|
En zo zijn wij, lieve lezer, al voor de vierde maal sedert het ontstaan van mijn weblog, in de maand februari aangeland. In zijn boek De Maanden schrijft Stijn Streuvels over de maand februari dat ze een stuk korter is dan de andere maanden en dat men er, alsof ze nog niet kort genoeg was, om de vier jaar nog een dag van af doet. Een haast onbegrijpelijke fout toch, voor iemand als Streuvels! Maar waar ben ik in s hemelsnaam over aan t zeuren. Wie leest er nu Streuvels nog? Wie weet er heden ten dage of Streuvels een schilder was of een schrijver? Of een koereur misschien uit de gloriejaren van de flandriens, lang nog vóór Briek Schotte? En allicht zullen er maar weinigen meer zijn die de naam Streuvels ooit gehoord hebben. Buiten West-Vlaanderen dan, omdat daar zowat elke gemeente een straat heeft die naar de schrijver genoemd is. Maar ook in West-Vlaanderen neemt zelfs de grootste nerd geen boek van Streuvels meer ter hand. Je zou wel gek moeten zijn, aangezien we in ons Nederlands taalgebied nu over zoveel hoogstaander literatuur beschikken, die ons gebracht wordt door zoveel betere schrijvers! Ik noem er slechts één: Brusselmans
Maar laten we niet afdwalen en bij onze maand blijven. Ze heeft vele bijnamen: de onvolprezen scheurkalender De Druivelaar dicht haar de naam dooimaand toe, maar ze is ongetwijfeld beter gekend als sprokkelmaand, al weten we niet met zekerheid hoe ze aan die naam geraakt is. Het zou alvast niets te maken hebben met hout sprokkelen, maar misschien wel met het oud Nederlands woord spronkelen, dat springen betekent, vanwege het feit dat het aantal dagen in februari verspringt. Vaker horen we nochtans als verklaring dat de naam sprokkelmaand zou verwijzen naar de spurcalia, een soort oud-Germaanse vruchtbaarheidsfeesten, die jaarlijks gehouden werden in februari.
In overeenstemming met dooimaand is de weerspreuk met Lichtmis valt de sneeuw op een hete steen. Met Lichtmis is het vergaan zoals met Streuvels: naar de lappenmand verhuisd! In mijn kinderjaren en dat is vele decennia geleden was Lichtmis een niet onbelangrijke feestdag. Die dag, 2 februari, herdacht men de opdracht van de zes weken oude Jezus in de tempel en wat véél belangrijker was: het was een vrije dag! Maar toen bestond de krokusvakantie nog niet
Ook mooi meegenomen was dat ieder rechtgeaarde huismoeder op die dag pannekoeken bakte. Niet voor niets gold de spreuk: Geen vrouwke zo arm, of met Lichtmis maakt ze haar panneke warm.
Andere voor de hand liggende namen voor februari zijn: regenmaand, slijkmaand, schrikkelmaand, korte maand
Maar hoe kort is februari nu eigenlijk? Achtentwintig dagen dus, en om de vier jaar, telkens als het jaartal deelbaar is door vier, krijgt ze een dagje méér hoort ge mij daarboven, Stijn? Maar daarmee is de kous niet helemaal af. Als het jaartal immers op twee nulletjes eindigt, dan komt er géén dag bij, tenzij het getal dat overblijft nadat we de twee nulletjes weggeveegd hebben ook nog eens deelbaar is door vier. En zo begrijpt u dus, waarde lezer, waarom de jaren 1800 en 1900 geen schrikkeljaren waren en waarom het jaar 2000 wel een schrikkeljaar was, d.i. een jaar met een dagje meer, een dagje dat ridderlijk toegekend wordt aan het al zo stiefmoederlijk bedeelde februari.
Maar schrikkeljaar of niet, februari blijft de maand met het minste aantal dagen, en daardoor komt het dat februari de maand is waarin de boeren het minste klagen, de pastoors het minste vragen en de vrouwen het minste zagen
En als u mij nu vraagt waar de naam februari zelf vandaan komt, dan moet ik u het antwoord schuldig blijven, al zou ik er een lief ding durven op verwedden dat het komt van een of andere derde-rangs-god uit de klassieke oudheid. Maar genoeg nu: zon kort maandje is niet waard dat we er nog langer over doorbomen.
|
