Als reactie op het Oostends verhaal van vorige week, kreeg ik de volgende, enigszins laconieke e-mail: "halo ik ben yves campana maar weet niet wie je bent". Een korte vraag dus. Ziehier mijn "bondig" antwoord:
Beste Yves Campana,xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Dat jij de echte Yves Campana bent, die ik in mijn jeugdjaren heb gekend, daar zou ik iets kostbaars durven op verwedden. Al ben ik niet helemáál zeker. Ik vraag mij immers af: hoe is het mogelijk dat hij zich mij niet meer herinnert? Wij hebben toch drie jaar lang in eenzelfde klas gezeten en
hij heeft mij per slot van rekening van de verdrinkingsdood gered.
Als jij je middelbare studies niet in 1957 beëindigd hebt in de latijn-wetenschappelijke afdeling in het Koninklijk Atheneum van Oostende, dan is deze brief ik heb een voorgevoel dat het een lange wordt niet echt voor jou bestemd. Maar nogmaals: ik acht de kans heel erg klein dat jij het niet bent.
Dat jij je dus niets meer herinnert van mij, staat toch in schril contrast met het feit dat ikzelf mij iedere medeleerling van die klas nog levendig voor de geest kan halen. Maar, het dient gezegd, jij als sportman had een veel bredere horizon, een veel uitgebreidere kennissenkring dan ik. En ikzelf was een erg onopvallend schepsel, een sukkel eigenlijk.
Ik weet nog perfect hoe jij er uitzag: met voorsprong de knapste atleet van de klas. Altijd zeer kortgeknipt haar, gebronzeerde huid, een rijzig en gespierd lichaam. Jij behoorde samen met een oudere broer en ook een jongere broer die heette Roch, als ik mij niet vergis tot de kernploeg van de Oostendse basketbalploeg, die toen ook al één van s lands topploegen was. En sta mij nu toe dat ik nog eens die oude studiemakkers ten tonele voer. Hoevelen zou jij je er nog van herinneren? Op een stuk of drie na ken ik nog al hun familienamen, al ben ik van zowat de helft hun voornamen vergeten. Maar hun aller beelden zijn mij bijgebleven
alsof het gisteren was.
Twee van de meest ernstigen waren Roland Calcoen en Werner of was het Walter? Vandezande. Ze waren beiden niet groot van gestalte. Calcoen zag er uit als een wijze professor met zijn bril met zware montuur: hij was zachtaardig en goed. Vandezande had golvend zwart haar en wat verbeten trekken. Een moedige jongen, die flink studeerde.
Twee spichtige leptosome types waren Verschoore en Pira, wier voornamen mij ontgaan zijn. Verschoore had een erg bleke huid en ook zijn haar was wit. Pira leek mij een pietje precies, niet uitbundig genoeg maar wie geeft mij, droogstoppel als ik was, het recht zo over hem te oordelen?
Desplenter was een goedlachse blozende kerel. Ik herinner mij dat hij vaak een bruinlederen jas droeg. Hij was een paar jaar ouder dan ik, maar ik vond hem een uitstekende schoolmakker. Ik had zo het gevoel dat hij niet op zijn plaats zat in de latijnse afdeling: daarvoor zag hij er te praktisch uit en met teveel gezond boerenverstand begaafd. Blomme vond ik ook wel een geschikte knaap. Hij had iets met zijn ogen, loenste een beetje. Hij droeg zijn haar à la brosse. Een paar jaar geleden zag ik in de krant een overlijdensbericht van ene Blomme en ik denk dat het van hem was: de leeftijd en de voornaam, die ik mij toen nog herinnerde, klopten. God hebbe zijn ziel.
Henaut had een weelderige rosse haardos, die goed verzorgd was. Hij was nogal opvallend en chic gekleed en hij sprak met een licht Frans accent. Ik denk overigens dat Frans zijn moedertaal was. Dat hij minder punten kreeg voor Frans dan ikzelf vond ik de on-logica zelve: Henaut beheerste het Frans perfect, terwijl ik nog niet eens vlot de weg kon vragen of boodschappen doen in de taal van Molière. Een goede vriend van Henaut was Remi Fuertes, maar die zat in de latijn-wiskundige afdeling. Ze spraken Frans onder elkaar. Remi was groot en zwaar: een imponerende en autoritaire figuur. Ik kende Remi Fuertes van in de kostschool. Remi leek mij voorbestemd om de allerhoogste functie te bekleden in het leven. Het zou mij verwonderen als hij het niet héél ver heeft gebracht.
Uit veel zachter hout gesneden was Ronny Billiau, de langste slungel van de klas. Hij had een wat verdikte onderlip en hij kon schaapachtig lachen. Ik had sterk de indruk dat Ronny er plezier in schepte om zich sulliger voor te doen dan hij was. Een beetje de risee uithangen, het ging hem goed af.
Een lolbroek was Olav Permentier. Een knappe jongen, die erg in de smaak viel bij de meisjes en die zelf ook niet vies was van het andere geslacht. Omdat ik in den beginne zijn naam niet kon onthouden, noemde ik hem eens Boris wat óók Russisch is en zo ben ik hem blijven noemen. Hij was mijn beste vriend uit de klas, maar dat ik hem Boris noemde zal hij niet geapprecieerd hebben, want hij noemde mij tenslotte eveneens Boris. Ja, dat stond wel gek, twee schoolvrienden die elkaar aanspraken met Boris, terwijl geen van beiden Boris heette
s Maandags vertelde Olav, alias Boris, mij van zijn veroveringen in het week-end. Het waren vaak meisjes van onze school, die hij mij aanwees tijdens de speeltijd. Ach, wat was ik vaak jaloers op hem; ik had toen nog lang niet het lef om met meisjes om te gaan. Maar het dient gezegd: Olav was een paar jaar ouder dan ik. Dat hij mij, die toch helemaal zijn tegenpool was, te vriend hield, had ongetwijfeld een praktische reden: ik hielp hem bij zijn schoolwerk en ik liet hem gewillig van mij afschrijven tijdens de schriftelijke ondervragingen. Aan de studie veegde Olav een beetje zijn voeten: onbezorgd ging hij door het leven. Ik herinner mij nog dat hij in zijn opstel schreef: pachtige pijzen: dat krulletje achteraan de p leek zo erg op een r dat hij het overbodig vond om die r er nog eens bij te schrijven
Dan waren er nog twee wier naam ik kwijt ben, twee die dezelfde achternaam hadden. Ze leken helemaal niet op elkaar. Het waren dan ook geen broers, wel neven. Maar zelfs dat vond ik verwonderlijk: de ene was een jong speels baasje met lachend bol aangezicht en drager van een korte broek, de andere leek erg volwassen en wijs. En er was ook nog Daniël Capelle. Hij zat óók in de kostschool. Ik kan mij niet voorstellen dat vrolijke Daniël ooit ruzie gehad heeft met iemand, zelfs niet met de studiemeesters. Behalve Daniël Capelle en ikzelf, waren er in onze klas nog drie kostschoolgangers: Eric Goormachtig, Redgy Verbrugge en Fernand Vandyck. De eerste twee waren op studiegebied geen hoogvliegers en ik denk dat ze allebei een jaar hebben moeten overdoen, zeker Eric Goormachtig. Deze laatste heb ik later nog teruggezien aan de universiteit: hij ging er studeren voor apotheker. Ik vroeg mij af wat hij daar kwam doen, hij die het al zo moeilijk had gehad in de middelbare school. Maar Eric slaagde telkenjare met onderscheiding, iets wat mij nooit gelukt is. En als ik mij niet vergis is hij later aan het hoofd komen te staan van een zeer grote apotheek in Roeselare.
Het verhaal van Fernand Vandyck is allesbehalve leuk. Maar wie weet, misschien is alles achteraf nog goed gekomen met hem. Ik kan er mij nu nog over opwinden als ik bedenk wat Fernand Vandyck tweeënvijftig jaar geleden is overkomen. Laat ik beginnen met te zeggen dat Fernand een keurige jongen was, een jongen met goede manieren, die altijd netjes gekleed ging. Hij droeg een vlinderdasje en had een snorretje. Kortom, een jongen die iedere ouder van jonge dochters zich als schoonzoon zou wensen. Op een dag had een studiemeester zijn kamer doorzocht in de kostschool. Die inbreuk op de privacy was toentertijd niets bijzonders. Die ijverige studiemeester had zelfs zijn portefeuille doorzocht, op zoek naar condooms en liefdesbrieven de liefde zal toen wel taboe geweest zijn. En wat vond de studiemeester: een condoom. Men vroeg Fernand niet om uitleg: op staande voet werd hij uit de school gezet. Laten we hopen van niet, maar misschien heeft zijn leven daardoor een heel slechte wending genomen. En wáárdoor? Door het bezit van een condoom, waarvoor dertien à veertienjarigen heden ten dage met goede punten beloond worden op school. Fernand was bijna negentien!
De oudste van de klas was Ponjaert. Die hield ervan de meisjes van de klas verlegen te maken met schuine moppen. Dat lukte ook wel enigszins, maar niet bij Rosette Huwel. Zíj moest in niets onderdoen voor de jongens. De andere vier de meisjes Aelvoet en Candaele, Vera Deprez en die ene van wie ik de naam vergeten ben waren toch wel van het timide type zoals dat toentertijd voor een jonge vrouw betaamde. Vera Deprez was erg klein van gestalte. Ik weet nog dat ze haar hart verloren had aan de beste student van de school, een zekere Soens of Soenens. Die haalde in t laatste jaar grieks-latijn boven de negentig procent en ging later studeren voor
ingenieur! De liefde was wederkerig, als ik mij niet vergis. Opvallend voor de meisjes van onze klas, Rosette Huwel niet te na gesproken, was dat ze erg snel bloosden. Vooral bij het meisje Candaele vond ik het schattig: haar lachend sproetenkopje met hoogopstaand kroezelend donker haar, lichtte op als een vuurtorentje, als ze in verlegenheid gebracht werd of anderszins opgewonden raakte. Het meisje met de vergeten naam had een weemoedig Mona-Lisa-glimlachje: t was pas als ze bloosde dat we ons realiseerden dat er bloed door haar frêle lijfje stroomde.
Als ik zou beweren dat er één van de vijf meisjes uit de klas mij diep beroerde, dan zou ik een onwaarheid vertellen. In de Latijn-Wiskundige klas was er nochtans eentje waar ik s nachts wel eens wakker van lag. Ze heette Pattijn. Ik weet niet eens of ik haar voornaam ooit gekend heb. Ik meen me te herinneren dat wij toen, merkwaardig genoeg, elkaar aanspraken met de familienaam. Wat er ook van zij, Pattijntje zal vele jongensharten sneller hebben doen slaan. Het woord sex-appeal bestond toen nog niet, maar voor háár had het moeten uitgevonden worden. Ik vond dat ze daar niet op haar plaats zat in die latijn-wiskundige afdeling. Ik vond haar te mooi voor de wiskunde. Eigenlijk vond ik haar te mooi voor álles. Voor álles, behalve de liefde. Maar, basta.
Ondertussen is bij mij, mijn beste Yves Campana, de zekerheid gegroeid dat jij wel degelijk dé Yves Campana bent, de enige echte. Anders had je toch geschreven ik héét Yves Campana en niet ik bén Yves Campana. Ik heb een perfect fotografisch beeld van al die leerlingen van toen jij inbegrepen natuurlijk in mijn brein opgeslagen. Alleen weet ik niet goed hoe ikzelf er uitzag in die tijd. En als jij je niets meer herinnert van die grijze vleugellamme mus die ik was, treur daar dan niet om. Het bewijst alleen dat jij ten minste een goed stel hersenen hebt, die in staat zijn onbenullige dingen uit te bannen waardoor er plaats vrijkomt voor nieuwe indrukken. Het bewijst, met andere woorden dat het spook dat Alzheimer heet, nog lang niet in t verschiet is.
Hoe heb jij het overigens gesteld in t leven? Het zal je ongetwijfeld maar matig interesseren, maar toch wil ik je vertellen dat ik na de jaren in Oostende, helemaal veranderd ben. Van die asociale bekrompen onsportieve nerd is nog iets behoorlijks terecht gekomen. Vijf jaar later was ik senior seniorum aan de Gentse universiteit, wat zoveel betekent als de meest studentikoze van alle studenten! En op veertigjarige leeftijd ben ik aan sport beginnen doen: hardlopen. Ik heb marathons gelopen in alle uithoeken van de wereld, van Honolulu tot Zuid-Afrika en van Chicago tot Moskou. Enkele jaren geleden heb ik zelfs de prijs van sportverdienste van de gemeente Anzegem gekregen voor mijn sportieve loopbaan en als organisator van een van Vlaanderens populairste stratenlopen.
Weet je dat jij pas de derde bent van de klas, van wie ik een teken van leven krijg? Na Eric Goormachtig. En na Blomme nu ja, teken van leven
Een hartelijke groet!
Kris Vansteenbrugge
|