Miezerig, 14 à 20 graden, zon en wolken na de middag.

Goed uitgerust vertrokken om 7.40 u. Roland doet mij uitgeleide. Samen nog oma opgebeld. Alles goed op het thuisfront. Irsazardemarguelebil Porcalasanre! op het ritme van de stokken. Ik probeer de ezelsbruggetjes van mijn vorige tochten uit. Ze zitten nog goed in het geheugen gegrift, behalve eentje: het stuk van Conques op de Via Podiensis. Ik kon het mij enkele dagen geleden niet meer herinneren, nu is het er ineens weer. Yucca's als bomen ( bij ons een kamerplant) aan de kleurige huizen. Een man op wandel met zijn oude moeder aan de arm, precies Roland en oma. Een innig beeld om de dag mee door te komen!

Geurende kamperfoelie, verregende rozen in Santa Cruz de Bezana. Goed gemarkeerde asfaltweggetjes. Glooiende weiden, hooi opgetast in lichtgroene en zwarte plastic balen, eucalyptusbossen op de toppen. Op de hellingen rijen uniforme bungalows.

Drie enorme knallen in Boo de Piélagos. Ze proberen het vuurwerk uit voor vanavond. Vrolijke bevrijdingsmuziek schalt uit de luidsprekers aan het kerkje. Straks mis en morgen fiesta! Eigenlijk is het al drie dagen feest sedert vrijdag: San Juan! Het overdekte podium voor de muzikanten staat klaar.

Vandaag vaak onder en boven de spoorweg en omwegen op zoek naar een brug over de Ría Pas de Mogro. Picknick op het terras van een bar aan de oude 17de-eeuwse brug van Puentearce. Oef! nog de autoweg en de spoorweg over. Een afslag naar een kapelletje: La virgen del monte. Een Spaanse familie zet een open tent op op het grasveld aan de ermita voor hun zondagse barbecue. De zon schittert in een CD opgehangen aan een kerselaar.

De torenklok van de San Martín in Mogro slaat 3 uur. Krekels. Op de bergkam is de zee weer te zien. Vanaf bar La Cantera leidt een dubbel buizenstel naar hetvolgende dorp Requejada. De brede leidingen, eerst grijs, daarna rood, met goed zichtbare gele pijlen, liggen open en bloot rechts van het pad. Ze horen bij de grote chemische fabriek hier van Solvay, de Belgische multinational. Ik ga niet naar de kleine herberg van Polanco ( slechts 6 plaatsen, geen restaurantje). Ik heb vandaag weliswaar maar 5 pelgrims gezien, maar in Requejada is er sedert dit jaar een nieuwe albergue met 12 bedden, hoor ik, heel proper voor € 5 ( en met verwarming: ideaal om de sokken droog te krijgen!) We slapen er met zijn drieën. En hier is  er ook een bar en een restaurantje, wat wil je nog meer ?...

Toegekomen om 17.40 u. Toch weer 10 uur onderweg geweest. Geen vuurwerk in dit onooglijke dorp, wel wat verkeerslawaai van de N-611. Nog even teruggewandeld over de loopbrug aan het station. De buizen stralen warmte uit!!!

23-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Zonnig met bewolkte perioden, 20 á 25 graden.

Roland gidst me door het elegante Santander. Leuk! Hij vertelt ronduit. Hij is hier al enkele dagen ( in de regen). Schilderachtige viskraampjes in de Mercado. Een bekende inwoner van Santander is de schrijver Menéndez Pelayo. De universiteit hier is naar hem genoemd. Even schilderachtige dames die op het bruidspaar wachten aan de kathedraal. Een stempel gehaald. Triomfantelijke orgelmuziek binnen.
We wandelen de Paseo de Pereda af. Centraal het aristocratische gebouw van de Banco de Santander. Crisis ?!?

Blootvoets aan de rand van het water langs de stranden. Gratis voetmassage! Aan de andere kant van de baai, op een schiereiland, staat het paleis van La Magdalena, een geschenk van de stad aan de koninklijke familie in een prachtig park met parasoldennen en ceders. Zaterdag! 4 bruidsparen paraderen hier fier en verliefd voor hun fotografen. Roland is de vijfde fotograaf! Kaartjes geschreven.

Echt wel een rijke stad, Santander. Ooit een van de Cuatro Villas ( net als Castro-Urdiales en Laredo) die het monopolie hadden van de overzeese handel met Vlaanderen.

Morgen weer toeriste af! Roland is van plan even mee te stappen op de pelgrimsweg, als het niet regent... Hij heeft me vandaag zelfs al Spaans geleerd! "Rabas" zijn gefrituurde inktvisrepen. Smakelijk!
 

22-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Bewolkt, 2 regenbuien.

Vertrokken om 7.30 u Voreger kon niet, omdat de eerste boot naar Santoña pas om 9 u vaart. Langs de dijk van Laredo gelopen ( el paseo marítimo). Laredo heeft het langste strand van de Atlantische kust: 5km, nog langer dan San Sebastián: 3 km. De kleine veerboot genomen aan Puntal. De veerman biedt ook nog bokaaltjes ansjovis en bonito ( plaatselijke courante vissoort) aan.

Al babbelend met Eddy belanden we toch weer op de fietsersweg. Zo missen we het pad over het strand van Noja. We lopen op Eddy's oriëntatievermogen. Dat betekent wel enkele kilometers extra op mijn marathondag! In Noja kunnen we weer aanknopen met de gele pijlen. Verse groenten te koop aan een boerderij. Ik: " you needn't cook tonight!" ( hij gaat naar de albergue van Güemes, plaats voor 60 pelgrims met gemeenschappelijk avondmaal). Eddy: " I can't cook tonight!"

Zonnige picknick op mijn eentje ( Eddy loopt veel te snel om dat lang vol te houden) op de trappen van de kerk in Barrio de Castillo. Golvende, sappige ( de regen!) weiden, hier ook meer akkers. Over karrensporen door een veld met jonge maïs. Op de leuning van de middeleeuwse brug van Solorga zit een sierlijke, witte vogel, slanker dan een meeuw. " Une aigrette" ( zilverreiger) zeggen Fransen achter me. Een bergpas over. De meeste pelgrims die ik ondertussen al ken overnachten in de legendarische herberg van de dorpspastoor Don Ernesto in Güemes. Ik stap verder. Afspraak met Roland rond 17.00 u aan de kerk van Galizano.

Blij weerzien!!! Een verdiende rustpauze. We hebben niet meer de tijd om de variant langs het strand van Langre te stappen, want om 20.00 u vertrekt de laatste boot uit Somo naar Santander. Dus volgen we het fietspad langs de drukke CA-141. Voor Roland niet meteen een heuglijke kennismaking met de camino. We misrekenen ons. In Somo moet je nog 1,5 km over de brug stappen voor je aan de aanlegsteiger komt. Haastig getik van mijn stokken! 21 juni, de langste dag. Zucht: ook het langste traject voor mij! 
 

21-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Regen tot 's middags, daarna droog. Zon 's avonds, 15 graden.
Gilbert schenkt een café con leche voor mij uit in de albergue. Ik zing " Old Irish Blessing" voor Udi, het lied waarmee het koor mij uitgeleide zong toen ik eerst naar Lourdes vertrok en daarna met Pieter naar de camino del norte. Dat wordt mijn lied voor vandaag.
 
May the road rise to meet you
May the wind be always at your back
The sun shine warm upon your face
The rain fall soft upon your fields
And until we meet again
May God hold you in the palm of his hands.
 
Dat van de regen klopt. Maar toch wel hevige wind tegen!
Na Allendelagua loopt het pad even langs de autosnelweg. Ik concentreer me op de bermen. Lage dennen en valeriaan aan de kant van de A8, aan de andere kant: rode klaver, paarse dovenetel, campanula, margriet, boterbloem, muskuskaasjeskruid en andere bloemen die ik niet thuis kan brengen. Vanuit de hoogte zie ik het volgende dorp Cerdigo. Volgens het plan moet ik onder de autoweg doorgaan. Op mijn passen teruggekeerd. Nu wel wind in de rug!... Verstrooide professor die ik ben! Beneden aan de helling wijst de pijl toch naar omhoog. Goed dan, nu wel met felle regen...
Even verder klopt het : onder de autoweg door.. een bospad op, modder dus. Een ezel staart me aan... Volgende hindernis: koeien dwars op het pad. roepen en met de stokken zwaaien. Ze sjokken de varens in. Hekjes goed sluiten, touw stevig over het paaltje trekken, want het waait nu wel serieus. Daarna geiten op de weg. Ik kan weer gemengde kaas maken!...
Door de weiden langs de zee, helemaal alleen in stormweer...

Het bushokje van Islares zit vol ontgoochelde pelgrims. Ze wachten op de bus, ook de 3 Franstaligen: Nadia uit Malmédy, Véronique  uit Tourcoing en Monique uit het zuiden van Frankrijk. Het is genoeg geweest voor hen. Ik stap verder. toen ik de eerste keer op pelgrimstocht ging, was ik ook gestoord bij minder goed weer of als het mistte. En ik heb maar 2 uur regen gehad toen! ( behalve de stortbuien in Compostela zelf ). Verzonken in gedachten. Ik denk een pijl te zien maar het blijkt een gele plasticzak te zijn die bleef hangen aan een steen. Ik sta voor een hek dat ik niet openkrijg. Terugkeren naar het kerkje... Er was wel degelijk een pijl in die richting. Hoe zeggen ze dat ook weer? Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen! Aan het hek hangt er een witte, gebleekte pijl naar links...
Warme chocolademelk gedronken aan de camping Arenillas. Hé, ook Nadia, Véronique en Monique drinken daar koffie! Er was geen plaats meer voor hen op de bus. Ze gaan dan maar met de taxi naar Laredo.

Even is er een stuk waar de pelgrims wel langs de weg moeten lopen om de Ría van Oriñon over te komen. Ik denk dat ik langs de bergwand kan stappen, maar het wordt me toch te smal. Amai, mijn 3de keer terug! Ik klamp me vast aan het gaas dat vallende stenen tegenhoudt.
Ik kies nu voor het alternatief over de rijksweg ( 13 km naar Laredo). Het bergpad langs La Magdalena is mooier en rustiger maar wel veel langer ( nog 25 km). Hoofdverantwoordelijke voor mijn keuze: het minder goede weer en mijn 3 vergissingen...

Eigenaardig. Spanjaarden raden ons af om de modderpaden te volgen. Zij verkiezen de trajecten langs de wegen. Mijn reisbeschrijving is een vertaling uit het Spaans. Ook zij vermelden de alternatieve routes via de weg. Op die manier heb je wel minder contact met de inspirerende natuur. Jammer ook dat de N-634 rond de autoweg blijft slingeren met regelmatig op- en afritten. Kan ook niet anders met dit reliëf en de vele dalen en riviermondingen. In de valleien en achter de bergen gaat het nog, maar op de hoogte is het erg koud en winderig. Picknick in een bar in El Pontarrón de Guriezo. Geen probleem om hier je eigen lunch te eten als je maar iets drinkt. Droog na de middag. Hé, daar is de zon, daar zijn de vlinders. Zelfs hier bloemen aan de kant: sint-janskruid, teunisbloem, zandblauwtje.

Een hele opluchting als ik de trappen afdaal naar Laredo. Eerst naar de Santa Maríakerk gegaan, waar ooit nog Johanna de Waanzinnige , moeder van Keizer Karel, rondgelopen heeft. Van hier uit is ze met een heuse vloot naar Vlaanderen gevaren om haar bruidegom te ontmoeten: Filips De Schone. Liefde op het eerste gezicht. Loopt wel tragisch af voor haar!

Ik slaap bij nonnetjes in de albergue El Buen Pastor, de goede herder. Vanavond koken Eddy, Zuid-Afrikaan, en Suzanna, een jonge Oostenrijkse, ratatouille. Lekker! En wijn in overvloed voor 5 mensen, want het Duitse koppel Michael en Ulla hadden ook het idee een fles wijn te kopen. Eddy draagt morgen de resterende fles... Gilbert niet teruggezien vandaag. Morgen 40 km naar Santander, waar Roland op me wacht!!! 

20-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Regen met tussenpozen, 15 graden.

Vertrokken om 8.15 u na een gezellige babbel met de barman van het hostal. De bijnaam van de Basken is " jarrilleros" (wijnschenkers) zoals de Ninovieters, koffiegieters ( voor de bedevaarders naar Halle). Hier gaat het wel over hele kruiken wijn! Elk weekend zijn er muzikanten in zijn bar. Ook in Bilbao vind je massa's bars met live muziek. Daar wisten ze in de dienst voor toerisme niets van! Pieter miste zijn jazzmuziek. Misschien heeft hij gisterenavond toevallig zo'n plek gevonden.Net voor het stadhuis staat er een standbeeld van Victor Chávarri , de stichter van de eerste mijn hier. Er waren 7 mijnen, 1 wordt nu gerestaureerd. De mijnen brachten welvaart in Baskenland. Een bedrijvig volkje, de Basken. Hier is er minder werkloosheid dan in Spanje. Ze haten wel  Angela Merkel, maar houden van de Belgen, omdat wij in de tijd van de Spaanse Burgeroorlog veel weeskinderen opgevangen hebben.

De regen deert me niet. Zoveel mensen wijzen de richting aan en wensen me " Buen camino"! Een kleurige graffiti geluidswand scheidt het pad van de autoweg. Geur van natte liguster. Pieter dronk geparfumeerd water! In zijn plastic flesje zaten munt ( groen), tijm ( lila), vlierbloem ( wit) en blaadjes goudsbloem ( oranje).

Veilig over en onder de autoweg. Dan de groene heuvels in. We zien weer het zeetje ( Hmm, de Atlantische Oceaan!). Koeienbellen. Geitengemekker achter mij. Het is Gilbert! Hij heeft heerlijk geslapen buiten, onder een overdekte galerij in Portugalete. Beter dan dat hij in een opgesloten ruimte slaapt. Hij moet wel een uitstekende gezondheid hebben, zo in de vochtigheid. Het heeft de hele nacht geregend! De Basken , weet hij , maken lekkere kaas van een mengsel van koeien- , schapen- en geitenmelk. Dat zijn de dieren die je hier ziet grazen. Die kaas heb ik al geproefd.

In Zierbana fotografeer ik een muur met de tekst " La especulación nos deja a los vecinos sin compensación" ( De beursspeculatie stort de gewone mensen in de armoede) Een aanklacht tegen de crisis. Achter mij hoor ik ' simpática'. Langs het strand van La Arena, een brug over, trappen op en dan een zalig kustpad, met een veilige houten afsluiting. Panelen leggen uit hoe het hier vroeger aan toeging. Open mijnbouw aan de kust, de ertsen werden onmiddellijk op boten geladen. Algen werden met katrollen, met de hand bediend, opgehaald en verder vervoerd over land. Schuimende golven rond de rotsen beneden. Drinkfonteintjes. Het pad wordt goed onderhouden. Arbeiders stoppen hoffelijk hun grasmaaiers als pelgrims voorbijkomen. Gilbert maakt kennis met de 3 Françaises die ook in mijn hostal sliepen. Ander vrouwelijk gezelschap voor hem straks!!!

Een tunneltje. Agur Baskenland! ( Tot ziens, vaarwel). Hola Cantabria! Picknick in Casa Pedro, een winkel annex bar in Ontón. Toffe mensen! Je moet door het huiskamertje ( staat al volledig vol met een droogrek voor kleren) en de kleine keuken om naar het toilet te gaan. Het regent volop. Ik kies voor de rijweg N 634 ( 8 km naar Castro-Urdiales). Gilbert heeft tijd, zegt hij, hij gaat langs de oude, middeleeuwse weg door de bergen ( 16 km). Weinig verkeer eens je de opritten van de autosnelweg Bilbao - Santander voorbij bent. Nootjestijd in Mioño. Een behulpzame inwoner toont me het voetpad door de wandelaars- en fietserstunnel . Luidop zingen om de echo uit te testen.

Het stortregent als ik toekom in Castro-Urdiales. Een magische prentkaart: de gotische Santa Maríakerk met de oude vuurtoren en de kleurige bootjes  in het haventje ervoor. Ik ontmoet Udi, een jonge Israeliër. We zoeken samen de weg naar de albergue vlakbij de plaza de toros. Ligt aan het strand "Ostende"! We slapen er met 16 peregrinos in een grote zaal. Een vriendelijke, zwarte hospitalero Sidia, die iedereen verwelkomt in hun eigen taal: Duits, Engels, Spaans, Frans.

19-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Fijne regen 's morgens, nadien grijs, 17 à 19 graden.

Gisteren was er een lawaaierige schoolgroep toegekomen in de herberg. De arme leraars probeerden de enthousiaste bende stil te krijgen om middernacht, maar het lukte niet bijster goed!

Vanmorgen met de glimlach afscheid genomen van Pieter. Hij had graag nog verder gestapt...Om 8.15 u vertrokken. Bilbao ontwaakt. Schoolgaande jeugd in uniform. Kleurige paraplu's. Zwarte paraplu's voor heren met stropdas. Haastige venters met een hoes over hun karretje. Bevoorrading van winkels. Bakkers, voedingswinkels, bars die ontbijt aanbieden, zijn open. Bouwvakkers aan het werk. Al druk verkeer. De officiële pelgrimsroute door Bilbao stelt niet veel voor, het is wel de snelste weg om uit de stad te geraken.

Na een uur stopt het met regenen. Het blijft wel miezerig tot  's middags, terwijl België kreunt onder  een hittegolf, vertelt Roland aan de telefoon! Onze schapen zijn nog niet geschoren. Ze zullen afzien! Langs een smal weggetje tussen nat ,hoog gras, varens, koolzaad, paardenzuring. De schoenen en de slobkousen zijn schoongespoeld. De vogels in het bos doen hun best om het geraas van auto's en drilboren te overstemmen.

Klimmen naar de Ermita de Santa Agueda... Even op een brede, middeleeuwse weg, onlangs blootgelegd. Grote, platte stenen aan weerszijden, een rij langwerpige, smalle stenen in het midden, kleinere stenen ertussen. Zo kon het water in de grond en overspoelde de modder de weg niet. Er konden brede karren over rijden.Wie zit er uit te drogen in het voorportaal van het kapelletje? Gilbert! We lopen uiteindelijk een stuk van de weg samen vandaag. Een hond drijft een kudde schapen voort naar een andere weide. Achteraan sukkelt een kreupel lam met gebroken voorpoten. " Het is zo geboren, we zullen het moeten slachten, het ziet af. Así es la vida," zo is het leven, besluit de boerin nuchter...

Toch wat weemoedig, zo alleen zonder Pieter...Weinig natuurschoon, veel stedelijk gebied. Vroeger zorgden de hoogovens van Vizcaya hier voor werk. Na de sluiting heeft een herstelplan de streek gered. De H. Hartkerk van Cruces zit ingeprangd tussen wegen en flatgebouwen. Alle ruimte wordt benut. Het speelpleintje voor de kinderen ligt bijna onder de toren. In Barakaldo staan er op de banken in het park ijzeren figuren van Picasso's Guernika, ter herinnering aan de zware ijzer- en staalindustrie hier. Eindpunt voor vandaag: Portugalete met zijn unieke Palaciobrug: een hoge, ijzeren oeververbinding van eind de 19de eeuw. Hangende gondels gaan over en weer. Er kunnen auto's op in het midden, de passagiers staan opzij.In Portugalete gaat de albergue enkel open in juli en augustus. Ik vind onderdak in het hostal Santa Maria. Zo genoemd naar de mooie, oude kerk hier.

18-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore  

Bewolkt, 20 graden, regen 's namiddags.

Eufemisme voor een snurker: " een pelgrim die goed slaapt!". Andrés de hospitalero van Lezama toont me vanop de drempel de berg Avril waar je over moet om in Bilbao te geraken. Om 8 u vertrokken na een ontbijt in een bar.

Het volgende stadje Zamudio is rijk dankzij zijn technologiepark, en toch is er nog veel werkloosheid. Op een papier aan een elektriciteitspaal biedt een loodgieter zijn diensten aan, onderaan zijn er strookjes met zijn telefoonnummer.
Halverwege de bergflank zingen Flo en Gil een psalm om afscheid te nemen ( zij stoppen dit jaar  in Bilbao). Mooi! doet mij denken aan een Taizélied uit het repertoire van ons koor: " La ténèbre n' est point ténèbre devant Toi. La nuit comme le jour est lumière". Een wijsje om er de pas in te houden!

Ik zie Bilbao al liggen vanuit de hoogte. De gele pijlen leiden eerst naar de basiliek van Begoña, de H Maagd, patroonheilige van deze Baskische provincie Vizcaya. Nu nog Pieter vinden in een stad van 400 000 inwoners!
Oef! Het gaat wonderwel. Beneden aan de trappen van de calzada de Mallona hoor ik al "ma". Hij logeert vakbij het oude centrum in de albergue Ganbara met korting voor pelgrims.

Vroeger bestond Bilbao maar uit 7 straten binnen de ommuurde stadskern. Een vrolijke buurt, " las siete calles" met hun eetcafeetjes en winkeltjes rond de Jacobuskathedraal.
Oei!  het gaat regenen. We lopen samen langs de Ría de Bilbao en genieten van onze laatste namiddag samen. Het Guggenheimmuseum in de regen, zelfs dan nog spectaculair! Hét symbool van het nieuwe, moderne Bilbao, waar ooit oude pakhuizen en vervallen haveninstallaties stonden. Een nieuwe, economische impuls voor Baskenland.

Geluksvogels zijn we! De hemel klaart op om 16 u, net bij " Puppy", de bloemenhond voor het museum. Een fotootje met ons tweeën op. Ik haal nog een stempel in de sacristie van de schitterende kathedraal met stemmige muziek binnenin. Pieter zoekt cadeautjes voor  Katrijn, Floris en Joene. We hebben geprobeerd om zijn geboekte vlucht van 19 juni een dag te vervroegen. Valt te duur uit... Hij zal morgen het Guggenheim van binnen bezoeken ( regen voorspeld 's morgens) en nadien een panoramaboswandeling maken.

Irsazardemarguelebil, Baskisch voor onze heerlijke tocht samen ( Irún, San Sebastián, Zarautz, Deba, Markina-Xemein, Guernika, Lezama, Bilbao). We drinken er vanavond een glas txakoli op!

17-06-2013, 00:00 geschreven door Anne Verschoore