*Cercle Brugge* Beloften-U19

In deze nieuwe rubriek presenteren we u maandelijks een interview met een beloftenspeler of -trainer. Deze week: beloftentrainer Jurgen Van Opstaele.

Na Ayron Verkindere geven we in deze rubriek het woord aan Jurgen Van Opstaele. Drie jaar geleden werd het takenpakket van Lorenzo Staelens bij de eerste ploeg van Cercle Brugge uitgebreid en moest Groen-Zwart op zoek naar een nieuwe beloftentrainer. Het zocht en vond die in eigen rangen. Jurgen, in het dagelijks leven leerkracht lichamelijke opvoeding aan het Instituut voor Verpleegkunde Sint-Vincentius in Gent, is al dertien jaar op Cercle en is bezig aan zijn vierde seizoen als trainer van de U21.

Jurgen, je bent nog maar 36, en toch heb je al heel wat jaren op je palmares als trainer bij Groen-Zwart. Is coach zijn een roeping of het alternatief voor een voetbalcarrière die voorbij of mislukt is?

Voor mij is het trainerschap een echte roeping. Werken met jongeren is altijd mijn drijfveer geweest. Ik herinner me goed dat ik, toen ik acht jaar oud was, in een vriendenboekje schreef dat ik later trainer wilde worden. Al mijn speelkameraadjes droomden van een beroep als profvoetballer, maar bij mij was dat dus coach. Ik heb het uiteraard geprobeerd als speler, maar blessures gooiden roet in het eten. Dit versnelde mijn beslissing om volledig het roer om te gooien en te kiezen voor het trainerschap. Ik zette mijn eerste stappen bij Ursel en toen ik naar Cercle Brugge kon, aarzelde ik geen moment. Ik heb, voor ik de beloften onder mijn hoede kreeg, achtereenvolgens de U10, de U13, de U14, de U15 en de U17 getraind.

Is de jeugd een bewuste keuze, of is het jouw ambitie om ooit hoofdtrainer van een A-team te worden?

Zeg nooit nooit, maar ik heb altijd veel voldoening ondervonden in mijn werk als jeugdtrainer. Er is voor mij op voetbalvlak niets mooiers dan het talent van jongeren te ontdekken, aan te spreken en te helpen ontwikkelen, dat heeft me altijd gestimuleerd.

Je haalde uitmuntende resultaten aan de Trainersschool. Dat is echter maar een papiertje. Wie heeft je het meest gevormd als trainer?

Toen ik begon, had ik wel een zekere theoretische bagage, maar de ervaring ontbrak. Door dagelijks in contact te komen met mensen die het voetbal in- en uitademen en door jezelf voortdurend in vraag te stellen, word je met vallen en opstaan beter, op het vlak van tactisch inzicht, oefenvormen, omgaan met jongeren, keuzes maken en het verwoorden van ideeën. Ik heb natuurlijk veel opgestoken van de trainerscursussen, maar de persoon die me onbewust het meest gevormd heeft is Ronny Desmedt. In de loop van de jaren is de kiem voor een goede relatie gelegd die tot op de dag van vandaag bestaat. Daarnaast heb ik het geluk gehad om met verschillende hoofdtrainers, ik denk hierbij concreet aan Bob Peeters en Lorenzo Staelens, te kunnen discussiëren over tactiek en begeleiding en dat heeft mijn visie gevijld en verdiept. Ook de samenwerking met Denis Viane zorgt op zijn beurt voor nieuwe inzichten. Dit alles maakt het leuk en de spelers putten hier voordeel uit.

Toen Cercle Brugge promoveerde naar eerste klasse, kreeg de jeugd zware klappen. Er stonden door de financiële beperkingen geen fundamenten en er was weinig visie. Jij hebt de jeugdwerking de afgelopen jaren enorm zien evolueren en professionaliseren. Hoe zie je dat terug bij de beloften?

De voorbije jaren is er geld en vooral veel tijd gegaan naar de uitbouw van een structuur en omkadering. Dat is grotendeels de verdienste van Sven Jaecques, de drijvende kracht achter de professionalisering van de opleiding. Dit seizoen heeft Denis Viane ons team vervoegd. Hij is sportief verantwoordelijke voor de postformatie van de spelers van de U19 en U21. Hij staat vaak samen met mij op het oefenveld en zit tijdens matchen in de dug-out. Twee keer in de week heeft Ronny Desmedt een deel van de groep onder zijn hoede voor specifieke oefeningen. David Carpels is verantwoordelijk voor de video-analyse. Op basis van de hartslaggegevens van elke belofte maakt Sven Charita een weekplan die rekening houdt met de belasting voor elke speler en hij assisteert ook op training. Kinesist Bert Deruyter verzorgt de revalidatieprogrammas en Dany Vandevelde is de keeperstrainer. Matthias Bil, Johan Dantschotter en Peter Loef zijn de drie afgevaardigden. Een uitgebreid team in vergelijking met vroeger, toen de trainer een creatief manusje-van-alles moest zijn om zijn team goed voorbereid op het veld te krijgen. We hebben dus op dat vlak een enorme sprong voorwaarts gemaakt.

Jij liet de woorden video-analyse en hartslaggegevens vallen. Wat houdt dat precies in?

De wedstrijden worden altijd gefilmd. David Carpels bekijkt dan elke speler individueel en collectief. Wat doet hij bij de omschakeling? Hoe is de opbouw van de ploeg of de flankvoorzet? Van iedere belofte heeft hij een digitale map met naast specifieke voetbalgegevens ook een loopanalyse en een mentale fiche. Elke speler is bovendien in het bezit van een hartslagmeter, die iedere inspanning registreert. Ze mogen die meenemen als ze thuis bijvoorbeeld een uitlooptraining doen. Aan de hand van die gegevens gaan we minutieus de trainingsbelasting en de recuperatie van gedane inspanningen na, zodat we onze trainingen kunnen aanpassen. Differentiatie bij en individuele begeleiding van jonge spelers zorgt ervoor dat er veel minder geblesseerden zijn. Sommige van onze spelers volgen Topsportschool en vooral bij hen moet de workload goed gedoseerd worden.

Zon groot team rond Denis vereist ook heel wat persoonlijke flexibiliteit, veronderstel ik.

Inderdaad. We proberen samen tot oplossingen te komen. Dat ging vorig jaar heel goed met Bart Derre, die door werkomstandigheden jammer genoeg niet meer op Cercle is. En dat verloopt dit seizoen ook prima met Denis. Hij kent het huis goed en we zitten op dezelfde golflengte. Met zijn visie en ervaring is hij de architect van de dagelijkse werking. We vullen elkaar goed aan en zowel op training als bij wedstrijdanalyses spreken we dezelfde taal. Die duidelijkheid is belangrijk voor de spelers.

Hebben jullie veel contact met de sportieve staf van de eerste ploeg?

De trainers van de A-kern volgen elke thuismatch van de U21 en heel wat wedstrijden op verplaatsing. We evalueren met hen de individuele en collectieve prestaties. Daarnaast heb ik elke dag contact met de trainer van de U19, omdat veel beloften vaak ook bij de U19 speelminuten vergaren, en omgekeerd.

Denis en jij zijn verantwoordelijk voor de postformatie. Wat betekent dit eigenlijk?

Behoudens supertalenten als Defour, of spelers met een donkere huidskleur, zoals Kompany en Witsel, die genetisch een stuk voor hebben op de jongens van hier, kan geen enkele speler van 17 of 18 jaar in Belgïe een basisplaats claimen in eerste klasse. Onze jongeren in België moeten vaak wachten tot ze 22 of 23 jaar zijn. In die tussenperiode moeten we intensief en gestructureerd met hen bezig zijn. Vroeger waren de beloften overal in België een beetje een verwaarloosde leeftijdsgroep, was er minder geduld, waardoor er veel uitstroom was van talent naar lagere reeksen. Mits een goede begeleiding hadden velen van hen toch in eerste klasse kunnen spelen, daar ben ik rotsvast van overtuigd. We gingen er met zijn allen teveel ten onrechte vanuit dat jeugdopleiding afgewerkte producten aflevert. Postformatie betekent voor mij dus het opleiden van jeugdspelers die net bij de A-kern komen. Het is de stap van de beloften naar het eerste elftal. Op lichamelijk, tactisch en mentaal vlak hebben zij vaak nog veel werk voor de boeg.

Een aantal jongeren uit de eigen opleiding klopt nadrukkelijk op de poort van de eerste ploeg. Dat moet een trainer van de beloftenploeg veel plezier doen.

Uiteraard. Het is een teken dat we goed bezig zijn op Cercle Brugge. Lukas Van Eenoo en Karel Van Roose krijgen regelmatig speelkansen. Dit jaar kwam Stephen Buyl reeds enkele keren aan de aftrap, en staken ook Alessio Staelens en Jilke Deconinck door invalbeurten de neus aan het venster. In de wachtkamer zitten nog enkele getalenteerde jeugdspelers. We hebben geluk met Lorenzo Staelens. Het bestuur mag doorstroming nog zo belangrijk vinden, het is uiteindelijk de coach die de moed moet hebben om hen op te stellen; Lorenzo kan als geen ander de kwaliteiten van de jongeren beoordelen en hen op het juiste moment lanceren bij de A-kern.

Zie je al bij de jeugd wie het zal maken en wie niet?

Nee, niet altijd. Ploegen als Anderlecht en Club Brugge kunnen uit een grotere vijver aan talent putten, maar dat resulteert niet altijd in een betere doorstroming. Wij proberen een ideaal traject uit te werken voor onze grootste talenten waarbij zij zich volledig kunnen ontwikkelen. Als je het hebt over talenten mag je niemand uitsluiten, want uiteindelijk zijn het niet altijd de spelers die bij de jeugd als incontournable golden, die doorbreken. Ik heb Lukas Van Eenoo bij de jeugdploegen onder mijn hoede gehad. Hij was een goede speler, maar het was niet zo dat hij er in onze reeks bovenuit stak. Bij de nationale ploeg zat hij vaak op de bank, of werd hij gewoon niet opgeroepen, maar ondertussen is Lukas wel een van de weinigen van zijn leeftijd die momenteel in eerste klasse speelt. Sommige spelers halen als jongere een groot rendement omdat ze fysisch vroeger rijp zijn dan hun leeftijdsgenoten, maar als trainer moet je daardoor kijken, bij elke speler het intrinsieke talent proberen te ontdekken en dat maximale kansen geven om het te laten ontbolsteren. Wie de ultieme stap zal zetten, hangt van veel factoren af, maar vooral van bereidheid tot hard werken, coachbaarheid, lifestyle en een dosis geluk.

Je bent 13 jaar op Cercle. Zijn er jeugdspelers van wie jij ontgoocheld bent omdat ze de eerste ploeg niet gehaald hebben?

Eerst en vooral wil ik benadrukken dat geen enkele jeugdspeler die bij ons moest vertrekken het elders gemaakt heeft. Ik denk dat we dus telkens de juiste beslissing genomen hebben. De enige speler van wie ik echt denk dat hij het in eerste klasse had kunnen maken is Nicolas Tamsin. Had hij iets meer geduld gehad, dan maakte hij wellicht nu deel uit van onze A-kern. Nicolas is nu een van de sterkhouders van derdeklasser KVVC Koksijde, maar er zat meer in.

Twee jaar geleden vertrok jeugdinternationaal Axel Harinck, gelokt door mooie woorden, naar AA Gent. Ondertussen komt hij niet veel aan spelen toe en heeft hij enorm spijt van zijn keuze. Welke les valt hieruit te trekken?

Er is geen enkele ploeg in België die zoveel geduld heeft met zijn jeugd als Cercle. Wie het bij ons niet maakt, zal het nergens maken. Het is daarom onbegrijpelijk, maar vooral jammer dat goede spelers op de leeftijd van 17 jaar nog beslissen om naar een topploeg te gaan, waar doorbreken nog moeilijker is. Blijf bij Cercle, als je het goed doet komen topploegen je later wel halen, dat is de raad die ik telkens geef. Daarom ben ik blij dat Ayron Verkindere, Gilles Dewaele, Stephen Buyl en Jilke Deconinck in het tussenseizoen aan de lokroep van hoger aangeschreven ploegen konden weerstaan.

Hoe ziet een trainingsweek eruit voor de beloften?

De spelers moeten zes dagen op zeven met hun sport bezig zijn. Enkel de zaterdag is een voetballoze dag. Op maandag spelen we onze wedstrijd. Op dinsdag is er krachttraining waar iedereen een individueel voorgeschreven programma volgt. De woensdag is er individuele video-analyse en op donderdag wordt er tweemaal getraind. Op vrijdag hebben we dan onze fysieke prikkel en op zondag rechten we onze rug om maandag een wedstrijd te spelen.

Voor spelers is de combinatie studeren-voetbal heel zwaar, maar ik veronderstel dat voor jou hetzelfde geldt. Je hebt een gezin, je staat fulltime in het onderwijs en geeft bovendien ook nog les aan de trainersschool.

Dat klopt. Ik mag echter op mijn borst kloppen dat ik een flexibele vrouw heb, die veel begrip toont voor mijn passie. We hebben een zoontje van acht jaar en ik wil er ook zijn voor mijn gezin, dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste in mijn leven. Die combinatie vraagt goede afspraken, elke dag opnieuw, discipline en veel liefde en begrip voor elkaar. Ik ben ook mijn school dankbaar, want om alle uitwedstrijden te kunnen coachen, moet ik een lesrooster hebben dat dat mogelijk maakt.

Cercle Brugge heeft bewust gekozen voor een kleine en zeer jonge ploeg. Waarom?

Het team bestaat uit slechts 14 à 15 spelers om iedereen maximale speelgelegenheid te geven. Je moet er immers mee rekening houden dat er af en toe spelers van de A-kern zullen afzakken, om bijvoorbeeld ritme op te doen na een lange blessure. Op die manier ontstaat er geen wrevel bij onze jongeren. Je kan je als speler maar maximaal ontwikkelen als je veel speelminuten krijgt. Nagenoeg iedereen kan daarom, indien nodig, nog bij de U19 spelen.

Welk spelsysteem wordt gehanteerd tijdens wedstrijden?

Alle jeugdploegen spelen in het 1-4-3-3 systeem. Onze visie is duidelijk vastgelegd. Uiteraard spelen we met de beloften een beetje anders dan bij de lagere categorieën. Op jonge leeftijd kunnen ze immers nog niet alles uitvoeren wat we op het einde van de opleiding op tactisch vlak verlangen. In de bovenbouw worden alle aspecten bij ieder individu geperfectioneerd zodat het collectief er beter van wordt. Bij de beloften hanteren we uiteraard hetzelfde spelsysteem als de eerste ploeg, maar, als de omstandigheden het vereisen, mogen we het een persoonlijke touch geven. Eens de wedstrijd bezig is ligt de verantwoordelijkheid bij Denis en mij. Dan is het aan ons om goed te reageren op een situatie.

Ben jij een trainer die dicht bij de spelers en de ouders staat, of hou je liever afstand?

Ik probeer een gulden middenweg te vinden. De spelers weten dat mijn deur voor hen altijd openstaat, als er iets is, maar ik hou genoeg afstand om hen ook, indien nodig, te kunnen berispen en om onaangename beslissingen te kunnen blijven nemen. Ik wil niet hun beste vriend zijn, maar hun trainer. In elk geval hou ik van een open communicatie. Als een speler naast de selectie valt of op de bank moet starten zal dit soms op voorhand meegedeeld en verklaard worden, maar af en toe moet de persoon in kwestie zelf eens naar ons de stap durven zetten om uitleg te vragen. Hetzelfde geldt wat de ouders betreft: ik hou me op de vlakte en ga niet elke beslissing tegenover hen duiden. Spelers moeten op een bepaalde leeftijd zelf leren omgaan met succes en teleurstelling. De ouders van de jeugdspelers worden ook gevraagd niet te coachen of continu te roepen langs de lijn. Hun kinderen mogen niet het gevoel krijgen dat ze elke match een examen moeten afleggen.

Voor heel veel spelers zijn de beloften het eindpunt van een jarenlange opleiding bij Cercle.

Dat klopt. Het is slechts heel weinigen gegeven om profvoetballer te worden. Op de leeftijd van 16 jaar droomt iedereen er van zijn brood te verdienen in het voetbal. Geleidelijk aan beseffen de meesten dat dit te hoog gegrepen is en worden dromen doorprikt. Soms is dat pijnlijk, maar meestal is dat is een proces van een aantal jaar en beseffen spelers dit uiteindelijk zelf.

Een beloftentrainer moet dus een goede psycholoog zijn.

Inlevingsvermogen helpt. Het zijn soms nog pubers die naast het voetbal ook een leven hebben. Het schoolgebeuren, Facebook, Twitter, computergames en de meisjes zijn dan de onderwerpen. Op school of in de relationele sfeer hebben ze soms teleurstellingen of nare ervaringen opgelopen. Praten is daarom ook belangrijk want dan kan dit de prestatie op het veld beïnvloeden. Ik probeer met die dingen ook rekening te houden op het veld en bij mijn coaching.

Vorig seizoen eindigde je in de top-5. Wat is de ambitie dit jaar?

Tot nu toe zijn de resultaten heel degelijk. Eens winnen, eens verliezen. Dat maakt in feite niet uit. Maar we moeten van deze groep een groep van strijders maken. Iedere wedstrijd gaan we er alles aan doen om de wedstrijd naar onze hand te zetten, dat is ook een kwaliteit die de spelers zich eigen moeten maken. Resultaten volgen dan meestal vanzelf. We zijn er echt op gebrand om playoffs I halen en zo ver mogelijk te raken in de beker van België voor beloften.

Bedankt voor het interview en moge de doorgedreven postformatie leiden tot veel zelf opgeleide spelers in de A-kern.