Voorbereiding week 3: Hoe groeide Iran uit tot een omstreden land?
Iran ایران
Hoe is Iran uitgegroeid tot een omstreden land? Om dit te weten te komen, lees ik de strip Persepolis. Dit is het meermaals bekroonde levensverhaal van Marjane Satrapi, die opgroeit na de Islamitische Revolutie in Iran, naar het Westen uitwijkt om te studeren en vervolgens terugkeert naar haar geboorteland.
De strip Persepolis is ook verfilmd, maar ik verkies de strip eerst te lezen, vooral omdat ik al zo weinig boeken of strips lees, maar ook omdat zon strip meer details bied dan een film.
Iran is officieel de Islamitische Republiek Iran. De hoofdstad Teheran is met meer dan 10 miljoen inwoners de grootste stad van Iran. Mahmoud Ahmadinejad is de president van het land, maar de eigenlijke machthebber, de religieus leider van Iran is Ali Khamenei.
Waarom is er bij Iran nu juist sprake van een omstreden land? Dit is vooral omwille van de staatstructuur in dit land. Sinds de IraanseRevolutie in 1978 is Iran dus een islamitische republiek. Het heeft een unieke staatsstructuur, die in geen enkel ander land voorkomt. Deze staatsstructuur is afgeleid van de staatsgodsdienst van Iran, het sjiisme. Het belangrijkste principe is dat van valajat-e fakih ofwel de voogdij van de jusist. Hiermee bedoeld met dat de hoogste geestelijke uiteindelijk alle wetsvoorstellen moet goedkeuren.
Het land wordt door vier entiteiten bestuurd:
-De Religieus leide of rahbar
-De Raad der Hoeders of Shuraye Negahbane Ghanune Assasi
-De president van Iran of Rais-Jumhur
-De Majlis van Iran oftewel het parlement of adviesgevende raad De Majlis bestaat uit 290 zetels en eens in de vier jaar zijn er verkiezingen.
De meeste politieke beslissingen worden genomen door de president of het parlement, maar de geestelijken, zowel de religieuze leider als de Raad van Hoeders, hebben de autoriteit alles wat tegen de sharia (islamtische wet) is te verwerpen, omdat zij over deze beslissingen een veto hebben. De export van aardolie en aardgas vormen de belangrijkste inkomstenbron van Iran. Daardoor heeft het land een belangrijke positie als vierde grootste olie-exporteur ter wereld.
Ik hoop dus zo veel mogelijk informatie te halen uit de strip Persepolis over het leven van het land Iran. Maar niet enkel de situatie in Iran, ook de groei van het land en de invloed van de islamitische godsdienst en de cultuur op het land boeien me. Op naar een leerrijk stripverhaal dus!
In de actualiteit hoort men de laatste tijd vaak over het hoofddoekendebat. Bij het lezen van enkele artikels op het internet vraag ik me af hoe het nu eigenlijk zit met de wet in België i.v.m. hoofddoeken? In het boek lees ik:
In België zegt de wet nog niets en mag iedere organisatie haar eigen regels opstellen. De Vlaamse regering heeft echter wel maatregelen getroffen die de boerka viseren. Er zijn naar schatting een half miljoen moslims of 5% van de totale bevolking (vooral afkomstig uit Marokko en Turkije) (Nadia Dala, 2005, Als sluiers vallen)
Hij studeerde rechten maar brak zijn studie af om films te maken. Zijn eerste film Luger is als een inktzwarte thriller die gaat over een ontvoering van een in een rolstoelrijdende miljonairsdochter. Volgens sommigen was deze film vrouwonvriendelijk. Hij vond het leuk om mensen te beledigen en was voor niets of niemand bang. Hij was rechtuit en overschreed soms de grenzen. Zo noemde hij moslims niet de nieuwe Nederlanders, maar geitenneukers. Hij voelde zich doodsbenauwd voor de onvrijheden van de islam. Daardoor was hij niet bij iedereen even populair. Vele moslims verachten van Gogh om zijn uitspraken. Ze voelden zich door hem aangevallen.
Theo van Gogh werd op 2 november 2004 in Amsterdam op gruwelijke wijze vermoord door een 26jarige Marokkaan. Hij kreeg acht kogels te verduren en enkele messteken, zelfs eentje tot in zijn rug. De dader liet een briefje achter met allerlei dreigingen naar Kamerlid Ayaan Hirsi Ali dat ze haar zouden vermoorden. Zij was bevriend met van Gogh en hield wel van zijn zelfzekerheid. Ze moest Nederland voor een tijd ontvluchten.
Ook Fatima (uit het boek) is een tijd gevlucht na de moord op van Gogh, uit schrik voor een aanslag. Van Gogh lag eerder in de clinch met Fatima. Zij had zijn toneelstuk bekritiseerd, wat in het verkeerde keelgat schoot bij van Gogh. Hij gooide beledigingen naar Fatima, puur omdat ze moslima was.
Gelukkig overleefde beide vrouwen het en konden ze uiteindelijk verder met hun leven.
Na de moord was er sprake van onrust in Nederland. Plots werd de man die eerder vele Nederlanders irriteerde met zijn uitspraken, als held van vrije meningsuiting uitgeroepen...
Er ontstonden wrijvingen tussen de Nederlanders en de Marokkanen, door het feit dat de dader van de moord natuurlijk weer een Marokkaan was Dit is verkeerd. Er zijn toch ook Marokkanen met réspect. Dit blijkt uit het volgende gedicht dat geschreven werd door een 16jarige jongen, zelf een Marokkaan...
Dinsdagmorgen, het werd een zwarte dag Ik kon het niet geloven, toen ik de beelden zag Het was de echte Theo, die daar zo zielig lag Een vreselijke moord, nog zo vroeg deze dag
Onze Theo, wereldbekend in Nederland Een gedurfde man met de pen in zijn hand Voluit kritiek, maar stond aan elke kant De kracht van Theo, kwam op voor deze land
Pim fortuyn, Theo, ze waren als één Maar beiden vermoord, waar gaat dit toch heen Steeds meer haat, ons hart wordt versteend Mensen, mensen, doe toch niet zo gemeen!!
Wie heeft het gedaan, wie heeft het gedaan Het is een moslim, en nog eens een Marokkaan Discriminatie, ze gaan er tegenaan Maar mensen, het was gewoon een k*t Marokkaan!!
De jongen wou met dit gedicht tonen dat er ook veel Marokkanen zijn die de moord van Theo van Gogh verschrikkelijk vinden.
Vol goede moed begin ik het boek van Nadia Dala te lezen. Ik hoop meer te weten te komen over moslimvrouwen en de hoofddoek die ze al dan niet dragen. Maar al snel realiseer ik me dat er vaak namen, woorden, worden vermeld die te maken hebben met dit wereldje en waar ik nooit eerder van hoorde. Daarom is opzoekwerk voornaam om alles helemaal te kunnen vatten.
Zo noemt men in het woord vooraf de naam van Nederlandse politica Ayaan Hirsi Ali. Zij strijd voor de vrijheid in geloof van islamitische vrouwen. Een sterke vrouw die in Nederland erg bekend is voor haar meningsuiting. Gelijkgezinden die in het boek voorkomen zijn Sylvian Ephimenco en Afshin Ellian.
Ayaan Hirsi Ali
Farah: vrije studente wil plots meer islam in haar leven
Farah is een eigentijdse vrouw van 23 die studeert voor intercultureel bemiddelaar in Hasselt. Voor ze een bewuste, gematigde moslima werd was Farah een meisje dat mini-jurken, make-up en juwelen droeg. Haar familie schrok enorm wanneer ze met die hoofddoek thuis kwam Haar ouders zijn moslim maar ze wisten niet goed wat dit inhield. Farah had behoefte aan meer houvast in haar leven. Ze wou meer te weten komen over haar geloof. Daarom ging ze naar islamitische jongerenbijeenkomsten in Nederland en Antwerpen. Daar verdiept ze zich in de koran en de hadiths. De hadiths zijn de daden en lessen van de profeet Mohammed die niet in de koran staan. Farah vertelt dat popmuziek haràm (wat niet toegestaan is volgens de islam) is, seks voor het huwelijk niet kan, roddelen kan niet door de beugel en zonder hoofddoek gaat ze de deur niet uit. Maar waarom kiest een studente van 23 vanuit haar eigen overtuiging voor al deze dingen? De tijd van de minirokjes was voor Farah een ongelukkige tijd. Ze voelde dat ze iets miste in haar leven. Ze wou antwoorden op haar vragen: wie ze was, en waartoe hetallemaal diende: het leven, God, de anderen, Ze keek enorm op naar gelovige mensen, échte islamieten. Ze leken zo sterk van hun stuk, zo zeker. De positieve en gelukkige uitstraling van die mensen, waren voor Farah iets waar ze ook naar verlangde. Ze verlangde naar een geloof, een levensdoel.
Nu ze de hoofddoek draagt en zich een echte islamitische voelt, is Farah gelukkig. Een eigen persoonlijkheid, een persoon die zeker is van zichzelf. De dingen die ze vroeger begeerde, vond ze in haar geloof. Maar ze beseft ook dat er ook nadelen verbonden zijn aan de sluier. De hoofddoek schrikt de mensen af. Zo krijgt ze van haar stagebegeleider oneerlijke resultaten omwille van haar hoofddoek, terwijl ze haar werk goed doet.
Farah, een islamitische die uit eigen wil islamitischer werd.
Basema: de ontsluierde wil de nieuwe Fatima Mernissi worden
Als kind trok de Palestijnse Basema op met de jongens. In bomen klauteren, kapotte broeken aantrekken, ze deed het allemaal even graag. Maar als tiener werd van haar verwacht dat ze een hoofddoek droeg. Al snel ontdekte ze dat het niks voor haar was. Ze kreeg immers geen duidelijke uitleg waarom een meisje of vrouw haar hoofd moest bedekken. Daarom besloot ze hem af te leggen. Ze rebelleerde tegen de wil van haar vader, waardoor haar leven steeds een negatievere weg in sloeg Haar vader dwong zijn dochter te trouwen met een labiele, geestelijk gestoorde man. Dit bleek nadat hij een mes bovenhaalde en Basema achterna liep. De mishandelde vrouw kwam op voor haar rechten en zocht steun bij de politie. Maar die kreeg ze helaas niet. Na een harde strijd werd ze uiteindelijk toch geholpen door de burgemeester van het dorp. Het goede hieraan was dat haar echtgenoot de gevangenis in vloog. Wanneer Basema dacht dat de nachtmerrie voorbij was, werd het nog erger. Haar vader kon het niet verkroppen dat zijn lievelingsschoonzoon door zijn bloedeigen dochter achter tralies was gezet. Basemas vader had bedreigd haar te vermoorden. Gelukkig vond ze haar geluk terug in Nederland.
Basema is van mening dat de islam niet altijd op de juiste manier in de media komt. Er zijn 4 verschillende types islamtegenstanders:
-De onwetenden, die anderen blindelings volgen;
-De islamhaters, die hun persoonlijke afkeer tegen de islam rechtvaardigen met nepargumenten;
-De zogenaamde kameleons, die alles doen voor de roem en hun speech afstemmen op hun publiek.
-De islamkenners, journalisten en academici, die hun expertise misbruiken. Ze verdraaien feiten en halen Koranteksten uit hun context.
Die laatste twee komen aan bod in de media en enkel hun artikels worden gepubliceerd, terwijl de objectieve standpunten van islamwetenschappers geen ruimte krijgen. Basema wil de juiste betekenis van de koran meegeven aan de wereld. Dit doet ze door lezingen en workshops te organiseren. Uiteindelijk wil ze survivalboeken voor moslims in het westen schrijven. Ze wil andere moslims inspireren en overtuigen.
De Nederlands islamkenner Abdulwahib van Bommel is één van Basemas voorbeelden. Ze houdt ervan dat hij de islam in de kern vat en toch durft te bekritiseren. Van Bommel schreef het boek Islam en de rechten van de vrouw. Hij stelt zijn boek voor in het volgende filmpje.
Uit de titel van dit hoofdstuk kunnen we ook afleiden dat Fatima Mernissi één van haar helden is. Maar wie is zij eigenlijk? Op wikipedia lees ik:
Fatima Mernissi (Rabat, 1940) is een Marokkaanse sociologe die zich inzet voor gelijkberechtiging van man en vrouw. Zij trekt vrouwonvriendelijke hadith in twijfel en bekritiseert de ondergeschikte positie van de vrouw in de Marokkaanse samenleving omdat ze in de koran geen reden voor ongelijke behandeling kan terugvinden. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Fatima_Mernissi)
Fatima Mernissi
Khadija: anonieme moslima toont enkel de ogen
Khadija gelooft in Allah, net zoals alle andere moslims. Allah is het goede. En waar het goede is, vind je ook het kwade, volgens Khadija. Dat is dan de duivel, Sjaitaan. Beiden fluisteren ons toe in gedachten.
Mannen en vrouwen mogen elkaar niet aankijken. Wanneer het toch per ongeluk gebeurt, is het aan beiden om te verhinderen dat het geen tweede keer gebeurt want volgens de profeet Mohammed is de tweede blik van de duivel. Daardoor voelt Khadija zich erg ongemakkelijk in het bijzijn van mannen. Ze moet voortdurend moeite doen om hen geen blik te gunnen. Je kan je waarschijnlijk wel voorstellen hoe moeilijk het is, wanneer je bij de bakker een brood gaat halen, de man achter de balie niet in de ogen te kijken als je een brood besteld. Khadija is een behoorlijk extreme moslima en gelooft erg in de islam. Daarom wil ze afstand creëren ten opzichte van mannen. Dit doet ze door een gezichtssluier, de zogenaamde niqaab, over haar hoofddoek te dragen. Hierdoor wordt ze helemaal bedekt. Niqaab
Khadijas echtgenoot is gematigder en vind haar gelaatssluier maar niets. In het verleden hebben ze veel ruzie gemaakt over het al dan niet dragen van de niqaab. Haar man kon er niet tegen dat de mensen op straat Khadija lelijke dingen toeriepen. Uiteindelijk hebben ze een compromis gesloten: Khadija draagt de gezichtssluier als ze alleen de deur uit gaat, maar niet wanneer ze samen met haar man buiten komt. Het is Khadijas eigen keuze en ze draagt de gelaatssluier volledig uit eigen wil.
Miriam: de survivor
Miriam haar verhaal heeft me het meest geraakt. Een vrouw die verschrikkelijk mishandeld is geweest door haar eigen familie en nu bijna is afgestuurd als lijnpiloot. Een vrouw die wist te vechten voor haar geluk.
Haar lijdensweg werd niet enkel gedomineerd door mannen, maar het is haar eigen moeder die de grootste schuld treft. Ze vernederde Miriam keer op keer met hoer of gehandicapte en sloeg haar dochter alsof haar leven er vanaf hing. Miriam en haar zussen ondergingen een zware lijdensweg doorheen hun leven. Hun moeder en stiefvader waren werkslaven die de stress niet aankonden en stoom moesten aflaten wanneer ze thuis kwamen. Ze werden zwaar mishandeld met stokken, stoelen, schoenen, alles wat hun ouders konden vinden.
Miriam weigerde een hoofddoek te dragen. Ze ging in tegen de wil van haar stiefvader waardoor hij besloot dat Miriam uitgehuwelijkt zou worden. Miriam is op dat moment ál 16 en stemde toe met de verloving maar weigerde de huwelijksakte te ondertekenen. Ze vluchtte en schreef haar zogenaamde echtgenoot een brief waarin ze uitlegde waarom het trouwfeest niet doorging. Maar haar familie kon de schande niet verkroppen en er kwam een tweede huwelijkskandidaat aan te pas. Machteloos gaf Miriam zich over en trouwde met de onaantrekkelijke man van 28 jaar. Terwijl Miriam hard werkte in een cadeauwinkel, had meneer geen zin om te werken, maar profiteerde liever van Miriams geld. Omdat zij vond dat hij ook maar eens geld moest verdienen, verlangde hij plots dat Miriam een hoofddoek en wijde kledij zou dragen om haar vormen te verstoppen. Daarna werd bekend dat hij haar had belogen en ze vroeg de echtscheiding aan. Achttien uur per dag ging ze werken, om maar niet thuis te moeten zijn. Want thuis was het de tweede wereldoorlog, iedere dag.
Het ging door tot het onvermijdelijke gebeurde: ze maakte een fout. Haar ouders waren razend en trommelden enkele familieleden bijeen. Ze kreeg een klap met een baseballknuppel, terwijl haar moeder Miriam vastkneep en haar probeerde te wurgen. Gelukkig kon Miriam zichzelf redden. Ze vluchtte en liep zo hard ze kon. Met een beschadigd trommelvlies, gescheurde kleren en een huid die bont en blauw was geslagen belande ze in het ziekenhuis. Vreemd genoeg zocht ze terug steun bij haar ouders, die haar alweer afkeerden. Een keerpunt in Miriams leven. Ze zocht haar eigen weg en vond de liefde van haar leven, Jan, een Belgische jongen. Met hem heeft ze een nieuw leven opgebouwd. Ze heeft de hel overleefd omdat ze ijzersterk is. Maar niet alle meisjes hebben dat geluk. Velen belanden in de gevangenis, zitten aan de drugs of in de prostitutie.
Ze weigert de hijab nog te dragen, nadat het haar door haar familie druk werd opgelegd. Ze heeft er altijd negatief tegenover gestaan en ook nu zal ze hem niet dragen. Haar mening is dat de vrouwen die het toch dragen zichzelf buiten de gemeenschap plaatsen. De arbeidsmarkt heeft haar eigen regels en die moeten gerespecteerd worden.
Soumaya: Islamiste wil moslimzuil
Soumaya is 40 jaar en wil zich verdiepen in haar geloof, de islam. Ze draagt de hoofddoek uit overtuiging voor de islam. De hijab is gewoon een verplichting van Allah, de aanwezigheid van God.
Allah
Ze is niet-officieel gescheiden. Tegen haar zin woont ze met haar drie kinderen bij de vader van haar kinderen die haar financieel gijzelt. Daarom wil ze weg van haar echtgenoot, maar ze dreigt haar kinderen en verblijfsvergunning in België te verliezen als ze dat doet.
Om in het land te kunnen blijven, liet ze zich op veertigjarige leeftijd opnieuw inschrijven in een school. Maar ook daar is het geen lachertje. De leraren en leerlingen vernederen en breken haar. Ze is van mening dat alle Westerlingen racisten zijn en hopen ze dat de generaties moslims verloren gaan. Ze volgt ook nog studies islamitische theologie, om de islam te doorgronden. Ze weigerde te studeren aan de universiteit van Brussel omdat deze studie daar gedoceerd wordt door Joden. Ze begrijpt niet hoe een jood, of Christen, de complexiteit van haar religie kan doorgeven? En als je logisch nadenkt heeft ze hierin ook gelijk.
Ze kan geen positief woord uitspreken over wij, Belgen, Westerlingen. Is er geen sprake van democratie want zij, de moslima, vind dat ze geen recht op spreken heeft. Ze voelt zich steeds aangevallen en gediscrimineerd omdat ze moslima is.
Het westen lokte arme migranten uit Marokko en Turkije om ze hier te kunnen onderdrukken. Die mensen droomden van geld en namen het aanbod al snel aan. Toen had België hen nodig en nu worden ze door datzelfde land verstoten. De kinderen van de mannen en vrouwen die hier werk kregen, kregen amper aandacht van hun ouders door het vele werk en belandden al snel op straat, waar ze al snel stomme dingen doen. Er vormde zich vooroordelen over de moslims in het algemeen en al snel ging dit over naar discriminatie of nog erger: racisme in bepaalde gevallen. De reactie van die jongeren is dat ze zich nog harder gaan verzetten tegen de Westerse wereld door de hartelijke blikken en gemene opmerkingen. Ze begrijpt terrorisme. Dit is niet het werk van de islam, maar van de mensen die die druk niet meer aankunnen.
Soumaya is van mening dat de moslims zich best afzonderen. Zij kunnen niet langer in zon onverdraagzame maatschappij leven, waarin vrouwen zich moeten schamen voor hun hoofddoek. Ze pleit voor aparte islamitische universiteiten en scholen, die de Belgische overheid mee moet inrichten en subsidiëren. Zo kunnen moslims zich ontwikkelen, wat net is wat België van hen verlangd.
Soumaya wil geen macht of aanzien in België, een beetje respect zou al voldoende zijn.
Touria: de bruggenbouwster
Touria wil brugfiguur zijn tussen verschillende generaties. Ze wil het lot van diegenen die minder geluk hadden dan zij verbeteren. Daarom is ze in haar vrije tijd vrijwilligster in een jeugdheus voor allochtone jongeren. Ze probeert hen zoveel mogelijk af te houden van het kleine en het grote criminele milieu, de straat, de vechtpartijen. Het zijn gewoon kinderen die om aandacht vragen en vaak verkeerd terecht komen. Ze willen ernstig genomen worden als mens en gerespecteerd worden als burger van hun land.
Veel allochtone jongeren hebben geen vertrouwen meer in het systeem. Ze geloven niet dat ze een kans maken in de maatschappij, dat ze een job zullen vinden of dat iemand werkelijk geïnteresseerd is in wat zij denken. In het jeugdhuis wordt er wèl met hen gepraat en wordt er met hun ideeën en gevoelens rekening gehouden. Zo leert men de jongeren te overtuigen van hun belang en hun cultuur, ook zij tellen in deze maatschappij. Zelfvertrouwen, dat is het fundament van ieder levend wezen. Er is dus nood aan meer en betere communicatie met de allochtone jongeren. Ook zij zijn een onderdeel van onze maatschappij en mogen hun mening laten horen.
Touria draagt de hoofddoek enkel met gelegenheden uit respect voor haar gelovige ouders, zoals op familiebijeenkomsten, op ziekenbezoek of op de begrafenis van een overleden familielid of verre kennis.
Fatima: Amsterdamse politica-met-hijab
Fatima is schepen van het Amsterdams stadsdeel Zeeburg, waar 50.000 mensen wonen, en lid van de Nederlandse sociaal-democratische partij, de PvdA, Partij Van De Arbeid. Maar buiten haar politieke carrière is Fatima ook een moslimse vrouw met hoofddoek, want dat vind ze belangrijk. Haar geloof houdt haar overeind en geeft haar kracht in de politiek. De hijab is een positief symbool. Ze is een gelovige die zo blij is met haar religie dat ze het aan de buitenwereld wil tonen. Ze is in vrede (salaam) met zichzelf en met de wereld.
Maar als moslimse politica heeft ze het niet altijd gemakkelijk. Vroeger was Fatima het Amsterdamse gemeenteraadslid. Maar sinds de aanslagen van 11 september spreekt men van Fatima, de moslima, de Marrokaanse. Al wat ze zegt of doet, wordt in die context gezien. Het beeld van Westerlingen ten opzichte van de islamitische cultuur is ingrijpend veranderd. Moslims worden al snel verbonden met terrorisme. Vooroordelen en racisme zijn hier de gevolgen van. Daar wil Fatima komaf mee maken. Als politica pleit ze voor sociaal engagement en gelijke kansen voor iedereen. Sociale rechtvaardigheid.
Fatima draagt de hijab en moderne kledij. Ze is Nederlandse én Marokkaanse. Islamitisch en een echte Amsterdamse. En daar is helemaal niets mis mee.
Emilia: Asielzoekster uit Tsjetsjenië
Emilia, een 44-jarige moslima die de hoofddoek enkel draagt uit gewoonte. Het bedenkt een lelijke wonde op haar voorhoofd en het houdt haar warm in koude dagen. De koran heeft ze nog nooit gelezen.
Een groot deel van haar leven, leefde Emilia in Tsjetsjenië. Toen haar man thuis kwam met zijn tweede vrouw, stortte haar wereld in elkaar. Ze verliet haat echtgenoot en trok er samen met haar 2 zoons en autistische dochter op uit. Een nieuwe stad, een nieuw leven. En dat was ook zo. Tsjetsjenië was een heerlijk land om in te wonen. Omdat ze aardig verdiende in een Russische fabriek als ingenieur kon ze zich een mooi, nieuw appartement veroorloven. Emilia straalde. Tot in 1994 de burgeroorlog uitbrak in Tsjetsjenië. Vele onschuldige Russische mannen, vrouwen en kinderen stierven door de aanslagen. Net als elke moeder wilde ze dit haar kinderen besparen. Ze vluchtte weg uit het land en belandde in België. Hier woont ze nu in een flat van het OCMW samen met haar twee zoons, autistische dochter en moeder.Het gezin is minstens 2 jaar veilig in België maar de kans bestaat dat ze ooit uitgewezen worden.
Vluchtelingen (vooral moslims) uit Tsjetsjenië
Ze bid naar eigen zeggen te weinig. Ze is een moslima, met hoofddoek, maar ze zou hem direct afdoen, moest de wet in België het verplichten. En ze is niet de enige moslimse vrouw die zo denkt. Ambitieuze vrouwen nemen hun hijab al snel af wanneer ze merken dat ze mét geen kans maken op de arbeidsmarkt. Wie wil, kan toch gewoon thuis bidden.
Emilia vind zichzelf een luie moslima. Ze bid slechts één keer per dag in plaats van vijf maal. Als ze meer zou bidden zou haar autistische dochter volgens haar misschien sneller genezen. Maar ze is overtuigd dat haar dochter beter wordt, ook al bid ze maar één keer per dag
Zaynab (vroeger Katalin): de bekeerde halfwees
Katalin werd Zaynab. Korte blonde haren veranderden in een hijab en de strakke jeans werd omgeruild voor wijde kledij. Waarom bekeert een vrolijke Nederlandse zich tot de islam?
Op haar werk leert ze een Pakistaan kennen, die sterk geloofde in de islam. De toen nog Katalin, was erg geïnteresseerd in de islam en werd bevriend met hem. Hij beleefde de islam namelijk veel intenser dan haar Marokkaanse vriendje. Toen de Pakistaan bewees dat Allah écht bestond, was Katalin helemaal verkocht. Ze geloofde in het hele verhaal, dat de islam alles verklaart, of het nu over biologie, natuurkunde of scheikunde gaat. Alles staat in de koran beschreven, dankzij de informatie van Allah. Met vallen en opstaan verdiepte ze zich in de islam en bekeerde zich kort nadien. Zaynab noemt zichzelf een échte, goede moslima. Ze doet alles: het bidden, de hijab, de eet- en drinkgewoontes, Echt alles!
Haar familie, die verschrikkelijk racistisch is, reageerde geschokt. Haar Marokkaanse vriendje al even min. Hij kon haar keuze niet begrijpen en plots stond de islam tussen hen in. Zij ging er volledig voor en hij niet. Het ging hem te ver en hij herkende zijn vriendin niet meer. Het is definitief gedaan tussen hen, maar toch houden ze nog zielsveel van elkaar. Omwille van haar overtuiging liet ze haar grote liefde gaan.
Haar moeder stierf als ongelovige en is volgens Zaynab daarom niet naar de hemel mogen gaan, waardoor haar moeder nu erg ongelukkig is. Het is de wil van Allah en daar leert ze mee leven. Ze zegt dat ongelovige mensen, ook moslims, het na hun dood erg te verduren krijgen. Goede moslims daarentegen krijgen alle geluk van de wereld wanneer ze sterven.
Zaynab beleeft de islam veel strikter dan vele Turkse en Marokkaanse allochtonen en is gelukkiger dan ooit. Maar in Nederlands wordt ze gezien als een overloopster. Als het kan, huwt ze een echte moslim en gaat ze in een moslimland wonen.
Aÿse: 30 jaar eenzaamheid uit een boos hart snijden
Aÿse is een bezorgde Turkse moeder van 50 jaar oud, die het Nederlands nauwelijks beheerst. Op 20-jarige leeftijd volgde zij haar echtgenoot naar Nederland omdat er werk was.Het zijn gastarbeiders die in de jaren zestig en zeventig naar hier werden gelokt. Zoals haar zijn er duizenden migrantenvrouwen.
Haar echtgenoot is een Turkse man die erg gesteld is op zijn persoonlijke vrijheid en op zijn momenten van genot. Dat maakte dat Aÿse zich onderdrukt voelde in hun relatie. Eigenlijk heeft haar man haar persoonlijke ontwikkeling afgepakt en haar in die zin verpletterd. Zij liet dit gebeuren omdat ze dacht dat het hoorde in de Turkse cultuur. Toch geeft ze hem niet de schuld van haar eenzaamheid. Haar uitleg bestaat er uit dat Turkse mannen van haar generatie gewoon geen sterke vaderfiguren of voorbeeldige partners zijn.
In Turkije droeg ze geen hoofddoek, maar sinds haar droom, wel. In die droom vertelde Allah Aÿse dat ze de hijab moest dragen. Ze zag het als een waarschuwing en deed wat van haar verwacht werd. Ze deed het ook uit respect voor haar echtgenoot, wie die hoofddoek eigenlijk niet zo nauw nam.
Ze begon de koran te lezen en bid sindsdien 5 keer per dag. Ze wil het geloof overbrengen naar haar kinderen, maar wel op een vrijwillige manier. Ze liet haar dochter zelf de keuze of zij de hoofddoek zou dragen of niet. Ze koos van niet. Bovendien stuurde ze haar kinderen van hun achtste tot hun dertiende naar de koranlessen.
In die tijd bestonden er nog geen cursussen om Nederlands te leren, terwijl Aÿse de taal heel graag wilde leren. Mannen werkten acht tot tien uur per dag en dus stond Aÿse helemaal alleen in voor de opvoeding van haar kinderen. Haar man verbood haar buiten te komen of zelfs het licht aan te doen. Ze leefde maanden lang achter gesloten gordijnen. Het was een hel. De eenzaamheid. Het isolement. Ze sukkelde van de ene depressie in de andere. Dertig jaar leefde ze in eenzaamheid. Kon ze die maar uit haar hart snijden.
Terugkijkend op het leven dat ze heeft geleid, was ze liever in Turkije gebleven om zich daar te kunnen ontplooien tot een carrièrevrouw. Het is hard en meedogenloos. Jaren te laat beseft ze dat ze voor zichzelf had moeten opkomen.
Het hoofddoekendebat. Onderdrukte, vernederde en beledigde vrouwen. Dat is het beeld dat we al snel vormen wanneer we spreken over moslimse vrouwen. Of laten we het andersom stellen: waarom zou een moslimse vrouw ervoor kiezen om een hoofddoek te dragen? Is het dan niet alleen een last om zoiets te dragen? Draait het hoofddoekendebat enkel rond godsdienst of is er ook sprake van racisme?
Kortom: willen de moslimse meisjes een hoofddoek dragen of wordt het hen opgedragen? Dragen ze het graag of is het een echte ramp? Wat komt er allemaal kijken bij een eenvoudige sluier die al jaren gedragen wordt door de moslimse vrouwen?
Ik wil er graag meer over weten. Daarom lees ik deze week het boek Als sluiers vallen van Nadia Dala. Deze auteur laat in haar boek tien moslimvrouwen uit Vlaanderen en Nederland aan het woord. De journaliste wil hiermee achterhalen wat deze vrouwen stimuleert om al dan niet een hoofddoek of hijab te dragen. Aan de hand van dit boek wordt duidelijk hoe verschillende moslimvrouwen staan tegenover de hoofddoek. Tien persoonlijkheden drukken zich uit in unieke levensverhalen.
I cant believe the news today Oh, I cant close my eyes and make it go away How long... How long must we sing this song? How long? How long
Een stukje tekst uit het protestlied Sunday Bloody Sunday van de Ierse popgroep U2, dat de gebeurtenis van Bloody Sunday beschrijft. Deze woorden spreken voor zich. Dergelijke emoties voelde het volk van Noord-Ierland op die bewuste 30 januari 1972, met andere woorden: Bloody Sunday.
Hoe is het conflict in Noord-Ierland tot stand gekomen en wat leerde ik over de IRA?
Hoe het conflict in Noord-Ierland tot stand is gekomen wordt niet vermeld in de film. Men beschrijft enkel de gebeurtenissen van Bloody Sunday zelf.Daarom heb ik heel wat extra opzoekwerk gedaan om toch een idee te krijgen hoe het nu zo ver is gekomen in de Ierse kwestie. Ook de ideeën en het ontstaan van de IRA komt hier aan bod.
De bemoeiingen begonnen al in 1155. Ierland werd een kolonie van Engeland. De Engelsen deden meermaals pogingen om Ierland te koloniseren, zodat ze hun bezittingen konden vergroten. Dit leidde toen al tot gevechten tussen de Engelsen en de Ieren. Wanneer in 1558 de protestantse Elizabeth I aan de macht kwam, werden de katholieke Ieren steeds vaker vervolgd. Op dat moment was er dus een grote protestantse overmacht in Ierland en er werden bijgevolg ook nieuwe wetten ingevoerd. Zo mochten de katholieken niet naar school, geen armen helpen, Later zijn deze banale wetten weer opgeschort maar desondanks ontstond er een enorme haat tussen de katholieken en de protestanten.
Vanaf 1800 waren er in Ierland verschillende bewegingen die opkwamen voor een onafhankelijk Ierland.De Irish Republican Army (IRA) is zon extremistische beweging die strijd voor de onafhankelijkheid van Ierland. Er ontstond een bloederige strijd tussen beide partijen die stop werd gezet doordat ze Ierland verdeelden. Deze opdeling was blijvend. Enkele provincies van Ierland werden verbonden met Groot-Brittanië. Maar de Ierse republikeinen waren alles behalve tevreden. Zij kwamen op voor een verenigd, onafhankelijk Ierland en ze zouden geweld gebruiken als het nodig was. In de jaren 20 organiseerden de IRA dan ook een gewelddadige campagne tegen de nieuwe opdeling. Tijdens deze campagne vermoordden ze zelfs hun eigen bondgenoot die het verdrag van de opdeling had ondertekend. Hierdoor werd de IRA illegaal verklaard. Toch zetten ze hun campagnes voort in de jaren 40 en 50. In 1949 werd de zuidelijke staat tot Iers Republiek gemaakt, maar de katholieken wilden deze verandering maar niet accepteren. Bijgevolg ontstonden er opnieuw maandenlange geweldplegingen.
De vele bloederige confrontaties tussen katholieken en protestanten worden gezien als het begin van The Troubles. Één van die "troubles" was Bloody Sunday in 1972. De mensen waren verontwaardigd van deze gebeurtenis en de regering besloot een contract te sluiten tussen de Ierse en de Britse overheden. Maar dit duurde slechts een tijdje tot de Britse regering de touwtjes weer in handen nam.
In de jaren 80 kwam de IRA weer sterk in opgang, wat jaren van terrorisme betekenden Een lid van de IRA werd gedood, waardoor de beweging internationale belangstelling kreeg. Meerdere leden overleden waardoor de terroristische aanslagen weer oplaaiden. Opnieuw werd er een verdrag samengesteld die een overeenkomst moest bieden tussen de democratische partijen en de Ieren die voor een onafhankelijk Ierland streven. Dit gebeurde onder één voorwaarde: beide partijen zouden het geweld staken.
Hoe is de situatie nu in Noord-Ierland?
Op dit moment is de situatie in Noord-Ierland rustig en vredevol. Groepen zoals de IRA bestaan nog steeds maar blijven meestal uit de problemen. Ook protestanten en katholieken wonen door elkaar heen. De machthebbers van het Verenigd Koninkrijk zijn voornamelijk protestant. In buurland Ierland wonen vooral katholieke mensen.
Tony Blair, premier van Groot-Brittanië, en Bertie Ahern van Ierland ondertekenden na een ontzettend lange zitting het vredesakkoord over Noord-Ierland.
Hoe beleefden de verschillende partijen Bloody Sunday?
De film geeft een goed beeld hoe de mensen die bewuste dag meemaakten en welke gevoelens hen overheersten. De film speelt vanuit het oogpunt van drie personen waardoor je de verschillende kanten van het conflict te zien krijgt.
Één van die drie personen is Yvan Cooper, leider van de burgerrechtenbeweging. Hij organiseert een geweldloze demonstratie voor gelijke rechten tussen katholieken en protestanten. Hijzelf is protestant maar zijn grote liefde is een katholieke vrouw. Door de haat tussen protestanten en katholieken uit het verleden, is het verboden dat protestanten en katholieken met elkaar omgaan, laat staan een relatie hebben met elkaar. Vele mensen in Noord-Ierland zijn arm en zijn bang van het geweld, waardoor ze vaak binnen blijven en zeker niet buiten komen om hun mening te uiten over de situatie in hun land. Maar dankzij het leiderschap van Yvan Cooper komen de mensen op Bloody Sunday op voor hun rechten. Yvan Cooper wordt in de film vergeleken met Martin Luther King en Ghandi. Dit omdat hij net als deze twee leiders opkomt voor de rechten van zijn volk en dit volk tracht aan te zetten tot actie. Yvan wordt dan ook behandeld als een leider, als hun grote voorbeeld. De mensen zijn trots op hem en volgen hem in de strijd voor een normaal leven, zonder dat men bang moet zijn voor het geweld.
Dan is er ook nog Gerard Donaghy de jongeman (Ier) van 17 die werd doodgeschoten op Bloody Sunday. Doordat de film laat zien hoe deze jongen Bloody Sunday beleefde, krijg je een beeld hoe de burgers zich die dag voelden en hoe ze deze meemaakten. Die dag is hij is hij immers pas uit de gevangenis maar wil hij zich toch verzetten tegen het Britse leger, niet enkel onder druk van zijn vrienden, maar ook omdat hij zijn mening wil laten horen. Hij wil opkomen voor zijn rechten. Wanneer in de film de eerste slachtoffers vallen, zie je de verontwaardigde blik in zijn ogen. Hij probeert echter te rennen voor zijn leven, maar een soldaat schiet hem van op een afstand neer. Een 17-jarige onschuldige jongen, zijn hele toekomst nog voor zich, zo maar doodgeschoten.
Één van de andere opzichten in de film, is die van generaal Ford, de man die de operatie leidt. Zijn leger betoogt omdat ze vinden dat sinds de scheiding van Ierland de katholieken van het Noorden onder protestantse discriminatie lijden. Men leeft in een onveilige situatie en in een gemeenschap met beloofde hervormingen die nog steeds niet zijn nageleefd. Zij bepalen ook dat het organiseren van manifestaties verboden is. Wanneer burgerrechtenorganisaties hier toch werk van maken en er breekt geweld uit, hebben ze dit volledig aan zichzelf te danken. Ze zullen hen een lesje leren. Hun eigenlijke opdracht op Bloody Sunday was 200 tot 300 relschoppers en leiders oppakken. Enkel wanneer er zwaar geweld uitbreekt naar de paras toe, mogen ze terug vechten. Maar in andere woorden werd er wel gezegd: Als de betogers toeslaan, moeten de troepen direct terug aanvallen! De hele menigte, alle mensen die dag aanwezig, zijn vijanden, ook kinderen. Zo erg zijn de haatgevoelens tegenover elkaar. Waar zijn wij mee bezig als we zelfs kinderen zien als vijanden? Die paratroepen zijn zo hard getraind en zo opgefokt om te vechten en aan te vallen, waardoor het die dag zo uit de hand is gelopen. Na afloop van het vuurgevecht scheppen vele paras op met de zovele slachtoffers die ze gemaakt hebben Als ik zon fragment zie, vraag me af hoe het komt dat deze mensen zo onmenswaardig kunnen reageren in bepaalde situaties. In welke mate worden zulke paratroepen gebrainstormd? In hoeverre hebben zij nog besef waar ze mee bezig zijn, wat ze aanrichten in de wereld? De hele wereld is in shock terwijl zij opscheppen over de jongens die ze zelf koelbloedig vermoord hebben Dat kan er bij mij niet in.
Twee dagen na Bloody Sunday werd er een onderzoek gestart over wat er zich die dag in Derry precies heeft afgespeeld. Dit onderzoek werd geleid door de Britse opperrechter Lord Widgery. Maar er was twijfel of hij wel de geschikte persoon was om dit speurwerk te doen: was de rechter op zoek naar de waarheid, of probeerde hij die juist te verdoezelen? Zijn rapport was erg vaag en er bleven veel vragen onbeantwoord. Volgens hem zouden er namelijk geen doden zijn gevallen als er geen illegale mars was geweest. Maar aan de andere kant zou de situatie waarschijnlijk niet zo uit de hand zijn gelopen als het leger zich terughoudender had opgesteld De doorslaggevende vraag was, waarom de paras nu juist waren gaan schieten. Volgens het leger gebeurde dat nadat er vanuit de menigte op de soldaten was geschoten. Widgery besloot dat er een sterk vermoeden was dat sommige slachtoffers wapens hadden en dat het legeroptreden gerechtvaardigd was. Hoe kan men in een onderzoek naar de moord op 13 mensen nu afgaan op een vermoeden? Daarom zijn geen van de soldaten die het vuur openden op Bloody Sunday ooit gestraft geweest. En de officieren die de operatie leidden, zijn later zelfs door de koningin gefeliciteerd. Wist de koningin dan wel wat er echt aan de hand was? Dat ze de moordenaars van 13 onschuldige burgers proficiat wenst met hun daden? Of is het gewoon één groot toneelstuk geweest?
37 jaar na Bloody Sunday rouwen de mensen in Noord-Ierland nog steeds. Bloody Sunday is een open wond, die pas kan helen als de waarheid bekend wordt.
De Noord-Ierse kwestie, dat is het onderwerp van deze week. Om meer te ontdekken over het conflict in Noord-Ierland, bekijk ik de film Bloody Sunday. Deze film uit 2002 met als regisseur Paul Greengrass, laat de gebeurtenissen van de Bloody Sunday van 1972 zien, waarbij het Britse leger tijdens een demonstratie in het Noord-Ierse Londonderry 13 burgers doodschoot.
Een interessant weetje is dat veel personen die in de film spelen geen acteurs zijn, maar mensen uit Derry, de stad waar BloodySunday plaatsvond. Ook zijn veel van de soldaten die in de film spelen, echte soldaten van het Britse leger die op die dag in de straten van Derry gediend hebben.
Mijn voorkennis over het conflict in Noord-Ierland is vaag, maar de interesse is er zeker wel. Na even surfen op het internet herinner ik me de grote lijnen van het conflict:
Noord-Ierland maakt samen met Groot-Brittannië (Engeland, Wales en Schotland) deel uit van het Verenigd Koninkrijk. De Britten vinden dat Noord-Ierland deel moet blijven uitmaken van het Verenigd Koninkrijk, terwijl de Ieren van mening zijn dat Noord-Ierland tot hun land behoort en dus verenigd moet worden met hun land.
Ik ben nieuwsgierig naar het ontstaan en de ideeën van de IRA, het Iers leger dat de hereniging van de Ierse Republiek en Noord-Ierland met geweld nastreeft.
Door het bekijken van de film Bloody Sunday hoop ik dus meer bij te leren over het conflict zelf, hoe is het tot stand gekomen en hoe de situatie nu is in Noord-Ierland.
