Van sigarendoos tot circusact

Levi en Vincent doen aan ‘cigar box juggling’

Man met gitaar, meisje met microfoon, man met accordeon,… Een gebruikelijk stukje straatentertainment op de Antwerpse Meir. Even verderop: jongens met blokken. Ik hou halt en volg met mijn ogen vier behendige tienerhanden die gedwee de teugels der zwaartekracht in bedwang houden. Gefascineerd sla ik het schouwspel gade en zie hoe rechthoekige blokken van links naar rechts, van boven naar onder, van voor naar achter worden geslingerd en telkens weer met stijl worden opgevangen. Terwijl Vincent (15) geconcentreerd verder tovert met vliegende blokken en zwaartekrachtregels, neemt Levi (15) even een adempauze en staat mij enthousiast te woord over één van zijn grote passies, waar ik zonet een mooi staaltje van zag: cigar box juggling.

 
“Cigar box juggling is een circusdiscipline die in Amerika is uitgevonden en vervolgens is overgewaaid naar Europa”, legt Levi uit. “Dat zie je nog aan het feit dat ook hier in België de originele Amerikaanse benaming gebruikt wordt. ‘Cigar box juggling’ betekent letterlijk ‘goochelen met sigarendoosjes’. Oorspronkelijk werden echte sigarendoosjes gebruikt, maar deze zijn nu vervangen door rechthoekige houtblokken die langs de zijkant met een zwart laagje vilt bekleed zijn. Het basisprincipe is dat je drie blokken horizontaal tegen elkaar aangedrukt houdt en vervolgens één of twee blokken van plaats verwisselt of omdraait. De bedoeling is dat je dat doet zonder dat de blokken op de grond vallen, zodat je daarna opnieuw drie blokken op een rij hebt.”

Circusschool

Het wordt echter snel duidelijk dat Levi en Vincent meer dan alleen het basisprincipe van cigar box juggling onder de knie hebben. Er is namelijk heel wat variatie mogelijk, en dat proberen de twee behendige jongens met graagte uit. “Zo werken wij bijvoorbeeld vaak met vier of zelfs met vijf blokken. Of we gebruiken slechts één hand in plaats van twee. Verder doen we ook wel eens evenwichtstrucjes met de blokken. Drie blokken verticaal op elkaar plaatsen en laten balanceren op één vinger is daarbij een van mijn favorieten”, vertelt Levi.
“Het lijkt moeilijker dan het is hoor”, stelt hij me gerust bij het zien van mijn stomverbaasde blik. “Om het makkelijkste trucje te leren hebben de meeste mensen slechts een uurtje oefenen nodig. Het vergt natuurlijk wel veel meer tijd als je het echt goed wil kunnen. Zo heb ik eerst lang geoefend om alle mogelijke trucs met drie blokken te kunnen om dan daarna weer ‘vanaf nul’ te beginnen bij het inoefenen van de trucs met vier blokken. Ikzelf ben intussen ruim twee jaar bezig met cigar box juggling. Dat heb ik geleerd tijdens de lessen die ik op circusschool  ‘Estropov’ volg.”
Zijn behendigheid en vlugge vingers verraden evenwel een langere voorgeschiedenis binnen het circusmilieu. “Aanvankelijk volgde ik circuslessen op een andere school. Daar deed ik hoofdzakelijk aan acrobatie en handenstand was mijn specialiteit. Aangezien later ook bij ons op de middelbare Steinerschool circuslessen werden georganiseerd, ben ik met de lessen van ‘Estropov’ begonnen: iedere dinsdag vlak na schooltijd. Daar ben ik voor de eerste keer met cigar box juggling in contact gekomen. Op een bepaald moment haalde onze circusleraar  drie oude houten blokken uit de kast en toonde ons enkele trucjes. Zo ben ik zelf wat aan het oefenen geslagen en algauw probeerde ik eigen trucjes uit, samen met mijn vriend Vincent. Ondertussen zitten we bij de ‘gevorderden’ op de circusschool. Vanaf die categorie moet iedereen een specialisatie kiezen. Bij Vincent en bij mij is dat dus ‘cigar box juggling’ geworden.”

Eenvoudig en toch zo fascinerend

Van die keuze hebben de twee jongens duidelijk geen spijt. “Cigar box juggling is een discipline die vrij weinig wordt uitgeoefend, binnen de circuswereld in het algemeen en in België in het bijzonder. Het is dus niet alleen vrij onbekend maar er zijn ook weinig mensen die het doen. Net dát maakt het voor mij extra aantrekkelijk”, zegt Levi. “Ook binnen onze circusschool, met zo’n tachtig leerlingen, zijn Vincent en ik de enige twee die het kunnen. Zelfs onze  leraar hebben we qua techniek inmiddels overtroffen, dus op dat vlak kan hij ons niet meer helpen. We zijn bijgevolg vaak op onszelf aangewezen om nieuwe trucs te bedenken. Dat prikkelt mijn creativiteit en daar hou ik van. Al is onze leerkracht zelf niet gespecialiseerd in cigar box juggling, hij brengt ons regelmatig op nieuwe ideeën en daagt ons uit deze uit te voeren of verder ideeën te zoeken. Ook van dat uitdagende kantje hou ik wel. Bovendien is het tof om te kijken naar andere disciplines en ons daardoor te laten inspireren. Zo proberen we soms bestaande trucs van andere circusacts uit binnen onze eigen specialisatie. Cigar box juggling is voor mij dus echt een discipline die blijft boeien. Eenvoudig en toch zo fascinerend.” 
Maar wat maakt het cigar box juggling dan zoveel fascinerender dan andere soorten jongleren? “In tegenstelling tot bijvoorbeeld jongleren met ballen kan je bij cigar box juggling meer variatie bedenken. Je kan de twee soorten jongleren in feite ook moeilijk met elkaar vergelijken. Waar je bij jongleren met ballen een opwaartse beweging maakt – je gooit dingen in de lucht – gaat het bij cigar box juggling net om de omgekeerde beweging. De blokken vallen, en daar probeer je iets mee te doen. Je gaat mee in hun val en probeert die val een beetje te ‘manipuleren’. Bovendien werk je bij jongleren met ballen met vloeiende bewegingen, bij cigar box juggling gebeurt dat niet. Je hebt als het ware telkens één beweging van waaruit je weer helemaal opnieuw kan starten. De opeenvolging van de verschillende bewegingen maakt het resultaat vaak spectaculair. Daarom gebruiken we naast de witte blokken soms één of twee gekleurde blokken; dan kunnen de toeschouwers beter zien wat er met welke blok gebeurt, want anders verdwijnt de magie van de truc een beetje in het niets, omdat het publiek niet weet welke blok er nu naar welke plaats is gegaan.”

Zwarte Piet

Het gerinkel van een vallende euro in het hoedje dat voor de voeten van jonglerende Vincent ligt leidt even de aandacht van mijn vijftienjarige gesprekspartner af. Levi bedankt de schenkster met een mooie glimlach en Vincent met een puik stukje jongleerwerk. Voorbijgangers zien het jonglerende blokkenduo blijkbaar graag aan het werk. “Oh, dat hangt er een beetje van af”, antwoordt Levi. “Van zodra er een vijftal voorbijgangers stopt om even te kijken, vormt zich al snel een grote groep rond ons. De reacties zijn dubbel. Enerzijds zijn er mensen die vol ongeloof toekijken en heel enthousiast zijn. Zo was er onlangs een man die mij aansprak en vroeg of ik volgend weekend als circus zwarte piet wil werken. Als Vincent en ik het er daarbij goed vanaf brengen, krijgen we in de toekomst waarschijnlijk nog andere opdrachten. Anderzijds zijn er mensen die in het begin wat sceptisch reageren, omdat ze denken dat er magneten zijn ingebouwd in de blokken. Dat kan misschien zo lijken, maar het is helemaal niet zo. Dat merk je als onze blokken vallen. Vooral als we met vier blokken werken kan het soms wel eens mislopen. Als de blokken te vaak op de grond vallen, lopen voorbijgangers gewoon door. Maar meestal gaat het best goed. Dan verdienen we toch minstens tien euro per uur. In de zomer, als er veel voorbijgangers zijn, kan het zelfs tot dertig euro per uur gaan.” “Vandaag is het veertien geworden” informeert Vincent. Bijna genoeg om een nieuwe blok te kopen. 

Quatre mains

Enkele dagen later ga ik de twee jonglerende blokkenmaatjes opzoeken tijdens hun wekelijkse circusles. Ik ontdek er de wereld op zijn kop. Tussen de lopende handen, zwierende lichamen, grondloze voeten en vriendelijk vragende blikken van jonge circusstudenten herken ik al snel de glimlach van juggling-duo Vincent en Levi. “We zijn nog eventjes bezig met de algemene opwarming, maar dadelijk beginnen we elk aan onze discipline.” Intussen nemen de twee jongens alvast hun blokken. Tussen de witte en oranje blokken spot ik een vreemde eend in de bijt. “Ik heb één van de blokken ingepakt met cadeaupapier” zegt Levi. “Zo lijkt de blok op een pakje van de Sint. Voor onze zwarte pietenact zondag hé. Het zal wel lukken normaalgezien. Nu enkel hopen dat we geen gladde handschoenen aan hoeven want anders kan het wel eens moeilijk worden.” Vijf minuten later ben ik toeschouwer van een privé-optreden van hun laatste nieuwe trucs. “Dit is er één die we met ons twee doen” leggen ze uit. “Dat wil zeggen dat we samen als het ware één persoon vormen. Daardoor kunnen we met gemak vijf blokken gebruiken. Het idee komt van Bert, onze leraar. Voor zover ik weet zijn we de enige die dit doen. We hebben het althans nog nergens gezien.” De jongens tonen me een stukje van wat zou kunnen beschouwd worden als de cigar box juggling-variant van één van de betere muzikale quatre mains. Een goudmijn aan visuele impulsen laat me verstomd staan. “Daar zit een mooie toekomst in”, bedenk ik.

Jong talent met ambitie

Wanneer ik hen naar hun toekomstplannen of ambities binnen de circuswereld vraag, blijken beide jongens heel ‘down to earth’.  “We zijn nog jong nu, dus we moeten sowieso eerst onze middelbare school afwerken. Daarna zou ik graag naar een circusuniversiteit gaan. Vooral die in Zweden schijnt erg goed te zijn, maar daar geraak je natuurlijk niet zomaar binnen. Bij de ingangsexamens is er telkens maar een viertal ingeschrevenen die door gaat. Slagen is dus vast veel te moeilijk voor ons” zegt Vincent bescheiden. Ook Levi denkt er zo over, maar een opleiding aan een circusuniversiteit is geen must, vindt hij. “Mijn ultieme droom is eigenlijk om later gewoon rond te trekken en ondertussen geld te kunnen verdienen met het cigar box juggling, op welke manier dan ook. Een beetje zoals Eric Bates, één van onze grote juggling-idolen. Die man tovert echt met zijn blokken. Ongelooflijk wat hij allemaal kan! En als dat niet lukt, word ik wel leerkracht”, lacht  Vincent.“Maar dat zijn zorgen voor later. Op dit moment is onze grootste ambitie een finaleplaatsje bij ‘Kunstbende’. Dat is een wedstrijd waarbij  jongeren van 13 tot 19 jaar hun ‘kunstige’ talenten kunnen laten zien. Wij hebben ons ingeschreven voor het onderdeel ‘performance’. Dat wil zeggen dat we gedurende vijf minuten een podium ter beschikking hebben en ermee kunnen doen wat we willen. De keuze voor een originele cigar box juggling-act lag voor Vincent en mij alvast voor de hand. We willen die act heel goed voorbereiden en zijn er nu al wat mee bezig, al zijn de voorrondes in Antwerpen pas in maart. Onze droom is natuurlijk om de grote finale te halen of zelfs te winnen. Maar ach, dat zien we nog wel.”

Ik bedank de jongens, neem vriendelijk afscheid en wens hen alle succes. “Je stuurt het artikel toch naar me door he?”, roept Levi me nog na met een knipoog. Dat zal ik zeker doen.

27-11-2011 om 00:00 geschreven door Marilien  

22-11-2011 om 11:38 geschreven door Marilien