|
Vladimir Poetin ontketende de grootste oorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog met de rechtvaardiging dat het moderne, naar het westen neigende Oekraïne een constante bedreiging vormde en dat Rusland zich niet "veilig, ontwikkeld en bestaand" kon voelen.
Maar na duizenden doden in beschadigde steden en meer dan 11 miljoen mensen die ontheemd zijn in Oekraïne en overzee, blijven de vragen over: wat is zijn doel en hoe zal deze oorlog eindigen?
Wat was het doel van Poetin?
Het voornaamste doel van de Russische leider was Oekraïne onder de voet te lopen en zijn regering omver te werpen, waarmee in feite een einde kwam aan de wens van Oekraïne om lid te worden van de NAVO. Nadat hij er niet in was geslaagd Kiev, de hoofdstad van Oekraïne, te veroveren, verlegde hij zijn focus na een maand van mislukkingen naar het oosten en zuiden van het land.
Op de dag dat hij de invasie lanceerde, vertelde hij het Russische volk dat het zijn doel was om "Oekraïne te demilitariseren en te de-nazificeren" om mensen te beschermen die het slachtoffer waren van "acht jaar pesterijen en genocide" door de Oekraïense regering.
Sergei Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, sprak over het bevrijden van Oekraïne van vervolging. "De tegenstander heeft mij geclassificeerd als doelwit nummer één; mijn familie is doelwit nummer twee", zei de democratisch gekozen president van Oekraïne, Volodymyr Zelensky.
De Russische president weigerde het een invasie of oorlog te noemen en maakte het zelfs illegaal om dat te doen. Het is beter te omschrijven als een 'speciale militaire operatie'.
De beschuldigingen van nazi's en genocide in Oekraïne zijn absoluut onjuist, maar ze maken deel uit van een Russisch verhaal dat al jaren wordt herhaald. Moskou beweerde zelfs dat Oekraïne een vuil wapen aan het ontwikkelen was op basis van plutonium.
De wereldgemeenschap heeft Rusland nu echter beschuldigd van het plegen van wreedheden. Verschillende landen, met name de Verenigde Staten en Canada, zijn zelfs zo ver gegaan om het genocide te noemen.
Dit conflict, hoe ongerechtvaardigd ook, is een keerpunt. "De toekomst en de rol van Rusland in de wereld staan op het spel", zegt Sergei Naryshkin, de Russische chef buitenlandse inlichtingen.
"Het is niet ons doel om Oekraïens grondgebied te veroveren; we willen niemand met geweld iets opleggen", zei de Russische president Vladimir Poetin na zoveel vernietiging.
Wat is er veranderd in de doelen van Poetin?
Rusland maakte een maand na de invasie zijn belangrijkste doel bekend: "bevrijding van Donbas", wat verwijst naar de oostelijke regio's van Oekraïne, Loehansk en Donetsk. In een strijd die in 2014 begon, veroverden Russische proxy-troepen meer dan een derde van dit gebied; vandaag is Rusland van plan de hele regio te controleren.
Het Kremlin zei dat de eerste fase van de invasie zijn doelen "grotendeels" had bereikt, die het beschreef als een aanzienlijke vermindering van de oorlogscapaciteiten van Oekraïne. De terugtrekking van Rusland uit gebieden in de buurt van Kiev geeft echter aan dat het zijn doelen heeft teruggedraaid.
"Poetin heeft een triomf nodig", stelt Andrei Kortunov, de voorzitter van de Russische Raad voor Internationale Zaken. "Hij eist op zijn minst een triomf die hij thuis aan zijn kiezers kan bezorgen." 9 mei wordt typisch gekenmerkt door een parade op de dag van de overwinning in Rusland, en het wordt vaak gezien als een deadline voor concrete resultaten.
Russische functionarissen blijven de fictieve taal van 'denazificatie' gebruiken, maar ze concentreren hun inspanningen nu op het veroveren van de twee grootste oostelijke regio's en het opzetten van een landcorridor die in oostelijke richting loopt van de Krim tot aan de Russische grens. Het is onduidelijk of ze van plan zijn de hele zuidelijke regio van Cherson over te nemen en hun greep langs de Oekraïense Zwarte Zeekust uit te breiden.
Als Poetin erin slaagt beide oostelijke gebieden te veroveren, zal hij waarschijnlijk proberen ze te annexeren, zoals hij deed met de Krim in 2014. Vóór de invasie erkende hij dat heel Loehansk en Donetsk behoorden tot de Russische marionettenrepublieken. De leider van zijn staatje in Luhansk verklaarde zelfs dat er binnenkort een referendum zou worden gehouden, vergelijkbaar met het algemeen in diskrediet gebrachte referendum op de Krim.
- Naast zijn militaire doelstellingen heeft het Kremlin een neutraal Oekraïne voorgesteld als een haalbare oplossing.
- Waarom Rusland het oosten van Oekraïne probeert te omsingelen
Begaat Rusland genocide in Oekraïne?
Is neutraliteit genoeg voor Poetin?
Volgens Rusland zou dit "neutrale, gedemilitariseerde" Oekraïne zijn eigen leger en marine hebben, vergelijkbaar met Oostenrijk of Zweden, beide EU-leden.
Het is onduidelijk of dat zou volstaan, of wat het zou inhouden. Hoewel Oostenrijk neutraal is, is Zweden een niet-gebonden land dat overweegt lid te worden van de NAVO.
In ruil voor veiligheidsgaranties van vrienden hebben de Oekraïners neutraliteit aangeboden. Desondanks heeft de Russische president Vladimir Poetin verklaard dat de vredesbesprekingen zijn stopgezet. Als gevolg hiervan heeft hij misschien nog steeds ambities om Oekraïne te re-integreren in het invloedsgebied van Rusland, weg van zijn westerse oriëntatie.
Oekraïne heeft zich sinds de onafhankelijkheid in 1991, toen de Sovjet-Unie uiteenviel, steeds meer tot het Westen gewend, zowel de EU als de NAVO.
De ondergang van de Sovjet-Unie werd door de Russische Poetin gezien als de "desintegratie van het historische Rusland", die daar verandering in wilde brengen. Hij heeft betoogd dat Russen en Oekraïners één volk zijn, waarbij hij de oude geschiedenis van Oekraïne negeert en de onafhankelijkheid van het land afdoet als een 'anti-Russisch streven'. Hij beweerde dat "Oekraïne nooit duurzame tradities van de werkelijke staat heeft gehad."
Zijn druk op Viktor Janoekovitsj, de pro-Russische president van Oekraïne, om in 2013 geen deal met de Europese Unie te ondertekenen, leidde tot rellen die leidden tot de afzetting van de president in februari 2014.
Nadat Rusland de Krim in het zuiden van Oekraïne had ingenomen, ontketende Rusland een separatistische opstand in het oosten en een oorlog die 14.000 levens eiste.
Hij verscheurde een onvervuld vredesverdrag van Minsk uit 2015 toen hij zich voorbereidde om in februari binnen te vallen, waarbij hij de NAVO beschuldigde van het bedreigen van "onze historische toekomst als natie", zonder bewijs te beweren dat NAVO-leden de oorlog naar de Krim wilden brengen.
Is een vredesakkoord mogelijk?
President Poetin heeft de gesprekken die al weken aan de gang zijn niet opgegeven. De Oostenrijkse Karl Nehammer, de enige westerse leider die hem sinds het begin van de oorlog heeft ontmoet, verklaarde echter dat hij in een "logica van oorlog" was terechtgekomen.
Ondanks de wreedheden van de Russische troepen op Oekraïense bodem, heeft de Oekraïense leider verklaard dat hij de onderhandelingen zal voortzetten "omdat Oekraïne vrede vereist. We bevinden ons in de eenentwintigste eeuw in Europa".
En hij heeft al erkend dat zijn land niet zal worden toegelaten tot de NAVO: "Het is een feit dat moet worden erkend."
Hoewel de heer Zelensky heeft verklaard dat "we geen vooruitzichten op een diplomatieke regeling willen missen als we die hebben", heeft hij ook verklaard dat vredesonderhandelingen zullen worden geannuleerd als Rusland de laatste Oekraïense troepen die in Mariupol vechten, doodt.
Tijdens de gesprekken op 29 maart stelde Kiev deze voorwaarden voor:
- Oekraïne zou een "niet-blok" en "niet-nucleaire" staat worden, zonder buitenlandse militaire faciliteiten of contingenten op zijn grondgebied.
- In het geval van een aanval zouden landen als het Verenigd Koninkrijk, China, de Verenigde Staten, Turkije, Frankrijk, Canada, Italië, Polen en Israël voor strikte, juridisch bindende garanties een neutraal Oekraïne moeten beschermen.
- Garantstellende staten zouden binnen drie dagen besprekingen moeten beleggen en ter verdediging van Oekraïne moeten komen.
- Toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie zou worden toegestaan.
- Oekraïne zou zich niet aansluiten bij militair-politieke coalities en buitenlandse oefeningen zouden onderworpen zijn aan de goedkeuring van de garantielanden.
Het bod van Oekraïne om lid te worden van de NAVO (en de EU) staat in de grondwet van 2019 van het land, dus voor eventuele wijzigingen zou enkele maanden later een referendum nodig zijn.
Hoe zit het met de Krim en de rest van Oost-Europa?
Het is moeilijk in te zien hoe we uit deze situatie kunnen komen. Als gevolg hiervan beveelt Oekraïne aan dat de toekomstige status van de Krim de komende 15 jaar wordt bepaald door middel van onderhandelingen. Volgens het Kremlin is de Krim nu Russisch grondgebied en verbiedt de Russische grondwet iemand anders om over de status ervan te praten.
In het oosten beweert Kiev dat alle Russische troepen het Oekraïense grondgebied zouden verlaten en dat de toekomst van de Russische proxy-bezette gebieden zal worden beslist tijdens een staakt-het-vuren-top tussen de twee presidenten.
Oekraïne zal er nooit mee instemmen zijn soevereiniteit op te geven. President Poetin, aan de andere kant, zal de tijdens de oorlog verdiende terreinwinst niet willen opgeven, vooral niet omdat zijn verklaarde doel is om het oosten van Oekraïne te "bevrijden".
Wat de andere eisen van Rusland betreft, heeft Oekraïne de oproep van Moskou tot demilitarisering nooit serieus genomen, en zijn aandringen op "de-nazificatie" is niets meer dan Russische propaganda. "Het is krankzinnig", zei de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba. "Soms kunnen ze niet eens beschrijven waar ze het over hebben."
President Zelensky heeft verklaard dat hij bereid is de Russische minderheidstaalstatus toe te kennen, evenals die van de talen van andere buurlanden, en dat hij dit niet als een serieus probleem beschouwt.
Wat is het probleem van Poetin met de NAVO?
Het doel van de 30-koppige defensieve militaire alliantie van het Westen, volgens de Russische Poetin, is om de samenleving in Rusland te breken en uiteindelijk te vernietigen.
Hij verzocht de NAVO terug te gaan naar 1997 en de uitbreiding naar het oosten te stoppen, haar troepen en militaire infrastructuur te verwijderen uit de lidstaten die zich na 1997 bij het bondgenootschap voegden, en te vermijden om voor de oorlog "aanvalswapens nabij de Russische grenzen" te plaatsen. Dat omvat Midden- en Oost-Europa, evenals de Baltische staten.
Het Westen was het er in 1990 mee eens dat de NAVO "geen centimeter naar het oosten" zou uitbreiden, maar deed dat toch, aldus president Poetin.
Omdat dit echter vóór de ondergang van de Sovjet-Unie was, was de belofte aan de toenmalige Sovjet-president Michail Gorbatsjov alleen van toepassing op Oost-Duitsland als onderdeel van een herenigd Duitsland. "De kwestie van de NAVO-uitbreiding werd nooit overwogen", verklaarde Gorbatsjov later.
Heeft Poetin ontwerpen buiten Oekraïne?
Als hij dat heeft gedaan, hebben zijn militaire nederlagen in Oekraïne mogelijk een einde gemaakt aan plannen om buiten de landsgrenzen uit te breiden. Zijn plan om de NAVO terug te brengen naar het einde van de jaren negentig is gedwarsboomd, waarbij Finland en Zweden overwegen zich bij de alliantie aan te sluiten.
Westerse leiders laten zich niet langer voor de gek houden door de bereidheid van de heer Poetin om Europese steden te vernietigen om zijn doelen te bereiken. President Joe Biden van de Verenigde Staten heeft hem een oorlogsmisdadiger genoemd en de leiders van Duitsland en Frankrijk beschouwen dit conflict als een keerpunt in de Europese geschiedenis.
Kanselier Olaf Scholz van Duitsland zegt: "Poetin wil een Russisch imperium vestigen... hij wil de status-quo van Europa radicaal hervormen om in zijn visie te passen. Hij heeft geen bedenkingen over het gebruik van militair geweld om zijn doelstellingen te bereiken."
"Ik maak me grote zorgen dat we ons moeten voorbereiden op een nieuw ultimatum voor het Westen dat meer gemilitariseerd en vijandiger zal zijn dan we ons hadden kunnen voorstellen", verwacht Tatiana Stanovaya van Politik en het Carnegie Moscow Centre een spiraal naar een nieuwe Koude Oorlog-clash. .
Wat nu voor Rusland zelf?
De intensiteit van de westerse reactie op de invasie van president Poetin heeft hem verbijsterd en hij is woedend. Oekraïne heeft niet alleen wapens gekregen, maar de verwachting is dat de Russische economie dit jaar met 10% zal krimpen als gevolg van een reeks sancties.
De Europese Unie, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en andere westerse landen hebben de Russische economie op verschillende manieren als doelwit gekozen:
- De tegoeden van de Russische centrale bank zijn bevroren en grote banken zijn afgesneden van het wereldwijde SWIFT-betaalnetwerk.
- De VS heeft de Russische olie- en gasimport verboden, terwijl de EU de gasimport binnen een jaar met tweederde wil verminderen en de Russische olie tegen eind 2022 wil uitfaseren.
- Duitsland heeft de goedkeuring van de Russische Nord Stream 2-gaspijpleiding stopgezet, wat een grote investering is voor zowel Rusland als de Europese industrie.
- Russische luchtvaartmaatschappijen mogen niet over de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada vliegen.
- President Poetin en zijn dochters, minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov, en een aantal andere mensen zijn gesanctioneerd.
Geen enkele vredesregeling met Oekraïne zal de sancties stoppen, en Vladimir Poetin is zich daar terdege van bewust. In plaats daarvan heeft Poetin wraak genomen op Russen die tegen de oorlog zijn. "Echte patriotten zullen altijd het verschil kunnen zien tussen vuil en verraders", zei hij.
Meer dan 15.400 anti-oorlogsdemonstranten zijn gearresteerd en vrijwel alle onafhankelijke media zijn gesloten.
Er is geen echte politieke oppositie meer, aangezien deze ofwel het land heeft verlaten ofwel jarenlang gevangen heeft gezeten in een streng regime-strafkolonie, zoals in het voorbeeld van de opposant.
|
