Verslag week 5: wat weet je over de conflicten in Noord- Ierland?
Die bloedige zondag in 1972
Herinneringen aan Bloody Sunday of bloedige zondag overschaduwen nog steeds de meest recente conflicten in de geschiedenis van onderlinge schermutselingen tussen Ieren en Britten. Deze week stond een nieuw onderwerp in de kijker van mijn cultuurverruiming. In eerste instantie klonk de vraag: wat weet je over de conflicten in Noord- Ierland, behoorlijk vaag. De wereld kent heel wat conflictsituaties maar deze inhoudelijke situatie was mij vrijwel onbekend. Als culturele actie heb ik mij deze week verdiept in de film Bloody Sunday van Paul Greengrass. De film vertelt het verhaal over de bloedige schietpartij van 30 januari 1972 in Derry waarbij 13 burgers werden vermoord.
In 1169 gaan de Britten zich voor het eerst bemoeien met Ierland. In dat jaar viel Engeland Ierland aan met een klein leger. Op dat moment was Henry II koning van Engeland. Ook Engeland was in die tijd katholiek. Maar in de ogen van de paus was Ierland sterk afgedwaald van het Roomse geloof. Daarom gaf de paus Henry II het bevel de Ieren tot goede katholieken te bekeren. In die tijd koloniseerde Engeland Ierland. Ierland kwam in Engelse handen en de Engelse wetgeving werd ingevoerd. Uit deze tijd dateren de eeuwenlange gevechten tussen Ierland en Groot Brittanië.
Bloody Sunday werd een aandachtspunt in de geschiedenis na 30 januari 1972. Hierbij werden 13 gewone burgers en vooral onbewapende jongeren om het leven gebracht. Britse paratroepen vuurde tijdens een demonstratie om burgerrechten in Bogside in het Noord Ierse Derry. De demonstratie werd georganiseerd door het protestants parlementslid Ivan Cooper. Toch was Cooper een protestant maar vocht voor de gelijke burgervrijheid van zowel katholieken als protestanten. De burgers streefden naar burgervrijheid en tegen de enternering van mensen. In het conflict kunnen we een onderscheid maken tussen protestanten en katholieken. Het protestantse meerderheid zorgden voor heel wat onrechtvaardige spanningen binnen Noord Ierland. Ook kan je in de film duidelijk zien hoe groot de verwoestingen aanwezig waren. Jarenlange conflicten zorgde voor ergernis bij de jongeren die zich moeilijk konden ontplooien tot volwaardige burgers. Uit de film heb ik geleerd hoe onrechtvaardigheid een levenslange strijd is tussen voor- en tegenstanders. De bevolking wordt steeds het slachtoffer van politieke en culturele verschillen. Ik vind dat er nog steeds een vrije meningsuiting naar voor mag komen, ongeacht het geloof.
Daarnaast is er nog de IRA of Iers Republikeins leger. De IRA werd opgericht na de Paasopstand in 1916 waarbij Ierland onafhankelijk werd verklaart. Ook in de jaren 1919 en 1921 was de IRA sterk aanwezig bij de strijd om de Britse overheersing. Maar vooral na de Tweede Wereldoorlog hernam de IRA terug zijn activiteiten. Deze activiteiten gebeurden vooral in Noord Ierland met aanslagen op openbare gebouwen. In de film Bloody Sunday, kan je duidelijkde openbare gebouwen herkennen die verwoest werden door de IRA. Na een periode van korte vrede werd in 1972 het actieterrein weer geopend. De IRA kreeg een plaats binnen het Britse bestuur met heel wat verontwaardiging als gevolg. De IRA voert een jarenlange strijd tegen de afscheiding van Noord Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Aan de gewapende strijd van de IRA kwam in september 1993 voorlopig een einde toen de organisatie een wapenstilstand aankondigde. De pogingen tot een vreedzame oplossing voor het Noord-Ierse conflict te komen mislukte echter waardoor de IRA in 1996 opnieuw enkele aanslagen pleegden. Op 28 juli 2005 heeft de IRA zijn leden opgedragen een definitief einde te maken aan de gewapende strijd. De organisatie deed dat in een op televisie uitgezonden verklaring. In de door Britse media als historisch omschreven verklaring, verklaarde de organisatie dat het opheffen van de gewapende strijd diezelfde dag zou ingaan. Ook in de film heb ik kennis kunnen maken met de IRA. Na de mislukte poging om burgervrijheid kende de IRA de grootste zege ooit. De burgerrechtenbewegingen werden met de grond gelijk gemaakt en de IRA kende na hun overwinning nog meer aanhangers vooral van jongeren. Jongeren worden vaak beïnvloed door de strijdlustigheid, diegene met de meeste macht krijgen de meeste aanhang van onwetenden.
Maar ook de dag van vandaag zijn deze conflicten nog lang niet opgelost. Het conflict is dus nog niet geëindigd, omdat er door de vele aanslagen en gebeurtenissen een immense haat is ontstaan. Er zijn tijdens dit conflict, ook al is het geen oorlog, al vele mensen gesneuveld. Hierdoor is deze haat ontstaan, die van generatie op generatie is overgeheveld. De mensen hebben dus geheel andere ideeën en principes, die tegenover elkaar staan. Hierdoor is het moeilijk een tussenweg te vinden. Beide partijen hebben het idee dat ze capituleren als ze ook maar iets toegeven aan de tegenpartij. Ook zijn ze beiden zeer conservatief en niet van plan af te wijken van hun eigen idealen en overtuigingen. Hierbij speelt ook het religieuze verschil een rol. Dit verschil zorgt voor het goed kunnen praten van de vele geweldplegingen. Het eigenlijke conflict gaat niet over het geloof zelf, maar over het wel of niet willen aansluiten bij Engeland. Er kan dus eigenlijk wel gezegd worden dat, mits een van de partijen bereid is zijn ideaal op te geven, er nooit een einde zal komen aan het conflict. Ondanks de wapenstilstand van de IRA ontwikkelen zich nog steeds klein groepjes rebellen die de strijd niet willen opgeven. Deze splintergroepen bereikten ook deze week het nieuws nog. Via een bomaanslag op een Britse legerbasis in Noord- Ierland afgelopen donderdag 22 oktober 2009, heeft de IRA zijn aanwezigheid nog eens verduidelijkt. (http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF22102009_077&word=noord+ierland)
Op 9 oktober 2009 werd de Nobelprijs voor de vrede uitgereikt. Dit jaar was deze prijs bestemd voor de toch wel kersverse Amerikaanse president Barack Obama. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een individu of groep die zich inzet voor de vrede in de wereld. In 1998 werd deze prijs toegekend aan David Trimble en John Hume ( politieke leiders in Noord Ierland), omwille van hun inspanningen voor overleg tussen de katholieken en protestanten. (http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspxartikelId=DMF20091009_032&word=conflict+noord+ierland).
Tenslotte is het moeilijk te voorspellen wanneer deze conflicten een einde zullen kennen. De film sluit ook af met de woorden geen rust tot rechtvaardigheid geschied. En deze rechtvaardigheid zal nog een lange weg moeten afleggen tot het doel bereikt kan worden. De vooroordelen van zowel katholieken als protestanten kennen hun haat en tegenstrijdigheid. Generatie na generatie ontwikkelt een grotere kloof naar verbondenheid en vormend geheel.
Week 5: wat weet je over het conflict in Noord-Ierland?
De tweedeling van Ierland in 1921 vormt de bron van het Ierse conflict zoals dit zich tot op de dag van vandaag voortsleept. Eenvoudig gezegd kunnen we het volgende stellen: hoort Noord-Ierland nu bij het Verenigd Koninkrijk of bij de Ierse Republiek? Wie enige geschiedkundige kennis heeft kent ongetwijfeld het begrip 'IRA', maar welk conflict is er nu precies in Noord-Ierland.?Dat is de vraag waarop ik de komende week een geschikt antwoord wil vinden. Aan de hand van de film 'Bloody sunday' van Paul Greengrass. De film laat op een documentaire-achtige manier de gebeurtenissen zien van de 'bloedige zondag' van 1972, waarbij het Britse leger tijdens een demonstratie in het Noord-Ierse Londonderry 13 burgers doodschoot. U2 is een Ierse rockgroep die ondermeer bekend staat voor de hit ' Bloody Sunday' gebaseert op de bloedige feiten van 1972. Ik ben alvast benieuwd naar het verhaal achter het conflict.
