Ter gelegenheid van de vijfde editie van de poëziewedstrijd "Kruip in je pen", uitgeschreven voor studenten van de Universiteit Hasselt, de Xios Hogeschool Limburg en de Provinciale Hogeschool Limburg, schreef Mark Meekers (Marcel Rademakers) de inleiding bij de verzamelbundel "Pennenvruchten. Poëzieprijs 2012". Hierin verduidelijkt hij de visie van de jury.

Voor de vijfde editie van de poëziewedstrijd “Kruip in je pen” werden 64 gedichten ingezonden. Dit succes staat in contrast met de ademnood waarin de poëzie in Vlaanderen verkeert. Er blijven nog maar twee poëzie-uitgeverijen over en de verkoop halveerde op vijf jaar tijd. Het past in de algemene trend waarbij cultuur gedevalueerd wordt tot amusement, de infantilisering van de media en het analfabetisme toenemen.

Gedichten zijn een geschikt middel om gedachten en emoties vorm te geven, te verwoorden. Dit contact met de taal draait soms uit op een botsing, een kortsluiting, maar voor de meeste poëten is het een diepsnijdende ontmoeting. Ze bieden ons een inkijk in een caleidoscoop van thema’s, stijlen en genres.

Naast enkele surrealistische uitschieters komen de individuele, erg ego-betrokken “dingen des levens” aan bod: sterfgeval, ziekte, een misgelopen liefde. Vrolijke, gelukkig getinte gebeurtenissen krijgen zelden een plaats. In talrijke verzen zoekt de auteur naar zijn coördinaten in deze wereld, in deze tijd.Soms vergeet de auteur in spe dat de lezer meeleest en pas door zijn aandacht het gedicht tot leven komt. Een tekst wordt maar gedicht door de gehanteerde taal. Een gedicht moet daarom in feilloos Nederlands gesteld zijn. De invloed van gsm- en twittertaal is nefast en er moet nog heel wat bijgeschaafd worden.

De verwoording is vrij conventioneel, zelden hermetisch met amper een spoor van experiment. Er wordt te weinig rekening mee gehouden dat poëzie de dagelijkse, conventionele taal te buiten gaat, een vrijplaats is waar de woorden anders dan logisch mogen worden gebruikt. De verzen zijn meestal te letterlijk, zelden via metaforen in een andere toonaard gezet. Lyriek wordt teveel verward met emoties, wat tot een tsunami van tranen leidt. Rijmwerk en cliché schaden de authenticiteit.

Talrijke inzenders hebben getracht de taalalchemie tot een goed einde te brengen, ontdekten misschien een eigen stem, in de keuze van hun onderwerp, hun visie of hun persoonlijke verwoording. Allen stonden ze een moment stil om even naar het ritselen, het fluisteren, het kermen, het juichen van hun binnenste te luisteren, om even meer individu, persoon te worden.Een gedicht moet boven de woorden uitgroeien, contact leggen door zijn evocatieve kracht, zodat er een boventoon klinkt. Waar die wonderlijke magie opduikt ontstaat een echt kunstwerk in taal. We feliciteren de enkele inzenders die met Baudelaire kunnen zeggen: “Jullie gaven me modder en ik heb er goud van gemaakt.”

Mark Meekers (Marcel Rademakers)