Allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden over het erfgoed in Lommel en Noord-Limburg
25-07-2008
Vuur !
Na de middagpauze was het weer aan Freddy en Marc om een demonstratie te geven. Ditmaal bleven bogen en speren in de koffer en werden vuursteen en markasiet boven gehaald. Freddy weet zoals steeds zijn publiek te boeien met een knappe uitleg (foto 1). Natuurlijk mag iedereen alles van wat dichterbij bekijken (foto 2). Daarna is het de beurt aan Marc. Zijn taak : vuur maken met vuursteen, markasiet en tondel. Eerst schraapt hij wat tondel uit een tondelzwam (foto 3). Het is de bedoeling dat met vuursteen en markasiet vonken worden geproduceerd die de tondel vuur laten vatten (foto 4). Helaas wilde het vuur maken niet lukken. Zelfs niet na verwoede en zwetende pogingen. De tondel was van een slechte kwaliteit! Uit goede bron vernamen we enkele uren later dat de leverancier van de bewuste tondelzwam de wijk heeft genomen naar de Dordogne (Frankrijk). Vroeg of laat komt hij echter terug en dan ...
PS De persoon in horizontale toestand op foto's 1 en 4 is Els. Zij geniet van een deugddoende middagdut. Beseft u wat een leidster lijden kan op zo'n kamp?
Na twee weken hebben we 92 vierkante meter opgegraven. Vandaag was het weer wat slapjes met de vondsten. Slechts een tiental artefacten werden geregistreerd en dit op een plaats waar de podsol vrij goed bewaard is. Een goed bewaarde podsol levert dus niet automatisch veel artefacten op. Dit betekent dat we waarschijnlijk toch wel iets zinvol zullen kunnen zeggen over het horizontale spreidingspatroon van de artefacten. Marc, een vrijwilliger met heel wat waardevolle ervaring, heeft uiterst geconcentreerd weer heel wat van die vierkante meters voor zijn rekening genomen (foto 1). Aan Els, begeleidster van de JCW-jongeren en kinesiste van beroep, is een goede archeologe verloren gegaan! (foto 2). Vandaag was het de laatste werkdag van de eerste groep jongeren van JCW. Bedankt voor de hulp, mannen! Volgende week komt er een nieuwe lichting jongeren werken op Maatheide. We namen ook met pijn in het hart (en sommigen met tranen in de ogen) afscheid van de stagestudenten Sarah en Tim. We gaan ze missen volgende week. Bedankt, Sarah en Tim!
Een dankwoord aan www.archeonet.be om de opgraving op Lommel-Maatheide een week lang in de kijker te plaatsen! Voor diegenen die het nog niet weten : www.archeonet.be is DE website om op de hoogte te blijven van alle archeologische (en andere onroerend erfgoed-) nieuwtjes.
Jan Bastiaens en een collega van het Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) passeerden vandaag op Maatheide (foto 1). Ze lieten een gat achter in het veen (foto 2). We zijn uiterst benieuwd wat ze ons binnenkort zullen kunnen vertellen over het landschap op Maatheide op het einde van de laatste ijstijd, zo'n 14.000 jaar geleden. Verder zal Jan een paar monsters preparen die voor datering zullen worden opgestuurd naar Douglas Kennett, prof aan de universiteit van Oregon (VSA).
Onder leiding van opperjager Freddy (foto 1), die werd geassisteerd door Marc, leerden de jongeren van JCW speerdrijver en boog hanteren (foto 2). Uiterste concentratie net voor de pijl wegvliegt van de boogpees ... (foto 3). Marc kan niet alleen jagen met pijl en boog, maar hij kan ook opgraven als de beste. Hij peuterde vandaag een flinke kern met twee slagvlakken uit de ondergrond.
Nat zeven : het lijkt een "propere" activiteit te zijn. Niet echt dus ... Zand - en daar is er heel wat van op Maatheide - en water = slijk (foto 1). Vooral schoenen en sokken blijven niet echt netjes (foto 2). Vraag het maar aan Sarah! Dit jaar zeven we nat met een maaswijdte van drie millimeter. Uit de "natte" zeef komen niet meer of andere lithische artefacten dan de vorige jaren toen we droog zeefden met een grotere maaswijdte. De kleine "chips" uit vuursteen zijn dus inderdaad wel gaan "vliegen" op de site LB 25. Enkel de grote, zware artefacten zijn ter plaatse gebleen.
Wie hard werkt, moet flink eten! Gisterenavond heeft het aardappelen schillen op het kamp van JCW erg lang geduurd. Of het aan botte aardappelmesjes te wijten was of aan onhandige schillers, dat wordt nog onderzocht. Hard werken op een prehistorische site van jagers-verzamelaars levert moderne voedselverzamelaars echter briljante ideeën op. Een blik naar het oosten en de vestiging van Farm Frites komt in het vizier. De logistieke dienst van Museum De Kolonie (bedankt, Gerd!) en een milde baas van Farm Frites deden de rest. Voedselverzamelaar Jef pronkt op de foto met de buit. Jef en Simon behoren tot de hardst werkende JCW-ers en deze milde gift van Farm Frites (tienmaal dank!; voor elke kilo éénmaal) ) spaart hen van het "patatten jassen" en levert hen dus extra-uren rust op.
Op Maatheide wordt heel wat grond gezeefd. Zeven en ondersteunende elementen zoals schragen hebben het dus zwaar te verduren. Gelukkig hebben we een mobiele veldschrijnwerkerij die alles wat wiebelt stevig aan mekaar schroeft en klopt. Tim en Geert zijn de timmerlui met dienst. Dankzij Bema Bouwonderneming beschikken ze over moderne hulpmiddelen zoals een stroomgroep (op de achtergrond) en hoeven ze de schroeven er niet manueel in te draaien. Zo sparen ze krachten voor het eigenlijke archeologische werk. De voorbije twee dagen is het zeven nagenoeg vruchteloos gebleken. Vandaag werden slechts een tiental artefacten geregistreerd. Voor een prehistoricus kunnen "lege zones" op een site best interessant zijn, maar voor de jongeren van JCW mag er best iets meer te vinden zijn. We hopen op beterschap.
Het eerste werk op dinsdag was de motorzeef weer arbeidsklaar maken. In het atelier van Sibelco hadden ze zeer deskundig de door ons gemaakte brokken gelijmd (of beter gezegd : gelast). De motorzeef heeft de ganse dag geronkt van tevredenheid (zeker toen Marc de "bougie" van de motor nog wat had opgeblonken). Rond negen uur arriveerde het JCW-peloton op Maatheide (foto 1 en 2 : JCW-ers blazen uit tijdens de middagpauze). Inderdaad, de JCW-ers fietsen elke dag van hun kampplaats in Lommel Kattenbos naar Maatheide (en terug). Vijftien jongeren en twee begeleiders (Els en Simon) stonden te trappelen van ongeduld om aan de "archeologische" slag te gaan. Ze kregen de nodige richtlijnen mee en nadat ze onder de hoede van een stagestudent waren geplaatst, gingen ze naarstig aan het werk. Velen van hen hebben dit een ganse dag volgehouden en werkten ijverig om de prehistorische geheimen van Maatheide te ontsluiteren. Anderen hebben zich na verloop van tijd op de studie van meanderende rivieren in zandgrond gestort. TVLimburg kwam tijdens de voormiddag opnames maken. Vanavond haalt JCW het nieuws en we zullen in Limburg "on national tv" te zien zijn! Deelnemen aan een JCW-opgravingskamp is dus een kaarsrechte snelweg naar televisonele beroemdheid!
De Lommelse afdeling van PASAR (het vroegere Vakantiegenoegens) had een bezoek aan de opgraving op Maatheide georganiseerd. Tien dapperen trotseerden tijdens de voormiddag het slechte weer (regen en wind) en ze kregen een uitgebreide rondleiding op het opgravingsterrein. Ze stonden vol bewondering (en met een beetje medelijden) te kijken naar de gravende en zevende jobstudenten. Toen de stagestudenten werd gevraagd of dit werk op de natioale feestdag flink betaald werd, werd er (op zijn Belgisch) discreet geglimlacht. Dit zegt voldoende ... Na het middageten werd het weer er niet beter op. Het werd kouder, de regen gutste nu naar beneden en een strakke westenwind blies over de Maatheide. Aangezien we toch allemaal al doornat waren, togen we terug aan het werk. Onze moed werd beloond want de allergrootste baas van de opgraving op Maatheide kwam ons met een bezoek vereren. Het was weer een leuke dag op Maatheide.
PS - We zijn op de nationale feestdag wel een uurtje vroeger dan anders gestopt met werken zodat iedereen nog de gelegenheid had om feest te vieren (en een beetje op te drogen tegen de volgende werkdag).
