Beloofd is beloofd. Hoewel veel diersoorten met uitsterven bedreigd zijn is de panda de meest bekende. De metafoor voor al wat aan het verdwijnen is.
Het WWF symbool heeft de panda's wereldberoemd gemaakt. Het komt ook wel omdat ze zo aaibaar zijn. Ze kunnen net als kinderen gek doen, glimlachen en speels zijn. Ze zijn nog met weinig. Maar goed nieuws, gisteren is er een jonkietje( wij zijn met Hollanders op stap) geboren. De eerste acht dagen zijn van levensbelang en worden ze gevoed met de papfles en allerlei ingewikkelde preparaten,om de spijsvertering en de darmen op orde te krijgen. Het baby'tje kregen wij niet te zien. Het is al een wonder op zich dat er eentje geboren wordt. De sexuele appetijt is niet aan de mannetjes besteed ( hoewel schattig zo'n pandavrouwtje). Bovendien zijn het Napoleonnekes, die mannen. Echte mannen weten waarom. Wij hebben aan de directie van het pandapark voorgesteld om ze toch naast bamboe Warm Grass van Songpan te geven.
Je kan je het fotogeklik voorstellen als atwee groten wat zitten te dollen, als er eentje rustig op zijn gat bamboe zit te smullen, als er twee jonkies in de boom hangen te hangen, als er een languit ligt te slapen met zijn poot onder zijn kop, als er eentje glijbaantje speelt van de bamboestruik, als er eentje hoog in de boom te bespeuren valt....
Schattig allemaal. Wit en zwart op zijn best.
Maar er waren ook "red" panda's. Kleiner, bruin van kleur en snoetje van een poes. Minder bekend maar even schattig.
Ook wij maakten honderden foto's. En nu maar wissen.
Wij eten lekkere noedels en begeven ons naar het "renmin gongyuan"park of gewoon, zoals het hoort , Het Park van het Volk. Er was een volkje bijeen in dat park met schaduwrijke theehuizen, met prachtige bloemenperken, met vijvers. Maar vooral de ontspannen ambiance. Orkestjes die de plaatselijke zangers en zangeressen begeleiden; die kregen bij het begin elk liedje (plastiek) bloementuiltjes van de mensen als blijk van appreciatie. Wij konden niet achterblijven tot groot jolijt van de Chinezen.
Wat verder waren ze de klassieke oefeningen aan het doen op ritmische muziek. Wij daartussen. Gratis amusement voor de Chinezen.
Wij mochten ook even badmintonraketten lenen. Applaus verzekerd. Joos kon er nog altijd eentje vanachter tussen zijn benen terugslaan.
Er was ook een huwelijksmakelaarsmarkt. Op papieren werden de kwaliteiten van respectievelijke man of vrouw aangeprezen. Wat dacht je, Joos is achter zo'n papiertje gaan staan. Hilariteit.
Je kan overal met hem komen,maar...
En om een persoonlijk probleem van hem op te lossen ( waarom moet die tv altijd zo luid staan) heeft hij zijn oren laten kuisen. De oorkuisers hebben in dit park goed te doen. Vele Chinezen laten dit doen.
En van al die gekkigheid zijn wij gaan uitrusten in een heerlijk theehuis met een theetje van kwaliteit.
Gisteren sloten wij de dag af met de plaatselijke specialiteit: Hot Pot.
In de tafel is een gat uitgespaard en daarin brandt een gasvuur. Ze brengen een pot met lekkere kruiden en veel pepertjes in een bouillonsaus. Rood van kleur. Lekker hot. Wij kiezen voor konijn om dat in die saus te laten sudderen. Er worden nog bordjes bijgeschoven met lekkers ( wat het was ? toch iets van konijn) maar heet, heet.. En dat wij dat allemaal al met stokjes kunnen eten. Ongelooflijk.
We stegen met een zucht naar boven in de lucht, wij zaten zo gezellig in ons vliegtuigie. 's morgens in de vroegte om 4 uur 40 in de lobby van het hotel en 800 km verder aankomen in Shangri-la op opnieuw 3160 m hoogte om 9uur.
Shangri-la is een begrip. Een reiziger-avonturier, een schrijver, een cineast. De reiziger (Rock)kwam hier in de hemel terecht en beschreef hem. De schrijver (Hilton) schreef op basis daarvan een roman(1933)- Lost horizon. De cineast (Capra) maakte de film met dezelfde titel. Een mythe werd geboren. Een ideale wereld. Een paradijs. De bewoners leven in vrede samen volgens ecologische principes in èènheid met de natuur. Bovendien beschikten zij over het eeuwige leven dankzij een elixir. Dus werkelijk de hemel.
Een hype is gecreëerd. Velen gingen op zoek naar Shangri-la. Vele plekken in China, die hoog in de bergen besloten lagen, probeerden zich de naam toe te eigenen. De Chinese regering heeft beslist dat Zhongdian zich de naam Shangri-la mocht aannemen. Hier zou voortaan het paradijs en de hemel zijn. Vanuit het vliegtuig kunnen wij er ons iets bij voorstellen: kanjers van bergen, besneeuwde pieken, dorpjes gezaaid in de diepe valleien.
En voor de afwisseling ligt het dorp aan de voet van een Geelkapklooster, hoog op de heuvel. Tweehonderd Tibetaanse trappen. En zelfs op deze hoogte trappen wij niet op onze adem.
De hoofdtempel met kleurrijke vlaggen, wimpels en fresco's imponeert ons opnieuw. De Boeddha's lachen of bekijken ons ernstig.Wij krijgen van een monnik wierrookstokjes toegestopt. Devoot wandelen we de tempel rond in een geurende sfeer. Buiten offeren wij stokjes in een zandbakvat waar ze zachtjes verder geurig opsmeulen. " Moeders bewieroken mag vandaag " nietwaar Katrien.
En dan staan wij voor de grootste gebedsmolen van de wereld ( van de hemel weten wij het nog niet). De gebedsmolen is een lookalike aan de watertorens in ons land bvb die van Puurs. Maar dan in vernist goud rondom om. Zowel de stam als de koepel. Een aantal bedevaarders nodigen ons uit om de molen mee te laten draaien. Want je moet wel met tien mensen zijn om die molen draaiende te houden.
Het authentieke dorp is tweemaal afgebrand. De laatste keer in 2014. En in een kleine twee jaar staat dat authentieke dorp met zijn mooi gedecoreerde houten voorgevels er bijna volledig weer. Maar geen authentieke bewoners meer te zien. Wel veel kooplui en eettenten die ons willen verleiden. Het ene na het andere. Dit is alles behalve hemels of paradijselijk. Wel het moderne koopparadijs. Wat deed Jezus met zulke lui in de tempel.
Welaan, Geelkappen verdrijf de kooplui uit de buurt van uw tempels. Jullie bestrijden toch de onwetendheid en de hebzucht en voor èèn keer: gebruik kwaadheid en boosheid. Weg met die sjacheraars, weg van die mooie introverte tempels. Doe het.
Doe het Boeddha ter ere.
En dat het volk lokt. Iedereen wil in het paradijs komen. En met teveel in het paradijs is ook niet goed.
Wij toeristische consumenten. Wij, wij ook dragen bij tot de Lost Paradise.
Misschien morgen, nog hoger in bergen zullen wij alleen zijn met de wolken dicht bij de hemel. Want daar verkopen ze geen nep gouden lepettjes.
Vandaag toch nog troost. Aan de voet van het klooster, in het museum van de revolutie, wordt de Lange Mars ( 1934) geëvoceerd. Mao en de zijnen moesten hier in deze streek over bergen van meer dan 4000 m met de steun van de Tibetanen. Leuzen als : The Red Army is the people's Army. The Red Army is the Army of the poor. The Red Army is the liberator and savior of the poor and oppressed. Then thousend heats to the Red Army.
Dat kan tellen nietwaar.
Gegroet
Joos en Frieda
P.S. De regen zou wel willen, maar de wolken willen nog niet mee.
Gisterenavond hebben weer eens uit een pruttelend potje gegeten. Wij vroegen dit maal voor een zachte versie, niet teveel pepertjes. Alle soorten groenten pruttelen in een pot midden op tafel. Lekker kippenbilletjes erin, varkenslapjes, garnaaltjes, paksoi, sla, komkommer. En dan maar vissen. Kommetje rijst erbij. Veel trager eten doen wij. Maar lekker, heumm, heumm.
De typische dansen worden elke avond ten beste gegeven op het grote plein voor de tempels. De toeristen worden uitgenodigd om mee te doen. Houterig doen wij een poging. Dat noemt men gelukkig zijn.
Op weg naar ons hotel laten wij ons verleiden om een Rockcafé binnen te gaan. De foto's Lennon en Yoko, bob Marley, bob Dylan lokken ons naar binnen. Een bandje brengt Chinese pop. Nog meer foto's aan de muur van westerse stars. Wij vragen "The times they are a changin" aan, maar zelfs deze jonge lui verstaan geen Engels. Wat wij van hen niet verstaan hadden, was dat ze entreegeld vroegen voor dat bandje. Wij vielen bijna achterover van de rekening. Nochtans maar lekkere thee gedronken. Maar als halve boeddhisten namen wij een Zen houding aan.
Na een lekker westers ontbijt ( ook wij hebben onze zwakheden) beginnen wij aan een fikse wandeltocht. Niet de hoogste bergen maar de heilige bergen rond Shangri-la. De uitzichten op de besneeuwde toppen blijven fascineren. Wij passeren tempels en tempeltjes en stoepa's. Er is zelfs een "tempel van de honderd kippen". Drie monniken gingen met de kippen op stok, hoewel er èèn monnik nog jong was. Een fraai zicht al die kippen vrij rondlopend aan de tempel.
De belletjes aan de tempels en de gebedsmolens zijn ook overal aanwezig. Zulke belletjes met een boodschap op een kartonnetje aan de klepel vastgemaakt was een zeer leuk cadeautje toendertijd te verkrijgen in Oxfam Wereldwinkel.
Wij wandelden verder door dennenbossen en merken op een bepaald moment een speciaal laag gebouwtje. Blijkt dat een graftombe te zijn. Wij horen gebeden prevelen en veronderstellen dat er een begrafenis aan de gang is. Wij zijn zonder het te weten op een grafheuvel terecht gekomen en zien nu overal graftombes. Er hangt een luidspreker in een boom waaruit die gebedjes komen. Oef, wij verstoren geen intieme plechtigheid. Dit is weer zo een plaats waar je voor altijd in vrede zou kunnen rusten.
Wij omcirkelen Shangri-la. Een pracht van een wandeling. En wij zijn ons bewust hoe mooi het hier wel geweest was. Het stadje is niet meer intiem genoeg. Jammer. Maar de toeristen zullen komen. Wij genieten van de omgeving buiten de stad.
Buitengewoon aan de stad is dat er zoveel bevolkingsgroepen vredevol samenleven : Tibetanen, Huimoslims, Naxi, Yi, Lisu, Pumi, Bai en ja ook nog Chinezen. Sommigen zijn aan hun potskes te herkennen.
Wij proefden de elixir van deze streek en ontdekten dat niet het verlangen naar het eeuwig leven van belang is maar zoals Herman de Coninck dichtte : "er is nu, en dat moet je zien"
Van Beijing en de Chinese schrifttekens weten wij dat wij in een tijgerjaar geboren zijn. Echte tijgers dus. Dat kwam ons vandaag goed van pas. Wij wandelden ruim 15 km door de "tiger leaping kloof". En maar klimmen geblazen bij een temperatuurtje van +- 28 graden. 700m hoogteverschil overbrugd. Over ezelpaadjes klauterend. Keien schots en scheef. De afgrond naast ons diep naar beneden. De sneeuwbergen schieten in pieken omhoog. De zon ongenadig. Scherpe V-dalen. Af en toe op deze hoogte dorpjes van de Naxi en de Li. Wij hebben de Tibetanen verlaten.
De Yangtze diep beneden in groene kronkelende slangenbeweging. En juist als wij al tevreden zijn van onze klimprestaties volgen er nog 28 stenige haarspeldbochten. Nee niet de mooie ban van Alpe d' huwez maar een nijdig keienpad.
Shangri-la van de verloren horizont, van het herwonnen paradijs is hier en nu.
Het is lastig klimmen. Gelukkig hebben we genoeg water en een ruime picknick mee. Zoals de coureurs op tijd eten om geen inzinkingen te krijgen. Echte lastdierezels zijn wij. Maar ezels met een tijgerhart komen er wel.
De afdaling is heerlijk en in de schaduw van de bomen en loopt afdalend langs de flanken van de verschillen bergruggen. De ondergrond is zacht en niet rotsig. Een tempootje dat er wel mag zijn. Wij bekomen in een theehuis. Wij drinken icetea.
De tijgersprongkloof is de diepste van China. Die tijger was wel bij de pinken want hij sprong over Yangtze op het smalste punt van de kloof. Een wereldrecordsprong van 30 meter. De jager kreeg het nakijken.
Op deze hoogte is de kloof en de Yangtze beschermd. Beneden de 1700 m niet meer. Wij kennen allemaal het drama van de waterkrachtcentrale en de verhuis van 1 miljoen mensen lager in het dal. Steeds weer yin en yang. Ook vanuit het paradijs houden wij onze ogen gericht op de wereldse mankementen.
Wij slapen in een hostalletje voor backpackers : hostal Half Way. Een houten intieme constructie van een aantal kamers met houten trappen naar drie verdiepingen. Denk aan een aaneenschakeling van houten chalets. Het ruime terras aan de afgrond biedt een spectaculair panorama.
Maar wij zijn al over halfweg. Want morgen wandelen we maar 3 uur om ons dan naar een andere plaats te begeven. Ma.w. De kloof is langer.
Ze serveren ons hier eten van de bovenste Chinese plank. Op een draaitafel zodat iedereen zich gemakkelijk van de verschillende schotels kan bedienen. De Chinese keuken is zeer lekker en heeft weinig te maken met de Belgische Chinees ( want die baten nu friturend uit).
Het dondert en bliksemt in de bergen. Een stortbui stort zich over ons en in de diepte, de Yantze voedend. Wij zitten gelukkig ( ja, gelukkig) binnen.
Als het van de Chinezen afhangt wordt de tijgersprong een olympische discipline. Veel volk komt er naar deze legende kijken; èèn van de toeristische topattracties van China. Dus vele supporters gegarandeerd.
Het was bovendien goed aangelegd met vele,brede, steile trappen tot aan de bruisende rivier. De stenen tijger was nog niet over de rivier geraakt. Hij waakt onbewogen over de kloof.
De kloof is zo spectaculair omdat naast de rivier twee bergen van meer dan vijfduizend meter omhoog rijzen. De Haba sneeuwberg maakt deel uit van het Himalaya-gebergte. Van zijn opponent zijn wij de naam vergeten.
Voor wij dit schouwspel konden aanschouwen, hadden wij al ruim twee uur gewandeld op de flanken van de bergen. Meestal dalend, soms een steekse klim. De afgrond adembenemend naast ons. Soms op paadjes van 50 cm. De panorama's en foto's werden begrijpelijk uit stilstand (waar)genomen. Ook adembenemend.
Gisteren nog vergeten te vermelden dat toen wij al een eind goed aan het klimmen waren en met het gedacht dit varkentje gaan wij gemakkelijk wassen, volgden er nog 28 haarspeldbochten. Na twee bochten moesten wij uitpuffen en op adem komen. ( misschien hebben we dat gisteren al in de mail gezet. Maar onze account was geblokkeerd en wij weten niet wat er verstuurd is. Met mijn alomgekende technische knobbel heb ik dit kunnen oplossen, tenminste als je nu de mail aan het lezen bent)
Door dit prachtige landschap rijden wij naar Lijiang ( was ook genomineerd voor de naam Sangri-la)
Er was er vandaag eentje jarig en dat hebben in de namiddag in een trendy gelegenheid gevierd. Een reuze grote taart. Licht en lekker. Maar een groot stuk vult ook goed. Verschillende spelen: biljart. Kickervoetbal, darts.... Dus een echt feestje.
's avonds (na de technische ingrepen) verkennen wij het oude naxistadje. Wij knipperden met onze ogen. Maar dat vertellen we morgen weer meer over.
" ....vrouwen aan de macht........en als ze lacht is er even wereldvrede ..." zingt Klaas Delrue. Die vrede was er bij de Naxi in Lijiang. Dit volk kwam uit Tibet en verplaatste zich in zwarte tenten (= Naxi). De samenlevingsregels werden bepaald door het matriarchaat. De vrouwen aan de macht. De man als die huwde bleef bij zijn moeder wonen. Maar moest wel bijdragen aan het gezin van zijn vrouw. De erfenis ging naar de meisjes. Tegenwoordig noemen ze deze mannen " woessies, deppen, nerds. Jammer, want door het ego en haantjes gedrag van de mannen is er nu geen wereldvrede.
Het oude stadscentrum van Lijiang kan je maar betreden via een pascontrole (werelderfgoed). In je internationale paspoort is er een toegangsticket, dat ten alle tijde door de politie kan opgevraagd worden. Deze streek is Chinees cultureel erfgoed en dat wordt op deze manier beschermd. Hier staan hekken voor een goed doel.
Maar wij gingen bij gisteren aanknopen. Nog even wachten.
Wij maakten vandaag een fietstocht naar het meer bij Lijiang. Zoals gewoonlijk liggen meren in het dal. Maar wij moesten eerst een nijdige klim van kilometers lang overwinnen. Frieda reed in haar gele T-shirt. De gele trui kon ze behouden, want zonder verpinken en afstappen kwam ze als eerste vrouw boven, vierde als je de mannen meetelt. Op terugweg deed ze nog beter en kwam ze als tweede boven. Toegegeven Joos werd pas derde, weliswaar met een slechte versnelling. ( ja, als je excuses zoekt).
Het meer was prachtig; een Hollander heeft hier een rozenpark aangelegd in de stijl van het Keukenhof net voorbij Den Haag. Nu weten wij uiteindelijk hoe echte rozen ruiken. Heerlijk.
De velden worden hier nog bewerkt zoals bij ons vijftig jaar geleden. Meestal vrouwen met een Maopet op, die kleine driewielkarretjes vooruit trappen met een grote last van granen, grassen,groenten.
Zelfs Adobe-blokken vervoerden ze op deze manier. De adobehuizen waren nog in opbouw. Authentiek.
Ontelbare opgetuigde paarden lopen met de Chinezen op hun rug tot aan het meer en in de omliggende bergen. De Chinezen houden er erg veel van om vervoerd te worden op een gemakkelijke manier. Dit paardrijden wordt een grote toeristische attractie.
Wij komen toe in een Naxi- dorp bezijden Lijiang. Wij lunchen er overheerlijk. Vis, kip, tofu, gewokte groenten allerhande en in sausjes bereid zo dat het water je in de mond blijft staan. Not to hot, not to spicy.
De bruggetjes , de smalle waterloopjes, het intieme dorpje doet aan Brugge denken. Ze noemen Lijiang ook het Venetie van Hunan (een provincie van China).
Wij leveren onze fiets in vlakbij een groot standbeeld van Mao. Het is het eerste standbeeld van Mao dat wij zien. En opmerkelijk genoeg, de laatste drie dagen hebben wij veel beeltenissen en foto's van Mao gezien in eenvoudige cafeetjes, restaurantjes en winkeltjes. De gedachte van Mao leeft hier nog. De blauwe kieltjes en dito petten ontgaan ons niet.
Gisterenavond. Wij begeven ons naar de oude stad. Op het grote plein een dansgroep in traditionele klederdracht. Het publiek laat zich niet onbetuigd en doet lustig mee. Op een riviertje draaien twee grote watermolens. De zadeldaken met uitstekende versiersels op de hoeken vleien zich in etages tegen een bergflank. Idyllisch. Wij slaan een klein straatje in en volgen een riviertje. Aan de ene kant winkeltjes van allerlei slag, aan de andere kant opeenvolgende gelagkamer waar live en luid muziek gespeeld en gezongen wordt. Glitter en glamour in duizendvoud. Tussendoor grote BBQ eettenten waar je kan aanwijzen welk vlees,kip, wormen of insecten je wil eten en met welke groente. Ook verschillende soorten paddenstoelenspiesjes.
Nauwelijks door te komen. Chinezen blij in topvorm. En dit gaat maar door en door, ruim een kilometer. Wanneer wij ons uit het gewoel willen terug trekken, en naar de bovengelegen straat gaan, letterlijk hetzelfde liedje. Nog hoger wordt net rustiger. Een koppeltje in trouwoutfit laat zich van zijn beste kant fotograveren. De oude huizen als decor. Wij verzoenen ons, want dit is schoon zonder te suikerig te worden. In de kringloop van de straatjes en watertjes raken wij de weg kwijt. Wij moeten terug naar de drukte. Lijiang, het Brugge van China. Alleen hier lopen nog veel meer Chinezen rond!
Gegroet
Joos en Frieda
P.S. Van die technische knobbel is natuurlijk een grapje.
Het beeld van de Chinezen op hygiënisch vlak dat wij hebben, is niet zo fraai. Rochelaars, spuwers, boeren, windenmakers en dat allemaal in het openbaar.
Wij willen dit beeld nuanceren. Het komt nog voor, maar ze hebben westerse manieren geleerd. En als er dan toch zo eentje begint te rochelen gevolgd door spuug, maak je je snel uit de voeten. Maar een fluim zoals Völler die aan Rijckaart gaf, perfect recht in zijn gezicht, hebben wij hier nog niet gezien. En de antwoordfluim van Frenk was ook niet mis. Rood voor beiden. Nederland weg uit Italië- 1990. M.a.w. De westerlingen kunnen er ook iets van.
Zeker en vast beterschap voor de Chinezen.
De openbare WC'S zijn vaak nog primitief. Een lokaaltje met drie of vier muurtjes op heuphoogte. Een gleuf van 30 centimeters om daarin je kleine en grote behoeften te deponeren. WC papier moet jezelf bij de hand hebben. En na de gedane boodschappen kan je de papiertjes in een mandje deponeren. Zedig dichtgevouwen natuurlijk. Als je dan gezeten bent tussen de twee muurtjes kan je je buur niet zien. Gelukkig geen gênante toestanden tegengekomen. Zelfs in restaurantjes of andere gelegenheden word je verwezen naar het openbare toilet.
Trouwens op de hotelkamers zijn het westerse WC's,of in cafeetjes doe je hetzelfde in de mandjes. In de cafeetjes op zijn Frans, in de hotels op zijn Belgisch. Maar papier niet doorspoelen in het WC. Kijk, in Istanbul stond er geen mandje, maar een emmertje met water. Wat moet je dan doen?
Erger is het probleem met de wegwerpcultuur. Overal liggen lege plastiek flessen, plastiekzakjes, plastiek tout court, blikjes, allerlei rotzooi. Ofschoon er op verschillende plaatsen afvalbakjes ( gescheiden rest en recycleer) staan, laten ze alles vallen waar ze staan. Als de overheid niet ingrijpt wordt het een rommeltje van me-kan-niet-meer. Want de Chinezen zijn massaal in eigen land aan het reizen. En ze zijn met velen.
Wij rijden nog altijd op een hoogte van +- 2000 meter met prachtige berglandschappen en brede vruchtbare valleien. Terrassencultur en voor het eerst ook rijstvelden. De boeren zijn in perfecte lijn op rijtes aan het planten of aan het wieden. Perfecte beelden zoals de tv ze ons laat zien
Dali is beschermd werelderfgoed. Het is een omwald stadje dat aan een binnenmeer ligt. Het Erhailmeer. Er is oor. Hail is zee.
Sinds 3000 jaar leeft hier het Bai volk. Ze hebben een eigen cultuur ontwikkeld. De tempels verschillen duidelijk van de boeddha tempels. Meer statige menselijke figuren omgeven de Boeddha. Confucius krijgt een betere ereplaats. De tempels zijn een opeenvolging van meerdere versierde ingangspoorten met ruime binnentuinen.
Jonge moslim mannen die in vervlogen tijden de Bai kwamen bijstaan in èèn of andere oorlogje hebben zich vermengd met de Baimensen. Moskeeën naast de tempels. In het begin van de twingste eeuw heeft een Franse missionaris hier een katholieke kerktempel gebouwd. Na wat te lang zoeken staan we voor de gesloten deur. Het opschrift laat ons geloven dat er eenheid is in diversiteit. Bai, moslim, katholiek. Prima dat prisma.
Dali is weer een dambordpatroon stad. Eenvoudig zou je zeggen. Maar wij lopen altijd verloren met de zovele gelijkende straatjes. In de hoofdstraat kabbelt een riviertje( 1,5 m breed) licht dalend naar beneden. Charmante bruggetjes om de oversteek te maken naar dat andere souvenierwinkeltje. De Bai vrouw met sierlijk hoofddeksel,vooraan een
mooi rechtopstaande veelkleurige geborduurde kap naar achteren smal uitlopend, tracht ons vriendelijk haar waar aan de man/vrouw te brengen.
De Bai mensen gaan mee met hun tijd en proberen hun van oudsher artisanaal batik- en borduurwerk te verkopen aan de toeloop van toeristen.
Dertig jaar geleden was dit een ongeschonden ankerplaats voor westerse toeristen om zen te worden. De chinezen lusten er nu ook wel pap van.
Een souvenierdorp? Nu nog authentiek of peperkoek?
Bai.. Bai
Joos en Frieda
P.S. Tussen de 14 Hollanders en de twee Belgen is er een ongenadige strijd ontbonden. Wie gaat er nu winnen : Laura of Douwe. De Chinese tv gaat het uitzenden. Onze Roel in zijn zesde levensjaar (1988) was supporter van Gerard Joling met het paradijselijke eurosonglied Sangri-la. Even youtuben. Ja, toen bestond het paradijs nog.
Sonneveld in vertaling bezong de tijd die nooit voorbij zou gaan. Prof Van Isacker schreef een tweedelige monografie van " ons land in de kering". Hoeveel keringen, draaiingen, sprongen, bokkensprongen China meegemaakt heeft. Je kan ze niet tellen. Het benieuwd ons wat de Chinese Tijgers, die ook in 1950 geboren zijn, denken en voelen. Is er nog een tuinpad?
China is èèn bouwwerf. Niets overdreven. De hoge en vele buildings in de massale steden; op het platte land, in de valleien wachten de hoge betonnen pilonen op het overspannen autobeton, de bergen worden in hun hart doorkliefd. De moderne tijd, weet je wel.
De triporteurs overbeladen met de verse groenten tgo de superchiqueste auto's( onbetaalbaar in België); de maopetjes tgo de aller nieuwste gympies; de werkershanden tgo de hippe meiden. China in de kering.
Economisch volgt men in het binnenland Keynes. Openbare aanbestedingen met staatsgelden ten dienste van de collectiviteit. Dezelfde staatscontrole op de externe internationale markten is zuiver kapitalistisch. De Chinezen hebben internationaal al de financiële markten veroverd.( De VS heeft enorm veel geld bij China ontleend) Maar iedereen weet dat sinds 2008 dit een precaire (lucht)zaak kan betekenen. Daarom. De laatste jaren veroveren de Chinezen het internationale industrieel en commercieel apparaat. John Vandaele schreef er in Mo* een zeer lezenswaardig stuk over.
Denge..Denge..Denge..Denge .. Denge.. Deng ..De Deng Xiaoping doctrine en strategie heeft duidelijk gewonnen.
En blijft de Chinese vlag dan overeind? Bloedrood met de dikke ster als symbool voor de communistische partij. De vier omliggende sterren als symbool voor de level arbeiders, de level boeren( mao zijn favoriete groep( is geen ironie)), de level studenten, de level business. De laatste level wordt nu de dikke vette ster die de anderen laat verbleken.
Hallucinant. Je zou er tureluurs van worden. En nu we op weg zijn naar onze volgende bestemming: Dali.
Zelfs Salvatore zijn gekrulde snor zou er nog meer van gaan krullen. Overigens haast je naar Luik Guilemins voor een mooie tentoonstelling over het werk van Salvator Dali.
Zachtjes tikt de regen tegen het vensterraam.... 14 mei
Nog vergeten, een fikse plensbui eergisteren. Gisteren wilde de zon maar niet tenvolle schijnen. De wolken geraakten niet over de Marmerbergen. Dali is ook bekend voor zijn Marmer. Maar de bergen zullen wij niet intrekken.
Onze wandeling gisterenavond leidde ons naar een restaurant met twee aangename binnentuinen omgeven door authentieke Bai-huizen. Wij aten weerom lekker. Het gekonfijt spek met pruimen was een driesterrenrestaurant waard. Wij dronken ook pruimenalcohol. De eigenaar heeft een eigen pruimengaard en het water haalt hij uit een bronnetje in zijn binnentuin. Na drie jaar is de eau de vie klaar. Neen, dronken waren wij niet.
Vandaag ons ontbijt gezocht bij de plaatselijke kraampjesvrouw. Deegzakjes gevuld met rijst en tofu. Een yougurtje aan toe.
Klaar voor de fietstocht langs het Erhaimeer. Het meer ligt in een breed dal en is omgeven door die Marmerbergen van wel 4000 m hoog. De wolken dreigen, ze geraken niet over de bergen.
Wij genieten van de vruchtbare vallei en het rustige meer aan onze linkerkant. Alle groenten, prei, ui, pepers, paprika's, venkel, selder...noem maar op, staan te pronken op de kleine percelen. Natuurlijk ook maïs, want de Chinezen zijn er dol op. Maar geen monocultuur hier.
Wij zien de vrouwen op de rijstvelden in de modder en het water de rijstplantjes in de drab steken. Mooi op een lange rij langs de gespannen koord.
En dan weerkaatsen de bergen de wolken en zachtjes tikt de regen tegen onze vensterramen. Wij willen uit onze ogen blijven zien en stappen af bij een zeer chique hotel/ restaurant/ koffiehuis. In een veranda met zicht op het meer. De malse zetels zijn splinternieuw en zouden niet misstaan in de lobby van klassehotels. Alles is hier Westers. Alleen de bediening van het koffieapparaat hebben ze nog niet in de vingers. Het duurt te lang. Maar de koffie is wel lekker. In èèn moeite blijven wij er ook eten. De Chinese smaken yin en Yang blijven ons verrassen. De naam van de bedoening : Santorini.
De eigenaar heeft de grond ter beschikking gesteld aan een coöperatieve die nu het gehele beheer regelt bvb de coöperatieve bouwde zelf de "building"; ander bvb de groenten komen van de coöperatieve samenwerking in het binnenland.
Na 30 jaar mag de eigenaar van de grond de eigenaar worden van het ganse gebouw. De kinderen kunnen er maar goed mee zijn.
De eerste schuchtere vakantiewoningen laten zich zien. Op het meer nog geen zeilboot of -plank te zien. Houden zo.
Wij fietsen verder regenjas aan en uit. Als wij terugkeren laten de wolken de regen plenzen. Terug bij de fietsenmaker probeert de zon door te breken,helaas. Maar het blijft droog.
Dag Dali.
Bai. Bai
Joos en Frieda
P.S. Morgen een heuse verplaatsingsdag, dus zal er niets te melden vallen, tenzij Laura en Anderlecht gaan winnen.
..... weet vader wel wat nog leuk zou zijn. Yangshuo is een mooie troostprijs.
Yangshuo ligt midden de pieken en de toppen van het "karstgebergte." 22000 bergpieken zijn er in deze streek. Vroeger was de oceaan hier en die kwam en ging en nu ze weg blijft openbaart dit mystiek en mysterieus landschap zich. Het Kartstgebergte. Het wordt voortdurend naar boven gestoten door èèn of ander geologisch fenomeen en groeit elk jaar nog met een centimeter. Dat de maan zich maar klaar houdt.
Wij rijden naar een theeplantage hoog op zo'n berg. Wat we zien is niet te beschrijven, een delirium nabij zien wij huilende wolven ( ja, zoals in Dances with wolves ) kamelen, dubbele kamelen, dromedarissen, een kudde dromedarissen,een slapende reus,de St. Romboutstoren, spitse kathedraaltorens........ Tremens!! Een uniek landschap met niets te vergelijken. Het Karstgebergte.
Op de theeplantage worden we uitgerust met een Chinese strohoed en een plukmandje om er de theebladeren in te doen. Wij worden amateur theeplukkers. Alleen de jonge bovenste kleine groene blaadjes mocht je plukken.( Joos was in zijn nopjes met die groene blaadjes). Want die alleen zijn dienstig voor de thee.
Een theeceremonie volgde nadat de verschillende fases van het prepareren van de theeblaadjes uitgelegd werd. Nu kennen wij groene, zwarte, witte ,bloementhee uit elkaar van smaak en kleur. En puur zonder suiker of andere zoetigheden. Wij proefden en nipten aan onze kleine theeglaasjes. De theemevrouw in traditionele uitrusting deed het schenken heel elegant en volgens de regels van de kunst. Wist je dat de blaadjes slechts vijf seconden in 85 graden warm water moeten gedrenkt worden en thee is klaar.
Thee groeit boven op de berg omdat het water kan weglopen. En wel naar de rijstterrassen lager op de berg. Naast de theeplantage cultiveert men ook kumquat bomen. Wij plukken de kumquats als kleine appelsientjes ( geen mandarijnen)die je met schil en al voor de gezondheid mag opeten. Ons dagelijks fruit is vandaag dus royaal voorzien.
Oh's en wow's zijn niet uit de lucht. Amazing. Betoverend,
Wij rijden naar "de stenen stad". Een stadje van de Mingtijd ( onze middeleeuwen). Historisch kan men niets bewijzen omdat er geen geschriften zijn achtergelaten. Maar alles wijst op een adellijke of keizerlijke nederzetting. Huizen met platte stenen zonder enige specie opgebouwd. Adellijke kenmerken in het houtwerk.
Het verhaal gaat dat een keizer afgezet door zijn oom zich met zijn gevolg hier hoog in de bergen in het geheim en verborgen zou teruggetrokken hebben. Historisch is die keizer wel afgezet en men heeft nooit nog iets van hem gehoord. De bouwmethode en de stenen gebruikt uit de nabijgelegen berg doen aan de Inca's denken. Vernuftig.
De stad is ommuurd en de huizen zijn bouwvallig geworden. (De muren zonder specie staan nog recht) Toch leven er nog mensen armoedig in deze bouwvallen. Hoge tijd voor herstel en gedegen historisch onderzoek.
Wij stoppen onderweg nog voor meer wow's en Oh's. Daar op de berg zijn wij alleen... met ons jodel refrein.
Terug in het overrompelde souvenier- en glitterend toeristenkermisdorp proberen wij ons niet te storen en eten we met stokjes en smaak de " drunken duck". Een hele eend in wijn klaar gemaakt.
Toch ook een mooie pinksterdag, nietwaar.
Gegroet
Joos en Frieda
P.S. Proficiat aan alle club Brugge supporters. Èèn keer om de vijftien jaar kampioen worden. Ok,het mag,
Wij konden geen grap bedenken over het Gerben Karstensgebergte.
Op die mooie pinksterenavond in het land waar de Wanli's al heel lang woonden, voeren ze hun volksverhalen op.
Het meisje dat graag zou huwen maakte een geborduurde bal en ging naar daar, waar de jongens waren. De vriendinnen van het meisje zongen vrolijke liederen. De jongens vol ongeduld voor wie er uitverkoren zou worden, antwoordden met beste verleidingsliederen. Antoine die de bal kon vangen werd de verloofde van het balmeisje. Nog meer gezang. De verloofde moest dan met knikkende knieën naar de toekomstige schoonouders. Hij moest als cadeautje voor het balmeisje zelfgemaakte schoenen aan bieden. Bovendien moest hij nog drie proeven afleggen : 1 liter straffe eau de vie rijstwijn drinken, een kilo of twee spek eten en met het balmeisje op zijn rug een paar bergen op en af lopen. De ultieme test om na te gaan of Antoine wel sterk genoeg was om op het veld te werken : Kon hij genoeg eten om het hard labeur de baas te kunnen; kon hij genoeg drinken om al dat zweet te compenseren bij dat harde labeur in de hete heuvels en was hij sterk genoeg om het gewicht van het huwelijk te dragen.
( Onze lokale gids vertelde dat in de afgelegen dorpen deze traditie nog sporadisch verder leeft- hij zei ook dat de balvanger soms niet Antoine was en dus niet de ware Jacob , maar de test bij de schoonouders ging toch gewoon door).
Stel je nu voor: de Li, de brede rivier die zich vleit tegen een zestal karstbergen als een amfitheater. De valavond voert de mystiek ten top.
De man die de openingsceremonie van de olympische spelen in Beijing bedacht heeft, is met deze volkstraditie aan de slag gegaan.
Een schouwspel. Kleur, licht, zang, muziek.
Wuivende rode korenvelden , mannen getooid met de strohoeden op de rijstvelden in geelwitte kleuren. De vrouwen- en mannenkoren in vraag en antwoord. Duizend gele lichtjes op het meer. Het balmeisje en Antoine in duet. Het feestgezang. De gele sikkelmaan met een dansende nimf in haar holle zijde.
Er is een klein vast podium. Op de grote waterpartij wordt alles in bootjes ( en boten) opgevoerd. Ook op de twee oevers dansen en zingen de acteurs in alle kleuren en geluiden. Waterbuffels en koeien vertolken mee de landelijkheid. Onbeschrijfelijk.
De Li zien en sterven ; het Napels van China. Het is het handelsmerk van Yangshuo : het karstgebergte en de Li.
Maar als er toch nog zoveel schoonheid is op de wereld willen wij toch nog blijven leven. Hopelijk sterven de gedachten aan dit magnifieke optreden nooit af.
Gegroet
Antoine en het Balmeisje
P.S. Wij kunnen niet googlen en kunnen de naam van de maker van dit spektakel en de O.S. niet achterhalen.
Traag slenteren wij door het park. Mensen kaarten. Mensen dansen ritmisch. Mensen zitten te zitten. Mensen keuvelen. Mensen spelen domino. Easy en rustig. Een groot park. Een kilometer verder ligt de souvenirkermis. Wij genieten van traag. In het park is een stenen dierentuin. Hier wat spelende aapjes. Daar wat knabbelende konijntjes. Verderop wat knorrende varkens. De pandabeertjes op een rij. Wij slenteren langs een zijarmpje van de Li. De bomen geven verkoeling.
Het marktje waar alleen lokale mensen hun waar aanbieden aan locals is nog authentiek. De groenten zo uit de tuin. Waaiers verdrijven de insecten van het vlees. De eenden liggen geveld met hun poten omhoog, hun kop bungelt naar beneden voor de tafel. De vis wordt ter plekke doodgeslagen. Klinkt allemaal wat vies misschien. Maar is het beter daar wat verder in de kermissouveniermolen?
Wij hebben afgesproken om 13 uur. Wij zijn de enige fietsers. De anderen hebben het opgegeven. Om de groep niet te hinderen gaan wij ook voor electrische scooters. Easy Rider. Net zoals Robert Redford in de jaren zeventig.
Het is toch wat spannend om dat machien niet te veel te laten schokken. Wij hebben het snel onder knieën. Wij rijden zwierig in dat mooie landschap vol Karstbergen. Wij kronkelen in grote meanders mee met de Li. Bamboevlotten worden op zijn venetiaans bediend en vervoeren twee genietende mensen. De gekleurde parasol beschermt hen tegen de zon. De afdaling van de Lesse maar in slow motion. Dit genoegen kost nu al veel geld. Met ons brommertje volgen wij de oever en genieten evenveel van het landschap. Brommen vraagt geen inspanning en je kan alles zonder hijgen bekijken.
Maar wie dacht dat wij lui geworden waren heeft het mis voor. Wij trotseren 850 trappen om bij de Maanheuvel te komen. Boven op een karstberg is door de natuur een cirkel in de rots gemaakt. Een volle maan in berg. Moonhill. Het uitzicht is naar alle kanten schitterend. Wij brommen vrij en vrolijk naar het hotel.
En sluiten af een heerlijke schotel "lemonchicken" in Lucie's restaurant.
Gegroet
Joos en Frieda
P.S. Onze spektakelman van gisteren en O.S. heet Zhang Yimou.
Uit verschillende goed ingelichte bronnen wordt ons bevestigd dat Zhang Yimou de spektakelman van Yangshuo was. Yimou is ook de cineast van o.m. twee beklijvende films: Het rode korenveld en De rode lantaarns.
De vrouwelijke rol wordt gespeeld door de ondoorgrondelijke, onpeilbare Gong Li, als het ware even knap en talentvol als Juliette Binoche. Zhang zal door Li's aangestoken worden. In dit geval was het de Li van Yangshuo.
Op weg naar Shanghai met bus en vliegtuig.
De stad is een woud van buildings. Kunstwerken, zijn het. Parijs (la dèfense), London, ( de linker - en rechteroever van de Thames). Tel al deze kunstwerkgebouwen samen en x 100 : dan ben je in Shanghai.
Het kan verkeren ( iedereen weet dat Bredero dat schreef).
Sanghai was een klein vissersdorpje tot goed 150 jaar geleden. De Chinese keizers wilden niet dat Engeland en Frankrijk opium invoerden in het land. Op een moment werd een massale hoeveelheid opium in beslag genomen en verbrand. De Engelsen. kwaad,vernietigden alle havens van betekenis. De opiumoorlog werd een feit. Uiteindelijk moesten de Chinezen zich gewonnen geven en Engeland , Frankrijk , VS en Japan kregen grote delen van een nieuw gebied rond Shanghai in concessie. De Franse concessie bleef bestaan; de anderen smolten samen. Ze volgden de rechts- en belastingregels van hun land en niet van China; de facto waren het dus vrijstaten. Door de (opium) handel werd deze havenstad florissant. De Swingende jaren ' 20 "swongen" hier ook de pan uit. De stad werd een dansende en chansende ( Ramses S.) wereldstad.
Hergé was er weg van en via zijn vriend Tchang Tchong tekende hij feilloos de gebouwen en het leven van de Chinezen onder de concessieovermacht. De Blauwe Lotus. Is bij ons thuis uitleenbaar.
O.m. Omwille van die concessie kwamen de Chinezen in verzet. Eèn van de strekkingen was de communistische partij, die hier in 1921 boven de doopvont( opium voor het volk)werd gehouden. Waren erbij : Mao en Tjoe en Lai. Volgens de historici nogal bescheiden.
In 1949, na de overwinning, noemde Mao Shanghai de " roodste" stad van China. Omwille van de stichting in '21 en ook wel omdat zijn vrouw Jiang Qing er geboren is. Deze Jiang was de hoofdrolspeler in de Bende van vier tijdens de culturele revolutie en gebruikte Shanghai als uitvalbasis. Mao kon ze maar een beetje in het gareel houden. Maar vooral Zhou Enlai heeft nog erger onheil kunnen voorkomen.
Dat de fouten van de culturele revolutie juist op dit moment geduid worden, kan een begin zijn van correct historisch onderzoek en tevens het begin van verwerking van deze periode.
En zoals dat gaat zakte Shanghai weg als een wat grauwe stad. Maar met de richtingverandering van China in de jaren 90 werd Shanghai de eerste van de klas. In een tiental jaar werd het het financiële en commerciële centrum van China. De bouwwoede stak de kop op. Alles en iedereen moest wijken. Het Staatskapitalisme kwam eraan. 3000 torens vol schreeuwende lichtreclames. M E G A ...M E G A... M E G A L O M A A N S A N H A A I. Een gevaarlijke veelvraat. De aanbidding van de zilveren haai met de gouden eieren.
Volgens kenners steekt het Manhattan naar de kroon.
En nu op dit eigenste moment durven toegeven dat wij al wandelend op de grote verhoogde wandelboulevard langs de rivier onder de indruk kwamen van al die machtige, architectonisch mooie gebouwen langs beide zijden van de rivier. Het werd sprookjesachtig bij valavond en de vallende avond met het spetterend lichtkleuren spektakel op de gevels van die gebouwen. Wij geven toe. De schizofrenie in ons. Yin en Yang. Wij zijn echte mensen.
Een dagje met ons tweetjes op stap. Wij zoeken de parels.
Een eerste ontdekking: een park waar vroeger de paardenrennen plaatsvonden. Gelukkig heeft men er wijs aangedaan om dit als groene long te behouden.
Oma en opa die met kleinkindje(s) bootjevaren, op de paardenmolen zitten, in de autootjes...zonder kermislawaai, zo heerlijk rustig. Want in elk park is er een hoek voorbehouden voor kinderkermisspelen. De kleintjes wuiven naar ons al dan niet ondersteund met de krachtige hand van opa of oma. De vijver brengt ook in de morgen al verkoeling. Vrolijke bloemen fleuren ons nog meer op.
Wij steken door naar een tweede park. Het LU XUN park. LU XUN is de grootste schrijver van de twintigste eeuw in China.Hoewel hij nooit lid was van de communistische partij en een kritische linkse rakker, werd hij door Mao gecanoniseerd tot Schrijver des vaderlands. Hugo Claus van China dus.
Aan zijn graftombe in dit park heeft Zhou Enlai twee magnoliabomen geplant en Mao heeft het grafschrift eigenhandig gekalligrafeerd. Vriend en vijand was vol bewondering voor de kalligrafiekunde van Mao.
Onder een luifel zit een groepje Chinezen te picknicken; ze weten het ook van Mao en Zhou als wij wijzen naar de bomen en het schrift. Wij mogen spontaan van hun meloendessert proeven.
Wat verder zijn drie mensen aan het zingen. De man bespeelt een tweesnareninstrument met een tweevoudige strijkstok met onderaan een rond kuipje. Onze muziekale kennis schiet te kort, ons genieten stijgt met de minuut.
Wanneer wij verder verschillende dansersparen bezig zien, twijfelen wij even, maar de melodie klinkt ons bekend in de oren, en ja minder stijlvol doen wij mee. Blije en lachende gezichten en een applausje bij de eindtonen. Wij gelukkig, zij gelukkig.
Het park verrast ons met levensgrote beelden van bekende schrijvers : De Balzac, Goethe, Poeskin, Shakespeare, Tolstoi , Dante , Gorki ... Jammer, Emile Verhaeren, de dichter van ons buurdorp St. Amands, ontbrak. Prachtig gedaan.
Het park geeft nagenoeg uit op een wijk waar vele schrijversvrienden van LU XUN woonden. Een soort Parijse "bateau lavoir" maar dan voor schrijvers. En het feest van de beelden gaat door in deze laagbouw straat; alle linkse vrienden van LU hebben er hun beeltenis. LU zelf ook.
Een oase tussen die hoogbouw. Een literaire kloof kan je dit noemen. En de kleine dwarstraatjes waarvan je de ingang nauwelijks kunt opmerken, verbergen een heuse volkswijk.
Boekenstanden kunnen hier niet ontbreken.
Wij hebben een tweedehandse kleinood op de kop kunnen tikken. Wij zijn nu de trotse bezitter van het origineel Rood Boekje van Mao. Twee keer staat zijn foto erin. Wij gaan nu Chinees studeren om hem juist te kunnen citeren.
Geef toe, deze dag heeft al duizend bloemen in ons hart laten bloeien.
Op zoek naar een museum dat door De Morgen zo appetijtelijk was beschreven, zijn wij de weg kwijt geraakt. ( wij beschikken over geen goed plan van Sjanghai). Hulpvaardigheid is een Chinese deugd. Of ze tikken op hun smartphone de weg voor ons uit, of ze lopen met ons mee, of ze zeggen dat wij toch nog verder met de metro moeten ( wat wij dan weigeren omdat het ook te voet kan en ons later beklagen dat het.. Kinderlijke "hoever nog " over onze lippen komt - en niet uit spaarzin want de metro kost hier maar 20 of 30 eurocent.) In dit geval loopt een dokter ( die ons begrepen had en Engels praatte)heel ver met ons mee want wij waren al heel ver de andere kant opgelopen.
Je hoort ons niet klagen want hij bracht ons aan de rivier op de West Bank. Een wandelpromenade van kilometers lang. De machtige torens in de verte voor ons. De verfrissende wind van het water geeft verkoeling.
Wij worden opgehouden door een brug over een zijrivier die ze aan het herstellen zijn. Een ommetje is nodig, maar met al dat geloop zoeken wij een metro( twee kilometer verder en onder begeleidng van weer zo een hulpvaardige - en zeggen dat wij maar twee woorden chinees spreken ,goede dag en Dank u , dit laatste zeggen wij dan ook veel en dan lachen ze weer) die ons naar de wijk Pudong brengt. Pudong was 30 jaar geleden een vruchtbaar akkerland. Nu staan de ontelbare torens, tegen elkaar op, te pronken.
De Japanners hebben op last van de Duitsers ( bondgenoten)een getto voor joden moeten maken. Ene mijnheer Shibota heeft kunnen voortkomen dat de joden naar een eiland werden getransporteerd en hen hier in Pudong een onderkomen gegeven. Bovendien heeft hij veel joden laten ontsnappen. Hij heeft voor Israël dezelfde status als Oscar Schindler.
Het was zo geprogammeerd en als bij toeval komt dit maal onze programmatie uit. Zes uur.
Wij gaan in een van de hoogste torens met de lift omhoog. 85 verdiepingen. 474 meter hoog. Het gebouw lijkt op een kroonkurkwipper ( een aftrekker dus). Dat gat bovenaan is er gemaakt om de wind niet ten volle tegen het ganse gebouw te laten inbeuken. De laatste tweehonderd trappen doen wij langs een zijarm van de aftrekker.
Wij zien de zon ondergaan in het woud van torens. De avond valt. Het feeërieke licht op al die buildings doet ons vrede hebben met deze stad. Sommigen met strakke ingetogen belichting, anderen met hevige en snelle reclame verspringende verlichting. Zover je oog reiken kan zien wij de lichtjes en dat doet ons hartje sneller slaan.
Hoeft dit allemaal, wellicht niet. Het is niet onze keuze, maar we moeten onze gevoelens toch toelaten.
Maar dit is wat China wil laten zien aan de buitenwereld. China het land van het midden. De wereld ligt er buiten.
Een Nederlandstalige gids leidde ons rond in de Franse wijk. De concessiewijk waar de Fransen hun zin deden. Grande chique voor het chique volk. Art deco theaterzalen. De eerste art deco hotels van Sjanghai. De franse mannenclub in een extraluxe gebouw met zwembad, tennisbaan , petanquebanen....Nu nog, overdondert de rijkelijkheid en exclusiviteit jou. Chique chick. Luxueus, grote sierlijke trap waarvan je kunt naar beneden schreiden, plafonds met mooie sierlijsten, een balzaal met drie balconntjes. De swingende jaren 20. Was dit decadentie ten top?
Mao doopte het om tot paleis van Cultuur en volk. Of het volk er kon wandelen?? ?? Van Mao weten wij het zeker.
Wij wandelen door de Franse wijken. De klasseverschillen zijn duidelijk. De Franse werkers in eenvoudige huizen; de bedienden al in een betere woonwijk, de bazen in een soortement villawijk. Het is duidelijk dat de Fransen een afspiegeling maakten van hun thuisfront.
Het Fuxingpark is bloemrijk en doet een beetje denken aan Parc de Luxembourg in Parijs.
De Fransen werden gediend door Vietnamezen. De Engelsen door
Sihks. De Engelse concessie grensde aan de rivier, de Franse was wat meer van de rivier afgelegen.
Los van de groep( zij gaan naar het hotel om hun valiezen te pakken) kiezen wij om daarna de oude stad en de Yutuin te bezoeken.
The old Town is een wijk met lage huisjes geprangd tussen al dat torengeweld. Scheef en schots, al dan niet vervallen, met eetkraampjes her en der. Een volkswijk. Wij eten lekkere krokante "pannenkoek" gevuld met pijpajuin en een soortement vlees uit het vuistje. De wirwar van straatjes bekoort ons, hoewel wij niet blind zijn voor het armmoedig bestaan. Zal het nog lang duren voor de torens ook deze terreinen stormerderhand in bezit nemen?
Een beetje verder op komen wij in een mensenmassa terecht. Een opeenvolging van Chinese tempeltjes waar de kooplieden hun waar aan de man brengen. De prullaria vieren hoogtij.
Wij zoeken daar doorheen onze weg naar de Yutuin. In de zestiende eeuw aangelegd. Beekjes als stromen, rotsen als bergen, overdekte gaanderijen, tempeltjes, draken ,die als symbolisch opperdier, de verschillende delen van de tuin bewaken. De tuin straalt èèn en al natuur en natuurlijkheid uit. Geen grote overzichtellijke stukken met perspectief. Wel klein intieme afgesloten perken. Leuke raam- en deuropeningen laten een glimp zien van de volgende schoonheid. In de tempels edele jadestenen en kalligrafische kunstwerken.
En de benamingen van de verschillende paviljoenen: Het salon van de Tederheid, Het paviljoen ter verering van de dartele vissen, Het paviljoen van de drie korenaren, Het paviljoen van de tienduizend bloemen, Het paviljoen van de pracht van de jade.
De heksenketel van 100m geleden is hier snel vergeten. Rust, adem, een stille blik om alle ornamenten (dieren, mensen, krijgers) op de tempels
in ons op te nemen.
Als wij uit de tuin komen is onze blik gericht op de hoge torens een paar honderd meter verderop. Yin en Yang.
Dit is een mooi afscheid aan Sjangai. Schizofreen blijft het.
Wij haastten ons naar het hotel want daar wacht ons ( na de douche) een bijzonder lekker en culinair hoogstaand afscheidsdiner.
Tijd om de afscheidskoffers te pakken.
Gegroet.
Tot in Belgenland.
Joos en Frieda
P.S. Chine, c'est fini et c'est à dire que c'est le Fin de notre x-ieme amour.
Een lievelingsuitspraak van Deng Xiaoping was : " het is niet van belang welke kleur de kat heeft als ze maar muizen vangt". Eenmetafoor voor de grote koerswending.
Wat kennen wij van China? Wij waren kortstondige beschouwers van buitenaf. De barrière van taal en de andere historisch culturele oorsprong maakt dat wij dat als Chinese afstandelijkheid en teruggetrokkenheid catalogeren. Het onderling vrolijk gekwetter en hoog getetter lijkt het tegenovergestelde te suggereren. Lawaaierig wordt het alsof er ruzies op komst zijn. Tetteraars, lawaaimakers, kwetteraars.
In de parken zijn ze hun eigen zelve; ze dansen ritmisch in een grote groep, ze stappen achterwaarts, ze lopen met hun armen als een brug boven hun hoofd, ze wandelen met zwierige armbewegingen, ze staan stil bij een boom vroom met de ogen dicht te mediteren, ze doen heupbewegingen van links naar rechts van boven naar onderen ..... Wij zouden zeggen dat ze in het jaar van de aap zitten ( wat dit jaar zo is). Niemand vindt dat belachelijk. Het is hun eigenzelve uitdrukking. Want aankijken doen ze je niet. Welke soort sfinksheid zit er verborgen in hun ziel?
In de parken zitten ze lustig te kaarten of te mahjongen( een soort dominospel) of te keuvelen of te zingen, muziek te maken. Ze komen naar buiten uit hun hoge gesloten appartementstorens.
In het zondagse park zijn heuse huwelijksstandjes te zien. Pa en ma proberen zoon-of dochterlief te koppelen aan een goede partij. Op A4-tjes worden de kwaliteiten van de huwbaren geprezen. Houden jongeren van traditie of van hun gemak, nu ze druk doende zijn om geld te verdienen.
Op straat en aan de toeristische attracties dringen ze je voor, ze zetten je opzij. Fysiek contact lijkt hen dan niet te deren. Op het zebrapad rijden ze je van je sokken. Recht van de sterkste. In het autoverkeer: iedereen uit de weg en de dikste( autobus, vrachtwagen) gaan nooit uit de weg of achteruit.
En de auto's zijn in opmars. De laatste nieuwe Tesla is een prestige symbool. De armoedige triporteur zal het straks helemaal moeten afleggen. Nauwelijks nog fietstaxi's.
Straks als iedereen zijn auto zal hebben zullen de westerse files maar klein bier blijken te zijn.
Het wegennet met vooral autostrades overspannen valleien en gaan dwars door de bergen. Men is voor(r)uit aan het bouwen. Landschappen worden geschonden, dorpen overwelfd.
Evenveel bouwwoede van torengebouwen aan de uitbreidende steden. Miljoenensteden.
Een handvol mensen beslissen die projecten en hup iedereen volgt. Moet volgen?
De staat wikt en beschikt. De controle van het staatskapitalistisch systeem werkt. Deze kat leeft nog.
Een kat heeft weliswaar zeven levens. Welke kleur zal ze in de toekomst aannemen?
Hoe gaat de groeiende rijkdom eerlijk verdeeld worden? Welke solidaire principes zullen versterkt worden? Wordt de kloof tussen rijk en arm die er nu al is, weggewerkt? Krijgen de vele minderheden de nodige kansen of blijven de Han-Chinezen de lakens uitdelen? Zoals nu de verschillende religies vredevol samenleven, zou het ook moeten zijn voor de verschillende volkeren.
Blijven de confuciaanse, taoïstische en boeddhistische diepe wortels overeind in een land van broederschap, gelijkheid (en vrijheid?). Vrijheid die nog moet veroverd worden. Want die wortels maken de eigenheid van China uit. Wijze en diepzinnige grondslag is dat.
China heeft veel te bieden. Natuurschoon, culturele schoonheid, magnifiek historisch erfgoed, schone hulpvaardige mensen als je de sfinx eraf gepeld krijgt. Fier nationalistisch. Het rijk van het Midden.
Het was een plezier om als kortstondige toeschouwer toch onze indrukken dag na dag te kunnen weergeven.
