Wekenlang al houdt de olympische vlam de wereld in zijn greep. De protesten - meestal buitengewoon agressief - bij de doortocht van het vuur willen China met de vinger wijzen en andere landen oproepen tot een boycot van de OS.
Terecht
Niemand kan ontkennen dat een aantal mensenrechten - zoals wij die nu in Europa kennen - in China met de voeten worden getreden. De meest in het oog springende zijn uiteraard het gebrek aan vrije pers en meningsuiting, gepaard gaand met een extreem hard repressief optreden tegen mensen die niet in het gareel willen lopen. Het is duidelijk dat de wereldopinie en de beleidsmakers de Chinese bonzen hierop aanspreken.
Maar
Laten we een aantal bemerkingen toch ook in overweging nemen.
1. Met hun politiek van vrije markteconomie gekoppeld aan een politieke dictatuur heeft de Chinese overheid er de laatste 20 jaar wel voor gezorgd dat de meeste Chinezen een veel beter leven kunnen leiden. Zij heeft er voor gezorgd dat de mensen na 40 jaar ellende onder Mao eindelijk een beetje welvarend zijn. Vanuit China zelf hoor je ook weinig protest. Een negatieve benadering zeal waarschijnlijk verwijzen naar de angst voor de repressie, maar ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat de Chinezen geen problemen hebben met de huidige gang van zaken omdat ze inderdaad beseffen dat ze het nu veel beter hebben en op de gioede wag zijn.
2. De vergelijking met de periode Mao is frappant. De laatste 20 jaar is de Chinese samenleving er op alle vlakken enorm op vooruitgegaan - zowel sociaal, economisch en ook op gebied van mensenrechten zonder hiermee te willen zeggen dat alles optimaal is. Laten we echter bescheiden zijn in onze kritiek en niet vergeten dat ook in ons land het bijna 90 jaar geduurd heeft vooraleer de rijke klasse bereid was algemeen enkelvoudig stemrecht toe te staan aan de mannelijke bevolking, dat het 50 jaar geduurd heeft vooraleer arbeiders zich mochten verenigen en ere een stakingsrecht werd toegekend..
3. De kernvraag in het debat lijkt mij echter nog steeds : moet(mag) je sport gebruiken (misbruiken) voor politieke doeleinden? In principe zou ik zeggen : hou - zoals je politiek en godsdienst moet scheiden - sport en politiek gescheiden, maar vermits de OS ondertussen zo'n breed maatschappelijk draagvlak hebben is dit een utopie. Maar als je de OS wil gebruiken als een hefboom om de Chinezen tot meer soepelheid aan te zetten, blijft de hamvraag : waarom NU?? Waar waren al de protesten, al de manifestanten op de dag dat de OS aan Peking werden toegekend? In 2000 was de toestand qua mensenrechten in China zeker niet rooskleuriger als nu! Hoe onlogisch is het de Spelen zonder problemen aan een land te laten toekennen om 8 jaar later hemel en aarde te verzetten om een boycot af te dwingen?
