Hij, Lucien werd geboren op 07 oktober 1923 in Elsene, een Brusselse gemeente als tweede zoon uit het gezin van drie kinderen dat Robert Vanden Berghe en Idonie (roepnaam Anna) Vandekerkhove redelijk laat hadden gesticht.

Zij, Nadia was énig kind, en dochter van Loeka Gommovitch Katritch en Fedora Climovna Otrechko en werd geboren op 01 mei 1926 te Pologi, in de Oekraïne.

Beiden werden door de toepassing van de verordeningen betreffende de verplichte arbeid onder de Duitse bezettingmacht naar Duitsland gestuurd om er te werken. Het toeval bracht hen samen in de kettingfabriek Arnold & Stolzenberg in ortsteil Juliusmühle.

De individuele foto’s zijn van de periode waarover het gaat, maar zonder preciese datum.

De “gezamenlijke” foto is genomen in Juliusmühle ( bemerk achteraan de toren van “villa Stolzenberg”.)  Het dak dat de rest van de “villa” gedeeltelijk verstopt, is het gebouw achter het café. Heel waarschijnlijk is deze foto genomen in de huidige “zomertuin” waar de tafels en stoelen staan zoals men kan zien op de vorige luchtfoto. De periode zal wellicht einde juni of begin juli geweest zijn. Daarvoor staan de één meter hoge staakbonen rechts op de foto garant. En vermoedelijk in 1944, want de foto is bijtijds naar huis gestuurd, want zoals men weet was vanaf september 1944 de communicatie via de post met het thuisfront verbroken.   Moest het in 1943 geweest zijn, dan was Lucien “ne rappe”…  Het is niet uitgesloten.

06-06-2006, 00:00 geschreven door pakkepat  

Er bestaat nogal wat verwarring en onduidelijkheid over enerzijds de door de bezettingsmacht uitgevaardigde wettelijke bepalingen betreffende de al dan niet verplichte arbeid tijdens de oorlog, zowel wat betreft de bezette gebieden als binnen het Duitse rijk zelf.   Voor een eenvoudige, emotievrije en verstaanbare uitleg verwijs ik graag naar het voorwoord van een scriptie van student Jasper Geryl (RUG) " De verplichte tewerkstelling in Duitsland tijdens W.O.II" .

(www.ethesis.net/tewerkstelling/tewerkstelling_inhoud.htm)

In kortsluiting hierbij de voornaamste passages om dit verhaal te kaderen:

" Russeneinsatz in praktijk

 Eind september, wanneer duidelijk werd dat een overwinning voor het einde van het jaar niet meer haalbaar was, werden plannen gemaakt om Russen daadwerkelijk in te zetten in de landbouw, de metaalindustrie en in de mijnen. Geschoolde Westerse arbeiders konden zo naar meer geschikte jobs getransfereerd worden en daarbij vervangen worden door Russen. Op 19 december ’41 kondigde een decreet de verplichte arbeid voor Russische inwoners aan. Toch waren de twijfels omtrent het tewerkstellen van Russen wijdverspreid in de partij-top. Men vreesde voor propaganda, sabotage, spionage en besmetting van de Duitse ziel: de Russen waren in de ogen van de nazi’s een sluimerend politiek virus en ze moesten nauw in de gaten gehouden worden.

5.2.1 Het statuut van de Russische arbeider

In februari ’42 werden de “decreten met betrekking tot arbeiders uit het Oosten” uitgevaardigd. Deze decreten bevatten reglementeringen op drie niveaus:

a. Er waren de algemene reglementeringen die de behandeling van de oostelijke arbeiders door de overheid en door de fabrieksbazen moesten reguleren. Men ging ervan uit dat Russische arbeiders geïndoctrineerd waren met haat jegens het Nationaal-Socialistische Duitsland en de Europese cultuur.

b. De reglementeringen situeerden zich ook op individueel niveau: Russen moesten na de recrutering en deportatie zo veel mogelijk gescheiden gehouden worden van de Duitse bevolking en andere buitenlandse arbeiders. Ze moesten worden gehuisvest in bewaakte kampen en met uitzondering van diegenen uit de Baltische staten, moesten ze een badge dragen met de vermelding “Ost”. In de voorschriften met betrekking tot de landbouw, waar Russen individueel tewerkgesteld werden, werd bepaald dat eender welke Duitse arbeider altijd in een superieure positie zat tegenover zijn Russische collega’s, zelfs wanneer ze hetzelfde werk deden.

c. De richtlijnen aan de Staatspolitie: elk politiebureau moest een afdeling hebben die zich enkel bezighield met de Russen, Gestapo-officiers werden in welbepaalde fabrieken geplaatst alsmede contra-spionnen die ervoor moesten zorgen dat er van propaganda of omgang met Duitse burgers geen sprake kon zijn. De Gestapo had over het algemeen de volmacht om te beslissen over een gepaste strafmaat in geval van overtreding, enkele kleinere gevallen konden worden bestraft door de kampbewakers zelf. Sexuele relaties met Duitsers betekende de doodstraf en sexuele relaties met andere buitenlandse arbeiders betekende opsluiting in een concentratiekamp."

Wat betreft de laatste alinea van de samenvatting, zullen we verder zien dat de Gestapo, wellicht mede door het negatieve verloop van de oorlog, niet altijd uitvoerden (of niet meer de tijd hadden?) wat de verordeningen voorschreven... 

Een luchtfoto van het “zenuwcentrum” van Juliusmühle: men bemerkt onderaan, en vlak voor het cafeetje, de oude spoorbaan. Links vooraan, naast de oprit van de parking stond de vroegere "tankstelle". Bemerk de tuin achterin, met tafels en stoelen.

Juliusmühle vanuit Markoldendorf. Links de imposante toren op het herenhuis. Gemakshalve noemen we het "villa Stolzenberg". Rechts de fabriek.

05-05-2006, 00:00 geschreven door pakkepat  

Juliusmühle is een gehucht (“Ortsteil” in het duits) van Markoldendorf, dat op zijn beurt onderdeel is van Dassel. Het bevindt zich ongeveer halverwege de weg die Markoldendorf verbindt met de stad Einbeck in Nedersaksen.


 
Einbeck, zowat 4 kilometer oostwaarts, is o.m. bekend om zijn Einbecker bier, de bakermat van het Duitse bockbier zeg maar, én zijn verbluffende vakwerkhuizen.  Begin vorige eeuw was Einbeck ook bekend voor zijn fietsen.  Voor de modale toerist kan men zeggen dat Einbeck zowat op de grens ligt van het Weserland (de rivier de Weser met o.m. de rattenvangerstad Hameln) en de Härz.  Dit is een in het midden van Duitsland gelegen gebergte, waarvan de Brocken (1100 meter) het hoogste punt is, en dat zich grotendeels op het grondgebied van de ex-DDR bevond.  Goslar, naast Quidlinbourg een voorname stamplaats van het latere Duitsland is een van de bekendere toeristische steden.

De Ilme, een plaatselijke rivier vertrekt vanover Dassel en vloeit via Markoldenorf en Juliusmühle tot voorbij Einbeck waar het zich ten zuidoosten ervan in de Leine-rivier vervoegt.  Hetzelfde tracé werd ook bediend door een smalspoorbaantje dat vanaf de hoofdspoorbaan ter hoogte van de samenvloeiing van Ilme en Leine vertrok over Einbeck en Markoldendorf tot in Dassel.  Het treintje werd lokaal ook "Molly" genoemd, en was economisch lange tijd waardevol.  Pas in de negentiger jaren werd deze dienst gestopt.    In 2006 lag het gros van de sporen er nog altijd !

De foto toont een zicht op Juliusmühle vanaf de weg Markoldendorf - Holtensen. Het is werkelijk klein ! De toren die men ziet is géén kerktoren, maar wel een koepel bovenop een imposant herenhuis.

Een beknopte geschiedenis van het ontstaan van Juliusmühle, gevolgd door een vrije vertaling:

Herzog Julius von Braunschweig - Wolfenbüttel reiste einst nach der Erichsburg. Er kam auf dieser Reise über die Ilme und bemerkte die bedeutende Wasserkraft derselben. Um diese auszunutzen, ließ er 1586 eine Mühle bauen, die nach ihm Juliusmühle genannt wurde. Sie war anfangs fiskalisch, später ist sie durch Verkauf in Privatbesitz übergegangen. Den Namen hat sie behalten. Er ist auch dem Ortsteil verblieben, obgleich die Mühle als Mahlmühle längst eingegangen ist. Im Jahre 1870 wurde sie zu einem Sägewerk umgebaut. Wegen angeblich schlechten Geschäftsganges wurde auch dieses im Jahre 1910 wieder abgebrochen. Dafür wurde eine Schweinemästerei großen Stils eingerichtet. Die Wasserkraft der Ilme wurde jetzt zum Antrieb einer Schrotmühle genutzt.

Eine unter dem Schweinebestand ausgebrochene Seuche brachte auch dieses Unternehmen zum Erliegen. Schließlich wurde Juliusmühle im Jahre 1920 für 410.000 Mark verkauft und zu einer Kettenfabrik umgebaut, die, je nach Konjunktur, 200 - 400 Menschen aus der näheren und weiteren Umgebung Arbeit und Brot gibt. Der Bau der Ilmebahn war für Juliusmühle von großer Bedeutung. Ohne diese Bahn wäre die Kettenfabrik hier niemals errichtet worden. Im Jahre 1902 wurde auf Juliusmühle ein kleines Elektrizitätswerk angelegt, das den Strom auch nach Oldendorf abgab.

De hertog Julius Van Braunschweig, was de opdracht- en naamgever van een watermolen aan de Ilme. Van maalmolen, over zagerij tot industriële varkenskwekerij werd het vanaf 1920 een kettingfabriek, en tot vandaag een metaalconstructiefabriekje.
De eigenaar van deze fabriek heette Arnold & Stolzenberg. Vanaf toen bezat Juliusmühle slechts drie referentiegebouwen: de fabriek (nr2), de villa van de eigenaars (nr5), en een gebouw (nr1) dat zowat multifunctioneel was: stationnetje, herberg, gastverblijf enz...
In de korte tijd van de varkenskwekerij werden regelmatig varkens de velden opgestuurd. dat ging steevast langs dezelfde weg, dezelfde - min of meer- steile heuvel, die mettertijd door de paar lokalen de "schweinenberg" (nr8) werd genoemd.  We zullen zien dat deze plaats niet onbelangrijk zal geweest zijn in de verdere historie...

Gelukkig ligt Juliusmühle in een uiterst scherpe zone van de Google-earth opname. Men ziet op de luchtfoto duidelijk het met bomen omringde kronkelend riviertje de Ilme van onder naar boven, inclusief de aftakking voor de vroegere molen, nu tussen de fabrieksgebouwen (nr2) door, langsheen de baan die vanuit de richting Markoldendorf (nr9) naar Einbeck (nr11) loopt. (zie ook foto 2 hierboven)  De baan die rechts naar Holtensen (nr10) loopt, was tijdens WO2 slechts een voetweg. (klikken op de luchtfoto om hem te vergroten)

29-04-2006, 00:00 geschreven door pakkepat  

25-04-2006, 00:00 geschreven door pakkepat