Etienne,
Ik heb de tekst van de akte eens bekeken, maar ik kan ook geen volledige vertaling geven.
Ik heb ongeveer dit kunnen lezen (waarschijnlijk nog met veel fouten), maar misschien helpt dit je verder om te ontcijferen.
Joannes Baptista Van Roijen et Joanna Theresia Van Boven mediantibus tribus proclamationibus, inter se itraxerant Matrimonium coram R.A. Dno pastore De Mespelaer et testibus 9 Aprilis 1766, cum rune temporis essent illius parochiani.
Abt cum tribus circiper mensibus postea compertum sit, matrimonium illorum invacidum ..., obstante inter illos impedimenso tertii et quarti gradus mixti liniea colleteralis consanguinitatis, mediante dispensatione in dicto consanguinisatis gradis, de novo itraxerunt coram me illorem pastore, et testibi Petro Bauwens et Maria Anna Huijlenbroeck Beggina Aneramunde 21 juli 1766.
Quod testos
P.F. Keerstock
pastor in Oudeghem
Wat ik er van maak, is dat Joannes Baptista Van Roijen en Joanna Theresia Van Boven na de drie afkondigingen met elkaar getrouwd zijn in aanwezigheid van pastoor De Mespelaer en getuigen op 9 april 1766. Maar omdat er bloedverwantschap was in de derde en vierde graad zou het huwelijk onwettig zijn, maar door dispensatie zijn ze opnieuw gehuwd in bijzijn van pastoor Keerstock en getuigen Petrus Bauwens en Maria Anna Huijlenbroeck op 21 juli 1766.
Misschien iets om voor te leggen op de volgende bijeenkomst, zodat de Latinisten eens kunnen zoeken 
.
Groetjes,
Geert
reactie van Luc
1. er stelde zich bij dit huwelijk een probleem omdat er sprake was van een gemeenschappelijke bloedverwant ("consanguinitatis") in de (gemengde) 4de graad, mogelijks eenzelfde betovergrootvader (of -moeder?). "Mixti linea", omdat er een verschil zat in het aantal generaties tussen hen om tot die voorouder (-moeder) te komen. "Collateralis" = zijdelingse lijn, in tegenstelling tot de "linea recta" = rechtstreeks, die verboden is (bijv. moeder-zoon).
2. er staat "Teneramunda" = Dendermonde.
Grtz
Luc
Nog wat duiding die voor de leden van de werkgroep interessant kan zijn (met dank aan Georges Picavet).
Volgens het kerkelijk recht kon een huwelijksbeletsel (impedimentum) ontstaan uit:
- bloedverwantschap (consanguinitas) of
- aanverwantschap (affinitas)
De pastoor kon toestemming (dispensatio) vragen bij de bisschop bij:
- een bloedverwantschap in de derde collaterale graad
- een aanverwantschap in de tweede collaterale graad
- de publieke eerbaarheid (publica honesta) in het gedrang kwam
- er geestelijke verwantschap (cognatio spiritualis) bestond
- crimen ex adulterio
Voor alle andere gevallen moet toestemming aan Rome gevraagd worden.
Bloedverwantschap ontstaat als bruid en bruidegom een zelfde voorouder hebben, waarbij een huwelijk met verwantschap in linea recta (directe lijn, bijvoorbeeld moeder-zoon of grootvader-kleindochter) altijd verboden is. Derhalve spreekt men over collaterale, zijdelingse, lijn
Aanverwantschap ontstaat omdat ervan uitgegaan wordt dat door het huwelijk man en vrouw één geheel vormen. Derhalve wordt een zus van de vrouw ook een zus voor de man, en omgekeerd. Er bestaat dan wel geen bloedverwantschap, maar wel een aanverwantschap. Dit geldt bijvoorbeeld bij het huwelijk met een schoonzus of -broer.
Publieke eerbaarheid heeft betrekking op buitenechtelijke relaties. De relatie is dan wel niet geldig, maar ze bestaat wel en zo worden dezelfde regels als voor affinitas toegepast. Termen die hier soms nog gebruikt worden zijn copula illicita, fornicatio en adulterium.
Een geestelijke verwantschap tussen de dopeling en doopheffer ontstaat uit het doopsel. Idem dito bij het vormsel.
De graden:
1ste graad: zelfde vader of moeder
2de graad: zelfde grootvader of -moeder
3de graad: zelfde overgrootvader of -moeder
4de graad: zelfde betovergrootvader of -moeder
Mvg
Luc
Nog een kleine opmerking: mixtu wordt verklaard als een mengeling tussen bloed- en aanverwantschap, maar het gaat hier om een bloedverwantschap waarbij het aantal stappen naar de gemeenschappelijke voorouder (of -moeder) bij de één 3 en bij de andere 4 bedroeg.
Mvg
Luc
