Naar aanleiding van het tekort aan sodiumthiopental in Amerika voor de uitvoering van de dodelijke injectie, stelde Senator Bert Anciaux een parlementaire vraag aan de bevoegde ministers in verband met de mogelijke export van het product vanuit België naar Amerika. De vraag werd behandeld op 1 maart jl. Lees hier (uit de Handelingen van dinsdag 1 maart) het bedroevende antwoord van de minister.

Vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen en aan de minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen over «de export van gifstoffen bestemd voor de toediening van dodelijke injecties» (nr. 5-440)

De voorzitter. – De heer Olivier Chastel, minister van Ontwikkelingssamenwerking, belast met Europese Zaken, antwoordt.

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Een aantal staten van de Verenigde Staten voert de doodstraf uit door toediening van een dodelijke injectie. Natriumthiopental is een van de noodzakelijke bestanddelen van deze dodelijke cocktail. Er is op de binnenlandse markt in de VS sinds kort een tekort aan dit product. Daarom moeten de VS het product invoeren, vooral uit Europa. Juist omdat deze stof dreigt te worden gebruikt voor een dodelijke injectie als uitvoering van een doodvonnis, besliste een aantal landen om deze stoffen niet meer naar de VS uit te voeren. Het gaat hier onder meer over Italië, Groot-Brittannië en Duitsland. Ook België, als notoir voorstander van de afschaffing van de doodstraf, kan maatregelen treffen en een Europese synergie stimuleren.

Is de minister bereid om op korte termijn concrete maatregelen te treffen die de export van producten die duidelijk bestemd zijn voor de uitvoering van een doodstraf, zoals natriumthiopental, te verbieden?

Zal de minister daartoe met urgentie beslissen om dit product in de Annex III op te nemen? Zal de minister tegelijkertijd een torture/death penalty/end-use catch-all-clausule opnemen in de exportbepalingen, zodat geval per geval kan worden beoordeeld of het product dat voor de export bestemd is, kan worden gebruikt voor een executie. Dat geeft België de mogelijkheid om bij redelijke verdenking hieromtrent de export van dit product te verbieden.

Is de minister bereid te ijveren voor een gemeenschappelijk standpunt van de EU-landen in die zin en hiertoe initiatieven te nemen?

De heer Olivier Chastel, minister van Ontwikkelingssamenwerking, belast met Europese Zaken. – Ik lees het antwoord van de minister.

In het kader van de strijd tegen de doodstraf en foltering, bestaat er een EU-verordening van 2005 met betrekking tot de handel in bepaalde goederen die gebruikt zouden kunnen worden voor de doodstraf, foltering of andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. Annex III betreft de goederen waarnaar verwezen wordt in artikel 5 van de verordening, meer bepaald de goederen waarvoor een verplichte uitvoervergunning vereist is.

Naar aanleiding van de zaak in de VS werd afgelopen week in de EU-Raadswerkgroep Mensenrechten (COHOM) gevraagd de verordening aan te passen. België heeft aangegeven geïnteresseerd te zijn en heeft bijkomende informatie gevraagd.

Het ministerie van Economie, Energie, Handel en Wetenschapsbeleid wordt in Annex I vermeld als de bevoegde autoriteit voor de aanvraag van vergunningen.

De afschaffing van de doodstraf is zowel voor België als voor de Europese Unie een prioriteit. Beide veroordelen de doodstraf met klem. Zowel in internationale fora als in hun bilaterale contacten, zetten België en de EU zich reeds geruime tijd in om de praktijk te bestrijden.

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Zal België de uitvoer van dat product nu verbieden of niet? Dat was mijn enige vraag.

De heer Olivier Chastel, minister van Ontwikkelingssamenwerking, belast met Europese Zaken. – Neen, nog niet.

De heer Bert Anciaux (sp.a). – Dat is zeer ontgoochelend. Ons land legt dan wel straffe verklaringen af voor de afschaffing van de doodstraf, maar is wel medeplichtig.

Dank aan Bert voor zijn steun in de strijd tegen de doodstraf!