Catharina vanhove was boven de tachtig toen ze stierf in 1919 !
De oudste grootvaders werden in de fifty's door de FOTOCLUB 3530 op dias gezet!!!EN wij ...we maakten bandopnames...in de FIFTY'S !!! Zo schreven we 't verhaal van "tenteke",door de oudsteHOUTHALENAARS bevestigd...'n echt mirakel...de geest van 'n teruggekomene...??? Catharina(de moeder van VIRGINIE)was iets over twee jaar toen in het schop de overleden tante er terug zat(lees 't verhaal in't Hôteleerke...) Per pedes apostolorium of op lege voeten ging men op bedevaart naar SCHERPENHEUVEL om 't kind te verlossen van de teruggekeerde geest De geest kon geen rust vinden in het hiernamaals...toch raar...toch raar...Na de begankenis nooit geen geest meer gezien van 't overleden tenteke? "GEZONDE LUCHT&HEERLIJKE BIVAKPLAATS bij MIENEKE&JEF"...dat was de taak die mieneke en zoon jef gekregen hadden van 't toenmalige bestuur van KELCHTERHOEF1953-1954...Het boerderijtje was "ECHT"...niet ingevoerd zoals te Bokrijk!!!Jef vertelde dat de boerderij in 1832 gebouwd werd maar dat hij zelf leem herstelde met vitsen(dat waren in tweên gesplitste stekken)andere eiken balken aan het dak maakte in de plaats van het dak dat voordien enkel van stro was!!!Jaren lang bleef alles,alles gelegen op een lijn staan(lang gevel boerderij). Het karschop,'t bakhuis,de waterput met er voor een zachtglooiend grasveld...Het paradijs van de CHIROBIVAKKEN in de jaren 5O-60...!!! Jeugdgroepen die het hoevetje gebruikten lieten ook sporen na...de verwaarloosde boomgaard...en 't moeras voor de deur...de gemeente moest iets doen!!!Het moeras werd een zwaar bevolkte visvijver...'t hoeveke gelegen op de zuiderzon werd 't zonnigstehoekje zowel binnen als buiten. In de FIFTY'S als hoeve mieneke het eethuisje was van de werkmannen van 't domein KELCHTERHOEF...het huisje van de "echte"vissers!!! We wisten toen nooit wie er 't gelukkigst was...de beheerraad...de vissers...de zoon van MIENEKE...jef die blonk,alshem ...op eenieders ge- zondheid dronk...Hij kende nog een gedicht dat hij van zijn moeder(mieneke dus)geleerd had...Mieneke had dat zelf gemaakt en het had betrek- king op de pachtwinning uitbaters die op en nabij 't domein woonden of gewoond hadd!!!Sappig Houthalens DIALECT!!! "THIJZEKE DRIESEN kleene pachter...de groete woont ter achter...Thijzeke Mues op de berg...de BEEK lekt zijne kerf " Cyrilleke groet logement...& TOON DILIEN nooit kontent"??? We weten het ook niet???Mischien dat de mannen van DE BENNEWED het ge dicht met betrekking tot de oudste inwoners nabij Hoeve Mieneke het kunnen verklaren...volgens Jef heeft zijn Ma(mieneke dus)'t zelf gemaakt...
In 1968 toen we als eerste gids oude verhalen vertelden "als barman voor en achter den toog"toen MIEL LIJNEN alles opschreef toen wisten we???dat we het ook niet wisten ???Ondergetekende was barman gids-wandelaar natuurgids!!!ALS gij het weet 011/522792 bel me maar eens.
STEK bracht in 1953 al 'n publicatie over Hengelhoef-Houthalen
"free^lance-joernalist"...met publicaties uit 't Hôteleerke...1953...de mijnwerkerstrein stopte toen nog aan de statie!!!De conducteur riep HOUT-
HALEN...hout...halen!!!Hout???Afstappen wel !!!maar hout gaan halen..."giene stek"!!!De redaktie van 't volk(ik schreef voor Achille Vandebroek die toen in Houthalen-oost woonde)liet op de laatste regel,onder mijn artikel,STEK staan...de giene was weg???
Het volgende artikel kreeg als ondertitel ook "Stek"???Briefwisseling uit de jaren 50 allemaal ...medewerker-free-lance-STEK was geboren.....
Onze persoonlijke monografische dokumentatie van Houthalen in het bijzonder en Limburg in het algemeen is toen in de "FIFTY'S" begonnen!!!
In 1953 bouwde men weer een reeks van twintig huizen(kleine landeigendom)in 't park van Genk waar "mijne baas van de gazet woonde..
In 1957 waren er al 130 woningen met een bevolkingscijfer van meer dan 1500 mensen...Voor hen schreven we in 't volkske van "MIEL" vanalles over HENGELHOEF-KELCHTERHOEF-HOUTHALEN...want er was weereens 14 klaargekomen woningen en 20 in opbouw!!!
In 1954 (nadat de gemeente de kelchterhoeve verworven had)waren we als het ware alle dagen met wandelaars op pad...In schrijfboeken noteerden we de verhalen van de oudste inwoners uit deze omgeving...(zie onze eerste samenbundelingen uit de jaren 60 "info Houtalen)!!!.
Als chiroleider (leider van de burchtknapen)maakten we de eerste bivak nacht op de KELCHTERHOEVE mee...OP de strooizolder van de grote hoeve mochten wij met 64 knapen slapen...omdat we de kleinsten waren ...kregen we op het allereerste bivak van de nieuwe chiro een voor-keur behandeling...en ik maar verhaaltjes vertellen...en vertellen...tot kapelaan JEF Ramaekers zachtjes zei..."STOP MAAR ZE SLAPEN
uw chiro leider van 't eerste bivak uit "DE FIFTY's".......loeky
OUDE VERHALEN...uit de fifty's...HOUTHALEN-LAAK-TENHOUT
In de fifty's was er gene T V ...ge kunt dat nu niet meer snappen!!!We moesten zelf spellekes bedenken...ze werden niet voorgeknabbeld als nu !!
Het langste woord maken???PATERNOSTERBOLLETJESFABRIEKSBESTUURDERSBUREEL...wel???45 stuks!!!HOTTENTOTTENTENTENTENTOONSTELLINGSRUIMTE...geklopt???maar 4O stuks!!!ZANDZEEPSODEMINERAALWATERSTRALEN...32 maar!!!We kunnen ook testen of ge 't LIMBURGS uit de jaren 50 nog verstaat...
"Vurwa zen ich zoe dic en zedde gêe groatmager???"Omda ze in Hôtele gow op groje...Wadest leste moe der on dinkt veurdadder gut sloape?
"Verzurgt oer Hôtels,oer leuges,noa merres...en mos der 't nog ni-j wiete???ne wulgemeende fuck you veur as ge dinkt da ich mich zal lutte kloeten...Noa dad ich oere numero goet va beute kin...zal 't ne kier tegoi kome???Of zenter gien rede nemie vur mich op te belle???Ich zoa 't aners wel wulle...ich dink da belle henniger es dan computere...'t es gemekkelijker gezeed dadder bé ienen anere vrijt??? 't ka mich ni-j schele dadder da dinkt,mer verzurgt oer leuges toch es veur der gut sloape???Ge hed de groete en doêt oer aarste va mich ooch de groete.........."
"En nie mè maai"...In de fifty's was da in Hôtele...Djé ni Pi!!!Als ze in 't schuurke kaart speelden ...Honderde keren hoorden we "Djé ni PI"!!
We kregen 'n vraag over MIJNSCHADECLAIMS???In LILLO en aan de kerk van ZOLDER was dat een probleem ...Lillo is op een geologische storing gebouwd wat de mijnschade natuurlijk verergert...???Houthalen is in 1963 gefusioneerd met Zolder en vanaf 1966 enkel nog gebruikt als verluchtingsschacht...De algemene wet die een termijn van 30 jaar stelde kreeg hier 5 jaar bij...(dus 35 Jaar na de ontginning...!!!)
De allerlaatsteschadeclaim zou dus kunnen tot2027???De laatste mijn (steenkoolontginning)was 30 september 1992??? en nu maar tellen....
voor ons is er maar 1 wet die van de vreugde...veel liefs
Capella in LACU...of de lijdensweg...van 'n restauratie van 'n kerk
Bij koninklijk besluit van 10.11.1975 werd 't aloude kerkje als monument gerankschikt!!!Na talloze inspanningen...Na opeenvolgende gemeente- besturen ...werd in 1977 'n architect aangesteld...In 1980 merkt men dat de kerkhofmuur niet in 't K.B. is opgenomen???De rehabilitatie nood- zaakt nieuw ontwerp in 1985!!!Dat pas in 1988 als definitief ontwerp goed gekeurd word!!!In 1992 brengt minister Sauwens betoelaging... Intussen had de Orthodoxe gemeenschap 't kerkje ingebruik en moesten ze ontruimen in 1994 voor 't aanvangsbevel tot restauratie!!! Men zou er in slagen om op 21 NOVEMBER 1997...'t gerestaureerde kerkje zijn herbestemming te geven...??? Een van de oudste thans nog zichtbare beschavingsvormen van LAAK werd als uniek monument bewaard(capella van omstreeks 800...???) Omdat Limburg in zijn ogen al zo geteisterd werd door de opkomende industrie pleitte gouverneur VERWILGHEN in de provincieraad van 1938 om alhier te LAAK 't weinige groen dat overbleef te sparen...maar toen ook verdwenen de plannen door oorlogsgeweld,en ook de jaren na de bevrijding had heemkunde en volkstraditie nog te veel een negatieve-nationaal-socialistische-bijklank!! Op de OUDSTE en realistische beelden van LAAK en omgeving (Ferrariskaarten van ca 1770)zien we toch hier 'n net van dichtvertakte paadjes Laak had toen talrijke vennen en vijvers met drie bewoningskernen en veel veel heide.Tenhout lag aan weerszijde van de groenstraatbeek...waar nu meeuwerweg en hofstraat is stonden huizen rond de "chapelle notre dame".Het Lievevrouwekapelleke lag tegenover het HAZEPAD!!! Qualick of kwalaak werd wel eens in een naam genoemd???De binnevaartstraat(bennewed)liep meer naar 't noordoosten en Kelchterhoeve heet- te toen "CENSE" of "Cijnshoeve"???in ieder geval hier werd overal aan landbouw gedaan...we zien op de kaarten percelen akkerland en weiden die duidelijk omwald zijn met hagen of struikgewas...HEIDE is alomtegenwoordig en de vallei van de Laambeek was er toen ook al met veel bos In 1845 komen er in HOUTHALEN ook al kaarten met buurtwegen(atlassen)KWALAAK kreeg vanafdan meer stegen...denken we maar aan de MOOKSTEEG en de VELDSTEEG(later omgedoopt tot HUIDEVETTERSTRAAT???)Opvallend is toch dat de oudste huizen van LAAK net als KWALAAK een lange gevel naar het zonnige zuiden gericht hadden...de langgevelhoeves moesten niet gebouwd worden met betoelaging! Het Sint.Leonarduskapelletje dat in 1952 moest verdwijnen om de weg naar zwartberg aan te leggen was zowat de laatste getuige van ???
Volgens de bevolkingsregister van 1870 stonden er hier "QUALICK" 23 huizen!!!Huizen??Een hebben we zelf helpen verhuizen naar BOKRIJK
Een lach en een waarheid over Houthalen...LAAK en omgeving
Mocht ge 't vergeten zijn...in 1865 telde de provincie 399,964 km steenwegen!!!Van de 1980 km sporen waren er toen 70 in LIMBURG....!!!
De kolenmijn van Zwartberg(massy)legde in 1909 op eigen kosten een 7 km lange verbinding aan met As...zo kregen ze uitweg naar 't goederen-station te Hasselt...De enkelsporige sectie AS-HOUTHALEN was pas klaar in 1923!!!(S.A.Charbonage d'Houthalen,opgericht op 27.07.1923)In 1938 werd steenkool bovengehaald...In 1846 telde Limburg nog 68.807 ha heidegronden...in 191O was dat herleid tot 30.507 ha...!!!
Toen kwam "de belgische heidemaatschappij"...de voorlopers van de nieuwe hoeve-organisaties(Boerenbond 19130)..."torenhoeve"wijchmaal...
Maar we wilden het hebben over DE EERSTE REUS VAN HOUTHALEN...LAAK ,heeft het niet goed kunnen verteren dat men moest fusioneren...zo schreef ...ROBERT EERDEKENS van jeugdgroep "ELTIE" in 1977...Bij het nieuwe schepencollege verliest LAAK zijn zetel...en de straatnamen worden gewijzigd...De jeugdgroep zal eens laten zien dat ze er is...WE maken de eerste "karnavalreus"...die LAAKSKE 1977 gedoopt zal worden een sarkastische verkleiningsnaam voor iets groots!!!Het is mischien ver gezocht aan dit feit een historische betekenis te geven maar de reus "LAAKSKE" 'n ééndagsreus kreeg toch een foto en een artikel in HET HEIDEBLOEMEKE jrg 40 nr.2&3....enz.enz.
De reus,'n jaap van 4,25 meter woog bijna IOO kg.Hij was tijdens de optocht nietmeer in staat van danspasjes uit te voeren...In zijn kort bestaan heeft hij ,de talrijke kijklustigen van op een versierde wagen"uit de hoogte"bekeken...Zijn kop was huidskleur en hij droeg 'n bruine pull,blauwe jas en bruine broek...Het gedurfde initiatief van de LAAKSE JEUGD kreeg het jaar nadien naijver...
In het jaar van het dorp 1978...de achtentwintigste januari te elf ure is te HOUTHALEN "Giel -de-booi" geboren.De geboorteakte,stamboom,fotos & teksten allerlei zijn door ons gebundelt in een map GRATIS TER INZAGE.............011/522792(loekygids)
Een lach en een waarheid over Houthalen...LAAK en omgeving
In 1947 werd door P.Olyslager reeds-in tegenstelling tot de normaal gangbare opvattingen-duidelijk gesteld dat "...de meeste ondernemingen hier opgericht werden VOOR de eerste steenkool gedolven werd in 1917...Het verslag van A.Linters 1979(waar we aan meewerkten)plaatst "onze Limburgse geschiedenis in een juister daglicht..."!!!Ook onze samenbundeling(monografie uitgave"info" 3530 van 28 JAN.1972) weet wel beter?? Desalnietemin beweerd men...dat 't kerkske van LAAK 't oudste is tussen DIEST en MAASEIK waar de graven van Loon,tijdens hun jacht- partijen in de omliggende wouden en heidevlakten,de mis kwamen horen...De opzoekingen voor de tv-serie"De smaak van De Keyser" toonden... dat hier gedurende gans de 19de eeuw textielbedrijven-op kleine schaal-bestonden.De traditionele weefkamers aan onze hoeven(zoals lang be- waard in de vroegere hoeve-brouwerij langsheen de HOUTHALENSE STEENWEG te ZONHOVEN)tonen alles over vlas in de landbouw!!! Jappe AELBERTS vermeldt dat in de eerste helft van de 19 de eeuw in vrijwel alle hoeven vlas gesponnen werd en er was ook een groot aantal linnen en wolwevers.Tijdens de Franse periode was de abdij van Herckenrode een textielbedrijf en in KOERSEL was er een Wolspinnerij.... Martin Clerx,pastoor van LAAK,maakte een doopboek.Het oudste dat bewaard is en dat begint in 1613 !!spreekt enkel over werknemers??? Toch waren hier ook verreweg de belangrijkste nijverheden op ekonomisch gebied ...de jeneverstokerijen...de invoer van Hollandse jenever... Voor tijdens en na de eerste wereldoorlog werd hier overal "OER" geraapt...dat was ijzererts...langs de beeken werden die klompen gesleept naar een uitbating in ZOLDER en vanuit Paal naar de Luikse hoogovens verscheept.De watermolens waren de broodnodige schakel in het agrarisch produktieproces...de boeren ontgonnen de bodemlagen...en in LAAK was 't verlandingsproces van de vennen op de heide genadert...
De langst bewaarde middeleeuwse dries lag aan de groenstraat-meeuwerweg.Maar ook in Laak waren paralelle wegen met hoevetjes en tussenin,op de bodem van een klein valleitje,de gemeenschappelijke verzamelplaats van het vee(den dries)Op de braakliggende gronden langs de vijvers waren talrijke plaatsen met zeldzame en geneeskrachtige kruiden(duizend guldenkruid).Op de aangrenzende grote heide,thans schietveld,
broedde de klapeksters,duinpiepers,de grauwe kiekendiefenz...In 1977 was er in LAAK een bijzonder sjirpende sprinkhaansoort,nergens in Limburg waargenomen...We lieten toen zijn bijzondere snerpende zang(opgenomen)op de radio weerklinken...bij tuur wouters natuurlijk.!!! Morgen vertellen over de REUS VAN LAAK... loeky 200 ste natuurgids
LOCATIE uit "de smaak van de Keyser"teHOUTHALEN te koop!
Een historisch pand,de locatie uit de tv-serie(smaak van de keizer)staat te koop..."'n huis met karakter met vraagprijs 229.000 euro"???"..
Toen in 't voorbije jaar 't ICT bedrijf ANAXIS...Hasselt-lokaal uitbracht...kwamen er tv-series(core business en exploiteren van webapplicaties)naar HOUTHALEN...Het huis van Thieu & Charlotte te zien in de smaak van de Keyser(300 m² pand )werd "de lokatie"voor de serie...!!!
Het feit dat hier vroeger likeurstokerij Massy gevestigd was en 't gebouw nog in zijn originele staat,met plankenvloer in de hele woning,speelde mee...Ook de originele tegelvloer in de hal...dateert van herbouwing omstreeks 1910...Rond die tijd dateren de EERSTE POSTKAARTEN ---alhier te HOUTHALEN...voordien waren er enkel kaarten van SERING-Sociètè john cockerill(vue générale du champs de tir de HOUTHAEL) We mogen dus aannemen dat Lieutenant-Colonel-Willems de eerste foto-kaarten maakten rond 1900...tir d'un canon de campagne à tir rapide... habitation du fermier...garde principal...polygone...ouvrage à coupoles,kortom alle vue's van "le chalet Cockeril en hiver "met vermelding Polygone de HOUTHAELEN...WERDEN UITGEGEVEN (edit.Hôtel de l'industrie)...!!!Postkaarten van proefboringen te zonhoven(1902)te zolder(1903 verzonden,zijn zeker ouder...Polygone Cockeril deed aan meerdere boortorens mee...ze deden les travaux de sondage!Ze bleven hier op hôtel... Het was de familie Thewissen-Dilien die het prachtige hôtel lieten bouwen(later door Gerard Vrijs uitgebaat)...Vergeet niet dat de spoorweg naar Hasselt al in 1865 aangelegd was...de zavelstraat(nu stationstraat) had enkel 'n kapelleke met er tegenover een klein laag huisje...een wit huisje dat ook 't schooltje was van onderwijzer Louis Coutsen.Tijdens de schoolstrijd gaf de lam geboren schoolmeester daar onderwijs...tot 1894!!! Op 't HOEVEREINDE woonden vader-zoon-vader-zoon-vader-zoon MATHIJS GIJBELS...1684 tot 1884...overal stonden richting statie grote zeer grote bomen..."village avec vieux tilleul"...zo heette de weg naar de oude dorpskerk...oude lindenweg...jammer dat we ook 'n postkaart heb-ben met "bûcherons à l'heure du repas "polygone Cockeril de Houthaelen(boomkappers-houthalers???)Bij de feestviering van 1900 hadden Thewissen -Dilien op 't dorpsplein 'n herberg...ingekwartierde gidsen van Beverlo organiseerden er paardenrennen..."prop:Vrijsen-Ketelbeuters" stond er op de nieuwe postkaarten ...uitgave hôtel de l'industrie...Vergeet niet dat pas op 26 Jan. 1907 HELCHTEREN-ZOLDER...'t grootste bekken met 7.260 Ha opgericht werd...de diepte was 1133 meter!!!En wij,ja wij, we hebben een prentje met afbeelding Ste Barbara anno 1390.
De golden fyfties...waren ook in HOUTHALEN...ONGELOOFLIJK...Wat was HOUTHALEN voor 1950 toch GEWELDIG!!!
DOELSCHIETEN...BOOGSCHUTTERS...OVERAL.Het was begonnen in café op den hoek aan de kerk van het centrum('t SCHUURKE)...
Er kwamen nieuwe doelschietingen pal in het dorp bij REKKERS...JAN VAES(zjank)bouwde 't groot lokaal met overdekte schutterijen...later ontstonden daar "DE WARE VRIENDEN"...schutters met provinciaal allure...wedstrijden op BELGISCH zelfs wereldrekordpogingen enz.enz.Aan de statie bij cafe VRANCKEN kwamen er weer andere Boogschutters...een soort liggende en staande wip scheuters...'t kon niet op...Gans Houthalen kwam kijken naar de boogschutters...Vooral onder impuls van L.STEVENS(schepen)kwam er een staande wip(rechtop)!!!
De heer Stevens(die zoveel vrienden had in de naburige wipschutters)...bekwam een wip en die werd met veel trommelgeluid geplaatst op een terrein aan POL VAN MIERES langs het toemalige kerkhof...SENATOR JACOBSLAAN!!!
Het bestuur en de nieuwe samenstelling van de staande wip schutters gebeurde op 1-12-1945...de maatschappij heette "ST.Sebastiaansgilde"...het lokaal bleef bij FRANS VELOEK(vanlook)en de voorzitters werden de gebroeders MATHIEU &MICHEL TIELENS die toen in de lakerweg juist achter de schutterspaal woonden...In het dorp waren de beste schutters SERVAES,SMEYERS,REYNDERS,maar ook Eugène LEFRERE en die van "de gemeenten" die konden er wat van...
In 1947 liet Frans Vanlook de café over aan de familie GORISSEN en kwam wonen in de MEEUWERWEG op TENHOUT(- 1 Ha grond)...
De boogschutters van TENHOUT werden met vlaamse kermis ingehuldigd de eerste maal op 2-2-1947...Gewestelijke bond BERINGEN!!!
In de golden fifty's speelden ze kampioen in hun 3de afdeling...er kwamen versierde barakskes...JAZZBAL...VLAAMSE KERMISSEN enz...
Het jaarlijkse toptreffen van de verschillende BOOGSCHUTTERSGILDEN op TENHOUT was in de FIFTY'S..."THE PLACE TO BE"!!!
DANSEN op 'n vloer in open lucht...op muziek van fanfare Broederkring...'n stukje FOLKLORE van HOUTHALEN...ik was 'n kind ik wist nie
Op den dries van TENHOUT vierde men in 1930 in verklede kiel
Dit was een herdenking...geen oorlog.De buitenbezetting van de Hollanders...verdreven door de Belgen in blauwe kiel ...GROOT FEEST...
Voor de eerste maal kwamen er in TENHOUT in 1930 ....BOOGSCHUTTERS...OP DEN DRIES VAN TENHOUT(gemeenschappelijk)
De schuttersgilden van toen Kwamen pas jaren later terug in HOUTHALEN...De groenstraatbeek,den dries,de laambeek,de grote bomen...weg
De schuttersgilde die vader VANLOOK meebracht van EVERSEL ging naar HOUTHALEN-CENTRUM(waar nu de volksmacht is)...
Rond AUGUSTUS1938 werd het definitief...Vader VANLOOK,die al cafébaas was in EVERSEL,kocht van JEF MAEX 't café op den hoek...
Jef werd de eerste concierge van 't domein KELCHTERHOEF(hoeve jan)!!!De eigenaardige dingen aan de café logement voor tijdens en na de oorlog zijn niet te beschrijven..."FRANS VELOEK" had een café met binnen en buiten kegelen...in 'tSCHUURKE daar was onder de oorlog van alles te krijgen(gratis en voor niks)...In 't café zelf was er de eerste PIANO...de eerste KNEPKESORGEL...de eerste KAARTKLUB enz.enz.
Achter in de fruitweide kwam ondanks de oorlog de eerste boogschuttersgilde...OP DOEL!!!Eind 1943 was er al een NAAM &BESTUUR...
LOUIS STEVENS(die later schepen werd)deed schrijfwerk en uitnodigingen.FEEL MEYKENS(de Booj)was als veldwachter orde handhaver... JEF CLAES den dorpssmid,en JULES SCHOPS schreven de leden in...JAN MOONS was klubverantwoordelijke in andere gilden buiten het dorp;;;op alle verplaatsingen!!!Er kwamen ook liggende wipschietingen.Maar gehinderd door de oorlog en ook door de zeer grote concurentie in eigen en omliggende dorpen ....bleef alles over boogschieten op de wip ...jaren als plan liggen in het café logement op den hoek bij veloek!!!
BIJ ONS INTERVIEUW...KON AMELIE...er niet over zwijgen.Ze bleef maar vertellen over ...bouwen,stenen halen ,herbouwen,verhuizen...
Tenhout is juist na de oorlog...TOTAAL HERBOUWD...De "PEEK" had op de berg de boerderij met alles erop en eraan gekocht en herbouwde,herstelde...Op TENHOUT hielp iedereen,iedereen...De mannen van stroep die waren er om te verhuizen en NAR zo heette "de peek"die had wel om de drie jaar een ander huis...HIJ heeft zelfs tegen LUIK 'n huis gehad,alhoewel hij zijnen naam in HECHTEL kreeg!!!We hebben gehoord dat het kwam omdat hij altijd een "kniep"(zakmes)bij had ...om te spelen ging hij met de knieep achter de kinderen???
Hij was zowat de eerste bijenboer op tenhout...boven op de tenhoutse berg stonden zijn korven(kasten waren er toen nog niet) er was toen nog heide achter de berg richting Massy...Later brachten ze korven met honderden (uit HASPENGOUW) om hier en bij FONS VAES te plaatsen...
In de hoge bomen werden door de bijen mannen inkervingen gemaakt en datums met namen...in de boom die musse BETH als klein meisje gedragen had(een gekleurde beukenboom)en die door haar nog ingeplant is...daar raapten we ,aten we beukenootjes tot we koppijn hadden???
Vroeger was er in houthalen een lijkstoet...een lijkwagen met paard...Op TENHOUT kwam hij alleen tot bij de boom van musse Beth en dan naar de LINDEBOOM met 't kapelleke(aan Sieke Pap)...Als JENGSKE CRIJNS de uitvaart reed dan was 't een lange stoet door TENHOUT Het kruis (soms verlicht) dat voorop ging en de begeleiders kwamen overal binnen...maar het volk dat kon niet binnen...die moesten in de schuren wachten...maar iedereen kreeg zelf gebakken vlaai...De geiten van TENHOUT werden dan uit de schuren gehaald en op de gemeenschappelijken dries "getuierd"...allemaal ijzeren tuiers en lang gevlochten koorden want iedereen die koeien had die moest ook geiten hebben op TENHOUT...
In het jaar 1930 vierde men op den dries van TENHOUT de buitenzetting van de Hollanders?Verklede Hollanders en verklede Belgen(blauwe kiel)...
De eerste autos na den oorlog op TENHOUT(volgens Amelie)
De eerste autos die kwamen hier over de Meeuwerweg naar 't sonnis 't lin of naar de postbaan Kelchteren-Massy-schietveld.....Als er iets te doen was ...carrossen met sjieke paarden en later meer open autos met de madammen van de rentmeesters(de bazen van Cocceril ???)........ De mannen van, "de blain"noemden wij dat...Fons VANHOOF van 't Kelchteren was er bijna altijd bij...Ze stonden meestal te wachten aan het huis van PIETER-JAN MAES dat nu al lang afgebroken is...Ook het huis van JAN VANOPPEN hier langs de meeuwerweg is afgebroken.....dat stond pal neven ons oud huis hier...Ge weet dat 't oudste huis van TENHOUT dat van mussePIE &musseBeth uitgebrand is...Beth had hier meer huizen op 't genhoot...den timmer van 't verbrandde huis heeft grootvader DANIELS gebruikt om de eerste lemenbouw hier te zetten op TENHOUT!!!Het is daarmee dat ons huis zo sterk is...Kijk verbrande dikke eike balken,ge kunt er nog gene nagel in krijgen zo sterk is de open haard...als ze er niks aan doen dan kan het nog gemakelijk 100 jaar blijven staan...het is nu al het oudste huis van TENHOUT!!!SLACHTER LOUIS REYNDERS en echtgenote VIRGINA VAN DE BEEK hebben hier gebouwd...moeder zaliger FLORENTINA REYNDERS was enige dochter toen ze trouwde met "ons vader"die ook slachter was...ARNOLD DANIELS...vader heeft meer dan 30 jaar hier slachter geweest. DE families DANIELS gingen nooit ver weg...ze bleven allemaal hier dicht bij elkaar op TENHOUT...AMELIE liet ons fotos zien van moeder haar moeder...ik had er nog veel meer maar ik heb alles en nog zo'n pak doodsbillekes aan Thomas Lijnen gegeven voor zijnen stamboom....... Ik woon hier nu al 67 jaar en onze Louis die hier ook geboren was is 72...Musse BETH is lang alleen achter gebleven.Ze had geen "wichter" en de inwonende meid LIZA VANOPPEN heeft alles geerfd...Na haar huwelijk met JEF NIJS(de latere 1 ste Schepen van HOUTHALEN)werd de eerste woning van BETH terug hersteld...Toen NIJS op TENHOUT kwam is vader gestopt met slachten...De mannen van "STROEP".......... RIKSKE en SUSKE (ANTHONISSEN)die gingen aan huis slachten en die verkochten zo wat van alles...niet alleen varkensvlees maar ook van getuig dat ze meegebracht hadden van hun huis uit HECHTEL...Anthonissen had eerst gewoond op de pastorijwinning vooraan aan de groenstraat...die mannen van stroep die slachten de varkens op een omgekeerde kruiwagen...geiten van WETSKE werden geslacht met 't patattemes...als 't VELOEKSKESKERMIS was op TENHOUT dan riepen ze langs de micro af...komen kijken ...er wordt geslacht hier komen...Pastoor SEGHERS had na "stroep" op zijn winning de familie SOORS binnen gehaald en juist voor 't huis van VANOPPEN had JENGSKE CRIJNS een lemen huisje gebouwd(moeder ACHTEN MARIANNE)JEF VAN LEEN heeft nadien hier alles opgekocht...alles...
OVER de twee trienekes(waar er een van MARTHA heette)???
In ons gesprek met AMELIE aan de Leuvense stoof...buren...uchteren...werd soms toch nogal eens iets verteld van ...vruger,hiellang geleden??
Naast de MEEUWERWEG...een zeer bijzondere weg vroeger...stonden reuze bomen...aan het laatste huis tegen de berg van TENHOUT stonden geweldige LINDEBOMEN...Honderden jaren oud...Ook zeer dikke bomen stonden er in de kerkebos naast de weg naar 't schietveld vergeet niet dat deze weg een verbinding had(kruispunt)met de postkoetsweg van 't sonnis richting Kelchteren...Op "Cockerille"lag de villa en de grond van de slieep...De maatschappij had die villa gebouwd voor de toezichters...VOOR en ook NA de oorlog kwamen er over deze weg echte sleepkarren...paarden sleepten honderden dikke oude bomen naar het schietveld waar on onderbroken gebouwd en kapotgeschoten werd..........
Een van de laatste bewoners was JULES RENEE...en de bijeenkomsten van de rentmeesters(Kelchteren-Massy en andere groot grondbezitters)op de laatste bewoonde plaats van HOUTHALEN...meestal allemaal heren onder mekaar...daar werd over gesproken!!
Als er iets te doen was(iets???)...dan werkte iedereen mee...op 't schietveld(siberie)kelchterhoef-massygebied enz. enz.Volgens Amelie was na de oorlog VURSKE GORISSEN de beste KOKKIN.Het gebied is altijd verboden terrein geweest...Niemand toegelaten...alhoewel de bewoners van Tenhout er toch kwamen...Er waren ook zoveel beukenootjes,kastanjes te rapen...er waren duizende bosberen...richting Massy was 't pracht.
Oorspronkelijk moesten alleen TOON&WILLEM TIMMERS van KWALAAK VAREN en slepen met de grote paarden door de meeuwerweg
Toen moesten ze niet alleen kogels maar ook kanons uitproberen en machienen...Er werden afzonderlijke poedermagazijnen gebouwd...en meerdere malen ontploften die magazijnen van zelf...de eerste autos die we zagen reden allemaal vast in de slijkwegen van TENHOUT...elke meter moesten ze dan planken leggen...zo werden de grote bomen lags de meeuwerweg gekapt...toch waren ze blij op 't genhout want als ze weg waren dan konden ze de stukken plank of boomtakken oprapen en meenemen naar huis...HOUTHALEN op 't genhout onder den oorlog!!!
EN wat wist AMELIE allemaal over TENHOUT van voor 1950 ?
Amelie(van de slachter)woonde in de meeuwerweg...de belangrijkste weg van gans TENHOUT...want alleman moest hier tussen de twee beken doorkomen...Hier is gewerkt en gebrukt voor den anere en onder dezen oorlog!!!Ja,ja,ze moesten allemaal hier voor de deur doorkomen...
En maar takken kappen OM DE WEG DROOG TE KRIJGEN als de beek weereens overliep...hier in de groenstraat,de weg naar MEEUWEN
De allereerste mensen van TENHOUT waren "MUSSE PIE & MUSSE BETH(we veronderstellen PIETER CUSTERS &ELISABETH VAES)
In de groenstraat woonden families VAES...en waar nu LUXOR is stond de boerderij van de families REYNDERS...volgens amelie waren de eersten FIENEKE&PIER...de vader van FONS REYNDERS!Die was uit den tijd van MA(de vrouw van de slachter DANIELS van tenhout)Toen stonden er geen stene huizen...TENHOUT had alleen lemen huizen...Musse beth had nog een lemen huis achter het huis van FONS VAES..
Onder den oorlog hebben veel mensen hier gewoond(schuiloord)LEWIE CRIJNS heeft zich hier ook verstopt...pas later is hij in KWALAAK gaan wonen...Jef va LEEKE...zijne pa heette LEONAAR maar daar hebben ze LEEKE van gemaakt(een zoon van de familie TIMMERS)..........
DIE kwamen van ZOLDER...TIMMERS had in de groenstraat nog 'n huis...samen met riek van willeken ACHTEN werkten ze hier en in KWALAAK...Vroeger werkten ze allemaal bijeen...op de winning van VAES in de groenstraat waren er knechten zoals Jan vanoppen...Het aller-laatste huis hier op de weg naar Meeuwen dat was "de slieep" en 't voorlaatste was van NIJS...Maar hij is daar weggegaan voor de uirbreiding van de "KERKEBOS"...zo woonde daar GIEL DANIELS nog alleen op de berg...Giel is lang gans alleen de grootste boer van TENHOUT geweest...voor "zijnen berg van 't genhoot" stonden GROTE PRACHTIGE LINDEBOMEN als bezienswaardigheden...Ons moeder heeft daar zo dikwijls van verteld zei Amelie(zie ons Höteleirke van 1969)...Moeder Daniels(vrouw van de slachter van TENHOUT)!!!
Die LINDEBOMEN en 't kapelleke van TENHOUT???OEI,OEI,das lang lang voor ozentijd...zelfs van voor moeder haren tijd...das dus honderde jaren geleden..'t kapelleke van TENHOUT...daar werd mis in opgedragen...dat was een lemen kapelleke tegen de berg van DANIELS
Het is kapotgeschoten door de poeier van "Cockerille" en de duitsen???Heel lang heeft in verval gelegen???Toen er toch niemand iets aan deed hebben de mensen van Tenhout zelf het lievevrouwke in een kapelleke aan de lindeboom gehangen,hetzelfde lievevrouwke van 't kapelleke van Tenhout...De trienekes(?)hadden verderop in de hei ook een klein kapelleke...MARTHA(?'n trieneke?)had dat geloofd tijdens een verschrikkelijk onweer...Ik weet nog zei Amelie...onder 't lievevrouwke van de twee trienekes stond geschreven"moeder van barmhartigheid hou ons van onweer bevrijd"...Meerdere keren hebben we gevraagd wie die twee trienekes waren (trienekes waar er een MARTHA heette???)Vraagtekens???
In de valies van TENHOUT vonden we...oude verhalen...
De kleine landeigendom nam niet alleen 't park onder handen...ze stampten ook een 50 tal huizen uitde grond in't centrum...Langs de senator JACOBSLAAN kwamen prachtige en gerieflijke woningen...en er kwam weer een initiatief...aan de andere zijde van het dorp...TENHOUT!!!
TENHOUT was naast KWALAAK...de landbouwers agglomeratie met lintbebouwing...de langgevelboerderijkes...de vruchtbaarste grond van heel HOUTHALEN...Men zag er dagelijks aanvoer van melkkoeien en geiten die gezamelijk gedreven werden tot aan de MEEUWSEWEGEN
Op den dries(tussen de groenstraat en de laambeek)bracht men weibeesten van 't lin-Peer en soms nog van verder vertelde ons "SIEKE PAP"!!!
Later gingen er meer en meer landbouwers naar de mijn en deden na hun werk aldaar nog wat aan lanbouw(in de golden fifty's was er overal...)
Men moest toch tussen TENHOUT en KWALAAK een hele grote strook grond klaarmaken voor dat men er gebouwen kon op zetten...tot 1955 grondwerken door aannemer HOEDEMAKERS van OPHOVEN...nadien verrezen tussen de werken een fijftigtal woningen...TENHOUT
"Amelie v.d.slachter"...mieke Beerten(DANIELS)..."Marie v.Fons vaes"...staaf v. LEKE...kobiets,wetske ....dat waren ze die konden vertellen!!!
Toen mieke trouwde ging ze met hare miel op hoeve jan wonen(KELCHTEREN)...5of 6 jaar later kwamen ze terug op de berg van 't genhoot...
De rentmeester waar wij huur aan betaalde dat was niske(DENIS LIJNEN)...na ons kwamen JENGSKE &MARJAN...ge motmere vragen aan...Net va Willemke of maria gorissen???Van mijne PAA (JAN)heb ik nog ne schone foto rond 1914 gemaakt???Pa had ne grote zwarte baard zoals nu weer mode is...ja,hij moest ne baard dragen,omdat hij gart was...JAN was een soort boswachter...Jan was ook gart op de "SLIEEP"...Jan was gart op de sleep...dat was ook op "de gek"...Op kelchteren,op massy,op de kluteberg...later ook met WILLEM GORISSEN..die heeft dat van JAN overgenomen tot hij hier bij ons op 't genhoot is komen wonen...TOT HIJ 86 JAAR WAS !!!
Toen JAN naar school ging moest hij witte stenen of scheuten op de pettekes leggen om de weg terug te vinden...Hij pakte de schup mee naar school...om de bulten in de hulten???als hij op kelchteren werkte kreeghem een anner schup van de baas...dat was RENEE ebn madamme???
MIEKE BEERTEN wist het allemaal zonemie...amelie WEL!!!
In de valies van TENHOUT vonden we...oude verhalen...
In 1968(10&11 NOV)gingen we in opdracht van de kranten('t volk en 't Belang) de oudste bewoners van TENHOUT vragen stellen...!!!We waren toen correspondent(PERS)!!!FOTOS en teksten van toen hebben we terug gevonden in ons archief...in ons map(intervieuws TENHOUT)
De kleine landeigendom liet in Houthalen zien dat ze wat kon...Eerst namen ze 't PARK VAN GENK onderhanden...VOOR 1920 WAS DAAR NIKS...of toch...er waren 4 HUIZEN...of zoiets???"ALS HIER iemand 'n huisje bouwde op de hei ???en 'smorgens kwam er damp uit 't schoor.
"DAN mocht het bouwsel blijven staan en was het uw eigendom"!!!Zo was de wet van "den booj"(champetter) voor 1920 in 't KALBIONGS-bos(nu park)...ZO zijn de eerste lemen hutten er gekomen...lemen huisjes op de MOPPENVENNEN!!!Sommige herders hadden zelfs geen huisje maar alleen 'n HUT(op de HUTTEN -BERG).Bij die hutten heeft ook lang een soort oorlogscaban?gestaan...nog voor de eerste familie VANHOUT uit DE BENNEWED(kwalaak)er een boerderijtje bezat...TWEE echte huisjes kwamen er aan 't KALBIONGSBOS door toedoen van de toenmalige Barones van HENGELHOEF die toen ook aldaar groot grondbezittster was...Het is pas na de stichting der koolmijn zwartberg dat aldaar een eerste asseweg met 16 HUIZEN.(1920)...kwam.
In 1933zou de maatschappij"LA BELGIQUE Foncière"aldaar IO Huizen bouwen...ZE begonnen...ZE werden terug afgebroken...ZE begonnen opnieuw..."'t park van GENCK" zou uit de grond herrijzen???De stille opgang zou duren tot 11MAART 1943??
De nationale maatschappij KLEINE Landeigendom nam alles(ook alle aandelen)over en bouwt in 1949 een eerste reeks van IO gezonde woningen...een tweede reeks van 20 volgde in 1952...met een 7 km lange eigen wegennet...In 1953 nog maar eens 20 huizen enz.enz.
Over de eerste pionniers van 't park nog dit...OP 26.1.1946 kreeg de eerste minister (A.VAN ACKER)een smeekbrief van de mensen uit de hei
6O schoolplichtige kinderen hebben geen licht,geen fantsoenlijke weg,geen school...!!!Tien dagen later kwam er antwoord...en in 1948 een school...Op 1 september 1949 starte ze met 76 leerlingen en 11kleuters...In 1953 kwam er straatverlichting en nog maar eens 50 woningen......
"in 't höteleirke van 1969 schreef (hoofdredakteur
Toen we de gids de barman waren op "debosberg" Kelchterhoef
Inde golden fifty's...op KELCHTERHOEF...de bosberg(69)&de golf...waren we provinciaal gediplomeerd gids-de 200ste natuurgids van België
Jarenlang gaf een groot deel van 't publiek...de eerste toeristen...zich onvoldoende rekenschap van de rijke mogelijkheden die in de gemeente besloten lagen...we achten ons toen als gids biezonder gelukkig om te mogen tonen hoe de economische en sociale vormveranderingen van de gemeente HOUTHALEN zich aan het voltrekken waren...De grote(enorme)ruimten,de rijkdommen van natuur en de ideale internationale ligging en de overvloed aan werkkrachten oefenden een sterke aantrekkingskracht uit!!!BOSBERG werd 't eerste INTERNATIONAAL JEUGDHUIS!
De volgende decennia kwamen moderne ondernemingendie,in hun opmerkelijke expansiedrang,gans HOUTHALEN omtoverden tot een modern industriegebied...Het vele wat in het verleden(voor 1950)reeds tot stand werd gebracht,de beste garantie voor een welvarende en gelukkige toekomst...op KELCHTEREN...in de bosberg&de golf,ligt nu speciaal tegen de achtergrond van onze gemeentelijke problematiek???
Alle ZO geindustrialiseerde dorpen beseffen dat de politieke democratie,de sociale en economische expansie geen doel zijn op zichzelf;ze hebben slechts betekenis naarmate ze ALLE maatschappelijke bevolkingsgroepen dezelfde kansen geven..."de les?"...we dachten CULTURELE DEMO-CRATIE???Van onderuit in 't dagelijks leven culturele behoeften brengen.In zeer moeilijke omstandigheden moesten wij alles voorbereiden...Het ondankbare werk van de vrije verenigingen van toen...GRATIS TOERISME GRATIS VRIJE RADIO GRATIS VOLKSOPLEIDINGEN.......
Dat er sinds 1950 veel ten goede is veranderd is een bekend feit...Minder geweten is private investeerders van HOUTHALEN zelf waren onontbeerlijk...de wetten op de economische expansie van 1959 te HOUTHALEN stimuleerden.Vele bestaande bedrijven werden toen in belangrijke mate uitgebreid.Voor gevolg...de tewerkstelling in eigen dorp steeg...In de periode van 1960-65 telde Limburg een vermeerdering van 20.848 arbeidsplaatsen vallend onder het stelsel van de Rijksmaatschappelijke Zekerheid...d.w.z. 25,33% van de totale aangroei in het rijk!!!
ALS GIDS toonden we ongerepte natuurlandschappen...Houthalen heeft nu nog ZON,licht,lucht en natuurschoon...ze geven kalmte en brengen ons in ruime mate de innerlijke rust...Kom mijn postkaarten (verzameling Midden-Limburg)maar eens bekijken...'t is GRATIS BIJ ONS!!!
In de valies van TENHOUT vonden we...oude verhalen...
In 1830 was de enige steenweg in Limburg...de rijksweg...de gekasseidde weg LUIK-HASSELT-Eindhoven(van1712 tot 1788 aan gewerkt)!!!
Voor 76 KM had men 76 JAAR nodig gehad...6 prinsbisschoppen van LUIK waren er nodig geweest...en toch werd het een NAPOLEONSWEG met tolhuizen en bariers...HOUTHALEN had enkel aardenwegen smaller en verwaarloosd!!!Er was een POSTKOETSWEG die altijd maar smaller werd..."De ambassadeurs MAGIS"verplichte onze voorouders de sloten en grachten en paardengaten? in de wegen op te vullen of een vast gelopen rijtuig uit de modder te halen...vooral op tenhout-calechtre!!!
Langs de grote baan moesten grote bomen de ondergrond drogen...en toch ...als 't regende,dan was de weg soms dagen onberijdbaar en lag de handel met 'sHertogenbosch en het handeldrijvende Holland stil...In het ancien regime waren ook hier LUIKSE en EXOTTISCHEENCLAVES
Er bestond al wel een hertogdom LIMBURG,maar dat lag grotendeels in 't huidige LUIK.TEUVEN &REMERSDAAL,hoorden toen bij dat oude hertogdom...Toen we HAPART (als gids LIMBURG)bewezen dat beide voerdorpen met recht zich de oudste LIMBURGSE gemeenten kon noemen,kregen we enkel gehoor van GUIDO SWERON(die met een vrouw van TENHOUT-Houthalen getrouwd was)...De voerstreek was vroeger dus ook de eerste limburger!!!Omdat 't vorstelijk domein Limburg van de hertogen geen opvolging kreeg(geen erfgenamen)werd 't terug gebracht bij graafschap Loon en hertogdom Brabant.WILLEM 1(die met zijn goei sigaren)herdoopte de provincie NEDER-MAAS tot LIMBURG(oude provinciën 1814°)In 1831 weigert diezelfde willem(die van de sigaren)de wet te ondertekenen...geen scheiding...geen wets...
91% van de inwoners van TEUVEN zegt dat ze Nederlandstalig zijn(talentelling 1931)Nederlanders blijven tot de scheiding van BELGISCH Limburg tot 1839...LIMBURGERS...In 1962 komt pas TEUVEN met 5 andere voerdorpen voor de tweede keer terug.Mr.HAPART hebben we toen gezegd "de oudste Limburgse wortels,de oudste LIMBURGSE GEMEENTE is TEUVEN"...Hij zei "comprapas ik rook geen sigaren"!!!
Vergeet ook niet dat wij...het bisdomLIMBURG met Hasselt als bisschopszetel,pas op 31 mei 1967 kregen (opgericht bij bulle van Paus VI).
Ons volkslied kwam er al in 1909 en als eerste van alle Nederlandse gewesten trad VAN VELDEKE de geschiedenis van onze letteren in
Voor ons..."radio lambda" werden we pas "LIMBURGS"toen THUUR WOUTERS met de B.R.T. in 1947 gewestelijke radio studio werd.....
We hebben het allemaal "zelf" meegemaakt...1945_HOUTHALEN
De engelsen(die ons uit de schuilkelders haalden)...regelden alles,maar dan ook alles...in de zavel,'t hoevereinde,tenrijt,de vloot...boven en onder en achter...DE BERG.Want voor zij die het nog niet weten...de nieuw gebouwde kerk(door kannunnik NULENS) was tijdens de bezetting...'t hoogste punt van HOUTHALEN...In de toren en de oude kerk1944-1945 zaten nu DE TOMMIES en de pastoor(gelooft het of niet)sprak ENGELS toen de grote MONTGOMMERY een verblijfplaats zocht...Zijn hoofdkwartier kwam er niet...HIJ GING NAAR ZONHOVEN!!! Desalnietemin...ONS eerste hotel(hotel de l'industrie)en de statie en omgeving waren overbevolkt!!!In 't dorp kwamen in alle mogelijke schuren of stapelplaatsen...TONNEN VOEDSEL en kledij van en voor de engelse soldaten.Het kon nietmeer op...!!!ook drank,sigaretten en engelse chiek!!!We speelden met "engelse jaskes"(de condooms van de soldaten)en gingen met de tanks mee naar het schietveld-massy(als gids van 9 j.) Samen met de bezetter kwamen ook de eerste "Franssprekende Liberalen"...die walen die pakten ons alles af...spiegels,verrekijkers,messen enz... Als tegenreaktie en om niet in de put te moeten werken(zelfs mensen van Houthalen zelf werden gedwongen door die eerste waalse PRIONS) Ons vader had het gevonden???Hij ging zelf in de walen werken met als opleiding prion...En de jongens en meisjes die werden allemaal priester of non...meestal door de moeders gedwongen...want ze wisten het zelf ook niet meer???Als ze maar niet DE PUT IN MOETEN!!! Pas toen we met de tram naar school gingen in 1946 KWAM ER TERUG ORDE OP ZAKEN!!!C.V.P.volstrekte meerderheid in LIMBURG!!! HOUTHALEN was een en al bouwwerf...Iedereen herstelde,metste,bouwde...en alles was omzegges GRATIS...Stenen op 't schietveld,kool op de put(ook hout)en eten en drinken bij de Engelsen.Een nieuw hôtels werkwoord!!!IKMIJN...GIJMIJNT...HIJ HEEFT WEER GEMIJNT!! Elke dag was er wel weer iemand die "HUISZOEKING"kwam doen...een bende van witte,zwarte,gruun...en allemaal wisten ze het weereens... De statie,'t hotel,de oude cité,de nieuwe kempen,'tpeekmenneke,de smeed,jef va Leen...van aan de statie tot aan de school(waar nu 't gemeentehuis is)overal waren de werkmannen van aannemer VANDIJCK en houtzagerij HOUBEN aan het werken... Of ze vergunningen moesten hebben..."'t zal er zonner o welgoan !"De eerste macadamweg kwam er(Senator Jacobslaan)...de eerste motocyclette...die van mijn vader was "ne gillet"...hier en daar was er al een "echten TUFF"(soms met side-car)...en er kwamen crossers op de TEUT!!!Den eersten auto waar we inzaten die was van de ververij(WARD NULENS) bij de wielerkoers(grote prijs van HOUTHALEN)... Het eerste verkeerslicht in HOUTHALEN???Het is echt allemaal teveel om op te noemen...ne RADIO hadden ze toen nog nieteens....1946 "uit ons boekje...LOEKY in de zavel"
DE TIJD VAN TOEN...'t eerste industriepark van HOUTHALEN
In de "fifty's"gingen we met de tram naar de fratersschool in Zonhoven...Limburg haalde met de C.V.P. de volstrekte meerderheid in 1947... Waar is den tijd...toen we na de saaie lesuren hunkerden om nog even langs de kerkhofmuur(waar de tram stopte)met de scheuten te "klitsen"... Klitsen was voor de schooljongens het grof spel(uitgevonden in ZONHOVEN)...er werd gespeeld met 40 à 50 knikkers te gelijk... Was de massa knikkers(scheuten)die in 't kuilke verdween paar,dan won de klitser en verdween alles in de scheutenbors(beurs) van de winnaar Lawaai en ruzies alom...soms zelfs vechtpartijen op 't kerkhof!!!Meester LEFRERE was vijand nr 1 voor de rakkers en het was voldoende dat de meester met overjas over de schouders even achter de kerkhofmuur kwam loeren of de ganse bende stoof als mussen uiteen naar 't schuurke Van de "trepkes" in de dorpstraat(zavel)is voorzeker ook genoeg te schrijven...en van ons café met de school "'t schuurke" boekdelen... De herberg-logement op de hoek(bij veloek) was uren in de omtrek gekend.Na de oorlog had heel Houthalen logement...Er waren de ENGELSE SOLDATEN(de bevrijders)die overal inwoonden...de koolputters(die kwamen van Godweet waar)en de gewone inwijkers.... Bij ons thuis kwam er niet alleen een school maar ook een bibliotheek,een schuttershof(boogschutters)en een schutterspad naar een doel enz...enz...De putkuip moest weg en over de put kwam een kegelsbaan 't veld in...Naast de scheefgezakte muren van stal en schuur stonden in een halve cirkel van rechtgeplante zware balken de negen kegels,ruw gekapte knuppels,gebarsten en deels gekloven,op hun effen kasseisteen... De kegelsplank waar de kegelsbol moest terechtkomen,lag steeds nat begoten('t recht en domein van de kegelopzetter!!!) Iedere zondag na de hoogmis verdrong zich jong en oud op de kegelbaan.Alle zondagen was het tot in de late namiddag kegelen,kegelen... Men gooide voor 'n pint bock,voor een dikke sigaar of voor "ne prijs"...Een haan,een vet konijn...PAA zat altijd als inzet "een fiets"(van GIGAS) Uren aan 'n stuk waren er prestaties van kegelaars.De witgekalkte muren naast de baan werden van onder tot boven met modder bespat... Regen of mooi weer...er waren altijd liefhebbers!!!En wij,die de kegels moesten rechtzetten,wij kregen "de knepkes" voor onze portemonnee... Bij elke pot die uitging waren de vijfcenten en de kwaartjes voor de kegelaars en de knepkes voor de opzetters.Als de pinten gebracht werden en de inzet gedaan werd,dan stonden de rechtgezette kegels te wachten...vooraan "de kop",dan de twee meeën,en 't varken met zijn twee boeren! Er waren ook twee meeën(de achterste)en de speciale..."de laatste"...ook wel eens 't achterste varken genoemd. Over de kegelaars zelf die elke zondag met hun voet op "hunne" bal stonden te wachten of over de bezwete handen in de holten van de kegelbal kan men verder lezen in de schrijboekjes(mischien wel honderd jaar oud)want alles werd opgeschreven en bijgehouden...TOEN WAS DAT ZO.
1945...en de omleidingsweg kwam er toch...gene weg door'tdorp
...daar zaten ze ...de grote 4...onder de hoge bomen van mijn vader...naast het bakhuis en de fruitwei met kippenhok(nu is daar de volksmacht)!!!
Ik was een kind en wist niet beter..."Er komt nen omleidingsweg...Ik ben dat gestechel kotsbeu..."Burgemeester chef-prion op de put,had het woord...ik ga hier de eerste macadamweg van HOUTHALEN maken ...hier vlak neven de kerk...die weg zal senator JACOBS heten...enz.enz.
Burgemeester GODDERIE was de man die 't op de put en in de gemeente voor het zeggen had!!!Maar niet over mijne grond replikeerde den ouwe WOUTERS die groot grondbezitter was...hij was bovendien rentenier en wilde geen meter afstaan in de pastorijstraat...Ge moet toch verstaan zei heel voorzichtig schoolhoofd VERDONCK...we willen een mijnschool aan de mijn...een grote school met een zwembad!!!
Ik zal het maar weereens oplossen zei "den dikke" VANDIJCK...hij was aannemer-bouwheer en repareerde of herbouwde zowat alle huizen...
We breken het huis van VERSCHAKELEN af en we bouwen hem een nieuw huis...we gaan met den weg rechtdoor tot aan SOOI(de café)
daar draaien we rakelings langs het huis af komen voor de moller en het kerkhof en gaan zo over de route naar LILLO...en 't is gefikst...
Iedereen sprakeloos...iedereen akkoord..."FIK" had het weer gefikst!!!"Daar moet op gedronken worden zei "onzen PAA"(die zei altijd hetzelfde)...toen was het niet tussen pot en pint maar hij had altijd zelf gemaakte borrels(drupkes)in overvloed...café logement op de hoek bij FRANS VELOEK('t SCHUURKE 1945)..."Ons MAA" wilde niet achter blijven en kwam rond met een grote kom "KREBBEKES"Dat was in dien tijd de knabbelchips.Ma bakte klein gesneden stukskes spek en Pa stookte zelf jenever voor de Logeurs(TOMMIES-onze bevrijders...)
Ik was een kind en wist niet beter..."Er komt 'n omleidigsweg voor den tram"Hij zou niet door 't dorp lopen maar via de omleiding langs SOOI...
