Ondertussen zijn we al reeds eind januari en dat betekent… Chinees nieuwjaar! Vanaf de 15^e januari loopt Beijing min of meer grotendeels leeg en wordt het een redelijk trieste bedoeling. De campus waar je anders op sommige momenten over de koppen kunt lopen, ligt er nu erg verlaten bij. Min of meer alle kantines zijn gesloten en hetzelfde geldt voor de vele kleine winkeltjes. Ook in de omgeving rond de campus is het meer van hetzelfde. De fruitverkopers en “baozi-chefs” hebben hun biezen gepakt en zijn huiswaarts gekeerd om met hun familie nieuwjaar te vieren. ’s Avonds zijn er een hoop minder mensen op straat en het valt op dat er veel minder licht dan gewoonlijk brandt. Alleen de felgele “M” boven de MacDondals blijft dag en nacht branden, maar het aantal Chinese dikkerdjes binnenin is toch duidelijk verminderd.

Ofschoon ik op voorhand niet echt plannen had gemaakt, was het me snel duidelijk dat Beijing eigenlijk niet echt “the place to be” is gedurende Chinees Nieuwjaar. Met het bange vooruitzicht van elke dag in de MacDonalds te moeten eten indachtig, begon ik te denken over mogelijke alternatieven om Chinees Nieuwjaar te vieren. En ja, een goed alternatief bood zich aan. Ik heb de chance dat ik nog een goeie vriendin van twee jaar geleden in China kende. Ze vertelde dat ik welkom was om haar te vergezellen naar haar oude thuis op het platteland om aldaar het Chinese Nieuwjaar te vieren. Geen plannen voor Chinees Nieuwjaar, dat is not done. En bovendien Chinees Nieuwjaar op den boeren buiten…Ach, waarom ook niet.

Op de 21^e januari nam ik de hoge snelheidstrein naar Qingdao (waar ik twee jaar geleden een jaar verbleef). Na ruim vier uur trein kwam ik in de vroege avond aan in het voor mij erg vertrouwde Qingdao. Xiaoyan stond me op te wachten en stond erop dat ik meteen dezelfde een avond een rood onderbroek en rode sokken moest kopen. De reden hiervoor heeft te maken met de Chinese jaartelling. Dit jaar is het jaar van de draak en ik ben zelf ook geboren in het jaar van de draak. Het is een Chinese traditie dat iemand tijdens “zijn eigen jaar” rood ondergoed draagt, dat brengt geluk. Over een onderbroek meer of minder doe ik niet lastig dus bijgevolg beschik ik nu over een officieel  geluksondergoed. Mijn sokken zijn ook een verhaal op zich. Onderaan de sokken staat 小人 of “deugniet” geschreven. Iedere keer als ik een stap zet, trap ik op een deugniet (踩小人). Zo kan ik er prat op gaan dat ik dit jaar de deugnieten zal afschrikken (plattrappen als het ware) zodat ze mij dit jaar niet schaden.

De volgende dag moesten we om 5 uur opstaan om vervolgens de traagste trein ooit te nemen richting het Chinese platteland (莱阳). Na onze aankomst moest Xiaoyan meteen een paar traditionele taken vervullen. Een van de eerste zijnde geld geven aan haar familie (!). Nu beschouw ik mijzelf als min of meer een “goede zoon”, maar aan die Chinezen kunnen we toch een puntje zuigen. Xiaoyan deelt maar liefst 6000 yuan (anderhalf maandloon!) uit aan haar familieleden, gaande van haar grootouders, ouders, tantes, nonkels tot jongere zus. Sommigen weigeren de rode envelop met geld en ze krijgt er ook enkele terug, maar dat is toch een redelijke smak geld die ze uitdeelt. Overigens worden deze enveloppen in de meeste gevallen niet gewoon overhandigd. Meestal gaat dit gepaard met een soort van “envelopgevecht”. Je moet resoluut de envelop weigeren en terug in hun handen duwen. De gevende partij is echter nooit bang voor een duel en zal proberen in een snelle geniepige beweging de envelop in  je broekzak te schuiven. Dit spektakel speelde zich meerdere keren af en, toegegeven, tot groot jolijt van mijzelf. Tot ik uiteindelijk, geheel onverwacht, ook in dit spektakel betrokken werd. De bomma stopte plots prompt een rooie envelop in mijn handen. Uiteraard probeerde ik te weigeren, maar uiteindelijk heb ik toch moeten toegeven en de rode envelop aannemen (100 yuan, niet slecht, 10 pinten op café, 30 pinten op straat, 10 keer warm eten in de kantine).

Voor de rest van de dag was het vooral veel eten, vooral dumplings, de nieuwjaarslekkernij bij uitstek. Eten wordt overigens gedaan op het bed van de grootouders. Dit is niet zomaar een bed, maar een huokang(火炕). Via een buizensysteem wordt de rook en stoom van de keuken onder het bed doorgeleid, waardoor het aangenaam warm wordt. Overdag ligt er ook geen matras op, zodat dit bed in feite een grote verwarmde vloer wordt.  

De dag erop, de eerste dag van het Chinese nieuwjaar, stonden er als ontbijt weer dumplings op het menu. Alleen waren het deze keer speciale dumplings. In enkele willekeurige dumplings werden immers enkele verassingen gestoken, zoals bijvoorbeeld een muntstuk, een snoepje, fruit enz. Deze hebben ook allemaal een betekenis. Als er iemand op een muntstuk bijt, begon iedereen meteen van “aha! Er wordt er ene rijk van de jaar!”. Ikzelf had ook een muntstuk in één van mijn dumplings en de tante raadde mij ten stelligste aan met de lotto te beginnen spelen en -in het geval van grote winst- hen niet te vergeten.

Nog een interessante ervaring was eens rond te lopen in het dorp. Ver weg van de pracht en praal van steden als Beijing en Shanghai, liggen over heel China kleine dorpjes als Laiyang verspreid. Onberijdbare wegen, licht verkrotte huisjes met daarrond wat velden, dat is het in een notendop. Veel kleine zaken die ik daar zag heb ik nog wel echter nog nooit eerder gezien. Het zit hem wel in details, dingen die ikzelf niet zou opmerken. Op vele platte daken is er bijvoorbeeld een gat te vinden. Xiaoyan legde me uit dat dit gat dient om graan door te duwen. In de zomer drogen de boeren graan op hun dak waarna ze het door die gaten terug naar binnen kunnen duwen. Onderaan staat dan iemand die het graan in zakken opvangt, klaar voor transport.

Na enkele dagen was de tijd gekomen om terug naar Beijing te gaan. De ervaring was interessant, maar het Chinese platteland is geen plek waar je echt erg lange tijd wilt blijven. In de winter, op het Chinees Nieuwjaar na, is het er toch erg grijs en de opwindendste activiteiten beperken zich dan hoofdzakelijk tot eens rondlopen bij de velden of wat Tai Chi beoefenen.

Volgende week vertrek ik naar de Filippijnen voor een week. Ongetwijfeld zal ik daarna ook nog wat proberen te schrijven over mijn vakantie. Ik bedenk mij nu plots dat ik feitelijk bijna (excuseer me voor het taalgebruik) geen fok weet over dit land. Zo zijn het bijvoorbeeld merendeel christenen, bijgevolg hechten ze geen belang aan Chinees Nieuwjaar in tegenstelling tot vele andere landen in de regio (Japan, Korea, China, Vietnam). Nu dat maakt Filippijnen wel aantrekkelijk om naartoe te reizen voor deze tijd van het jaar. Aangename temperaturen en relatief goedkoop omdat het geen “feestperiode” is.  

Beijing, post code 10087, Beijing Normal University Xinjiekou waidajie nr. 19, Liyun Building, room 1140.

Dit heb ik een eind december geschreven, maar vergeten te posten…

De afgelopen periode ben ik me weer wat meer bewust geworden van grote cultuurverschillen op onze aardkloot. Interessant zijn ze altijd, maar sommige meningen vallen echt niet te verzoenen. Bepaalde verschillen tussen landen zijn niet te overbruggen.

Eerder deze week vroeg Freddy uit Kameroen me of we nu in België al een regering hadden. Ik antwoordde: “jaja! En niet van de minste, onze premier is een homoseksuele zoon van Italiaanse immigranten.” Toen ik dat zei, moest Freddy toch echt wel eens bedenkelijk kijken. Freddy is een goed opgeleide en gemanierde student dus hield hij zijn commentaar nog even voor zichzelf. Toch kon ik aan zijn gezicht duidelijk opmaken dat dit zich niet zou kunnen voordoen in Kameroen en bij uitbreiding (alleszins) grote delen van Afrika. Het probleem ligt hem dan vooral bij homoseksuelen. In vele van de erg christelijke landen wordt homoseksualiteit absoluut niet getolereerd. Freddy vertelde mij dat hij het wel begrijpt dat in Europa een homoseksueel het tot staatshoofd kan schoppen, het zijn immers “echte” homoseksuelen. In Afrika daarentegen zijn vele homoseksuelen “vals”, aldus Freddy. Het zijn vaak mannen die in hekserij geloven en ervan overtuigd zijn dat ze zich kunnen versterken door anale seks te hebben (sic). Bijgevolg mag homoseksualiteit in Afrika niet geaccepteerd worden. Freddy vertelde me ook nog dat Kameroen wat tolerantie zelfs nog mee valt, in Oeganda verbranden ze de homo’s letterlijk. Grote internationale evenementen vinden nu ook al in ontwikkelingslanden plaats: Olympische spelen in Beijing, WK voetbal in Zuid-Afrika; maar een gay-parade in Afrika is nog niet voor morgen peins ik.

Overigens heb ik nog een ander cultuurverschil opgemerkt eerder dit semester. Dit keer met een nationaliteit waarvan ik het niet zou verwachten… Amerikanen. Begrijp me niet verkeerd, ik heb goeie ervaringen met Amerikanen. Het merendeel is eigenlijk erg Europees naar mijn mening, ze denken eigenlijk niet zo verschillend van ons, begrijpen onze humor (bij Chinezen ligt dat wat anders)… Maar nu ik voor de eerste keer zo een echte hardcore republikein tegen het lijf ben tegen het lijf gelopen snap ik toch wel dat je de Amerikanen absoluut niet over één kam kan scheren. Ik was er ook altijd van overtuigd dat ik in een discussie met dergelijke republikeinen ze in één twee drie zou kunnen ompraten…ze kunnen “bekeren” als het ware. Leg ze gewoon eens wat cijfers voor en dan is het toch duidelijk dat ze het bij het verkeerde eind hebben. Ik noem maar iets als wapenbezit. In de Verenigde Staten sterven jaarlijks duizenden mensen in schietpartijen, in Europa zijn deze cijfers beduidend lager. Toen ik dit aan de tegenpartij voorlegde, speelde er zich echter een vreemd onverwacht spektakel af. Als ik in België met vrienden of medestudenten over een bepaald onderwerp discussieer, gaat dit meestal als volgt. Iedereen probeert met wat degelijke argumenten zijn eigen mening te staven of die van de tegenpartij te weerleggen. Een beetje als een bokspartij volgens de regels. Je deelt beurtelings een linker en rechter uit en als je te veel moet incasseren dan probeer je het vanuit een andere hoek. De doorsnee conservatieve republikein daarentegen kruipt onder je benen om dan langst achter een bir (broek in reet) te trekken. De tegenpartij heeft helemaal geen gehoor voor je argumenten, maar komt met totaal andere -naar mijn insziens compleet irrelevante- argumenten over de boeg. Bijvoorbeeld:

Hardcore republikein: “weet je waarom wij in de VS  nooit door de regering zullen onderdrukt worden?”

Ik: “euh…wat heeft dit percies met…”

Hardcore republikein: “Omdat iedereen wapens heeft en de regering weet dat ze ons niet de baas kan!”

Verdere waterdichte argumenten van de tegenpartij waren onder andere :

- “Als je in de Verenigde Staten neergeschoten komt dan is dat je eigen schuld. Als ’s nachts in de buitenwijken van Houston rondloop, dan moet ik er niet van versteld staan dat ik neergeschoten wordt”

- “Als we wapen verbod aan banden proberen leggen zal dat toch niets uitmaken. Al die Mexicanen zullen ze toch ongestoord blijven binnensmokkelen”

Hoe vreemd bovenstaande ideeën ook klinken, zelfs met de beste argumenten geven dergelijke mensen geen millimeter toe. De overtuiging van hun eigen gelijk hebben is dermate sterk dat met deze mensen eigenlijk letterlijk niet te discussiëren valt. Helaas Pindakaas.

- De nogal extreme overtuiging beperkt zich niet tot wapenbezit alleen. Ook wat andere zaken betreft houden ze er erg interessante standpunten op na. Zo staat het volgens hen ook min of meer in de sterren geschreven dat we binnen de 30 jaar een wereldoorlog van ongekende schaal zullen moeten meemaken. Dat hebben ze al min of meer geaccepteerd.

- Ook bijvoorbeeld handelsaangelegenheden zijn ze redelijk rechts. Protectionisme van de Verenigde Staten (maar ook wel de EU wat dat betreft) heeft al vaker kwaad bloed gezet bij ontwikkelingslanden die bijvoorbeeld hun landbouwproducten niet kwijt kunnen in het westen door importtarieven of andere handelsbarrières. Dit zorgt voor grote efficiëntieverliezen wereldwijd. De reden waarom dit echter geoorloofd is, is omdat de Verenigde Staten in alles zelf moet kunnen verzien. Dus als er een oorlog uitbreekt dan zal de Verenigde Staten niet geraakt kunnen worden.

- Als laatste is het ook nog belangrijk om erop te wijzen dat het wel degelijk de superrijken zijn die alle jobs produceren in de Verenigde Staten creëren.  Bijgevolg is het absurd om hun extra belastingen op te leggen. In feite is bijna alle overheidsinterventie min of meer slecht.

Op zich ben ik nu ook niet geshockeerd door deze ideeën, maar het zet je wel eens aan het denken als ze effectief vol overtuiging door iemand worden uitgesproken.

Nu ik toch bezig ben kan ik ook nog even de Chinezen door het slijk halen. Sinds enige tijd is de nieuwe Zhang Yimou film 金陵十三钗 (letterlijk: 13 haarpinnen van Jinling; Engels: Flowers of war) in de cinema’s te bekijken. Gezien Zhang Yimou al vele jaren in zowel binnen- als buitenland van veen naamsbekendheid kan genieten, is het niet verwonderlijk dat vele Chinezen zo snel mogelijk zijn nieuwe meesterwerk willen bekijken. Mijn nieuwsgierigheid was ook gewekt en bijgevolg ben ik tezamen met mijn klasgenoot Zhao Jun naar de cinema getrokken om flowers of war te bekijken. En in alle eerlijkheid heb ik eigenlijk wel goed van deze film genoten. Het verhaal zit redelijk goed in elkaar en de acteurs (ondermeer ook Christian Bale) spelen hun rol redelijk goed. Wel is het weer de zoveelste film/serie over de smeerlapperij van de Japanners in Nanjing. Uiteraard wekt dat in China wel heel wat gevoelens. Sommige Chinezen zitten letterlijk tijdens de hele film te huilen en naar het einde van de film toe moet iedereen ook nog eens expliciet zeggen wat voor eikels Japanners wel niet zijn. Ook Zhao Jun spelde mee even de les door erop te wijzen dat de Japanners het meest verraderlijke volk ter wereld zijn. Ze zien er betrouwbaar uit, maar eigenlijk vallen ze absoluut niet te vertrouwen. Eerder deze week hebben de Japanners weer wat boten naar de Diaoyu-eilanden gestuurd wat uiteraard weer wat stof doet opwaaien in China. Nu ja het Chinese volk staat als één (komma vier miljard) man achter zijn regering wanneer het op wrijvingen met Japan aankomt, dat is alleszins mooi meegenomen. Wel opmerkelijk dat men de bevolking te pas en te onpas aan de beestachtige agressie van de Japanners zo’n 70 jaar geleden herinnert. Het gewelddadige neerslaan van de betogingen op het plein van de hemelse vrede in 89 is daarentegen wel al lang uit het collectief geheugen verdwenen/gewist. 

Maar al bij al ben ik absoluut geen China-basher, of van om het even welk ander land (de VS of Afrikaanse landen). Wie een hond wil slaan vind immers gemakkelijk een stok, maar bij bepaalde zaken stilstaan of ze in een ruimer kader proberen te plaatsen is toch wel bijna eenieders verantwoordelijkheid.

Of het nu christelijke Afrikanen hun mening over homo’s is, rechtse Amerikanen hun idee over wapenbezit of sommige Chinezen hun walging van Japanners is, het valt moeilijk te zeggen of ze al dan niet beter moeten weten. Ik denk dat het ontzettend moeilijk is om iemand anders zijn thuisomgeving in te beelden. Als een persoon van jongs af aan alleen te horen krijgt dat homo’s behekst zijn…in hoeverre kan iemand het dan die persoonlijk kwalijk nemen dat die er redelijk homofobe gedachten op nahoudt. Niettegenstaande zouden sommige mensen, naar mijn mening, toch wel wat langer bij bepaalde zaken mogen stilstaan. Ik heb het dan vooral mensen uit meer ontwikkelde landen. Ik begrijp dat een Chinese, afkomstig van het platteland, er een minder genuanceerd wereldbeeld op nahoudt dan een Amerikaan, die vele plaatsen heeft bezocht en van kinds af van goed onderwijs kon genieten. Over dit onderwerp kan je natuurlijk uren blijven doorgaan, maar ik ga het er hierbij laten.

Voor de rest heb ik vorige week ook nog een korte trip in het zuiden van China gemaakt, als ik nog eens wat tijd heb zal ik daar ook wat overschrijven. Het ga jullie goed daar allemaal!