.   Zij gedragen zich of zetten zich in de positie van de populisten van de vorige eeuw.  Bijft nog steeds de vraag  waarin schuilt het emancipatoire ? Want de huidige populisten formuleren hun doelstelling niet in dergelijke ideologisch gekleurde termen. Welintegendeel, zij verleggen enkel het neoliberale discours van niveau. Maar juist in dit verleggen boren zij een emancipatoir momentum aan.  Zij vallen met hun discours, niettegenstaaande evenzeer neoliberaal ingekleurd, de bestaande ordening aan, en zij durven deze aan te vallen, met de bedoeling ze te veranderen. Het radicale emancipatoire willen zij voorlopig niet verwoorden en zij zullen er waarschijnlijk ook niet toe komen. Uiteindelijk willen zij alleen de machtspositie wisselen, maar niet een vernietiging van de machtsverhoudingen. Zijbeogen uiteindelijk geen sociale revolutie,  enkel een politieke omwenteling. Zij prediken revolutie maar de kapitaalsverhoudingen en de daarmee gepaarde gaan sociaal hiërarische verhoudingen willen zij onverminderd onaangeroerd blijven.  Het emancipatoire karakter is echter hierin geleven dat zij toch nog de democratische hoop laten koesteren van een rechtvaardiger verandering. En deze hoop is eigen aan het democratische project. De separsiten kunnen die hoop naar zich toe halen, namelijk die van de politieke hoop, dat de politiek erin zal slagen haar feitelijk doelstelling van rechtvaardiger samenleving te realiseren. Maw de separatisten bewegen zich in de belofte van de democratie daar de andere partijen die belofte en hoop niet meer belichamen in de ogen van de meerderheid van de samenleving.  Separisten beloven dat zij erin zullen slagen de politieke daadkracht aan de dag te kunnne leggen, om een « betere » samenleving, maar uiteindelijk weten zij ook wel dat de poliitiek als systeem ook maar weinig marge nog overhoudt om die belofte te kunnen waarmaken.

·         Het zal er dus op aankomen voor het linkse kamp, juist die emancipatoire dimensie niet uit het oog te verliezen, Juist door die populistische bewegingen te verketteeren is de kans hoog dat het « gebeuren niet gezien zal worden. Vergeet ook niet dat tegelijkertijd met die populistische bewegingen, die zich duideijk kunnen manifesteren via de verkiezingen, in dezelfde langen ook vormen van indignado bewegingen het daglicht hebben gezien.  Sommigen van die die rindignadobeweging willen de kapitatlische logica aanvallen maar voorlopig vertaalt dit standpuntzich nog niet binnen het democratische verkiezingssysteem. En dit is misschien wel het  heikele punt waar separisteh en de bredere idignadobeweging elkaar kruisen. Dit kruispunt is namelijk het punt  waar de democratie  in de loop van de geschiedenis zogezegd haar waarmerk heeft van gemaakt, maar die ze  in de eenentwingste eeuwn langzaam maar zekere een beetje aan het vergeten. Haar waarmerk is de demos, en de demos zijn diegenen die « geen deel zijn van het geheel » ; en die op een bepaald moment zich laten « horen », en hun deelname opeisen. Maar met die deelname gaat wel een breuk in het sociale denken gepaard, een breuk die gepaard gaat met terreur. Alleen zijn die diegenen die de positie innemen van de demos », niet langer meer  alleen de feitelijk uitgeslotenen daar deze grotendeels al grotendeels feiloos tot een eeel vaén het geheel gemaakt, oa door het mensenrechtendiscours (zie analyse van zizek), zodat hun reele aantal van uitgesloten « klein » is.  En dit in tegenstelling tot het verleden waar de demos samenvielen met de velen.  De uitgeslotenen die de aanspraken van de demos kunnen waarmaken, zijn momenten de vele virtuele » uitgesloten. Iedereen kan plotseling deel gaan uitmaken van diegenen die « geen deel meer zijn ». Voorlopig eigenen die virtueel uitgesloten zich geen aanspraken toe en blijven dus emancipatoire eisen afwezig in het politieke discours. Er zijn te veel mechanismes die het zwijgen wort opgelegd. Zie momenteel in Vlaanderen  Vlaanderen wat er gebeurt met Fordarbeiders. Zij worde door publieke opinie en door het politiek systeem tot en met in de watten gelegd. Noch de politiek noch rbeiders en hun beweging zij in staat een « democratische » positite te kiezen. Ook zij gaan voor het neoliberale discours dat hun bevoorrecht positie zal beschermen. De arbeidersbeweging, paradoxaal genoeg, ook democratisch bevoorrecht. Zij weet en besef bij uitstek wat die egalitaire positie is maar ze durven ze niet in te nemen.  In hun dagelijkse praktijk als vakbond blijven zij een horizon hantgern, terwijl de vakbondmensen maar al t goed maar al te goed dat zij inbinden, en voor het kapitaal uiteindeijk door de knieën zullen gaan. Eeven zag het er naar uit dat de « blinde  woede » van de arbeiders opnieuw die horizon  zou aanspreken toen ze naar het hoofdkantoor gingen in Duitsland. Het rechtsapparaat en zijn politieapparaat toont aan dat het grootkapitaal alle middelen in handen heeft en over meer troeven beschikt om alle verzet systematisch lam te leggen. Hier zwijgt het mensenrechtendiscours in alle talen, het schiet het arbeidsrecht niet tegemoet. Hier heerst een akelige stilte. nalysekader van zizek is er nog steeds het « geweld » aanwezig.  Voorlopig zijn er enkele fenoimenen van zinloos geweld, weer zo een neoliberaal ideologische  woord om de de vernederingsdynamiek van het kapitalisme vakkundig buiten te houden

·         Op welke manier zullen die virtuele uitgeslotenen aangesproken kunnen worden daar zij momenteel deel uitmaken (en er hun confort en voordeel uit halen) van het systeemen voorlopig stemmen voor de separisten.  Het analysegevaar bestaat hier om van de separisten verkeerd begrepen democraten van te maken. De globalisering is steeds bezig een onaangenaam gevoel, een onbehagen, te laten nestelen in de samenleving Dit onbehangen zoekt voorlopig in het democratische universum naar een vertaling en houdt zich voorlopig op  in allerlei soorten populismen.  Dit onbehagen heeft misschien eerder te maken met een radiacale en ontwrichtende  aantasting van het vrijheidsgevoel. We leven niet vrij terwijl we over een gigantische keuzevrijheid kunnnen genieten maar dit is door en door een « vals » gevoel en dat wordt aangevoeld maar voorlopig nog onuitgesproken.  Hier zit misschien een latent conficht verborgen.  Mensen in de westerse samenleving zijn formeel ongelooflijk vrij geproclameerd, en uiteindelijk zij kiezen voor het « slaaf » zijn. Zij leveren hun vrijheid in, en dit wordt momenteel subjectief ervaren en beleefd als een gelukservaring (dit is het beeld van de laatste mens van Nietzsche?). Het enige  wat hier nog overblijf als een potentiële drager is de lijfelijheid want uiteindelijk is dit een onleefbare situatie  voor iedereen die deelneemt aan dit systeem.  Zowel de slaven, zij worden langzaam maar zeker een « muslim », en ook de « uitvoerders », de machthebbers, zij zullen in hun geluksbeleving een « onbehagen » dienen te verdisconteren ; zij dienen de pervertering blijvend te kunnen (ver)dragen van vernederen, van beul te zijn zonder hoop op een verbetering van het eigen lot.  De mate waarin dan het populisme de bovenhand krijgt, wijst dan op een toenemende sluimerend conflict dat tot een uitbarsting zal komen.

[1] Toen het Vlaams Belang uitgroeide tot een dominerende stroming in Vlaanderen, en het erop leek dat zij de bovenhand gingen krigjen, deed de Vlaamse filosoof R. Visker een poging dit fenomeen te begrijpen.  Hij deed een ontologische analyse waarbij de auteur erop wees dat er een zekere vreemdheid in het geding was dat nog geen duidelijke articulatie kreeg. Het kiesgedrag van de Vlaming wees op onbegrepen schommeling van intimiteit/extimiteit. Vlamingen waren op dat moment voorbeeldig of exemplarisch aangesproken hun stemming te bevragen om een ontologisch aanspraak taal te geven.  Ook deze auteru wees op de bijzondere vrijheidservaring die hier tevoorschijn zou kunnen komen. 

Euthanasie : wat is er aan de hand?

Dit jaar 2012 bestaat de euthanasiewetgeving tien jaar in België. Vanuit een politiek emancipatorisch aspect kan je feit of euthanasie wettelijk toegelaten is zien als een teken van bevrijding uit wat Derrida noemt het onto-theologisch denkspoor waarvan het Westen alle moeite heeft om het van zich af te schudden. Vanuit dat oogpunt is het dan wel slecht gesteld met het oude Europese continent. Maar in een weinig aantal Europese landen is een werkbare euthanasiewetgeving reeds lopende praktijk. België is hierin duidelijk een van de koplopers, misschien wel een van de baanbrekers. Maar het rechtjuridische kader omtrent de euthansiewetgeving blijft echter een strafjuridisch kader. Wie afwijkt van de voorgeschreven regulering, kan vervolgd worden. Die bevrijding uit dat kader dat euthanasie blijft linken aan moord is nog niet gebeurd. Dat markeert nog steeds de doorwerking van het onto-theologisch kader van het Westerse continent. Euthanasie, zowel het denken errond, de praktijk als de wetgeving markeert dus een zeer betekenisvolle breuklijn. De vraag is dan hoe die breuklijn ten volle te begrijpen. Agamben raakt deze problematiek aan in zijn werk Homo sacer. Politiek gesproken is hier een bio-politiek gebeuren aan de gang. Plotseling verschijnt in het westerse gedachte, weliswaar met een lange voorgeschiedenis dat Agamben laat beginnen bij de Romeinen, van een leven dat niet meer de moeite waard gevonden wordt om te leven, enerzijds en anderzijds wordt die gedachte ook toegekend aan het autonome individu en zijn zelfbeschikkingsrecht. In dit laatste ziet Agamben de doorwerking van het soevereiniteitsconcept doorheen een biopolitieke ordening. De biopolitieke ordening, in zijn ogen, erop uit om het leven in al zijn aspecten te gaan beheren (en al ultimo de democratie overbodig dreigt te worden, dat is zijn waarschuwing, zolang ook die democratie niet breekt met haar soevereiniteitsconcept). Voor Agamben is het feit dat er euthanasiewetgeving bestaat een teken dat de biopolitieke ordening tot op het persoonlijke leven, zijnde de eigen beslissing over levenseinde is doorgedrongen. Betekent ook dat die wetgeving des te meer de breuklijn markeert. Agamben staat stil bij de wetgeving, want in zijn ogen is het tot stand komen van gelijkwelke wet heden ten dage problematisch. Elke wet heeft zich bewogen doorheen de dynamiek tussen wetgevende macht en uitvoerende macht. En hier schort een democratisch deficit. De wetgevende macht incorporeert, ten dele, wat men in politiek ontologisch termen noemt het goddelijke geweld. Dit aspect noodzaakt een bijzonder verhouding tussen wetgevende en uitvoerend macht. En daar zit het momenteel grondig fout in de hedendaagse Westerse samenlevingen, daar geen gepaste afstand is tussen beide machten en zich eerder een soort versmelting manifesetert dat echter, politiek filosofisch gesproken, dodelijk is. En misschien is het daarom juist dat euthanasie steeds nogal wat stof doet opwaaien. Zij articuleert deze breuklijn ten volle. In beide gevallen, zowel wat het politieke gebeuren tussen de machten betreft, als het individuele beslissingsproces speelt het soevereiniteitsconcept een hoofdrol. De historische lijn die Agamben tracht te volgen aan de hand van de figuur van de Homo sacer, zijnde diegene die gedood mag worden zonder straf, maar niet geofferd. Indien de analyse van Agamen steekhoudt, zou het kunnen betekenen dat het soevereiniteitsconcept zich doorheen de samenleving aan het bewegen is (dat is biopolitieke kolonisatie van het leven tout court daar de onevenwichtige verhouding tussen de machten zich verplaatst doorheen de samenleving), en wanneer iemand euthanasie overweegt, hij zichzelf als soeverein gaat instantiëren, en gaat beslissen over leven en dood. Oorspronkelijk lag die beslissing enkel en alleen bij de soeverein, als politiek gezagsdrager. Die echter besliste over andermans leven, niet zijn eigen leven. Zijn eigen leven was een uitzonderingstoestand. Hij kon zijn eigen dood afkondigen, en in leven blijven. Hij kan zijn macht overdragen op zichzelf zonder hierbij te sterven. Het tweede deel van de bewering gaat blijkbaar niet op. Het niet mogen offeren : dit is een verbodsregel dat hetzelfde inhoudt, maar dan vanuit de verwerking van het dode lichaam. Het dode lichaam mag niet volgens de geldende normen begraven worden, zodat het ook uit het collectief geheugen gewist wordt, alsof die persoon nooit heeft bestaan. Waar zit dan de breuk? De euthanasie doorbreekt het kader en vertegenwoordigt een cesuur in dit gebeuren. Het herbevestigt het bestaan als dusdanig, terwijl het als niet meer waardig om te leven wordt bestempeld. Het eist terug het leven as such op, …, tegen de biopolitieke ordening. Dus tegen een diepgaande culturele diepgaan. De euthanasie is dus een wetgeving, om terug over het leven tout court terug durven na te denken, en te ontwortelen uit het ontotheologisch denkspoor. Er is maw onvoorstelbaar veel aan de hand bij euthanasie !!! Mensen die euthanasie overwegen doen een onzichtbare bevrijding van een theologisch denken dat nog veel mensen in de greep houdt en door vele politieke machten in stand gehouden wordt.

Het postmoderne denken heeft terecht gewezen op de versnelling en versteviging van de dynamiek van het reeds heersende martkeconomische systeem. En Anno 2012 blijkt dat deze processen nog steeds doorwerken, misschien zelf heftiger.  De vraag is doen hoe, in de terminologie van Canetti, de angelwerking en bevelshuishouding zich heden ten dage laat vertalen en hoe ze zich vertonen.  Naar alle waarschijnlijk enerzijds als een fijnmaziger en nog strategischer disciplineringmechanisme, anderzijds ook in kortstondige maar heftige kortsluitingen.  In die korte maar heftige kortsluting zit dan de bevrijding van de angel waar Canetti op wees.  Tussen disciplinering en kortsluiting ligt een gebied van vertroebeling, verwarring maar ook verlokking en verleiding.

Als de angelwerking zich tussentijds zich steviger heeft verankerd in het geestelijk en lijfelijke gebeuren van de mens, dan betekent dit dan de materiële huishouding ervan getransformeerd is, en dat in de dagelijkse ervaring de activering van die huishouding op peil gehouden wordt. Dit impliceert dat  zich spontaan en vanzelfsprekend aandient in het alledaagse, steeds verwikkeld is in een netwerkhuishouding van de angelwerking.   Een huishouding, weliswaar in intensiteit groter en sterker dan Canetti voor ogen had in Massa en Macht.  De interventie om deze huishouding te doorbreken, en waar Canetti  op hoopte,  heeft nog steeds niet plaatsgevonden.   In de optiek van Canetti betekent dat het talige vermogen stelselmatig aangetast wordt.  Of iets existentiëler uitgedrukt: in het tijdperk van de communicatie en de sociale media wordt er veel gepraat, maar de woorden hebben hun gewicht grotendeels verloren. De woorden raken nog wel maar de interne angelhuishouding vervormen de informatiesignalen tot een neuronnetwerkactiviteit waar een dwingend karakter van uitgaat. In de hersenen worden maw die patronen steeds versterkt en ontwikkelt die de versnelling en versteviging van het systeem aanvaarden, onafhankelijk van de individuele beleving ervan. Terwijl juist die beleving vanwege zijn intensiteit problematischer wordt voor de levenskwaliteit en voortbestaan. Paradoxaal genoeg is voor de huidige situatie als volgt:  de massa-mens zit meer dan ooit steviger in het zadel terwijl een omslagmoment zich steeds kan voordoen.   Voor Canetti is een dergelijke situatie onhoudbaar. Ooit komt er een stevige ontlading van die massatoestand.  Alleen, de uiting ervan is nog niet duidelijk.  Een van de reguleringsmechanismen, de democratie, komt ook onder druk te staan.  En daar is een zekere “-uitval te merken. Een  deel van de indignadobeweging neemt afstand van de representatieve slagkracht van de democratie, in een aantal  maatschappelijkkritische ingestelde beleidskringen wordt ook aangevoeld dat de democratische werking ontoereikend geworden, en dat een supplement aan participatie nodig is. Het positieve paradoxale aan deze situatie is, is dat een van de kernpunten fundamenteel in vraag begint gesteld te worden, zij het ten dele in de marge en voorlopig marginaal in omvang.  De democratie dient niet langer verdiept of versterkt te worden om de kloof met de burger te dichten, de democratie op zich is in gevaar.  De besluitvormingsprocessen zorgen voor een legitimiteit van sociale praktijken die langzaam maar zeker haaks beginnen te staan op het maatschappelijke project van een democratie.  Dus, paradoxaal genoeg, wordt er een zeker verlangen naar democratie terug aangewakkerd. Deze spanning kan alleen maar toenemen daar de afstand tussen het beloofde en het feitelijke elkaar hoe langer meer tegenspreken.  Er is dus geen democratisch deficit maar een democratisch overschot dat momenteel zijn weg zoekt om vorm te krijgen.  Het zou kunnen dat dit overschot zich momenteel tijdelijk ophoudt in het populisme dat heden ten dage de politieke besluitvorming bespookt.  Zolang het daarin zich ophoudt, is het controleerbaar en houdbaar.  En tegelijk is daar het ontladingsmoment mogelijk.  Het lijkt er dus op dat er dient gewacht te worden op een moment  of op een aparte gebeurtenis.  Een ding dient voor ogen gehouden te worden:  het dient zich op het continent te verspreiden, analoog wat er zich afspeelde in de Arabische lente.  En kan weliswaar, niettegenstaande de zwijgende onmacht van de linkerzijde, dat het momentum er is.  In verschillende Europese landen wordt de democratische beleving ondervraagd. In Spanje is er de indignadobeweging, en dat in een nog jonge democratie.  In Italië, met zijn traditie van links en communisme is er de Berlosconiperiode en de nawee ervan, in Belgie zitten we met een Vlaamse zaak, in Nederland is er nu het fenoneem PVV en Wilders, na Pim Portyn, in Duitsland is de groene beweging doorgedrongen tot de politieke structuren. De conclusie is dat in elk land het democratische zowel onder druk staat als grondig bevraagd wordt, weliswaar allemaal verschillend. Die maatschappelijke leerprocessen krijgen voorlopig geen kans tot ontplooïing.  De Europese Unie waakt mee om de bevraging lokaal te houden, en teveel nationale doctrines overheersen het discours. Teveel maatschappelijke thema’s zijn al geparkeerd: racisme, ecologie, integratie.   Gezien de fijnzinnigheid van de angelwerking is echter geen politiek gekleurde gebeurtenis te verwachten.  Het zal wel van de grote orde van de metafysische breuk zijn, zoals destijds de aardbeving van Lissabon.  Dus niet het gevoel zal gearticuleerd worden, “het is genoeg geweest” maar veeleer “wat gebeurt er nu?”. En hopelijk, zoals Canetti het graag zag gebeuren, breekt de angel zijn werking, en laat hij eerder stof opwaaien.

Dexia : proletariërs, in België, verenigt u, … nu het nog kan.

Nu Dexia staatseigendom geworden, lijkt een oude marxistische droom plotseling waarheid te kunnen worden.  Een bank, van een welbepaalde samenleving, de Belgische, in handen van de overheid.  Is nu niet het moment aangebroken voor alle linksgeoriënteerde in België om deze tijdelijk situatie uit te buiten?  Het beheer van deze bank dient opnieuw in het handen te komen van het prolateriaat, waar het uiteindelijk hoort en niet  langer meer van vertegenwoordigende instellingen.  Een oude socialistische gedachte dient opnieuw geactualiseerd te worden, zijnde de coöperatieve bank, maar dan in een totaal nieuw kleedje.  Het beschikbare kapitaal en de kapitaalsaccumulatie dient om een vernieuwd burgerschap en  vernieuwd model  van consument gestalte te geven.  In het kader van de analyse van de hedendaagse samenleving als risciomaatschappij werd door de sociaal Ulrich Beck ooit de conceptuele benadering gelanceerd van een  consumentgedragen politiek die niet langer meer door het kapitaal wordt gedicteerd.  Dit concept werd nu toch al een slordige tien jaar geleden gelanceerd en is nu misschien eindelijk toe aan een feitelijke implementatie.  Het zou dus mogelijk moeten zijn om binnen het liberale markeconomisch gebeuren een nieuwssoortig concurrentie vorm te geven, zijnde een concurrentievorm dat erin slaagt zich los te wringen van het klassieke marktdenken en toch de grote slagkracht  van het kapitalistische denken te bewaren, zijnde stuwende kracht en  groot bereik van het aantal mensen dat zijn levenskwaliteit bevorderd weet.  In het nieuwe concept gaat dit tegelijk gepaard met politieke vernieuwing doorheen de samenleving.  De vraag is echter of de linkerzijde dit unieke moment zo zal durven te zien, nu juist regeringsonderhandelingen opgestart dient te worden? Nu groen en links toch een zeker gewicht in de schaal kunnen werpen. Zullen zij in staat  de huidige gunstige politieke constellatie door te denken, voorbij het kortetermijn van politiek gewin.  Kunnen zij het beloftvolle van de huidige omstandigheden lezen?  De groene partijideologie is op dat vlak iets meer uitgerust dat de socialistische.   En wat met de linkse intelligentsia? Zullen zij zich mengen in het maatschappelijke debat  om duiding te geven?    En vergeet niet: de huidige situatie  rond  Dexia was wereldnieuw, berichtgeving over deze zaak werd in tal van landen uitgezonden.  Ook de regeringsonderhandelingen zijn een uitzondering op geovlak.   De creatie van een totaal nieuwe gedisgned proletariërsbank zou dan ook wereldnieuws  kunnen zijn en zou misschien ook een lente in het oude continent mee helpen versnellen.  Er zijn toch tekenen genoeg dat op het oude continent verzetshaarden aanwezig zijn, die zichtbaarder worden. En ook aan slagkracht lijken toe te nemen. Dus proletariërs, verenigt u,  … nu het nog kan. Met het accent op nu!  Deze momenten zijn openingen in het kapitalistische wereldbestel! Concreet betekent dit dus dat met zoveel mogelijk  een rekening geopend wordt, en een klein bedrag wordt gestort.  En wanneer de bank zijn beleid niet bijstuurt, een gezamenlijk moment afspreekt om alle gestorte geld terug te trekken, op hetzelfde moment.  Hier kunnen de sociale media hun mobiliserende rol gaan spelen. Deze tijdelijk openheid van het systeem werd echter  vakkundig gedicht door zijn vertegenwoordigend instantie, met name Barosso en Van Rompay. Zij goten hun kritiek in een moralitisceh discours waardoor de verantwoordelijkheid gefocust ligt op de actoren (zijnde enkele bankiers, enkelen die de uitzondering op de regel zijn natuurlijk, die enkelingen die dan ook moreel veroordeeld worden). De eigen positie en verantwoordelijkheid en het achterliggende discours werd zodoende meesterlijk gecamoufleerd.  Het POP heeft zich wel verwonderd over de snelheid van deze interventie van de hoogste gezagsbekleders.  

P.S. De eerste versie werd geschreven aan de vooravond van het bereiken van politieke communautaire akkoord. Intussen hebben de liberalen de groenen geweerd uit de politieke handelingen. Het momentum lijkt dus wel voorbij.  De liberalen hebben het dominante discours  kunnen doorduwen.  Het politieke bestel blijft dus de staatskapitalistische logica, gepredikt door Europa, verder zetten.

Europa en zijn Vietnamsyndroom?

Negri en Hardt besteden in  Multitude heel wat aandacht aan het aspect oorlog en oorlogsvoering, als aanloop naar een duiding van hun  multitude.  Zij willen met deze voorbereidende hoofstukken van hun boek aantonen dat de huidige democratieën er momenteel  nog niet in geslaagd zijn komaf te maken met de idee van oorlogvoering.  Oorlog is een van de (onuitgesproken) basispremissen van de huidige hedendaagse Westerse democratie. Zonder deze wordt haar functioneren niet ten volle begrepen. Hier is van belang, althans volgens Negri en Hardt,  dit aspect niet doorheen een ethische bril te bekijken maar vanuit een politiek ontologisch oogpunt de aan de gang zijnde  veranderingen gade te slaan. Conflicten zijn wereldwijd aanwezig, en overal zijn er democratieën betrokken bij deze conflicten.  Doorheen  die verschillende oorlogen  is een tendens waarneembaar waarbij een ontologisch breuk denkbaar wordt.  De ontwikkeling is namelijk dat doorheen dergelijk internationaal vertakte conflicten langzaam maar zeker, en zelfs onopgemerkt in vele gevallen, een verschuiving is waar te nemen van een imperialitisch denken naar een imperiaal denken.  Dit imperiaal denken dient  zich dan aan als de  basis voor een wereldwijde democratische voering, die uitgaat van de premisse van de multitude (en niet langer meer een natiegerichte ontwikkeling, met politieke partijen, een denken rond soevereniteitsprincipe, principe van vertegenwoordiging).  De vraag is natuurlijk in welke mate op het Europese continent  een dergelijke beweging al echt  is ingezet. De aanvallen op Libie zetten de  politiek  ontologische fundamenten enigszins op  spanning.    Door het feit dat Europa momenteel in oorlog is, worden zijn fundamentele uitgangspunten, die momenteel zonder oorlog nog niet gedacht zijn, in werking gesteld.  En dit zou een uitgesproken moment kunnen betekenen  waarop een verdere doorwerking kan gebeuren. Meer nog, misschien zelfs een mogelijkheid waarbij een fenomeen als multitude de kop kan opsteken. 

De vraag is in welke mate het Europese continent hier een voortrekkersrol zou kunnen spelen. In welk mate kan de politieke constructie Europa hier een verschil  maken?  Zou het oude continent Europa, het zo geliefde avondland, de deur die opengezet geweest is met de Eerste Wereldoorlog durven definitief dicht slaan?  Momenteel zijn er geen aanwijzingen in die richting maar de omstandigheden zijn er eventueel wel naar.    De terminologie die gebruikt wordt voor de interventie in Libië getuigen ten dele van het paradigma van het Empire.  De fundamenten zullen des te sterker aangesproken worden naarmate nationale slachtoffer zullen vallen,  of wanneer de situatie uitzichtloos wordt, met veel onnodige burgerslachtoffers. Hoe zal dan de Europese puiblieke opinie, die momenteel al onder spanning staat onder de economische en financiële crisissen, hierop  reageren? Dit betekent dat de afloop van deze interventie zijn democratische weerslag al  of niet kan hebben. Hier dient zich een mogelijkheid aan voor het Europese continent om  zijn oorlogservaring voor de eerste maal te vertalen in een politieke omslag.

.   Dus de omstandigheden zijn er,  gelegenheden ook? Toch verwacht het POP geen echte  doorbraak van het paradigma zoals Negri en  Hardt dit voorzien. Vooralsnogniet. Een van de grote premissen die met deze paradigmashift gepaard gaan is een herijking van de sociale kwestie. Negri en Hardt zien hier een samenloop en een samenhang tussen het internationale denken over de organisatie van een vreedzaam samenleven en de lokale gebonden protestbewegingen binnen een particuliere democratie die ijveren voor meer vrijheid en gelijkheid.  Het POP meent dergelijke koppelingen nog niet te kunnen vaststellen.  In heel wat Europese hoofdsteden roert weliswaar wat, maar dit blijft een lokaal gebeuren, met internationale media-aandacht, gesitueerd opnieuw binnen een imperialistisch denken. Hoewel, het is wel opvallend dat in de landen van het Middellandszeegebied weliswaar politieke aanspraken geformuleerd worden. Dus de omstandigheden zijn er wel, maar de huidige subjectieve beleving van deze thema’s zijn nog niet zo intens dat een breuk-ervaring, een radicale vernieuwing, voorstelbaar wordt.  Politiek leiders worden uitgedaagd hun eigen cocondenken onder ogen te durven zien. De indruk is evenwel dat het imperialistische denken nog steeds de bovenhand heeft.  Het Europese momentum voor een feitelijke politieke breuk is weliswaar al een tijdje  voorbij, dat betekent niet dat de huidige situatie kansrijk kan zijn.  De politieke gezagsdragers voelen wel aan den lijve, zo mag verondersteld worden, de dubbelzinnig en de gelaagdheid van hun optreden.  Interne kritiek, geuit via het Europese parlement wijst erop dat deze spanning  reëel  is. Europa kent nog teveel onopgeloste vraagstukken.  Europa komt onder druk van de vele vluchtelingen.  Het migratiethematiek heeft bijlange  nog niet zijn scherpste uitdrukking gekend.     

 Is Europa dan maar aan het afstevenen op zijn Vietnamsyndroom?