Allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden over het erfgoed in Lommel en Noord-Limburg
16-07-2007
Inval op de Maatheide?
Vanmorgen rond een uur of negen ... Lommel was nog maar net ontwaakt op een drukkend warme zomerse maandag. Plots leek het alsof de Maatheide bestormd werd door een groep Hunnen. Maar neen hoor, het waren enkel de deelnemers aan het tweede opgravingskamp van JCW die op hun rode ijzeren rossen de Maatheide kwamen opgespurt. Volgens de leiding hadden ze die nacht maar enkele uurtjes geslapen maar dat was alleszins niet te merken. Welkom aan de JCW-ers!
Keitof museumspel voor kinderen van 6 tot 12 jaar!
In De Kolonie, Archeologisch en Historisch Museum, vliegen we terug in de tijd. Samen met Vlieg beginnen we onze zoektocht in de 19de eeuw, gaan dan kijken hoe de Teuten leefden en tenslotte komen we terecht bij Het Volk van de Raaf in de oertijd.Waarin bewaarden de Teuten hun splint ? Wat gebruikten de mensen in de oude steentijd als kleurstof ? Welke kostbare schat zat in de arme bodem van de Kempen ? Kom naar De Kolonie en zoek samen met Vlieg de antwoorden, en win je speurneusdiploma. Hierop staat een unieke code waarmee je op de website van 'Vlieg Vermist' superleuke prijzen kan winnen.
De eerste opgravingsploeg van JCW werkte vandaag de laatste dag op de Maatheide. Hier zien we Pieter Jan, Wim en Fleur onder leiding van Jan aan het werk bij de motorzeef. Bedankt, jongens en meisjes, voor de hulp! Morgen nog een bezoek aan De Kolonie, Archeologisch en Historisch Museum, en een zwempartij in het Blauwe Meer en dan kan je weer genieten van moeders keuken (want over het culinaire aanbod in Lommel waren ze niet te spreken). Volgende week komt de tweede ploeg. Deze groep telt vijftien jongeren en drie begeleiders. Het zal er stuiven op de Maatheide!
De bewaaromstandigheden van de podsolbodem op de plek waar we opgraven zijn naar Maatheide-normen vrij goed. Er is zelfs nog een deel van de uitlogingshorizont bewaard gebleven. Maar erg veel vondsten levert de bodem niet op. De concentratie LB25 wordt aan de oostzijde wel mooi afgelijnd door een nagenoeg vondstenvrije zone. Volgende week verleggen we het opgravingsvlak iets meer oostwaarts.
Nadat Jan Claesen met speer en speerdrijver een poging ondernam om een scholekster in de kookpot te laten verdwijnen, werd de techniek van de vuursteenbewerking van wat naderbij bekeken. Kortom, het was een leerrijke en amusante middagpauze!
Als boogschieten eenvoudig zou zijn, zou het voetbal heten!
En daarom is het meegenomen dat een experte je wat uitleg geeft. Sanne luistert aandachtig naar Nicole, die uitlegt hoe je je vingers moet plaatsen op de boogpees. Zus Roos kijkt toe hoe Wim zijn boog inspecteert. Pieter Jan mikt zelfverzekerd op zijn doel.
Op de plaats LB25 op Maatheide vonden we tot nu toe enkel artefacten die we op basis van vorm en materiaal (silex) konden toeschrijven aan Federmessergroepen, die ooit op die plek hebben gekampeerd. En dan plots duikt er een plaketje Wommersomkwartsiet op. Een materiaalsoort die thuishoort in het mesolithicum, minstens een duizend tot tweeduizend jaar later dus. Zullen we de volgende dagen nog meer mesolithische artefacten vinden? We zijn benieuwd ...
Vandaag hadden we Freddy Ernots en zijn petekind Tine te gast op Maatheide. Tijdens de middagpauze gaf Freddy een demonstratie prehistorisch speerdrijven en boogschieten. En iedereen mocht daarna zelf pijl en boog of speer en speerdrijver ter hand nemen.Uiterst links op de foto wapent Jan Claesen zijn speerdrijver. Wim en Sanne gaan hun geluk met pijl en boog beproeven. Freddy (uit veiligheidsoverwegingen met een rode pet op het hoofd, zodat hij goed op te merken bleef in het jachttafereel) geeft hen nog wat uitleg.
De voltallige opgravingsploeg (minus de fotograaf) verzamelde net voor de koffiepauze even aan de motorzeef voor een groepsfoto. Vandaag haperde de motor van de zeef even (schrik van Jan Claesen?), maar de technische dienst van Sibelco herstelde het euvel. Bedankt, Sibelco (ook voor het verplaatsen van de zeef uit de container naar het opgravingsterrein op maandag). Op de foto herkennen we van links naar rechts : Pieter Jan, Marc, Natasja, Nicole, Jordi, Michel, Wim, Jan, Griet, Roos, Joris, Sanne, Els en Fleur. De ploeg doet de groeten aan de steentijd-collega's die in Meer op de Meirberg aan het opgraven zijn!
Veertienduizend jaar geleden voor het laatst door mensenhanden aangeraakt ...
Het doet je toch altijd nog wat ... Zo'n prachtig gemaakt prehistorisch werktuig te ontdekken en het dan vast te houden veertienduizend jaar nadat de laatste gebruiker - een mens net als ons - het achtergelaten heeft op de Maatheide. Alhoewel de bewaringsomstandigheden van de bodem op sommige plaatsen gunstiger zijn dan vorig jaar, doen we toch minder vondsten. Geluk blijft een belangrijke factor in het archeologisch bedrijf.
Vandaag hebben we het voor de derde dag op rij droog gehouden op de Maatheide (op twee minuten regendruppels na). Er woei wel een fris windje en de hemel oogde grijs. Sommigen uit het gezelschap duffelden zich goed in en warmden zich op door flink te werken.
Veertienduizend jaar geleden keken de jagers-verzamelaars, gezeten op een droge zandrug, uit over het water. En aangezien het regenwater de voorbije weken rijkelijk uit de hemel is neergedaald, kunnen wij vandaag van hetzelfde zicht genieten als de prehistorische mensen.De chadouf moet je dan wel even uit het beeld wegdenken.
De begeleiders van het opgravingskamp van JCW zijn twee studenten archeologie : Griet De Doncker (U Gent) en Jan Claesen (KU Leuven). Wie vorig jaar deze blog gevolgd heeft, zal zeker verheugd zijn dat Jan Claesen weer twee weken op de Maatheide zal vertoeven.
Dinsdag arriveerden de deelnemers aan het eerste opgravingskamp van Jeugd, Cultuur en Wetenschap op de Maatheide. Ze waren met zijn zessen : Fleur (Gent), Sanne (Amsterdam), Els (Genk), Roos (Amsterdam), Wim (Heusden-Zolder) en Pieter Jan (Oostkamp). Ze verblijven in het Internationaal Jeugdontmoetingscentrum te Lommel Kattenbos. Volgende week volgt het tweede opgravingskamp van JCW met vijftien deelnemers.
De Blokwaters zijn de enige authentieke vennen die Lommel nog rijk is. Veertienduizend jaar geleden kwamen de jagers-verzamelaars, op zoek naar voedsel, regelmatig kamperen op een hoge droge zandrug ten noorden van deze vennen. Het gebied rond de Blokwaters beviel de jagers-verzamelaars uitstekend! Op een grijze, nevelige dinsdagmorgen streek er een koppel grote zilverreigers neer in één van de vennen. Net als de jagers-verzamelaars destijds waren ze ook op zoek naar voedsel.
Op de LB25 treffen we meestal het onderste deel van de podsolbodem. De uitlogingshorizont en zelfs de top van de aanrijkingshorizont zijn vaak verdwenen. Ofwel geërodeerd in de loop der tijd, ofwel afgegraven tijdens de sanering van de Maatheide in 2003. En regelmatig stoten we dan ook nog op flinke verstoringen. Uit het boek "Maatheide" zijn dus flink wat bladzijden gescheurd en op de bladzijden die aanwezig zijn is af en toe flink wat tekst doorstreept!
