Wie modelspoort naar belgisch model in schaal N, is door de diverse fabrikanten zeker niet overbedeeld! Integendeel, het aanbod is eerder beperkt, bijna onbestaande zelfs. Met mondjesmaat is er in de loop der jaren hier en daar wel eens wat verschenen, maar om te zeggen dat de modelbouwer daar zijn baan mee kan vullen? Neen dus, absoluut niet! Tweedehands dan maar. Het probleem echter is, rekening houdende met hetgeen ik hierboven neerschrijf, dat wanneer een (schaars) model tweedehands te koop wordt aangeboden, de vraag- en biedprijzen omhoog schieten om van achterover te vallen! En of je dat nu leuk vindt of niet, het is ofwel meedoen met het spelletje, ofwel aan geen materiaal geraken... De belgische afzetmarkt is voor de fabrikanten, vergeleken met onze x-maal grotere buurlanden, niet interessant (genoeg). En kleine oplage's kosten aan ontwikkeling evenveel dan grote, dus is de rekening gauw gemaakt. Een andere mogelijkheid om alsdan nog aan de nodige attributen te komen - al is dat slechts gedeeltelijk - is een vergelijkbaar, wel goed in de markt liggend model kopen. Aan duits materiaal bvb is een enorm aanbod op de tweedehandsmarkt, aan uiteraard veel vriendelijkere prijzen, en daar zit wel eens wat bij wat mits enkele ingrepen zgn. "verbelgischt" kan worden. Veel van het belgische spoormateriaal (grootspoor) waren afgeleide modellen van ook elders in europa bestaande modellen, aangepast aan de noden en wetten van het land in kwestie. Door nu hetzelfde te doen met de schaalmodellen, kunnen we dus tot een aanneembaar compromis komen. Het grootste visueel verschil zit hem in de kleurstelling. De belgische stoomloc's hadden zwarte wielen en onderstel, ipv rood zoals bij de meeste ons omringende landen. Maar ook bvb nederland en oostenrijk hadden deze zwarte uitvoeringen. Dat zijn dan meteen ook de meest interessante modellen om te bewerken, daar het zwart overschilderen van vooral de spaakwielen en achterliggende chassisdelen, een moeilijk tot een goed einde te brengen klus is. Daarenboven zit achter deze wielen (een deel ervan althans) ook nog eens de stroomafname, welke beter ongeroerd wordt gelaten, wil je problemen vermijden! Een likje verf op de foute plaats, of een lichte verbuiging van de o zo fragiele stroomgeleiders, en je zit met (bijna) onoplosbare problemen naar functioneren toe! Dit is echt "not done"! Verder moeten ketel en stuurhuis in de gekende groene belgische kleur. Het dak blijft zwart, evenals de "snoet" van de loc, waarop trouwens ook een nieuw locnummer dient aangebracht te worden. De typenummering van buitenlandse en belgische modellen stemt uiteraard niet overeen. Deze nieuwe nummering, plus de afkorting van de stelplaats waaraan de loc werd toegewezen, dient ook op de beide flanken van de stuurhut aangebracht te worden. Het aanbrengen van deze nummering is in de schaal N een bijna onmogelijke opdracht voor de leek, daar de cijfers zo klein zijn, dat je ze zonder proffessionele middelen onmogelijk kan afdrukken/aanbrengen. Vandaar dat ik tot op heden op de door mij getransformeerde modellen nog steeds zonder deze typenummers rondtoer. Wie weet valt er ooit eens een oplossing uit de lucht, door bvb het ter beschikking stellen van decals door één of andere fabrikant... Verder zijn bij de meeste modellen hier en daar nog wel wat andere aanpassingen nodig, verschillend van model tot model, en al dan niet belangrijk. Het is allemaal maar de vraag hoe ver je wil gaan. En bij sommige van mijn collega-modelbouwers is dat hééél ver! Hierbij een foto met mijn huidige belgische collectie, van links naar rechts achtereenvolgend: -EB 3649 (K.Bay.Stb. type S 3/6) fabrieksversie -reeks 201 (bewerkte reeks 59) -type 96 (bewerkte duitse BR 74) -type 81 (fabrieksversie) -type 64 (bewerkte nederlandse NS 3800) -reeks V 260 (bewerkte duitse rangeerloc BR 361), met daarachter de fabrieksversie van de reeks 59 -reeks 202 (fabrieksversie) -type 93 (overschilderde, oorspronkelijk zwarte belgische versie) -type 59 (bewerkte duitse BR 89)
Op de "to do" lijst staan oa nog een duitse schienenbus met aanhanger, en een tweede stomer type 64.
Op 2 augustus kocht ik hem dan eindelijk! Mijn droomloc, waarnaar ik al en hele tijd op zoek was, maar die wegens zijn hoge marktwaarde steeds op ebay en andere kanalen door mijn handen glipte: de belgische S 3/6 versie van arnold (art. 2550). Mét rook, en spikslinternieuw in het originele doosje. Een beauty is het! Na de koop (en betaling) was het toch even bang afwachten of hij de "lange reis" van Innsbruck naar België wel zou overleven zonder schade... Het zijn toch zo'n kleine, fragiele wezentjes, die n-schaal modeltreintjes! En als dan na twee weken blijkt dat "hij" er nog altijd niet is, begint de twijfel toch wel toe te slaan... Er zal toch niks misgelopen zijn? Of verloren? Of beschadigd? Of..., of.... Tot op 19 augustus de postbode met de verlossing komt! Het uitpakken en proeftrijden kan niet snel genoeg gaan. En ja hoor, alles is zoals het hoort te zijn, en alles zit er op en aan, zonder enig spoor van vervoer, oef!
Ondertussen heb ik, ondanks de hitte van de laatste dagen, ook nog wat verdergewerkt op de treinzolder. De grote lijnen voor de nieuwe baan stonden reeds een poosje op papier, en zodoende was het uitleggen van de sporen ook niet echt een onoverkomelijke job. Toch is de praktijk meestal nog even anders dan de papieren versie, en hier en daar werd er dan ook reeds duchtig "verbouwd". Als (tamelijk nieuwe) modelbouwer leer je nog alle dagen bij. En maak je domme fouten. Eén draadje van de juiste kleur langs de verkeerde kant, en het loopt plots niet meer... Gisteren was ik even aan het rondjes draaien (ja, er zullen er nog honderden volgen, om te kijken of alles overal naar wens loopt), en ineens krijg ik geen beweging meer in een treinstel, waarvan ik de bedoeling had dat hij wél het station uit zou rijden...?! Zou er een slechte verbinding zitten tussen de rails? Heb ik toch een denkfout gemaakt bij het aanleggen en electrificeren van mijn stations-opstelbundel? Meten, zoeken, proberen, hier en daar eens duwen en tikken, niks! De wissels dan nog maar eens verleggen, om een andere loc "de sporen" te geven... En wat zie ik ergens in een fractie? De weigerende loc beweegt héél even! Leg de wissels nog eens om, denk ik: niets! En nog eens, en nog eens, ... en plots weer een korte beweging! Het spookt! Uiteindelijk heb ik de (vermoedelijk haperende) wissel uitgebouwd, en op goed geluk voorzichtig opengewrikt. Alles bleef netjes op zijn plaats, ook de veertjes. Voorzichtig heb ik dan de kontaktjes even opgeschuurd met een miniscuul propje staalwol, en de zaak terug gesloten, en gemonteerd. Oef, het loopt prima! De tweedehandse wissel heeft waarschijnlijk wegens te lang stilliggen, of te grote schommelingen in temperatuur en/of vochtigheidsgraad een oxidatielaaje gevormd, waardoor slecht kontakt. Dat hebben we dan weer geleerd vandaag. Toch een beetje trots dat ik het zelf heb kunnen oplossen, heb ik de stroom uitgeschakeld, en alles zijn rust gegund. Dag treinenkamer, tot volgende rit.
Yes! Vandaag is de nieuwe lading arnold-sporen toegekomen, samen met nog enkele goederenwagons, onlangs aangekocht via het duitse ebay. De buurman had het pakje aangenomen van de postbode, die bij ons geen gehoor had gekregen. Goede buren zijn toch een zegen! De tweedehandse arnoldsporen waren dringend nodig om de nieuwe baan verder af te werken, want deze is toch wel en stuk groter dan de vorige, en mijn voorraad aan spoormateriaal was nu niet zo onuitputbaar... Het aangekochte materiaal valt goed mee kwa kwaliteit, al ontbreken er wel wat verbindingsstukjes! Dat is wel een veel voorkomend euvel bij tweedehandssporen! Gelukkig heb ik enige tijd geleden een voorraadje nieuwe verbindingsstukjes op de kop kunnen tikken op een beurs, waarvan ik nu dankbaar gebruik kan maken. Want bij n-spoor is stroomgeleiding toch wel een beetje het zwakke broertje, dus hierop doen we beter geen toegevingen. Uiteindelijk is elke railverbinding toch een beetje een "stroomverliespost". Vandaar dat ik ook zoveel mogelijk tracht te werken met langere spoorstukken (beter 1 lang spoor dan 2 kortere), om het aantal verbindingen tot een minimum te herleiden. Daarenboven ga ik op geregelde afstanden een (extra) stroomaansluiting aanleggen, om zoveel mogelijk "weerstandsverlies" op te vangen. Bij proeven voor de nieuwe baan is gebleken dat dit geen overbodige luxe is bij een langere baan! Een ringleiding onder de spoortafel is hierbij natuurlijk een must. Bovendien ga ik op de nieuwe baan werken met twee afzonderlijke stroomkringen, zodat er dus, onafhankelijk gestuurd, meerdere treinen kunnen rijden (minstens twee dus).
Eindelijk komt het ervan. Om nu meteen met een echte website te starten, daarvoor reikt mijn technische (computer)-kennis niet ver genoeg. Dan maar een blogspot. Dat lijkt me een leuke manier om mijn hobby te delen met gelijkgezinden, en een extra uitlaatklep om "onze hobby" te promoten/in het daglicht te stellen. Het is de bedoeling om hier af en toe een babbel te voeren over verschillende weetjes en ervaringen uit de modelspoorwereld, althans hoe ik het ervaar en aanvoel. December vorig jaar rolde ik, ongelooflijk maar waar, eerder toevallig in de modeltreinenhobby! We kwamen bij toeval op een "modelspoorbeurs" terecht in Rijswijk, en zagen daar een tweedehands "startset", aan een zacht prijsje. Vermits ik reeds een tijd ziek thuis zat, en alle fysieke activiteiten noodgedwongen naast me neer moest leggen, was ik eigenlijk aan een nieuw, niet-fysiek tijdsverdrijf toe. Het miniatuurtreinenwereldje heeft mij altijd wel ergens geboeid, maar jonge mensen zijn toch zo druk in de weer met carrïère, gezin, huisje, tuintje, sport, enz.. .Het is er dan ook nooit van gekomen. De startset dus! Een beetje in een onbezonnen bui, zo van "voor die prijs kan je het niet laten staan", kochten we de set, en trokken ermee naar huis, niet echt wetende wat we ermee zouden aanvangen... Voor alles is een oplossing, zo ook voor onze treinen! Er werd geopteerd om te beginnen met het bouwen van een kleine baan, en we zouden deze, bij gebrek aan ruimte, wegbergen in een (nog te fabriceren) salontafel! Zodoende werd er stelselmatig ook nieuw materiaal bijgekocht, de eerste tekenen van "vergaarzucht" staken toen waarschijnlijk reeds de kop op. Zo kwam er op een dag een tweedehandse belgische lok "type 59" in de aanbieding, en die had onmiddellijk mijn hart gestolen. Ik moest en zou deze lok kopen! Nochthans paste deze niet echt in het plan, want mijn startset was een duitse (DB) set uit tijdperiode III. Ook de reeds verworven scenery (landschapselementen en omgeving) waren allemaal in die richting aangekocht! Ondertussen zijn de duitse spullen allemaal geleidelijk plaats aan het ruimen voor belgische (noem het nostalgie zeker?)... Gemakkelijker heb ik het mij er niet mee gemaakt, want belgisch n-materiaal is zeer schaars te vinden. Ook de kleine eerste baan is, voordat ze eigenlijk volledig is afgewerkt, gedoemd om in de schaduw te verdwijnen. De microob heeft me meer en meer te pakken, en dan worden er toegevingen gedaan, waar dikwijls in de beginfase zelfs niet aan gedacht werd! De "eerste steen" van de nieuwe grotere belgische baan is onlangs gelegd! De voormalige kamer van de dochter heeft een nieuwe bestemming!
"Kleine treintjes voor grote mensen"
