HET CONCEPT VAN CONCEPT

Openheid was een van de kenmerken van Concept: “Concept (is) een culturele vereniging die zich het bevorderen van de literatuur en de kunst tot doel stelt; in het bijzonder de Vlaamse en Nederlandse literatuurliefhebbers met elkaar in contact poogt te brengen; relaties tracht te onderhouden met auteurs uit alle Nederlandssprekende taalgebieden.”

Nadien werd het voorvoegsel “multi” eraan toegevoegd en werd Concept een “Multiculturele Literaire Vereniging”. Vanaf 1992 werd ook uitdrukkelijk Zuid-Afrika bij het project betrokken en wilde men: “In het bijzonder de Nederlandse, Vlaamse en Zuid-Afrikaanse literatuurliefhebbers met elkaar in contact brengen.”

Op diezelfde website van Concept is te lezen dat “de vereniging… geen onderscheid (maakt) tussen auteurs van het eerste, tweede en derde circuit.”

Concept was een Vereniging Zonder Winstoogmerk, die haar onkosten dekte met de contributies van leden, abonnees en donateurs. De gedegen boekhoudkundige kennis van Suzanne Gossé zorgde ervoor dat de vereniging een gezond bestaan kon leiden. “Neen, we hebben er nog nooit een frank, een cent of eurocent aan overgehouden. Laat staan dat Roger of ik of iemand anders, bijvoorbeeld de schilder Hans Hogendoorn, die elk jaar een schilderij of collage maakt voor een nieuw omslag, enige vergoeding heeft gehad.” Ook de redacteurs werkten Pro Deo, voor de mooie ogen van de literatuur. “Voor cultuur is er nooit geld, maar voor kanonnen is er geen enkel probleem”, mopperde Wastijn aforistisch.

De vereniging en het tijdschrift hebben het zonder overheidssteun gerooid. “… Een pluspunt, want daardoor verkeert het in de luxueuze positie dat het niemand naar de mond moet schrijven, geen ideologische of partijlidkaart moet voorleggen, niet als speelplaats fungeert voor universitaire faculteiten, zich niet verlaagt tot onwelvoeglijke ons-kent-ons-strijkages.” Aldus Mark Meekers. Concept ging prat op zijn ongebondenheid, die slechts aan het lidmaatschap geknoopt was. In een interview voor Meander omschrijft Meekers het als “… een project, dat ook in Vlaanderen vrij uniek is.”

Mark Meekers (Marcel Rademakers)

01-03-2012, 00:00 geschreven door Mark Meekers  

CONCEPT, EEN LITERAIR-CULTURELE VERENIGING

Uit de ontmoeting van Roger Wastijn (Eernegem) en Ton Luiting (Hilversum) ontstond de kiem van wat later de “Literaire multiculturele Vereniging Concept” zou worden. Roger Wastijn was bankbediende en succesvol zakenman, die op een bepaald ogenblik zijn winstgevend biobedrijf verkocht om terug te keren tot zijn oude liefde, de poëzie, die hij reeds vanaf zijn middelbare studies het hof maakte.

Ton Luiting (1936) was een veelkleurige vogel, pianostemmer, technicus, nu eens met het linker- dan weer met het rechterbeen in de politiek, radioproducer, televisieregisseur en cultureel journalist en had reeds enkele bundels gepubliceerd.

Roger Wastijn (1928-1998) ging aan boord van het Vlaamse jongerentijdschrift “ ’t Kofschip” (een geheugensteuntje om de stemloze medeklinkers te onthouden, die bepalend zijn voor de schrijfwijze van de voltooide deelwoorden). Toen Raoul-Maria Depuydt zijn boot ook  richting Holland stuurde, monsterde hij Luiting aan als redacteur. Roger en Ton konden het uitstekend met elkaar vinden (2): “Er moet een lichtflits van herkenning zijn geweest”, citeert K. Koopman: “Wij zijn broeders. Soortgenoten. Lotgenoten. Vrienden voor het leven. Dichters, maar ook wegbereiders voor andere Nederlandstalige dichters.” 

In 1986 ontstond echter muiterij op de schuit en L. & W. sprongen overboord om een eigen tijdschrift op te richten: “De Koofschep”. Roger Wastijn omschreef het doel als volgt: “Over de steeds meer zonder betekenis wordende staatsgrens, die het Nederlandstalige cultuurgebied scheidt, nauwe contacten te leggen en te onderhouden… zodat uiteindelijk de kloof tussen Noord en Zuid naar de vergeethoek wordt geschreven.” Wanneer de kracht van die ironische allusie uitgewerkt was werd de naam veranderd in het postmodernistisch aandoende: “Concept”. Na een maidentrip van twee jaar was het in 1988 duidelijk “dat we samen met een eigen tijdschrift en de uitgave van een jaarlijkse poëziebundel zouden doorgaan. We wisten toen dat ons tijdschrift levensvatbaar was.”

Tot aan zijn overlijden was Roger Wastijn voorzitter van de “Multiculturele literaire vereniging Concept”. Hoewel Roger wars was van elke verering gingen er stemmen op om een monument voor hem op te richten. Het kreeg de titel: “Wij zijn reizigers” naar een van zijn gedichten. Beeldhouwer Chris Ferket nam die taak ter harte. Het monument kreeg een plaats op het marktplein in Eernegem. Het werd in 1999 onder grote belangstelling ingehuldigd.

Ton Luiting volgde hem op en zette met bravoure de traditie verder. In 2008 haakte hij af wegens gezondheidsredenen en nam Mark Meekers zijn plaats in. Meekers was winnaar van de Concept Poëzieprijs, had de correcties van tijdschrift en publicaties op zich genomen, als kernredacteur de ingezonden kopijen beoordeeld en talrijke gedichten, essays en recensies geschreven, waarvoor hij de Roger Wastijnprijs ontving. Met vernieuwd enthousiasme ging de equipe bestaande uit Riet De Bakker, Helma Michielsen, Atze Van Wieren en Eke Veenbrand ermee door tot aan het jubileum van vijfentwintig jaar Concept. De ploeg oordeelde dat de vereniging haar doel grotendeels bereikt had, haar bijdrage aan de literatuur en de maatschappij geleverd had en de jonge garde het woord “idealisme” nauwelijks nog kende zodat een eventuele aflossing van de wacht niet in het verschiet lag.

Mark Meekers (Marcel Rademakers)

Bijlagen:
concept20113.jpg (166.7 KB)   

EEN VERBARIUM 1986-2011

Indien “Verba volant, scripta manent”, “Woorden vervliegen, geschriften blijven” op waarheid berust heeft Concept voor een uitgebreid en waardevol legaat gezorgd, dat in 5580 bladzijden van het tijdschrift, 3939 pagina’s van de thematische verzamelbundels en 1051vellen van occasionele uitgaven opgeslagen ligt. De Franse dichter Jacques Prévert tempert echter onze verwachtingen want: “Les feuilles mortes se ramassent à la pelle” (“Dode bladeren worden met de schop opgeschept” ). Slechts enkele bladeren zullen opgenomen worden in een herbarium, enkele bladen in een anthologie.

Een historisch overzicht en een bloemlezing van de gedichten werd gebundeld in:

Mark Meekers (Marcel Rademakers), VERBARIUM. De mooiste gedichten uit 25 jaar CONCEPT,  uitg.: Concept, Brugge - Nuenen, 2011, 96 p. , kaftontwerp: Marcel Rademakers ( ISBN/EAN 9789081679312)

-

"Mark Meekers, de laatste voorzitter van de club, de bundel Verbarium uit met een selectie van 75 gedichten uit de 4642 gedichten die in totaal voor al die jaarlijkse poëziewedstrijden werden ingezonden. Uiteraard zijn daarbij alle prijswinnaars vertegenwoordigd en Concept had daarbij het statusverhogende geluk dat de laatste prijs gewonnen werd door de dichter die ook de Turingprijs won, Henk van Loenen, alias Juliën Holtrigter.
De bundel bevat trouwens meer bekende namen, zoals Ina Stabergh, Fernand Florizoone, Mark Meekers zelf, Hannie Rouweler, Karel Wasch, Patricia Lasoen, Jan Van Meenen, Jos Steegstra, Inge Boulonois en de momenteel zeer succesvolle Sylvie Marie. Het zijn misschien (nog) niet de allergrootsten uit dichtersland, maar ze bewijzen wel dat Concept niet als marginaal kan worden weggezet." (Joop Leibbrand)

*

Wanneer je helemaal niets van Concept weet en alleen deze verzamelbundel leest, zul je daar volmondig mee instemmen, want het door Mark Meekers samengestelde Verbarium, de mooiste gedichten uit vijfentwintig jaar Concept is een mooie bloemlezing, een prachtige verzameling van goede tot uitstekende gedichten, ingeleid door een uitstekende inleiding, waarin Meekers terugblikt en het verschijnsel Concept een historische samenvatting geeft die, op een enkel detail na, zo de geschiedenisboeken in kan. (Paul van Leeuwenkamp)

28-02-2012, 00:00 geschreven door Mark Meekers