AAN DE LIJN GEHOUDEN: PETER VERDONCK, graficus-schilder
schilderen
is de kleine materie mateloos beminnen
met alle ogen jagen op licht, licht opjagen
lopen op zonnestralen, vinden en verliezen. (Mark
Meekers*)
Na zijn studies als grafisch
vormgever was Peter Verdonk 25 jaar werkzaam in de design en de publicitaire
sector.
Hoewel dit een koele, eerder onpersoonlijke
technische bezigheid was, bleef hij voeling houden met het écht
creatieve en het warm-menselijke. Door allerlei omstandigheden in zijn
privéleven werd hij onlangs gedwongen dieper in te gaan op essentiële zaken als
dood, liefde, maatschappelijke verhoudingen. Hierbij onderging hij een kleine
hergeboorte en knoopte terug aan bij de interesses en de impulsen uit zijn
jeugdjaren. De druk van dit mentale drijfgas werd hem te sterk zodat hij een
uitlaatklep moest zoeken. Zijn beeldend werk kan dan ook voor een stuk worden
gezien als therapeutische sessie, als louterend en bevrijdend. De kunstenaar
getuigt: Het wordt meer en meer een
passie
Spontaan, zonder veel nadenken,
beredeneren of voorbereiding. Heel direct dus, momentopnames van gevoelens. Dit
artistiek project is echter geen solotocht, maar bezit voldoende beeldende
kwaliteiten om ook de medemens aan te spreken, te confronteren. Ik wil mijn werken niet opbergen maar
anderen mee laten genieten van het resultaat, laat hij zich ontvallen en
voegt eraan toe: Net zoals muzikanten,
theatermakers of stand-up comedians inkom vragen.
Verdonck is geen nieuwkomer:
Peter heeft een doorgrondende blik op de kunstgeschiedenis, de actuele
esthetische aanvoeling en neemt niet voor het eerst potlood en penseel ter
hand. Hij nam deel aan enkele groepstentoonstellingen in culturele centra, het
Jordaenshuis en cafés in het Antwerpse. Recent stelde hij tentoon in de Sint
Jozefskapel te Brasschaat, de Bistro-ruimte galerij van Campo (Antwerpen), de
showroom SITnSO (Boechout), de Foyer Vooruit (Boechout) en ook het Badhuis in
Antwerpen en het Cultuurcentrum Trancé te Ekeren staan op het programma.
De materiaalkeuze van zijn werk
is bewust eenvoudig: papier, karton, recyclagemateriaal, houtskool, potlood,
inkten, verf. Hij noemt het onbelangrijk.
Het achterliggende idee telt wel voluit mee: Geen artistieke voorschriften! Ik houd mij niet aan bepaalde stijlen,
normen, afspraken, het resultaat is niet te voorspellen. Ik wil experimenteren!
Mooi zo dit anarchistisch trekje.
Een echte kunstenaar moet niet de bestaande orde of zekerheden nogmaals
bevestigen. Hij moet exploreren, vernieuwen. Dat vereist veel meer creativiteit
en durf. Elke echte kunstenaar heeft in
wezen iets anarchistisch, zoekt naar een oprechte, eerlijke kunst, die zo
respectvol is om de toeschouwer niet te bedriegen met clichés of gevestigde
visies van het artistieke establishment.
Verdonck is geen filosoof die
mediteert over mens en kosmos of over de picturale act. Hij is meer een verteller die zijn gevoelens,
ervaringen, emoties en belevenissen wil uiten, niet met woorden, maar
plastisch, omdat ik deze vorm of ambacht het best beheers. Leven en kunst
liggen bij hem in elkaars verlengde. Hij put zijn onderwerpen uit de kleine
dagelijkse omgeving zoals die hem onder de ogen komt. Maar ook weer niet zo
letterlijk, hij levert geen kopie af: door de combinatie van uiteenlopende
elementen krijgt het resultaat een bijklank, een vreemde surreële betekenis.
Hij geeft de vrije loop aan hand en hoofd zodat elk werk experiment wordt, dat
de auteur zelf moet verrassen. Het mondt echter nooit uit in betekenisloosheid.
Een bevreemdende fascinatie, een wat bizarre magie gaat van deze werken uit.
Hij switcht van figuratie naar abstractie of beweegt zich even ongegeneerd,
ongeremd op het tussenliggend terrein.
Hij werkt met zuiver grafische en
picturale middelen. Dit is (nog) grafiek! Dit is (nog) penseelkunst! In de lijn
van de traditie maar toch actueel, van deze tijd. Zijn werk bezit uitgesproken
eigen accenten: stijl.
In zijn gestileerde figuren speelt
de lijn de hoofdrol. Met grote soepelheid laat hij ze dansen, arabesken
tekenen, strak in houding staan, meestal tegen een abstracte achtergrond. Soms
komen ze na wat kijkwerk uit het netwerk van strepen en graveringen te
voorschijn. Een aantal werken is louter textuur, die dynamisch werkt,
afwisselend zich bescheiden op de achtergrond houdt om zich dan weer op de
voorgrond te dringen.
Er is niet alleen de losse pols,
er is ook het ironisch berispende vingertje: Frivool spotten met maatschappij en kunstenaars die het te ernstig
nemen, te zakelijk! Of gewoon plezant
doen, Zotte dingen maken
(waarom Zot niet met hoofdletter?) Humor relativeert, maakt vrij. Peter heeft
spontaan de essentie van de lach gevat: een combinatie van herkenbare elementen
uit diverse situaties die met elkaar botsen en zo de logica aan het wankelen
brengen. Zie deze tekeningen als een bevrijdende gezondheidskuur: maak de
wangen los.
Het kleurgebruik is gereduceerd
tot het inkleuren van grafische vormen. Door deze ondergeschiktheid horen de
werken eerder tot de grafiek dan tot de schilderkunst. Wie zal er zich zorgen
om maken? Verdonck zeker niet: Naast of
onder de lijnen/normen werken, daar hou ik van. Zijn scala bestaat uit:
oker, rood, wit van de ondergrond en het zwart van de omtrekkende lijn (voor
zover zwart / wit kleuren zijn). Ik hou
van rood
maar evengoed van grijs en zwart. Hoewel hij aan elke tint
bepaalde psychologische eigenschappen toekent past hij dit zelden bewust,
functioneel toe. Anders gezegd: ook als hij kleur gebruikt, tekent hij ermee.
Deze soberheid van palet geeft sterkte, stevigheid, werkt overtuigend,
nadrukkelijk.
Peter Verdonck liet zich ook
opmerken als gesmaakt rockartiest, die flink wat eigen composities uit zijn
gitaar sloeg. Deze muzikale gen werkt door in zijn beeldend werk: het ritmische
accent, het hoge tempo van zijn grafiek getuigt hiervan. Als weinigen slaagt
hij erin zijn tekeningen te electriseren, onder hoogspanning te brengen.
Saaiheid staat niet in zijn vocabularium.
Vergelijkingen met andere
kunstenaars zijn lichtjes denigrerend alsof Verdonck geen eigen (hand)tekening
zou hebben. Zoals aangetoond heeft hij dat beslist. Maar omdat hijzelf dit
doosje opende haal ik er ook even zijn lievelingsartiesten uit. Houden van wil niet zeggen kopiëren,
maar wel: dezelfde snaren in zich voelen trillen, dezelfde akkoorden op een
ander instrument, volgens een persoonlijke interpretatie aanslaan. Een
Alechinsky-touch vind je in de eerder abstracte bladen, Paul Klee loert over de
schouder in de figuratieve prenten,
Bosch, Brueghel en Fred Bervoets knipogen mee in de mild ironiserende
platen. Dit zijn niet de minsten. Het is geen oneer met dit niveau verwantschap
te voelen.
Uit het trefzeker, dynamisch,
muzikaal, humoristisch werk van Peter Verdonck straalt de vreugde van het
creëren van het papier af, precies zoals hij het uitdrukt: Ik geniet ervan, ook van het resultaat. Wij ook Peter. En wanneer
de kunstenaar zich ontvallen laat: Kan
er niet mee stoppen
fantasieën dwarrelen door mijn hoofd, moeten eruit, op
papier, hout of karton, doet er niet
toe. Kunnen we met veel plezier deze artistieke verslaving aanmoedigen!
Marcel Rademakers (Mark Meekers),
kunstrecensent
* Uit: Van binnen uit verlicht, gedichten en kunst, Demer Uitgeverij,
2010, p. 8
|
